ကဗ်ာတြင္ ေျပာသူနာမ္စား၏အေရးပါမႈ ႏွင့္ ကဗ်ာေရးသူကိုဖတ္ရႈျခင္း
အင္တာနက္ထဲမွာ ေတြ႔ရတဲ့ စာေတြကဗ်ာေတြရဲ႕ ဝိေသသတစ္ခုကေတာ့ စာဖတ္သူေတြဟာ သိလ်က္နဲ႕ျဖစ္ေစ မသိလိုက္ မသိဘာသာျဖစ္ေစ စာကိုသာမက စာေရးသားသူကိုပါ အစဥ္တစိုက္ လိုက္လံဖတ္ရႈၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုုျဖစ္ရျခင္းဟာ ပံုႏွိပ္စာေပနဲ႔မတူတဲ့ အင္တာနက္ရဲ႕ အျပန္အလွန္ တုန္႔ျပန္ႏိုင္စြမ္းျမန္ဆန္မႈ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ (ဒါဟာ အေတြ႔အႀကံဳအရ သတိျပဳမိျခင္းသာျဖစ္လို႔ အတည္ျပဳဖို႔ သီအိုရီ ကိုးကားရတာေတာ့ ခက္ခဲပါတယ္။ ျပန္လည္ ျငင္းခ်က္ထုတ္လိုကလည္း ထုတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။) စာေရးသူကို လိုက္လံဖတ္ရႈတဲ့ေနရာမွာ စာ၊ကဗ်ာရဲ႕ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္စြမ္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ပုဂၢလိကဆန္မႈ ဟာ အေရးပါလာတယ္။ လူေတြရဲ႕ စူးစမ္းတတ္တဲ့ သဘာဝအရ ေရးသူဟာ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးလဲ၊ ဒီေန႔ ဘယ္လိုစိတ္အေျခအေနရွိသလဲ၊ မနက္ျဖန္ ဘာဇာတ္လမ္းကိုေျပာျပမလဲ ဆိုတာမ်ိဳးကို စိတ္ဝင္စားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ နာမည္အႀကီးဆံုး ဘေလာ္ဂါလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ မိမိရဲ႕ ပုဂၢလိကဘဝအေတြ႔အႀကံဳေတြကို ေန႔စဥ္မျပတ္ update လုပ္ေနတဲ့ ဘေလာ့ဂ္မ်ိဳးေတြဟာ ထိပ္တန္းမွာ ေရာက္ေနတာျဖစ္တယ္။
ကဗ်ာအႏုပညာဖက္ကို ဗဟိုျပဳၿပီး ေလ့လာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီကေန႔ အင္တာနက္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ေပၚမွာ ေတြ႔ျမင္ရတဲ့ ကဗ်ာေရးသူေတြထဲမွာ Minerva Jupiter ဆိုတဲ့ account ပိုင္ရွင္ မီနားဗား ရဲ႕ ကဗ်ာေတြအေၾကာင္း စူးစမ္းခ်င္ပါတယ္။ မီနားဗား ဆိုတဲ့ အမည္ကေတာ့ ေရာမနတ္သမီးတစ္ဦးရဲ႕ အမည္ျဖစ္ၿပီး အမ်ိဳးသမီးကိုယ္စားျပဳ နာမည္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ မီနားဗားရဲ႕ ကဗ်ာေတြမွာ စီးဆင္းမႈေလသံ ေအးေဆးပံု၊ ခံစားခ်က္ အေရာင္ပါပံု၊ မိမိနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေျပာျပေနပံုေတြက confessional ဆန္တဲ့ အပိုင္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာသူနာမ္စားကို မၾကာခဏ အသံုးျပဳကာ ခံစားခ်က္ေတြ၊ မိမိရဲ႕ပုဂၢလိကဘဝ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို အေျချပဳ ေရးသားတဲ့ ကဗ်ာမ်ိဳးကို confessional poetry လို႔ေခၚၿပီး အေမရိကန္ကဗ်ာမွာ ၁၉၅၀၊ ၆၀ ခုႏွစ္ေတြေလာက္က စတင္ေခတ္စားခဲ့ပါတယ္။ မီနားဗားဟာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးရဲ႕ ပုဂၢလကိုယ္ပိုင္နာမ္စား တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကၽြန္မ (သူ႔ရဲ႕ စာလံုးေပါင္းအရေတာ့ “က်မ”) ဆိုတာကို ကဗ်ာတိုင္းလိုလိုမွာ ထည့္သြင္းထားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ဒါဟာ သူ႔ကဗ်ာေတြရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ တသမတ္တည္း ပုဂၢလိကဆန္မႈ ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ဘာေၾကာင့္လဲ။ စာဖတ္သူေတြမ်ားေအာင္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးအေနနဲ႔ ဆြဲေဆာင္ဖို႔ ဆိုတဲ့ အေပၚယံ ယူဆခ်က္မ်ိဳးထက္ ပိုေလးနက္တဲ့ ေလ့လာမႈမ်ိဳးကိုပဲ စိတ္ဝင္စားပါတယ္။
