Finding Art in the City

အခုတေလာေတာ့ Singapore Art Museum ဘက္ကို ေျခဦးလွည့္ျဖစ္တယ္။ FX Harsono လို႕ အမည္ရတဲ့ အင္ဒိုနီးရွား ပန္းခ်ီဆရာတစ္ေယာက္ရဲ႕ Testimonies ဆိုတဲ့ အႏုပညာျပကြက္ေတြကို ေငးမိပါတယ္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း စကၤာပူမွာ သူ႕လက္ရာေတြ ျပသခဲ့ေသးတယ္တဲ့။ အႏုပညာေတြဟာ ေခတ္ရဲ႕ လူမႈေရး စီးပြားေရး ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနေတြကို ထင္ဟပ္ေနတယ္ မဟုတ္ပါလား။ အႏုပညာအေၾကာင္း အမ်ားႀကီးနားမလည္လည္း ဟာဆိုႏို တင္ျပထားတဲ့ အႏုပညာလက္ရာေတြကတဆင့္ သူဘာကို ေျပာျပခ်င္တယ္ ဆုိတာကို ဘယ္သူမဆို အနည္းနဲ႕အမ်ား ခံစားႏိုင္လိမ့္မယ္လို႕ ထင္မိတယ္။


Paling Top’ 75
၁၉၇၀ ေက်ာ္ကာလေတြမွာ ဟာဆိုႏို အပါအ၀င္ အင္ဒိုနီးရွားပန္းခ်ီဆရာတစုက အႏုပညာသစ္ လႈပ္ရွားမႈတစ္ခု အေနနဲ႕ သမားရိုးက် ပန္းခ်ီ ပန္းပုရဲ႕ ဟိုမွာဘက္ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေန႕စဥ္သံုးစြဲတဲ့ အရာ၀တၱဳေတြကို ေပါင္းစပ္သံုးစြဲလာတဲ့ အႏုပညာေတြ ဖန္တီးခဲ့ပါသတဲ့။ Paling Top’ 75 ဆိုတဲ့ ျပကြက္မွာ သစ္သားေဘာင္ထဲမွာ ၀ိုင္ယာႀကိဳးေတြ ကာရံထားတဲ့ ေသနတ္တစ္လက္ (ပလတ္စတစ္ ေသနတ္တု) ကို ျပထားပါတယ္။ ဒါဟာ ၁၉၇၅ ကာလေတြက အင္ဒိုနီးရွားစစ္တပ္ရဲ႕ အင္အား လႊမ္းမိုးမႈ နဲ႕ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အေနအထားကို ေဖာ္က်ဳးထားတယ္ လို႕ဆိုပါတယ္။


Power and the Oppressed

အခန္းထဲမွာ ပလႅင္ဆန္ဆန္ ကုလားထိုင္ တစ္လံုးတည္း ခ်ထားပါတယ္။ ကုလားထိုင္ရဲ႕အနားမွာ သံဆူးႀကိဳးေတြ ရစ္ေခြ၀ိုင္းပတ္ထားပါတယ္။ ကုလားထုိင္ရဲ႕ေနာက္မွာ မီးေတာက္ေတြ လြန္႕တက္ေနဟန္ ရုပ္ပံုကားခ်ပ္ေတြကို နံရံမွာ ကပ္ထားတယ္။ အဲဒါေတြက ဂ်ာဗားလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈလက္ရာကို ေဖာ္က်ဴးတယ္။ ဆူဟာတိုလက္ထက္က တျခားလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တာကို ဆိုလိုတယ္။ ကုလားထိုင္ေရွ႕မွာ စနစ္တက် တန္းစီ ခ်ထားတာကေတာ့ ေျမမႈန္အနက္ပံုေတြ အမ်ားအျပားပါ။ အဲဒီေျမႀကီးမႈန္ေတြေပၚမွာ အနီေရာင္စြန္းေပေနတဲ့ အ၀တ္ျဖဴကို တင္ထားၿပီး အဲဒီေပၚမွာ သစ္ကုိင္းေျခာက္လို တုတ္ႏွစ္ေခ်ာင္းကုိ တုတ္ဖ်ားခ်င္း ၾကက္ေျခခတ္ၿပီး ခ်ထားတယ္။ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္က ကြန္ျမဴနစ္ဆန္႕က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမွာ လူေသာင္းနဲ႕ခ်ီၿပီး ေသြးေျမက်ခဲ့ရတာကို ေဖာ္က်ဴးသတဲ့။

