အိုင္အိုဝါ ရက္စြဲမ်ား အပိုင္း (၃)

အိုင္အိုဝါ ရက္စြဲမ်ား အပိုင္း (၃)

၈။ အိုဘားမား မိန္႔ခြန္းေဟာေျပာပြဲ

စက္တင္ဘာ ၇ ရက္ေန႔မွာ စာၾကည့္တိုက္မွာ က်င္းပတဲ့ က်ားမျဖစ္တည္မႈ ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးမွာ အုိဘားမား မိန္႔ခြန္းေျပာမယ့္ အိုင္အိုဝါ တကၠသိုလ္ဝင္းထဲကို သြားဖို႔ တန္းစီၾကပါတယ္။ ေဟာေျပာပြဲအတြက္ အခမဲ့ ဝင္ခြင့္ လက္မွတ္ေတြကိုေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းအတြင္းကတည္းက အိုင္အိုဝါတကၠသိုလ္မွာ  ထုတ္ယူၿပီးသားပါ။

(အိုဘားမား ေဟာေျပာပြဲ လက္မွတ္)

အိုင္အိုဝါျပည္နယ္ဟာ ဒီမိုကရက္နယ္ေျမ ဒါမွမဟုတ္ ရီပတ္ဘလီကန္နယ္ေျမလို႔ အတပ္မေျပာႏိုင္ဘဲ swing state လို႔ေခၚတဲ့ ဟုိဘက္ဒီဘက္ မဲရလာဒ္ေတြကို အခ်ိန္မေရြးေျပာင္းလဲ သြားေစႏိုင္တဲ့ ျပည္နယ္ေတြထဲက ျပည္နယ္ငယ္တစ္ခုပါ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တုန္းကေတာ့ အိုဘားမားဟာ အိုင္အိုဝါျပည္နယ္မွာ ၿပိဳင္ဖက္ပါတီအေပၚမွာ ၉% အသာနဲ႔ အႏိုင္ရတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ IWP အစီအစဥ္က ဆရာေတြ ေက်ာင္းသားေတြ အပါအဝင္ တကၠသိုလ္ အသိုင္းအဝိုင္းကေတာ့ ဒီမိုကရက္ကို တက္တက္ၾကြၾကြ အားေပးၾကသူေတြပါ။ 

တန္းစီေနတုန္းမွာ မိုးဖြဲဖြဲ စရြာပါတယ္။ ေဟာေျပာပြဲကို လာနားေထာင္ၾကသူေတြဟာ ကေလးသူငယ္ လူႀကီးလူငယ္ က်ားမ မေရြး စံုလင္လွပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ လူငယ္လူရြယ္ ေက်ာင္းသားေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ရုရွက အလီနာကေတာ့ သတင္းေထာက္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သူပီပီ တန္းစီေနၾကတဲ့ IWP စာေရးဆရာေတြကို ဗီဒီယိုရိုက္ရင္း “ဒီမိုကရက္ပါတီကို ေထာက္ခံသလား။ အိုဘားမားကို ဘာျဖစ္လို႔ အားေပးတာလဲ” စသည္ျဖင့္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေမးခြန္းေတြနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးေနပါတယ္။ 

လမ္းမွာ ေရသန္႔ဗူးေတြ အလကား ေဝပါတယ္။ ရင္ထိုးေတြ တီရွပ္ေတြ ေရာင္းၾကပါတယ္။ ေဟာေျပာပြဲ က်င္းပမယ့္ Jessup Hall ေရွ႕က ျမက္ခင္းျပင္ကို ေရာက္ခါနီးမွာေတာ့ လူေတြအားလံုးဟာ ထီးေတြ၊ ေရဗူးေတြ၊ မီးျခစ္ေတြ၊ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္တဲ့ သတၳဳပစၥည္းေတြ၊ အခၽြန္အတက္ေတြ ပါလာခဲ့ရင္ လံုၿခံဳေရးစခန္းေတြမွာ စြန္႔ပစ္ထားခဲ့ရပါတယ္။ ျမက္ခင္းျပင္ထဲကို လွမ္းအဝင္မွာ ေရသန္႔ဗူးေတြ ျပန္ေဝေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတစ္ခါ ေဝတဲ့အခါ ေရသန္႔ဗူးေတြမွာ အဖံုးမပါပါဘူး။ 

ေန႔လည္ ၁ နာရီကစၿပီး ဝင္ခြင့္ျပဳထားတယ္ ဆိုေပမယ့္ လံုၿခံဳေရးေၾကာင့္ အိုဘားမား ေရာက္လာမယ့္ အခ်ိန္အတိအက်ကို ေျပာမထားပါဘူး။ မတ္တပ္ရပ္ေနၾကတဲ့ လူအုပ္က တျဖည္းျဖည္း ထူထပ္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ မိုးကလည္း ပိုၿပီး သည္းလာပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြကေတာ့ ပလတ္စတစ္မိုးကာေလးေတြ ပါလာေတာ့ ၿခံဳထားၾကပါတယ္။ ကၽြန္မက လူ မိုးစိုမွာထက္ လက္ထဲက ကင္မရာေလး စိုမွာကို ပိုၿပီး စိုးရိမ္ေနမိပါတယ္။ လူအုပ္ထဲက ျပန္တိုးထြက္ၿပီး ခပ္လွမ္းလွမ္းက သစ္ပင္ေအာက္မွာ မိသားစုတစ္ခုနဲ႔အတူ မိုးခိုေနလိုက္ပါတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္မွာေတာ့ အေမရိကန္အလံေတြနဲ႔ အိုဘားမားပါတီရဲ႕ ေၾကြးေၾကာ္သံျဖစ္တဲ့ FORWARD ဆိုတဲ့ အျပာေရာင္စာတန္းေတြကို ျမင္ေနရပါတယ္။ မိန္႔ခြန္းစင္ျမင့္ ေနာက္တည့္တည့္ ကၽြန္မတို႔ မေရာက္ႏိုင္တဲ့ တစ္ေနရာမွာလည္း ပြဲၾကည့္စင္ ေလွခါးထစ္ေတြေပၚမွာ ထိုင္ၿပီး အနီးကပ္ အားေပးေနသူေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ အဲဒီေနရာကို သီးသန္႔ ကာထားပါတယ္။   

(အိုဘားမားကို အားေပးေနသူမ်ား)

(အိုဘားမား မိန္႔ခြန္းနားေထာင္ေနသူ ပရိသတ္)

 ညေန ၄ နာရီေက်ာ္ေလာက္မွာ အိုဘားမား ေရာက္လာပါတယ္။ ကံေကာင္းစြာပဲ မိုးကလည္း ေတာ္ေတာ္ စဲသြားပါတယ္။ ကၽြန္မလည္း ကင္မရာေလးကို ကိုင္ၿပီး လူအုပ္ထဲကို ျပန္တိုးရပါတယ္။ ေရွ႕မွာ လူေတြအေတာ္မ်ားမ်ား ခံသြားၿပီမို႔ မားမားမတ္မတ္ အေနာက္တိုင္းသားေတြၾကားမွာ ကၽြန္မအရပ္နဲ႔ ေျခဖ်ားေထာက္ၿပီး မနည္းၾကည့္ရပါတယ္။ ကၽြန္မရဲ႕ ကင္မရာမွာလည္း အနီးကပ္ဆြဲရိုက္တဲ့ zoom မပါတာမို႔ ေဝးေဝးက ဓာတ္ပံုခပ္ေသးေသးပဲ ရလိုက္ပါတယ္။ 

(အိုဘားမားကို ခပ္လွမ္းလွမ္းက ျမင္ရပံု)

အိုဘားမားက နာရီဝက္ေလာက္ မိန္႔ခြန္းေျပာသြားပါတယ္။ သူဟာ လူလတ္တန္းစားေတြအတြက္ အဓိကထားၿပီး ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ အမ်ားအျပားရွိတဲ့ ေက်ာင္းၿမိဳ႕နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာပဲ ပညာသင္စရိတ္ ေထာက္ပံ့ေၾကးေတြေပးမယ့္ မူဝါဒေတြကို အေသးစိတ္ရွင္းျပသြားခဲ့ပါတယ္။ “ပညာေရးဆုိတာ လူလတ္တန္းစားဘဝအတြက္ လက္မွတ္ပဲ” (Education is the ticket to a middle-class life) လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ လူေတြက “ေနာက္ထပ္ေလးႏွစ္ ေနာက္ထပ္ေလးႏွစ္” (Four more years! Four more years!) လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ၾကပါတယ္။ ဆက္ၿပီးေတာ့ က်န္းမာေရး ဝန္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပံ့ပိုးမႈေတြ ေပးသြားမယ့္အေၾကာင္းအပါအဝင္ အျခားေသာ ေခါင္းစဥ္ေတြကို ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ က်ဆင္းေနတဲ့ စီးပြားေရးကို အလွ်င္အျမန္ နာလန္ထူလာေအာင္ လုပ္ဖို႕ မလြယ္ကူဘူးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို သမၼတေဟာင္း ဘီလ္ကလင္တန္ Bill Clinton ေျပာခဲ့တဲ့ စကားကို ကိုးကားသြားတာကိုလည္း သတိျပဳမိပါတယ္။ 

ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံက မဲဆြယ္ပြဲေတြနဲ႔ အဓိက ကြာျခားတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ သူတို႔ဆီမွာ သူတို႔ပါတီ အႏိုင္ရရင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ့္ မူဝါဒေတြအေၾကာင္းကို လိုအပ္ရင္ ကိန္းဂဏန္းေတြနဲ႔ တကြ အေသးစိတ္၊ ပညာရပ္ဆန္ဆန္၊ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ရွင္းလင္း ေျပာျပၿပီး မဲဆြယ္ၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ျပည္သူေတြကလည္း ဘယ္မူဝါဒကို က်င့္သံုးရင္ ဘယ္လို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိႏိုင္မယ္ဆိုတာကို ျပန္လည္ ေဝဖန္ေဆြးေႏြး တတ္ၾကတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိၿပီး မိမိတို႔ ႏွစ္သက္တဲ့ မူဝါဒေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ့္ ပါတီကို မဲေပးဖို႔ အသင့္ျဖစ္ေနၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာေတာ့ အမတ္ေလာင္းေတြ မိန္႔ခြန္း ေျပာတဲ့အခါ ကၽြန္မတို႔နဲ႔ စိမ္းေနေသးတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္၊ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ သန္႔ရွင္းေကာင္းမြန္တဲ့အစိုးရရဲ႕ အေျခခံသေဘာသရားေတြကို ျပည္သူေတြ နားလည္ေအာင္ ေျပာျပေနၾကရတဲ့ အခ်ိန္ပဲ ရိွေသးတယ္ လို႔ ထင္မိပါတယ္။ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံက ပါတီေတြရဲ႕ ကုိယ္ပိုင္ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ သူတို႔အားသန္တဲ့ မူဝါဒေတြကို ပိုၿပီး နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးလာၾကလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။

၉။ က်န္းမာေရးနဲ႔ စားေရးေသာက္ေရး

အိုဘားမား ေဟာေျပာပြဲသြားခဲ့တဲ့ ေန႔က မိုးမိလာေပမယ့္ ကံေကာင္းေထာက္မစြာပဲ မဖ်ားမနာခဲ့ပါဘူး။ ကၽြန္မဟာ ေအးတဲ့ရာသီဥတုနဲ႔ မတည့္သူပါ။ ေရာက္ေရာက္ခ်င္းမွာေတာ့ ေလယာဥ္ေပၚမွာ အေအးမိလာခဲ့တာနဲ႔ ဆက္ၿပီး အေတာ္ၾကာၾကာ ေခ်ာင္းဆိုးေနခဲ့ပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံက ေရာက္လာတဲ့ စာေရးဆရာ အခ်ိဳ႕လည္း အဲဒီလိုျဖစ္ၾကပါတယ္။ 

IWP ေက်ာင္းက ကၽြန္မတို႔ကို ကုန္တိုက္ႀကီးတစ္ခုကို တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ လိုက္ပို႔ေပးပါတယ္။ အဲဒီက ေဆးဆိုင္မွာ ေဆးဝါးကၽြမ္းက်င္သူကို ေမးျမန္းၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး အရည္နဲ႔ ငံုေဆးျပားေတြ ဝယ္ရပါတယ္။ အစီအစဥ္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားက စကားေျပာရမွာေတြရွိၿပီး၊ အားလပ္ခ်ိန္ေတြမွာလည္း တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မိတ္ဆက္ေမးျမန္း ေျပာဆိုရတာေတြ မ်ားတဲ့အတြက္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းဟာ အေတာ္ဒုကၡေပးပါတယ္။ 

ေခ်ာင္းဆိုးမေပ်ာက္ခင္မွာ ႀကံဳရတဲ့ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ေျခေထာက္နာတာပါ။ ခရီးေဆာင္အိတ္ထဲမွာ မဆန္႔တဲ့အတြက္ ဖိနပ္ေတြ မ်ားမ်ားစားစား ယူမလာခဲ့ပါဘူး။ လမ္းေလွ်ာက္ရွဴးဖိနပ္ လိုလာရင္ ဟိုေရာက္မွပဲ ဝယ္ေတာ့မယ္လို႔ ႀကံစည္ထားခဲ့ပါတယ္။ ေန႔စဥ္စီးဖို႔အတြက္ ကၽြန္မပါသြားတဲ့ ႀကိဳးသိုင္းဖိနပ္ထူေလးဟာ စင္ကာပူမွာေရာ ရန္ကုန္မွာပါ အေတာ့္ကို သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိေပမယ့္ ေတာင္ကုန္းေလးေတြ အဆင္းအတက္မ်ားတဲ့ အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕ေလးနဲ႔ မကုိက္ညီခဲ့ပါဘူး။ 

(အုိင္အိုဝါ ၿမိဳ႕တြင္းတစ္ေနရာ)

 တစ္ေန႔ေတာ့ ဘဏ္စာရင္းဖြင့္ဖို႔ ၿမိဳ႕ထဲကို လမ္းေလွ်ာက္သြားၾကပါတယ္။ ဒီမွာ ၿမိဳ႕ထဲသြားတာေလာက္ကို အားလံုး လမ္းေလွ်ာက္ေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ တျခားၿမိဳ႕ေတြနဲ႕ ခပ္လွမ္းလွမ္းက ရပ္ကြက္ေတြကို သြားတာေလာက္ပဲ ကားစီးၾကတာပါ။ ဘဏ္ကိုေရာက္ေတာ့ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ေမ့က်န္ခဲ့တာနဲ႔ တစ္ေခါက္ျပန္ယူရပါတယ္။ ကၽြန္မလိုပဲ စာရြက္စာတန္း ေမ့က်န္ခဲ့တဲ့ ခ်ီလီစာေရးဆရာ နဲ႔ အတူတူလမ္းေလွ်ာက္ျပန္လာတဲ့အခါ သူ႕ေျခလွမ္းက်ဲႀကီးေတြကို အမီလိုက္မိရင္း အဲဒီေန႔ညေနေရာက္တဲ့အခါ ကၽြန္မရဲ႕ ေျခဖဝါး ၾကြက္သားေတြက ေထာက္လို႔ မရေအာင္ နာလာပါတယ္။ေနာက္တစ္ေန႔မွာ ေတာ့ ပိုဆိုးလာတာနဲ႔ ၿမိဳ႔ထဲက စတိုးဆိုင္တစ္ဆိုင္မွာ လမ္းေလွ်ာက္ဖိနပ္နဲ႔ ေျခအိတ္ထူထူတစ္စံု ဝယ္လိုက္ရပါတယ္။ အိမ္ကပါလာတဲ့ လိမ္းေဆးေတြလိမ္း ပတ္တီးစည္းၿပီး တစ္ပတ္ေလာက္ၾကာမွ ေကာင္းေကာင္း ေပ်ာက္သြားပါတယ္။

(အုိင္အိုဝါ တကၠသိုလ္ဝင္းထဲက ျမင္ကြင္း)

 ေျခေထာက္နာ ေပ်ာက္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ရာသီဥတု ေအးလာတာနဲ႔ ႀကံဳရပါတယ္။ ကၽြန္မရဲ႕ အေရျပားက ပတ္ဝန္းက်င္အပူခ်ိန္ နိ္မ့္တာနဲ႔ မတည့္လို႔ ယားယံတတ္ပါတယ္။ ေျခေထာက္ေတြ လက္ေတြမွာေရာ မ်က္ႏွာမွာပါ အေရျပားေတြၾကမ္းၿပီး အဖုေလးေတြေပါက္လာပါတယ္။ အိမ္ကယူလာတဲ့ အလွဆီေတြ လိမ္းတာလည္း မသက္သာပါဘူး။ မ်က္ႏွာကိုေတာ့ CVS pharmacy က ထုတ္တဲ့ day cream နဲ႔ night cream ကို ဝယ္လိမ္းတဲ့အခါ တျဖည္းျဖည္း သက္သာသြားပါတယ္။ ေျခေထာက္နဲ႔ လက္က အနီဖုေတြကေတာ့ မႏိုင္းႏိုင္းစေန ညႊန္းတဲ့ Cetaphil cream ကို လိမ္းမွ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ႀကံဳရတဲ့ က်န္းမာေရး ကိစၥေလးေတြပါ။