ေခတ္သစ္အဂၤလိပ္ဘာသာစကားမွာ မိမိကိုယ္ကို ရည္ညႊန္းတဲ့ နာမ္စားေတြဟာ ကတၱားပုဒ္ေနရာမွာ I နဲ႔ We ဆိုၿပီး ပုဂၢလနဲ႔ အမ်ားပိုင္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိေပမဲ့ ျမန္မာစာမွာ ပိုမိုရႈပ္ေထြး စံုလင္တယ္။ က်ားမျဖစ္တည္မႈ၊ ေလသံ၊ လူမႈအဆင့္အတန္း၊ အသက္အရြယ္၊ ရင္းႏွီးမႈ အစရွိတဲ့ အေျခအေနေတြ အေပၚမူတည္ၿပီး ငါ၊ ကၽြန္ေတာ္၊ ကၽြန္မ၊ ကၽြႏု္္ပ္၊ က်ဳပ္၊ မိမိ၊ ကိုယ္၊ ငါတို႔၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔၊ ကၽြန္မတို႔၊ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၊ က်ဳပ္တို႔၊ မိမိတို႔၊ ကိုယ္တို႔ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ေန႔စဥ္သံုးစကားေတြထဲမွာ သူမ်ားက၊ ခင္က၊ ေမာင္က၊ သားက၊ သမီးက ၊ ဘုန္းႀကီးက စတာေတြ နာမည္အတိုေကာက္ေတြ သံုးစြဲၾကတာလည္း ရွိတယ္။ ၾကားနာသူနာမ္စားေတြဟာလည္း ေျပာသူနာမ္စားနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ ကြဲျပားပါတယ္။ အဲဒီလို မတူညီတဲ့သံုးစြဲမႈတိုင္းရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ကြဲျပားတဲ့ အဓိပၸာယ္၊ အႏွစ္သာရ၊ ဆက္ႏြယ္မႈ တစ္ခုခုရွိေနပါတယ္။
ပုဂၢလနာမ္စားသုံးျခင္းဟာ ေရးသူက ဖတ္သူနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈ ျပဳလုပ္ၿပီး ဖတ္သူကို အဓိကထား ခ်ိန္ရြယ္ေျပာျပသလို ပိုျဖစ္ေစပါတယ္။ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားမွာ I ကို ထည့္စရာမလိုပဲ ေရးသားလို႔ ရတဲ့ဝါက်တည္ေဆာက္ပံုေတြ ရွိသလို ျမန္မာဘာသာစကားမွာ ေျပာသူကတၱားပုဒ္ မပါဘဲ အဓိပၸာယ္ရွိ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ဝါက်ေတြ အမ်ားႀကီးေရးလို႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေျပာသူနာမ္စားကို ကတၱားေနရာမွာ ထည့္မယ္ဆိုရင္ မျဖစ္မေနမဟုတ္ဘဲ ေရးသူရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈတစ္ရပ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အႏုပညာေျမာက္ အဖြဲ႔အႏြဲ႔တစ္ခု ေရးသားတဲ့ေနရာမွာ အဲဒီကတၱားကို ေရြးခ်ယ္ သံုးစြဲလိုက္တဲ့အခါ အႏုပညာဆုိင္ရာ ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုခု ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရတယ္။
ျမန္မာဘာသာစကားရဲ႕ နာမ္စားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ခ်ဲ႕ထြင္ဖြဲ႕ႏြဲ႕ႏိုင္မႈဟာ ေလ့လာစရာေကာင္းတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ကို ေပးစြမ္းလာပါတယ္။