Voice Without Voice/Sign

ျပခန္းထဲက နံရံမွာ ကားခ်ပ္ ၉ ခု တန္းစီ ေထာင္ထားပါတယ္။ ကားခ်ပ္တစ္ခုစီမွာ လက္သေကၤတ တစ္ခုစီရဲ႕ ပံုေတြကို ျပထားတယ္။ ဒါက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာသံုး လက္ဟန္ေျခဟန္ သေကၤတ ေတြပါ။ အဂၤလိပ္အကၡရာ တစ္လံုးစီကို ေဖာ္ညႊန္းတယ္။ D-E-M-O-K-R-A-S-I တဲ့။ လက္ဟန္ေျခဟန္ကို ျပတဲ့အတြက္ အသံမထြက္ျခင္းကို ဆုိလိုတယ္။ လူေတြရဲ႕အသံကို မထြက္ႏုိုင္ေအာင္ လုပ္ထားတယ္လို႕လည္း ဆိုလိုသတဲ့။ ေနာက္ဆံုးစာလံုး I မွာေတာ့ သေကၤတ ျပေနတဲ့လက္ကို ႀကိဳးနဲ႕တုပ္ေႏွာင္ထားတဲ့ ပံုကို ျပထားတယ္။ ျပပြဲရဲ႕ အညႊန္းစာအုပ္ကေလးမွာ ဒီျပကြက္ကို ရွင္းလင္းထားတဲ့ စာပုိဒ္ကေတာ့ စိတ္၀င္စားစရာပဲ။ နည္းနည္း ေတြးသြားရတယ္။ မူရင္းစာပုဒ္ေတြထဲက ေနာက္ဆံုး စာေၾကာင္းတခ်ိဳ႕ကို ထုတ္ႏုတ္ လိုက္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဘာသာပဲ ဘာသာျပန္ၾကည့္ၾကပါေလ။
… While the work spells out uncompromisingly the demand for democracy, it is also a sign of the impossibility or futility of political action. Demokrasi (democracy) exists only as a series of empty gestures; it is represented purely as a sign, an abstraction, rather than concrete reality.

The Voices Controlled by the Powers

သစ္သားနဲ႕ လုပ္ထားတဲ့ မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ခ်ထားပါတယ္။ မ်က္လံုးနဲ႕ ႏွာေခါင္းပါတဲ့ အပိုင္းေတြကို ျဖတ္ၿပီး ေလးဘက္ေလးတန္က ၀ိုင္းၿပီး စီထားတယ္။ ေအာက္က ပါးစပ္ပါတဲ့ အပိုင္းေတြက အလယ္မွာ ခင္းက်င္းထားတယ္။ ဒါဟာလည္း ဖိႏွိပ္မႈတစ္ခုေအာက္မွာ ေျပာေရးဆိုခြင့္မရွိခဲ့ရပံုကို ျပသထားတာပါ။ ရွင္းလင္းခ်က္ထုတ္ထားတဲ့ စာအုပ္ေလးထဲမွာေတာ့ လူနည္းစု လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ဘာသာဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကိုပါ ဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရပံုကုိ ျပခ်င္တာလို႕ ဆိုတယ္။

ေနာက္ထပ္ စိတ္၀င္စားစရာ ျပကြက္ေတြရွိေသးတယ္။ Burned Victims ဆိုတဲ့ ျပကြက္မွာ မီးကၽြမ္းေလာင္ေနတဲ့ လူ႕ကိုယ္ခႏၶာ ေတြ ဖိနပ္ေတြကို performance သရုပ္ေဖာ္ ဗြီဒီယိုနဲ႕တကြ ျပထားတာယ္။ (အထက္က ျပထားတဲ့ Voice Without Voice/Sign ရဲ႕ ေရွ႕မွာပါ။) Thousands Times Pain ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ပင္အပ္တစ္ခုစီနဲ႕ ထိုးစိုက္ၿပီး နံရံမွာ တန္းစီကပ္ထားတဲ့ ပ်ားအေကာင္တစ္ေထာင္ရဲ႕ ပံု။ Open Your Mouth ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႕ လူတစ္ေယာက္ (ပန္းခ်ီဆရာကိုယ္တိုင္ရဲ႕ပံု ထင္ပါတယ္) ပါးစပ္ကို အတင္း ဆြဲဖြင့္ေနတဲ့ ပံုမ်ိဳးစံု တန္းစီ ျပထားတာေတြ စတဲ့ ျပကြက္ေတြ အမ်ားႀကီး က်န္ပါေသးတယ္။ ျပကြက္ေတြအားလံုးမွာလည္း သက္ဆိုင္တဲ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ ျဖတ္သန္းမႈသမိုင္းေၾကာင္း ကိုယ္စီနဲ႕။ အေသးစိတ္ နမူနာသိခ်င္ရင္ေတာ့ ဒီ link မွာ brochure ေလး download ယူလို႕ရပါတယ္။ http://www.singaporeartmuseum.sg/exhibitions/

ဓာတ္ပံုမရိုက္ရဘူးလို႕ ေရးထားတာေတာ့ မေတြ႕မိဘူး။ ဟန္းဖုန္းနဲ႕ ရိုက္ေတာ့ အေစာင့္ေတြက ဘာမွမေျပာၾကဘူး။ ခြင့္ျပဳမျပဳ သိပ္မေသခ်ာတာနဲ႕ အမ်ားႀကီး မရိုက္ျဖစ္ခဲ့ဘူး။ ပံုေတြက ၀ါးတားတားလည္း ျဖစ္သြားခဲ့တယ္။

ဟာဆိုႏိုရဲ႕ျပကြက္ေတြက ေမလ ၉ ရက္ေန႕အထိ ျပထားမွာပါ။ ေသာၾကာေန႕တိုင္းမွာ ညေန၆ နာရီကေန ၉ နာရီၾကားမွာေတာ့့ ျပတိုက္ထဲကို ၀င္ေၾကးမဲ့ (free of charge) ၀င္လို႕ရပါတယ္။ က်န္တဲ့အခ်ိန္ေတြကေတာ့ ၀င္ေၾကး အနည္းငယ္ ေပးရလိမ့္မယ္။ စကၤာပူမွာ ေနထုိင္သူေတြ စိတ္၀င္စားရင္ သြားၾကည့္ၾကေပါ့ေနာ္။ လိပ္စာသိခ်င္ရင္ ေစာေစာက လင့္ခ္မွာပဲ ရွာလို႕ရပါတယ္။

ပန္ဒိုရာ