စားေရးေသာက္ေရးအတြက္ကိုေတာ့ မသြားခင္ကတည္းက ဆရာမင္းထက္ေမာင္က အဲဒီကိုေရာက္ရင္ Iowa House Hotel ေအာက္က စားေသာက္ဆိုင္တန္းက ဆူရွီဆုိင္ပိုင္ရွင္ ကိုရာဇာ ကိုသြားေတြ႔ပါလို႔ မွာလိုက္ပါတယ္။ ဆရာ IWP တက္တုန္းက ကိုရာဇာတို႔အိမ္မွာ ျမန္မာအစားအေသာက္ေတြ မၾကာခဏ သြားစားျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေနဘုန္းလတ္ ေရာက္လာတဲ့အခါ ကၽြန္မနဲ႔ ေနဘုန္းလတ္တို႔ဟာ ကိုရာဇာ ကို ဆက္သြယ္္ၾကပါတယ္။ ကိုရာဇာနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြျဖစ္တဲ့ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား၊ မြန္တိုင္းရင္းသားေလးေတြဟာ အလြန္ သေဘာေကာင္း ေဖာ္ေရြၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အုိင္အိုဝါၿမိဳ႕မွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ ျမန္မာမိသားစုလည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အုိင္အိုဝါၿမိဳ႕ကို ႏွစ္တုိင္းလာမယ့္ ျမန္မာစာေရးဆရာေတြကို သူတို႔က ေမွ်ာ္ေနၾကတာပါ။ သူတို႔က ကၽြန္မတို႔ကို ထမင္းေပါင္းအိုးတစ္အိုးနဲ႔ ဆန္တစ္အိတ္ ေပးပါတယ္။  သူတို႔အိမ္မွာ ထမင္းဟင္း လာစားဖို႔၊ လာခ်က္ဖို႔လည္း အၿမဲဖိတ္ေခၚပါတယ္။ အျပင္မွာလည္း လုိက္ေကၽြးပါေသးတယ္။

(ကိုရာဇာရဲ႕ အိမ္မွာ သူ႔ရဲ႕မိသားစု၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားနဲ႔ ညေနစာစားၿပီး အမွတ္တရ)

 သူတို႔ေပးထားတဲ့ ထမင္းေပါင္းအိုးနဲ႔ ကၽြန္မအခန္းမွာ ထမင္းခ်က္စားျဖစ္ပါတယ္။ မိုက္ကရိုေဝ့ဗ္ မီးဖိုထဲမွာ တခ်ိဳ႕ဟင္းေလးေတြ ႀကံဖန္ခ်က္ၿပီး ေနဘုန္းလတ္နဲ႔ ခြဲေဝစားျဖစ္ၾကပါတယ္။ အိုင္အိုဝါ ၿမိဳ႕ထဲမွာလည္း တရုတ္စားေသာက္ဆိုင္၊ အိႏိၵယစားေသာက္ဆိုင္ အနည္းငယ္ရွိပါတယ္။ အာရွအစားအေသာက္ စားခ်င္တဲ့အခါ တခ်ိဳ႕ရက္ေတြမွာ အဲဒီဆုိင္ေတြမွာ သြားဝယ္စားျဖစ္ပါတယ္။ အိုင္အိုဝါနယ္သားေတြကလည္း ေဖာ္ေရြၾကပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ကို ဖိတ္ေခၚေကၽြးေမြးတဲ့ ၿမိဳ႕ခံေတြအေၾကာင္းကို ေနာက္ေတာ့ ဆက္ေျပာျပပါဦးမယ္။ 

ကၽြန္မက လွ်ပ္စစ္ေရေႏြးအိုးတစ္လံုးကိုလည္း ဝယ္ထားပါတယ္။ ေရေႏြးႀကိဳဖို႔နဲ႔ ၾကက္ဥျပဳတ္စားဖို႔ပါ။ ဟိုတယ္ခန္းထဲမွာကေတာ့ ေကာ္ဖီေဖ်ာ္စက္ပဲ ေပးထားပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္စာေရးဆရာမ ဂ်န္ ဟာ ၾကက္ဥျပဳတ္ခ်င္ရင္ ကၽြန္မအခန္းကို လာျပဳတ္ပါတယ္။ အီရတ္က ဂူလာလာ ကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ခ်က္ေလ့ရွိတဲ့ သီးစံုကုလားဟင္းဆန္ဆန္ အသီးအရြက္မ်ိဳးစံုပါတဲ့ အီရတ္အစားအစာကို သူ႔အခန္းမွာ မိုက္ကရိုေဝ့ဗ္ မီးဖိုနဲ႔ ခ်က္တဲ့အခါ ကၽြန္မကို ေခၚေကၽြးပါတယ္။ ဟင္းထဲမွာ ထမင္းကိုပါ ထည့္ခ်က္တာပါ။ အီရတ္ရဲ႕ ပဲနီေလးဟင္းခ်ိဳ ခ်က္ပံုကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာ ခ်က္တာနဲ႔ အေတာ္တူပါတယ္။ 

ကၽြန္မက မုန္႔ဟင္းခါး ဟင္းရည္အေျခာက္ တစ္ထုပ္ ပါသြားခဲ့တယ္။ ဗီယက္နမ္က လာတဲ့ ၾကာဇံတစ္မ်ိဳးက ျပဳတ္လုိက္ရင္ မုန္႔ဟင္းခါးဖတ္နဲ႔တူတယ္လို႔ ကိုရာဇာတို႔က ညႊန္းတာနဲ႔ အဲဒီၾကာဇံေျခာက္ကို ဝယ္ျပဳတ္ၿပီး ေနဘုန္းလတ္၊ ဂူလာလာတို႔နဲ႔အတူ မုန႔္ဟင္းခါး ခ်က္စားျဖစ္ပါေသးတယ္။ တခါတရံမွာ ၾကက္ဥကိုေမႊၿပီး ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ၾကက္သြန္နီ၊ ဆား၊ ငရုပ္သီးစိမ္းနည္းနည္း၊ ဆီနည္းနည္းထည့္ၿပီး မုိက္ကရိုေဝ့ဗ္ မီးဖိုထဲကို တစ္မိနစ္ေလာက္ ထည့္၊ Omelet ၾကက္ဥေမႊေၾကာ္ လုပ္ၿပီး ကၽြန္မနဲ႔ ေနဘုန္းလတ္တို႔ ဟိုတယ္က မနက္စာခန္းထဲမွာ စားၾကတဲ့အခါ ကိုရီးယားစာေရးဆရာ ေဟးအီစူးနဲ႕ အာဖဂန္နစၥတန္ စာေရးဆရာ မိုဟစ္တို႔က လာျမည္းၾကည့္ၾကၿပီး အလြန္ႏွစ္သက္ၾကလို႔ သူတို႔အတြက္လည္း ထပ္ခ်က္ေကၽြးခဲ့ရပါေသးတယ္။

အခ်ိန္ၾကာလာတဲ့အခါ စာေရးဆရာေတြဟာ ကိုယ့္ေဒသက အစားအေသာက္ေတြကို လြမ္းလာၾကပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ဟာ အားလပ္တဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ သူ႔ႏုိင္ငံ ကိုယ့္ႏုိင္ငံက အစားအေသာက္ေတြအေၾကာင္းကို ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။ စင္ကာပူက စတက္ဖနီနဲ႔ကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ႏွစ္ေယာက္လံုး ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ၿပီးသားျဖစ္တဲ့ စင္ကာပူ အစားအေသာက္ေတြအေၾကာင္း ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။ အိမ္နဲ႔ေဝးရာမွာ အစားအေသာက္ဟာလည္း မိတ္ေဆြေတြၾကားက ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈကို တိုးပြားေစပါတယ္။