အႏုပညာလက္ရာတစ္ခု ေရးသားတဲ့အခါ ေရးသူဟာ အမ်ိဳးသားျဖစ္ေစ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ေစ၊ က်ားမ မထင္ရွားသူျဖစ္ေစ၊ ေျပာသူနာမ္စားကို မိမိႏွစ္သက္သလို မိမိရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္အတိုင္း ေရးသားႏိုင္တာက ေရးသူရဲ႕ အခြင့္အေရးပါ။ ယခုေလ့လာမႈမွာ ကဗ်ာေရးသူမီနားဗားရဲ႕ ကဗ်ာေတြကို ဖတ္မိတဲ့အခါ - အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးရဲ႕ အေၾကာင္းအရာေတြလား။ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးရဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြလား။ အမ်ိဳးသမီးကိုယ္စားျပဳတဲ့အတြက္ ကဗ်ာရဲ႕ ေလသံနဲ႔ အေၾကာင္းအရာမွာ ဘာထူးျခားသြားသလဲ။ ကၽြန္မဆိုတဲ့ ေနရာေတြမွာ ကၽြန္မကို ျဖဳတ္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ ျဖစ္ျဖစ္ ငါ ျဖစ္ျဖစ္ ဘာမွမထည့္ဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျပင္ဆင္ ဖတ္ၾကည့္ရင္ ကဗ်ာအရသာ အႏွစ္သာရ ဘာေတြေျပာင္းလဲသြားမလဲ။ - လို႔ ေမးခြန္းေတြ ထုတ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဖတ္ရႈသူရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ စိတ္ဝင္စားႏုိင္ခြင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ကၽြႏု္ပ္၊ မိမိ ဆိုတဲ့ အသံုးေတြက က်ားမ မကြဲျပားတဲ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာ အခန္႔သံုး ျဖစ္တယ္။ ငါ ဆိုရင္ ရိုင္းတယ္လို႔ ယူဆတာလည္းရွိတယ္။ ရင္းႏွီးတဲ့ အရိပ္အေယာင္ပါတယ္။ က်ားမမခြဲျခားတဲ့ အသံုးျဖစ္တယ္။ မိမိကုိယ္ကိုမိမိ တိုင္တည္ေျပာဆိုတဲ့အခါ ငါ ကို သံုးတာနဲ႔ ဆီေလ်ာ္တယ္။ ျပင္းထန္ေလးနက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေရးရင္ ကၽြႏ္ုပ္ တို႔ ငါ တို႔ သံုးရင္ ပိုၿပီး မာန္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ကၽြန္မ အသံုးကို ပိုယဥ္ေက်းတယ္လို႔ သတ္မွတ္ၾကတဲ့အတြက္ ပရိသတ္ ဒါမွမဟုတ္ အျခားတစ္ေယာက္ကို တိုင္တည္ေျပာဆိုတဲ့အခါမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ကၽြန္မ က ပိုလိုက္ဖက္ဟန္ရွိတယ္။
ျမန္မာစကားရဲ႕ ရႈပ္ေထြးမႈမွာ ႏိုင္ငံေရးဆန္ေနတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ စာလံုးေပါင္းသတ္ပံုျဖစ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ကၽြန္မ ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းေပၚမွာ အယူအဆတစ္ရပ္ေၾကာင့္ က်ေနာ္ က်မ လို႔ ေရြးခ်ယ္သုံးစြဲတဲ့ မ်ိဳးဆက္တစ္ဆက္ရွိတယ္။ တစ္ လို႔စာလံုးေပါင္းရမယ္ဆိုတဲ့ ေရတြက္ပံုေတြကို တ လို႔ပဲ ဆက္ေပါင္းၾကသူေတြရွိတယ္။ ဒီအယူအဆကို ယေန႔ေခတ္ၿပိဳင္လူငယ္ေတြထဲမွာေတာ့ သိပ္မေတြ႔ရပါ။ က်မ ဆိုတဲ့ စာလံုးေပါင္းပံုနဲ႔ သပ္ရပ္တိက်တဲ့ လက္ရာေတြဟာ ကဗ်ာေရးသူရဲ႕ သက္လတ္ပိုင္းအေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ ခိုင္မာတဲ့ကဗ်ာေရးသက္တန္းကို ညႊန္ျပေနတယ္။