၁၀။ “ယေန႔ကမၻာ့စာေပ” ေဆြးေႏြးပြဲအစီအစဥ္

ယေန႔ကမၻာ့စာေပ (International Literature Today) ဟာ IWP စာေရးဆရာေတြအားလံုး မျဖစ္မေန ပါဝင္ေဆြးေႏြးေပးရတဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုပါ။ ဒီအစီအစဥ္ကို အိုင္အိုဝါ တကၠသိုလ္ရဲ႕ ဘြဲ႔ႀကိဳတန္း စာသင္ခန္း တစ္ခန္းမွာ တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ က်င္းပၿပီး ေဆြးေႏြးမႈတစ္ခုမွာ စာေရးဆရာ ၃ ေယာက္ကေန ၄ ေယာက္အထိ ပါဝင္ၾကပါတယ္။ ေဆြးေႏြးဖို႔ အလွည့္က်သူေတြသာမက အျခား IWP စာေရးဆရာေတြပါ တက္ေရာက္နားေထာင္ေလ့ရွိပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ စာေရးဆရာေတြဟာ သူတို႔ႏုိင္ငံက စာေပျမင္ကြင္းကို မိနစ္ ၂၀ ေလာက္ အက်ဥ္းခ်ံဳး ေျပာျပတတ္ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ စာေပျမင္ကြင္းေတြထဲမွာ ဘာသာျပန္စာေပ၊ စာေပစိစစ္ေရး၊ အမ်ိဳးသမီးက႑၊ တိုင္းရင္းသားစာေပ၊ စာေပတိုးတက္ပံုသမုိင္း အစရွိတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ပါဝင္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အိုင္အိုဝါေက်ာင္းသားေတြဟာ စာေရးဆရာရဲ႕ လက္ရာေတြကို ႀကိဳဖတ္ထားၾကၿပီး မိနစ္ ၂၀ စာေလာက္ ေမးခြန္းေတြ ေမးျမန္းေလ့ရွိၾကပါတယ္။ 

စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ ကၽြန္မနဲ႔အတူ ေဆြးေႏြးမယ့္ စာေရးဆရာေတြကေတာ့ ပါကစၥတန္က ဘီလယ္ တန္ဝီရာ (Bilal Tanweer) နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္က ဂ်န္နီဗီး အာစန္ဂ်ိဳ (Genevieve Asenjo) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မက ေနာက္ဆံုး ေဆြးေႏြးရသူပါ။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမတုိင္မီက IWP ရဲ႕ အႀကံေပးတစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္စာဌာနက ပေရာ္ဖက္ဆာတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ပီတာ နဇာရက္ (Peter Nazareth) နဲ႔ စကားေျပာျဖစ္ၾကတဲ့အခါ သူက ျမန္မာႏိုင္ငံက ကဗ်ာေတြ ေျပာင္းလဲလာပံု အေၾကာင္းကို သိခ်င္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္မက ဒီကိုမလာခင္ကတည္းက ျမန္မာကဗ်ာအေၾကာင္းကို ေျပာမယ္လို႔ ႀကံရြယ္ၿပီး ကဗ်ာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္စာတန္းတခ်ိဳ႕ကို ဖတ္ရႈျပင္ဆင္လာခဲ့ပါတယ္။ လတ္တေလာ ကိုးကား စာအုပ္ေတြထဲမွာ ဆရာသစၥာနီေပးလိုက္တဲ့ “ေမာ္ဒန္ရွင္းတန္း ႏွင့္ ျမန္မာကဗ်ာျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈ” စာအုပ္၊ ကိုမိုးေဝး ဆီက ေကာ္ပီဆြဲလာတဲ့ “ဆရာမ်ိဳးသန္႔ရဲ႕ မဂၢဇင္းေဆာင္းပါး စုစည္းမႈေတြ”၊ ဆရာေဇယ်ာလင္းရဲ႕ “ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ ေခတ္ၿပိဳင္ျမန္မာကဗ်ာ အလားအလာမ်ား”နဲ႕ အျခား စာအုပ္ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။

ျမန္မာ့ရိုးရာ ကဗ်ာေတြအေၾကာင္းကိုေတာ့ အက်ဥ္းခ်ံဳးပဲ ေျပာျပလုိက္ၿပီး ေခတ္စမ္းစာေပနဲ႔ ေနာက္ပိုင္းေခတ္ေတြက ျမန္မာကဗ်ာ ေျပာင္းလဲလာပံုနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး သမုိင္းေနာက္ခံေတြကို ပါဝါပိြဳင့္ စလိုက္ရိႈးနဲ႔ မိနစ္ ၂၀ ေက်ာ္စာ ရွင္းလင္းေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါရိုက္တာ ခရစၥတိုဖာ မာေရးလ္ကေတာ့ ခရီးသြားေနလို႔  အဲဒီေန႔က မရွိပါဘူး။ နာတာရွာနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြကပဲ ျပန္ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ဒီအတန္းမွာလည္း နာတာရွာက ကၽြန္မရဲ႕ နာမည္ေတြနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ နာမည္ကို ျမန္မာစာလံုးနဲ႔ ေရးျပခုိင္းပါတယ္။ ဒီအတန္းက ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ စီနီယာေတြဆိုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အေသအခ်ာ ၾကားဖူးၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ နာတာရွာက ေက်ာင္းသား တခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေမးခြန္းေတြကို ေမးေပးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စာေပ လြတ္လပ္မႈအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေမးခြန္းတခ်ိဳနဲ႔ ကၽြန္မရဲ႕ ကေလာင္နာမည္ကို ဘယ္လို ယူျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို ျပန္ေျဖျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

(ယေန႔ကမၻာ့စာေပ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ရွင္းလင္းေျပာျပေနစဥ္)

 ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အခ်ိန္မရလို႔ မေမးလိုက္ရတဲ့ ေမးခြန္းေတြကို ေနာက္တစ္ေန႔မွာေတာ့ ကၽြန္မဆီကို IWP ရုံးအဖြဲ႔ဝင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေမရီ  (Mary Nazareth )က ယူလာေပးပါတယ္။ (ေမရီဟာ အင္မတန္ ၾကင္နာတတ္ၿပီး မိခင္ဆန္သူပါ။ သူက ပီတာရဲ႕ ဇနီးပါ။ သူ႔ရဲ႕ တာဝန္ကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ေတြကို ဟိုတယ္မွာ ေနေရးထိုင္ေရး စီမံေပးဖုိ႔၊ စားစရိတ္ ထုတ္ေပးဖို႔နဲ႔ အျခား လိုအပ္တာမွန္သမွ်ကို ကူညီေပးဖို႔ပါ။) “ေမးခြန္းတခ်ိဳ႕က ငါတို႔ေက်ာင္းသားေတြ ဘယ္ေလာက္ မသိနားမလည္လဲဆိုတာကို ေဖာ္ျပေနလို႔ ရွက္မိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မင္းသိေစဖို႔ ယူလာေပးတာပါ” လို႔ ေမရီကေျပာပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ကၽြန္မက မေမးျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေမးခြန္းအားလံုးကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ၾကည့္လိုက္ပါတယ္။ အားလံုးေပါင္း ၃၃ခု ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျမန္မာ့စာေပ ျမန္မာ့ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေယဘုယ်ေမးထားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ကၽြန္မရဲ႕ ကဗ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ အေသးစိတ္ ေမးထားပါတယ္။ ေမရီက ႏွိမ့္ႏွိမ့္ခ်ခ်ေလး ေျပာေပမယ့္ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ ေမးခြန္းေကာင္းေတြကိုလည္း ကၽြန္မက သတိထားမိပါတယ္။ အဲဒီထဲက တခ်ိဳ႕ကို ဘာသာျပန္ၿပီး ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

• ·         ျမန္မာႏိုင္ငံ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ စာေရးဆရာေတြ အႏုပညာရွင္ေတြအတြက္ ဘယ္လို အခက္အခဲေတြ ရင္ဆိုင္ရပါသလဲ။
• ·         ပန္ဒိုရာရဲ႕ “လူၿပိန္းမ်ားၿမိဳ႕ကိုသိမ္းပိုက္စဥ္” (ဘာသာျပန္) မွာ အျဖတ္အေတာက္ (punctuation) ေတြ အသံုးျပဳတာ မေတြ႔ရပါဘူး။ နာမည္ေတြေလာက္ပဲ စာလံုးအႀကီးနဲ႔ ေရးထားတာမ်ိဳး ေတြ႔ရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီလို ေရးဖုိ႔ စဥ္းစားတာလဲ။ တကယ္လို႔ သဒၵါထံုးအတိုင္း အျဖတ္အေတာက္ေတြသံုးရင္ ကဗ်ာဟာ ဘယ္လို ျခားနားသြားပါမလဲ။
• ·         ပန္ဒိုရာရဲ႕ ကဗ်ာေတြမွာ လံုးဝ ၿမိဳ႕ျပေနာက္ခံ ဒါမွမဟုတ္ ေတာရိုင္းေနာက္ခံကိုိ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီလို လံုးလံုးလ်ားလ်ား ဆန္႔က်င္ကြာျခားေနတဲ့ ေနာက္ခံအခင္းအက်င္း (setting) က စာေရးသူအတြက္ ဘယ္လို အေရးပါပါသလဲ။
• ·         ပန္ဒိုရာရဲ႕ ကဗ်ာေတြထဲမွာ အၾကမ္းပတမ္း (violent) ျဖစ္တဲ့ သေကၤတေတြ ေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာ လက္ေျဖာင့္တပ္သား၊ က်ား စတဲ့ စကားလံုးေတြ။ ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒီစကားလံုးေတြကို ကဗ်ာေတြထဲမွာ မၾကာခဏ ဆက္ေတြ႔ေနရတာလဲ။
• ·         ဒီေန႔အတန္းထဲမွာ ေလ့လာရတဲ့ ပန္ဒိုရာရဲ႕ စာေတြထဲမွာ၊ အထူးသျဖင့္ “လူၿပိန္းမ်ား ၿမိဳ႕ကိုသိမ္းပိုက္စဥ္” ကဗ်ာမွာ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ စာေပရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈအတိုင္းအတာ ဘယ္ေလာက္အထိရွိပါသလဲ။ ဒါမွမဟုတ္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္နဲ႔ ဘယ္လို ပတ္သက္ပါသလဲ။ စာေရးသူရဲ႕ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္အေပၚ နားလည္မႈ ဒါမွမဟုတ္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ေရးသားမႈစတိုင္အေပၚ စံုစမ္းေလ့လာထားမႈကို သိခ်င္ပါတယ္။ လူၿပိန္းမ်ား ကဗ်ာထဲက ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ အရာဝတၳဳေတြျဖစ္တဲ့ မာရီလင္မြန္ရိုးနဲ႔ မိုက္ကယ္ဂ်က္ဆင္တို႔လို အေမရိကန္ ေပၚျပဴလာကာလခ်ာကို သတိထားမိပါတယ္။ စကားလံုးတစ္လံုးျဖစ္တဲ့ လူၿပိန္းကို ထပ္ခါထပ္ခါ သံုးထားတာမ်ိဳးေတြဟာ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ အေရးအသားအမ်ားအျပားမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ခ်ဲ႕ကားတြန္းတိုက္ ေရးထားပံုမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီလိုပါပဲ ဟစ္တလာ နဲ႔ ေခ်ေဂြဗားရား ကဗ်ာမွာဆိုရင္လည္း ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ဝတၳဳအမ်ားအျပားမွာ ေရးေလ့ရွိသလို သမိုင္းေနာက္ခံကို ထင္ဟပ္ေရးတာမ်ိဳးေတြ႔ရပါတယ္။ ဥပမာ ဒြန္ ဒီလီလို (Don DeLillo) ရဲ႕ Libra ဝတၳဳမွာလိုမ်ိဳးပါ။ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ဝတၳဳေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဖတ္ၾကသလား ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္မသိပါဘူး။ တစ္နည္းအားျဖင့္လည္း တကယ္လို႔ စာေရးသူဟာ ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္ အႏုပညာနည္းလမ္းေတြကို တမင္တကာ အသံုးခ်ထားခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ဘူးဆုိရင္ တျခား ဘယ္စာေရးဆရာေတြနဲ႔ ဘယ္လိုေရးဟန္ေတြက လႊမ္းမိုးမႈရွိပါသလဲ။ အဲဒီလို ကိုယ့္ကိုလႊမ္းမိုးသူေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကလူေတြ ဟုတ္ၾကပါသလား။ ကၽြန္ေတာ္က ျမန္မာႏိုင္ငံက တီထြင္ဖန္တီးမႈ စာေပေရးသားျခင္း အေၾကာင္းကို လံုးဝ မသိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီက စာေပအေျခအေန ဘယ္လိုရွိတယ္ဆိုတာကို သိခ်င္ပါတယ္။

အဲဒီလို ေမးခြန္းေတြဟာ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေမးခြန္းေတြကို ျပန္ေျဖဖို႔အတြက္ ကၽြန္မမွာ အခ်ိန္မရခဲ့ပါဘူး။ အျပင္မွာ ေတြ႔ၾကတဲ့အခါ ေမးခ်င္တာ ေမးလို႔ရပါတယ္ လို႔ေတာ့ စာသင္ခန္းထဲမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ 

(ေမးခြန္းတခ်ိဳ႕)

 (ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးမွာ နာတာရွာက ေဆြးေႏြးသြားတဲ့  IWP စာေရးဆရာေတြကို ထပ္ၿပီး ေမးခြန္းေမးခ်င္တာ၊ အင္တာဗ်ဳးခ်င္တာရွိရင္ သူကေနတစ္ဆင့္ ခြင့္ေတာင္းဆက္သြယ္ၿပီး စာတမ္းတစ္ခု ျပန္ေရးတင္ဖုိ႔ ေက်ာင္းသားေတြကို အိမ္စာေပးခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းသူေလးတစ္ေယာက္က ကၽြန္မကို ဆက္သြယ္လာပါတယ္။ သူနဲ႔ တစ္ရက္ခ်ိန္းၿပီး အေမးအေျဖလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ကၽြန္မရဲ႕စာေရးသားျခင္းနဲ႔ ဘဝျဖတ္သန္းမႈ အေၾကာင္းကို သူက စာတမ္းငယ္တစ္ေစာင္ ေရးခဲ့ပါတယ္။) 

ပန္ဒိုရာ

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပသြားပါမည္။)

၂၀၁၃ ေမလ စတုိင္သစ္မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပၿပီး။  



အပုိင္း (၁) သို႕  
အပိုင္း(၂) သို႔

Expand..

Summary..

အိုင္အိုဝါရက္စြဲမ်ား (အပိုင္း ၂)

အိုင္အိုဝါ ရက္စြဲမ်ား အပိုင္း (၂)

၄။ ေနမႈထုိင္မႈ အခက္အခဲတခ်ိဳ႕

အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕ကို ေရာက္လာၾကတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ စာေရးဆရာေတြအတြက္ ပထမဆံုး အခက္အခဲကေတာ့ လွ်ပ္စစ္ပလပ္ေပါက္ပါပဲ။ ကၽြန္မတို႔ ပါလာၾကတဲ့ ဖုန္းေတြ ကြန္ျပဴတာေတြဟာ အေမရိကမွာ က်င့္သံုးတဲ့ ပလပ္ေပါက္စနစ္နဲ႔ မတူတာမ်ားပါတယ္။ စင္ကာပူမွာဆိုရင္ေတာ့ ပလပ္ေပါက္က 3-pin ေလးေထာင့္ေပါက္  ၃ ေပါက္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္မွာကေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ 2-pin အဝိုင္းေပါက္ ၂ ေပါက္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အေမရိကမွာ ေတြ႕ရတဲ့ ပလပ္ေပါက္ေတြက 2-pin အျပားႏွစ္ေပါက္ ျဖစ္ေနေတာ့ ကၽြန္မတို႔ပါလာတဲ့ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြကို အသံုးျပဳဖို႔ အားသြင္းဖို႔အတြက္ အေပါက္မကိုက္ဘဲ အခက္ႀကံဳၾကရပါတယ္။ ကၽြန္မကေတာ့ ခရီးသြားတိုင္း ထည့္ေနက် universal adapter ေလး ပါလာမိလို႔ အဆင္ေျပေနေပမယ့္ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ adapter ကို ၿမိဳ႕ေလးက ဆိုင္ေတြမွာ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ရွာလို႔မရျဖစ္ၾကပါတယ္။ 

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြအတြက္ အခက္အခဲပါ။ ကၽြန္မတို႔ကို ေနရာခ်ေပးထားတဲ့ Iowa House Hotel က အခန္းေတြထဲမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္လို႔မရပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ ၿမိဳ႕ထဲက ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း ေဆးလိပ္မေသာက္ရ ဇံုေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္း စ်ာန္ဝင္ၿပီး စာေရးေလ့ရွိတဲ့ စာေရးဆရာတခ်ိဳ႕အတြက္ ကိုယ့္အခန္းထဲမွာ ဇိမ္နဲ႔နားနားေနေန မေရးႏိုင္ဘဲ အခက္ႀကံဳရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းကို ခြင့္ျပဳတဲ့ ေကာ္ဖီဆိုင္၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြကို ေန႔လည္ဘက္မွာ သြားၿပီး စာေရးၾကပါတယ္။ 