စာမ်က္ႏွာအကန္႔အသတ္ေၾကာင့္ မီနားဗားရဲ႕ ကဗ်ာေတြကို အေသးစိတ္ ေကာက္ႏုတ္ ေလ့လာခ်က္ေတြ အမ်ားအျပား မေဖာ္ျပေတာ့ပါ။ မီနားဗားဟာ ေလသံတူေပမဲ့ အေၾကာင္းအရာ၊ တင္ျပပံု၊ သံုးစြဲတဲ့စကားလံုးေတြ မထပ္ဘဲ လွပစံုလင္တဲ့ ကဗ်ာအမ်ားအျပားကို အခ်ိန္တုိအတြင္းမွာ ေရးခဲ့တယ္။ “က်မ” “က်မတို႔” ဆိုတဲ့ အသံုးေၾကာင့္ မီနားဗားရဲ႕ကဗ်ာေတြကို ဖတ္တဲ့အခါ စီးဆင္းမႈ ေပ်ာ့ေျပာင္းညင္သာတဲ့ အရသာကို ခံစားရတယ္။ ဖတ္သူအေနနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးရဲ႕ ခံစားခ်က္ ဆိုတာကို အာရုံထဲရွိေနတဲ့အခါ ေရးသူေျပာခ်င္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ဖြဲ႔ႏြဲ႔မႈေတြ အိုင္ဒီယာေတြကို နားဝင္ေအာင္ ျဖည္းျဖည္း ေျပာျပေနသလို ပိုျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကဗ်ာေတြဟာ အမ်ိဳးသမီး အေၾကာင္းအရာဆန္တယ္ ဥပမာ “ေတာင္နဲ႔ျမဴ”၊ “ႏွင္းလူ” ။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားစုကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕တင္ျပခ်က္ ျဖစ္စရာ တကူးတက မလိုအပ္တဲ့ အေတြးအေခၚေတြ၊ တင္စားခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကဗ်ာေတြမွာေတာ့ ေျပာသူနာမ္စားကို မထည့္လည္း ရႏိုင္ေလာက္တယ္။ ဥပမာ “ၿမိဳ႕သစ္” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာမွာ ေျပာသူနာမ္စား မပါဘဲ တေလွ်ာက္လံုးမွာ ၿမိဳ႕သစ္ရဲ႕အေၾကာင္းေတြကို ဗဟိုျပဳ ဖြဲ႔ဆိုလာၿပီး ေနာက္ဆံုးဝါက် ေရာက္ခါမွ “က်မစိတ္ထဲဝါးတားတားပဲ” လို႔ ထည့္ျဖစ္ေအာင္ထည့္လိုက္တယ္။ ဒီေနရာမွာ က်မ ဆိုတဲ့ နာမ္စားမပါဘဲ “စိတ္ထဲဝါးတားတားပဲ” လို႔ေျပာလိုက္ရင္လည္း ဒါက ကဗ်ာေရးသူရဲ႕စိတ္ထဲ လို႔ ဆိုလိုမွန္း နားလည္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ ဝါက်တည္ေဆာက္ပံုျဖစ္တယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ Minerva Jupiter ရဲ႕ ကဗ်ာေတြ ဆက္တုိက္စီးဆင္းလာမႈဟာ ေစာင့္ဖတ္သူေတြအဖို႔ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတယ္။ “က်မ” ဆိုတဲ့ နာမ္စားဟာ သူ႔ကဗ်ာေတြမွာ အထူးပံ့ပိုးေနတာ ထင္ရွားတယ္။ အျခားေသာ ရွာေဖြေတြ႔ရွိမႈေတြလည္း ရွိႏိုင္ပါေသးတယ္။ - မီနားဗားရဲ႕ “က်မ” ဟာ ေရးဟန္တစ္ခု တည္ေဆာက္ရုံသက္သက္ပဲလား။ ေရးသူဟာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ရဲ႕ အသံ ဆိုတာကို ဖတ္သူကို မျပတ္ သတိေပးခ်င္ သတင္းပို႔ခ်င္ ေနရုံပဲလား။ အဲဒါဟာ ကဗ်ာတည္ေဆာက္မႈမွာ ဘယ္လို ပိုအေရးပါသြားမလဲ။ တမင္တကာ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ေျပာသူနာမ္စားကို ေရးသူဟာ ဘယ္လိုရည္ရြယ္ခ်က္ (ကဗ်ာဆုိင္ရာရည္ရြယ္ခ်က္) ေၾကာင့္ ကဗ်ာထဲမွာ တကူးတက ထည့္သြင္းသလဲ။ တစ္ဖက္ကလည္း ကဗ်ာေရးသူက ရည္ရြယ္သည္ျဖစ္ေစ မရည္ရြယ္သည္ျဖစ္ေစ အဲဒီလိုထည့္လိုက္တဲ့အတြက္ ကဗ်ာရဲ႕ ေလသံ၊ ေပးခ်င္ေသာအခ်က္အလက္၊ ေနာက္ဆက္တြဲ အနက္ဂယက္ စတာေတြအေပၚ ဘယ္လိုထင္ဟပ္ခဲ့သလဲ - ဆိုတာေတြဟာ ျမန္မာဘာသာစကားနဲ႔ ျမန္မာကဗ်ာအတြက္ စိတ္ဝင္စားစရာ ေလ့လာခ်င္စရာေကာင္းတဲ့ အခ်က္ေတြလို႔ ထင္ျမင္မိတဲ့အတြက္ ကဗ်ာေလ့လာသူေတြ ဆက္လက္ေတြးေတာႏိုင္ေအာင္ တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
ရည္ညြန္း။ ။ မီနားဗား၏ စာမ်က္ႏွာ link https://www.facebook.com/profile.php?id=100008148947868&fref=ts
ပန္ဒိုရာ
၂-၇.၃.၂၀၁၅
(ႏွင္းဆီျဖဴဂ်ာနယ္ အတြဲ၁ အမွတ္ ၃ တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိ)
.jpg)
Posts