စာေရးဆရာေတြကို orientation မိတ္ဆက္ ေျပာတဲ့ေန႔က ဥပေဒ ပညာရွင္တစ္ေယာက္ လာပါတယ္။ ဥပေဒေရးရာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီၿမိဳ႕ေလးမွာ ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္ေတြကို ေျပာျပသြားပါတယ္။ အဓိက ေျပာသြားတာကေတာ့ ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လမ္းစည္းကမ္းနဲ႕ အရက္ေသစာ ေသာက္သံုးမႈပါပဲ။ အေမရိကမွာက ျပည္နယ္အလိုက္  မိမိတို႔နဲ႕ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ဥပေဒေတြကို ျပဌာန္းတဲ့ စနစ္ရွိပါတယ္။ အုိင္အုိဝါၿမိဳ႕ေလးအတြက္  အရက္ေသာက္သံုးမႈနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ အဓိက အခ်က္ ၂ခ်က္ကေတာ့ public drinking နဲ႔ public intoxication ကို ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ပါ။  အမ်ားနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ေနရာေတြမွာ အရက္ေသာက္လို႔ မရပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက အမ်ားနဲ႔သက္ဆုိင္တဲ့ေနရာေတြမွာ အရက္ကို ေသာက္မေနေတာင္မွ ဆိုင္ကေသာက္ၿပီး ျပန္လာတဲ့အခါ၊ အိမ္ကေနထြက္လာတဲ့အခါ၊ အမ်ားနဲ႔သက္ဆုိင္တဲ့ ျမင္ကြင္းမွာ မူးယစ္ေနလို႔လည္း မရပါဘူး။ ကၽြန္မကေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက သႀကၤန္ခ်ိန္ခါကို ဖ်တ္ခနဲ ျမင္ေယာင္သြားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း အဲဒီလို ဥပေဒ ျပဌာန္းရင္ ေကာင္းမယ္လို႔လည္း ေတြးမိပါေသးတယ္။

အရက္ေသစာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေနာက္ထပ္အေျခခံ အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ အသက္ ၂၁ ႏွစ္ျပည့္မွ အရက္ဝယ္လို႔ရတာပါ။ ဆိုင္ေတြမွာ ဘီယာ၊ ဝိုင္ စတဲ့ အရက္ဝယ္သူေတြကို အသက္ျပည့္မျပည့္ မေဝခြဲႏိုင္ရင္ ရုပ္ပံုပါတဲ့ သက္ေသခံ ကဒ္ျပား (photo ID) တမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျပခိုင္းပါတယ္။ ကဒ္ျပားပါမလာရင္ မေရာင္းပါဘူး။ (စင္ကာပူမွာလည္း အဲဒီဥပေဒရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူကိုမွန္းၾကည့္ၿပီး ေတာ္ရုံဆို မျပခိုုင္းပါဘူး။) ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေတြကလာသူ အေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ကေတာ့ ဒီလို စည္းနဲ႔ကမ္းနဲ႔ အရက္ဝယ္ရတာ အေတြ႔အႀကံဳသစ္ပါပဲ။  စာေရးဆရာေတြဟာ သူတို႔ကို သက္ေသခံကဒ္ျပား ျပခုိင္းတဲ့အခါ “ဒါ အသက္ ၂၁ ႏွစ္ မျပည့္ေသးဘူးထင္လို႔ ျပခိုင္းတာ၊  ေတာ္ေတာ္ႏုပ်ိဳတာပဲ” လို႔ အခ်င္းခ်င္း ေနာက္ေျပာင္ရင္း ဂုဏ္ယူဝံ့ႂကြားေလ့ ရွိၾကပါတယ္။

၅။ ျမင္း/ႏြားစီးပြဲ သို႔မဟုတ္ Rodeo

ႏိုင္ငံတကာက စာေရးဆရာေတြကို IWP ကို ဖိတ္ေခၚရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြထဲမွာ အေမရိကရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ လူေနမႈဘဝေတြကို သိရွိနားလည္ ေလ့လာေစခ်င္တာလည္း ပါဝင္ပါတယ္။  ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ဒါမွမဟုတ္ ေဒသႏၱရဗဟုသုတနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အစီအစဥ္ေတြကိုလည္း ဖိတ္ေခၚေလ့ရွိပါတယ္။

စက္တင္ဘာ ၆ ရက္ေန႔မွာ ၆၅ ႀကိမ္ေျမာက္က်င္းပမယ့္ ရိုဒီယို (rodeo) ဆိုတဲ့ပြဲရွိတယ္။ ၾကည့္ခ်င္သူေတြကို ပြဲက်င္းပတဲ့ Fort Madison ကို လိုက္ပို႔မယ္ လို႔ ေက်ာင္းက အေၾကာင္းၾကားလာပါတယ္။ ရိုဒီယို ဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုတာကို ရွင္းလင္းခ်က္ကိုလည္း ပို႔ထားပါေသးတယ္။ စပိန္က ႏြားရိုင္းသတ္ပြဲလို မဟုတ္ဘဲ ျမင္းေတြႏြားေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏို္င္တာကို ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကတဲ့ပြဲပါ။ တိရိစၦာန္အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ကန္႕ကြက္ၾကတဲ့ ပြဲမ်ဳိးလို႔လည္း သတိေပးထားပါတယ္။  စာေရးဆရာ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒီလိုပြဲမ်ိဳးကို ရုပ္ရွင္ တီဗြီထဲမွာေလာက္ပဲ ျမင္ဖူးၿပီး ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ က်င္းပေလ့မရွိတဲ့အတြက္ မ်က္ဝါးထင္ထင္ ၾကည့္ရႈဖို႔ စိတ္အားထက္သန္ေနၾကပါတယ္။ 

(တစ္ပတ္တာရဲ႕ အခ်ိန္ဇယား၊ လိုအပ္ေနတဲ့ ပလပ္ေခါင္း နဲ႔ ရိုဒီရို လက္မွတ္)

အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕ရဲ႕ မလွမ္းမကမ္းမွာ တည္ရွိတဲ့ Fort Madison ကို ေရာက္ေတာ့ လက္မွတ္ေတြ ဝယ္ၿပီး ပြဲက်င္းပတဲ့ ဝင္းထဲကို ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပြဲကို လာၾကသူေတြအမ်ားစု ကေလး လူႀကီးေတြဟာ ဦးထုတ္ျပန္႔ေတြ ရွပ္အက်ၤီ ဂ်င္းေဘာင္းဘီေတြနဲ႔ ေကာင္းဘြိဳင္လို ဝတ္စားဆင္ယင္လာၾကပါတယ္။ ေစ်းဆိုင္တန္းေတြကလည္း ႏြားသားေရနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ ခါးပတ္တို႔၊ ပိုက္ဆံအိတ္တို႔ ေရာင္းၾကပါတယ္။ ေကာင္းဘြိဳင္ဦးထုပ္ေတြကိုလည္း ေရာင္းၾကပါတယ္။ ကၽြန္မလည္း  အမွတ္တရ တစ္ခုခု ဝယ္ဖို႔ ၾကည့္ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဆံုး အေမရိကန္ အမွတ္တရ ပစၥည္း ဝယ္ဖို႔ ၾကည့္ျဖစ္တဲ့ေန႔ပါ။ အဲဒီမွာ အရာရာတိုင္းလိုလိုဟာ made in China ျဖစ္ေနတာနဲ႔ စၿပီးေတြ႕ေတာ့တာပါပဲ။ 

( စာေရးဆရာေတြ ဦးထုပ္ဝယ္ေနၾကစဥ္)

ပြဲကို အေတာ္ေလး ခန္းခန္းနားနား ဖြင့္လွစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး အမ်ိဳးသားေတြဟာ ျမင္းေတြကို အလွစီးၿပီး လွည့္လည္ၾကပါတယ္။  အေမရိကန္အလံနဲ႔ ေလထီးခုန္ခ်တာလည္း ၾကည့္လို႔ေကာင္းပါတယ္။ ကၽြန္မက ဒီလိုပြဲကို တီဗြီမွာ ယူက်ဳမွာ အနည္းငယ္ ျမင္ဖူးေပမယ့္ အစအဆံုး တစ္ခါမွ မၾကည့္ဖူးပါဘူး။ မွတ္ထားမိသေလာက္ ပြဲစဥ္ေတြကို ျပန္ေျပာျပရရင္ေတာ့ -

စည္ပိုင္း ၃ခုၾကား ျမင္းလွည့္လည္စီးျခင္း

စည္ပိုင္း ၃ ခုကို ႀတိဂံပံု (သူတို႔အေခၚေတာ့ ကလိုဗာ သစ္ရြက္ပံုေပါ့) ခ်ထားတယ္။ အဲဒီ စည္ပိုင္းေတြကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္းပတ္ၿပီး ျမင္းစီးရတယ္။ အခ်ိန္ျမန္ျမန္ မွန္မွန္စီးႏိုင္ျခင္းကို အမွတ္ေပးတာပါ။

ျမင္းေပၚကို ကုန္းႏွီးပါ/ကုန္းႏွီးလြတ္ စီးျခင္း

ကုန္းႏွီးပါတဲ့ျမင္း နဲ႕ မပါတဲ့ျမင္း ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အဲဒီျမင္းေတြကို တက္စီးေတာ့ ျမင္းကခါခ်ပါတယ္။ အဲဒါကိုအခ်ိန္ၾကာၾကာ ထိန္းႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားစီးရတဲ့ကစားနည္းပါ။

ႏြားသိုးစီးျခင္း

ျမင္းကို စီးသလိုပါပဲ။ ခါခ်ေနတဲ့ ႏြားသိုးေတြေပၚမွာ တက္စီးၾကတာပါ။

အဖြဲ႔ျဖင့္ ႏြားေလးကို ႀကိဳးခ်ည္ျခင္း

ျမင္းစီးလာတဲ့ လူႏွစ္ေယာက္မွာ တစ္ေယာက္က ႏြားကေလးရဲ႕ ခ်ိဳကို ဒါမွမဟုတ္ လည္ပင္းကို ႀကိဳးကြင္းပစ္ၿပီး စြပ္၊ ေနာက္တစ္ေယာက္က ႏြားေလးရဲ႕ ေနာက္ေျခေထာက္ကို ႀကိဳးကြင္းစြပ္ၿပီး ဖမ္းတဲ့နည္းပါ။

ႏြားေလးကို ေလးဘက္ေလးတန္ တုပ္ျခင္း

ျမင္းစီးလာတဲ့လူက ႏြားကေလးရဲ႕ ေခါင္းကို ႀကိဳးကြင္းပစ္ၿပီး စြပ္ပါတယ္။ မိတာနဲ႔ ျမင္းေပၚက ေျပးဆင္းသြားၿပီး ႏြားေလးကို တြန္းလွဲၿပီး သူ႔ေျခေထာက္သံုးေခ်ာင္းကို မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးနဲ႔တုပ္ပါတယ္။

ႏြားကို နပန္းလံုး တြန္းလွဲျခင္း

ျမင္းစီးလာသူက ေျပးေနတဲ့ ႏြားကို မီေအာင္လိုက္ၿပီး မီတဲ့အခါ ဆင္းၿပီး ႏြားရဲ႕ ဦးခ်ိဳကေနကိုင္ၿပီး လွဲခ်တဲ့ ကစားနည္းပါ။

ႏြားေလးေတြကို ႀကိဳးခ်ည္တာတို႔ လွဲခ်တာတို႔ လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ စိတ္ထဲ မေကာင္းျဖစ္မိပါတယ္။ တစ္ႀကိမ္မွာ ႏြားကေလးက လည္ပင္းကို ႀကိဳးပတ္တဲ့အခ်ိန္ ၾကာသြားေတာ့ ပြဲအၿပီး မွာ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ျပန္မထႏိုင္ပဲ ဆန္႔ငင္ဆန္႔ငင္ ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရေတာ့ စိတ္ပူမိတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း တိရိစၦာန္အခြင့္အေရး ေတာင္းဆိုသူေတြ ကန္႔ကြက္စရာ ျဖစ္ရတာ လို႔ေတြးမိပါတယ္။ 

ကၽြန္မေဘးမွာ ထိုင္ေနတဲ့ ဂူလာလာကေတာ့ ဆက္မၾကည့္ေတာ့ပါဘူး။ သူ လာမိတာ မွားၿပီလို႔ ေျပာေနပါတယ္။ ေက်ာေပၚတက္စီးရင္ ခါခ်တတ္တဲ့ ျမင္းေတြႏြားေတြကိုလည္း အဲဒီလို အတင္းခါခ်ေအာင္ ခါးကို သံနဲ႔ရိုက္ထားတယ္လို႔ သူ ၾကားဖူးတယ္တဲ့။ ေဘးက အုိင္အိုဝါသားတစ္ေယာက္ကေတာ့ ဒီေခတ္မွာ အဲဒီလို မလုပ္ေတာ့ပါဘူး လို႔ရွင္းျပပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီကစားနည္းေတြက သူတို႔ရဲ႕ ေက်းလက္လုပ္ငန္းခြင္မွာ ျမင္းေတြႏြားေတြနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ လက္ေတြ႔လိုအပ္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္မႈေတြ လို႔ မွတ္သားခဲ့ရပါတယ္။ 

၃ ႏွစ္ ၄ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္ေလးေတြက သိုးေလးေတြကို စီးၿပီးၿပိဳင္ၾကတဲ့ ပြဲလည္းပါပါေသးတယ္။ သိုးေလးေတြ ျဖည္းျဖည္းခါခ်တာကို မခံႏိုင္ပဲ ကေလးေတြ လဲၿပိဳက်တဲ့အခါ လူႀကီးေတြက ရယ္ၾကပါတယ္။ ဒီကေလးေတြ ႀကီးလာတဲ့အခါ ႏြားစီးမယ့္ ေကာင္းဘြိဳင္ေလးေတြ ျဖစ္လာၾကမွာေပါ့ေလ။  ဓာတ္ပံုေတြေတာ့ သိပ္မရိုက္ျဖစ္ပဲ ဗီြဒီယိုနည္းနည္း ရိုက္လာခဲ့ပါတယ္။ ေမွာင္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ လွ်င္ျမန္လြန္းတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ကၽြန္မကင္မရာနဲ႕ အေဝးကလွမ္းရိုက္ရတာ မႏိုင္တာကလည္း တစ္ေၾကာင္းပါ။ 

(ရိုဒီယို ဖြင့္လွစ္တဲ့ အခမ္းအနား)

(ရိုဒီယိုပြဲမွာ ေနဘုန္းလတ္နဲ႔ အမွတ္တရ)

၆။ အေမရိကန္ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ စာသင္ခန္း

ကၽြန္မေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ စက္တင္ဘာ ၇ ရက္ကို ေရာက္လာပါၿပီ။ ေစာေစာထ မနက္စာစားၿပီးေတာ့ နာတာရွာနဲ႕အတူ အိုင္အိုဝါတကၠသိုလ္ထဲက စာသင္ခန္းတစ္ခန္းကို သြားၾကပါတယ္။ အတန္းထဲက ကေလးေတြက အသက္ ၁၆ - ၁၈ ပတ္ဝန္းက်င္လို႔ နာတာရွာက ေျပာျပပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ဖရက္ရွာ ေက်ာင္းသားေလးေတြပါ။

ကေလးေတြဟာ ဆရာမ နာတာရွာ ႀကိဳေျပာထားတဲ့အတိုင္းပဲ တကယ့္ကို ၿငိမ္သက္ေအးေဆးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္ေပါ့ပါးပံုလည္း ေပါက္ပါတယ္။ နာတာရွာက ကၽြန္မကို ကေလးေတြနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးပါတယ္။ စာသင္ခန္းက်ဥ္းကေလးမွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ၁၀ ေယာက္ေက်ာ္ ေလာက္ပဲရွိတာပါ။ အဲဒီထဲက ထက္ဝက္ေလာက္ကိုေတာ့ ရုပ္ရွင္ခံစားမႈ အစီအစဥ္မွာ ေတြ႕ခဲ့ရလို႔ မွတ္မိေနပါတယ္။

နာတာရွာက ကၽြန္မရဲ႕ နာမည္ကို ျမန္မာလိုေရာ အဂၤလိပ္လိုပါ ေက်ာက္သင္ပုန္းမွာ ေရးျပခုိင္းပါတယ္။ ျမန္မာစာလံုး ဝိုင္းဝိုင္းေလးေတြကို သူတို႔က စိတ္ဝင္စားေနၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၾကားဖူးလား။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ဘာသိလဲ လို႔ ကေလးေတြကို ေမးေတာ့ ကေလးေတြက သိပ္မေျပာႏိုင္ၾကပါဘူး။ ဒါနဲ႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နာမည္ကို ေရးျပၿပီး သူ႔ကို ၾကားဖူးလားဆိုေတာ့ တစ္ေယာက္ႏွစ္ေယာက္က ၾကားဖူးတယ္ လို႔ေျပာၾကပါတယ္။ 

နာတာရွာကေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ အေျဖေတြကို အားမရဘဲ ကၽြန္မကိုလည္း အားနာေနဟန္တူပါတယ္။ အတန္းၿပီးသြားတဲ့အခါ ေျပာျပပါေသးတယ္။ ကေလးေတြ သိပ္ၿပီး စကားမေျပာၾကတာဟာ ရွက္လို႔ေၾကာက္လို႔ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ ယံုၾကည္မႈ လြန္ကဲေနၾကတာ တဲ့။ ဒီေခတ္ အေမရိကန္ကေလးေတြဟာ သူတုိ႔ကိုယ္သူတို႔ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ေနထုိင္ေနၾကတယ္ လို႔ ထင္ေနၾကၿပီး ႏိုင္ငံျပင္ပက ကိစၥေတြကို စိတ္မဝင္စားၾကတာလည္း ေတြ႔ရတယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အျပင္ဘက္ကိုလည္း ၾကည့္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းေနရတယ္တဲ့။ ကၽြန္မကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ နည္းလို႔ အတန္းထဲမွာ စကားျပန္မေျပာရဲတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ အျဖစ္နဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ရပံုကို စဥ္းစားေနမိပါတယ္။ 

အတန္းထဲမွာ ကၽြန္မရဲ႕ အေၾကာင္းကို သူတို႔ကို နည္းနည္းပါးပါး မိတ္ဆက္ေျပာျပၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းသားေလး တစ္ေယာက္က ကၽြန္မရဲ႕ “လူၿပိန္းမ်ားၿမိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္စဥ္” ကဗ်ာ ကို အသံထြက္ဖတ္ပါတယ္။ အဲဒီကဗ်ာကို အဂၤလိပ္လို ဘာသာျပန္ထားတာက “the scene of the city siege by the daft”  ပါ။ အဲဒီကဗ်ာမွာ the daft လို႔ဘာသာျပန္ထားတဲ့ အဂၤလိပ္ အသံုးအႏႈန္းကို သူတို႔ေတြက က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ the daft ဆိုတာက ၿဗိတိသွ်ေတြ သံုးေလ့ သံုးထရွိတဲ့ စကားလံုးပါ။ အေမရိကန္ေတြအေနနဲ႔ သံုးေလ့မရွိပါဘူး။ ဒီကဗ်ာကို ဘာသာျပန္ထားသူ ကိုကိုသက္က ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာ အေျခခ်ေနထုိင္သူျဖစ္ၿပီး အဲဒီကဗ်ာပါဝင္တဲ့ စုစည္းမႈစာအုပ္ကို တြဲဖက္တည္းျဖတ္သူ ဂ်ိမ္းစ္ဘန္းကလည္း ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ပါတယ္။ နာတာရွာနဲ႔ ေက်ာင္းသားေလးေတြက ဒီေနရာမွာ အေမရိကန္တစ္ေယာက္က ဘာသာျပန္မယ္ဆိုရင္ the idiot ဒါမွမဟုတ္ the fool လို႔ ျပန္ေကာင္းျပန္မယ္ လို႔ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ the daft လို႔ေျပာလုိက္တာကေတာ့ ကဲ့ရဲ႕ရႈံ႕ခ်တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ စိတ္ခံစားမႈ ပိုကင္းတဲ့ neutral သေဘာဆန္တယ္ လို႔ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မရဲ႕ တျခားကဗ်ာေတြကို ဖတ္ၾကၿပီး မရွင္းတာကို ေမးၾကပါတယ္။ ဆက္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မျပခဲ့တဲ့ The tiger and the snow ရုပ္ရွင္အေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ကၽြန္မေတြ႔ျမင္မိတာကေတာ့ အေမရိကန္ေက်ာင္းသားေလးေတြရဲ႕ ေလ့လာႏိုင္ခြင့္နဲ႔ ယေန႔ေခတ္​ ႏိုင္ငံတကာစာေပ အႏုပညာေတြကို လက္လွမ္းမီႏိုင္မႈကိုပါ။ IWP ကို ေရာက္လာၾကတဲ့ စာေရးဆရာေတြဟာ အသက္အရြယ္၊ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားမႈ၊ အသိအမွတ္ျပဳခံရမႈေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားၾကေပမယ့္လည္း အားလံုးကေတာ့ ေခတ္ၿပိဳင္ေရးသားေနဆဲ စာေရးဆရာေတြပါ။ ဒီလိုလူေတြ လက္ရွိေရးသားဆဲ ပူပူေႏြးေႏြး လက္ရာေတြကို အေမရိကန္ေက်ာင္းသားေတြဟာ စာေရးဆရာ ကိုယ္တိုင္နဲ႔အတူ ေလ့လာခြင့္ ေဆြးေႏြးခြင့္ ရၾကျခင္းဟာ တကယ္ကို တန္ဖိုးရွိတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳပါ။ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာလည္း စာေပဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္ေတြ အထူးျပဳေလ့လာၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို ဂႏၳဝင္စာေပေတြသာမက အခုလို ေခတ္ၿပိဳင္လက္ရာေတြကို ေလ့လာေဆြးေႏြးႏိုင္ဖုိ႔ သင္ရိုးေတြကို မြမ္းမံျပင္ဆင္ၾကရင္ ေကာင္းမယ္လို႔ေတြးမိပါတယ္။ (ေနာက္ပိုင္းမွေတာ့ သူတို႔ဆီမွာ အခုလိုေခတ္နဲ႔ တေျပးညီ ေလ့လာခြင့္ရတာဟာ တကၠသိုလ္အဆင့္သာမက အထက္တန္း အလယ္တန္း ေက်ာင္းေတြမွာပါ ရွိတယ္ဆိုတာကို creative writing အတန္းေတြမွာ ပါဝင္ကူညီခဲ့တဲ့အခါ ပိုနားလည္ခဲ့ရပါေသးတယ္။) 

အတန္းခ်ိန္ ကုန္ဆံုးသြားတဲ့အခါမွာေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ေျပာလက္စ စကားေတြ အကုန္ျဖတ္၊ စာအုပ္ေတြ ေကာက္သိမ္းၿပီး သူတို႔ေက်ာပိုးအိတ္ကေလးေတြလြယ္ ဘိုင့္ဘိုင္ဆိုၿပီး အတန္းထဲက ခ်က္ခ်င္းထြက္သြားၾကတာကေတာ့ ကၽြန္မကို သူတို႔ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အသိတစ္ခု တိုးေစပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြဟာ သူတို႔ အတန္းခ်ိန္ေစ့သြားတဲ့အခါ လံုးဝအားမနာၾကပါဘူး။ ဒါဟာ သူတို႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးလို႔ပဲ ယူဆတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အခ်ိန္တိတိက်က် လုပ္ကိုင္ေလ့ရွိတဲ့ သူတို႔လူမ်ိဳးေတြအဖို႔ ေနာက္ထပ္ အတန္းတစ္တန္းကို အခ်ိန္မီ သြားဖို႔လိုအပ္လို႔လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။  ကၽြန္မကုိယ္တုိင္လည္း ညေနပိုင္း အစီအစဥ္ျဖစ္တဲ့ panel discussion အတြက္ စာၾကည့္တိုက္ကို သုတ္ေျခတင္ရပါတယ္။    

၇။ က်ားမျဖစ္တည္မႈ ေဆြးေႏြးပြဲ

IWP မွာ စာေရးဆရာတိုင္း ပါဝင္ရတဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုကေတာ့ public library မွာ က်င္းပေလ့ရွိတဲ့ panel discussion ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဆံုး ရက္သတၱပတ္မွာ  “က်ားမျဖစ္တည္မႈ” ေခါင္းစဥ္ကို ေဆြးေႏြးဖို႔ အလွည့္က်ပါတယ္။  အဲဒီေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးကဗ်ာဆရာေတြရဲ႕ အခန္းက႑အေၾကာင္း ေျပာဖို႔ ကၽြန္မက စာတမ္းတစ္ခု ျပင္ဆင္ထားခဲ့ပါတယ္။ 

ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးမွာ သမၼတ အုိဘားမားရဲ႕ မိန္႕ခြန္းေျပာပြဲကို သြားဖို႔ရွိေနပါတယ္။ တစ္ေန႔လံုး အစီအစဥ္ေတြ ျပည့္ေနတဲ့ မွတ္မွတ္ရရ ေန႔တစ္ေန႔ပါ။ ကၽြန္မက ႀကံဳရင္ႀကံဳသလို အခန္းအနားေတြမွာ ဝတ္ဖို႔ ျမန္မာဝတ္စံု တခ်ိဳ႕ထည့္လာခဲ့ပါတယ္။ အစကေတာ့ အဲဒီေန႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ျမန္မာလို ဝတ္မယ္လို႔ စိတ္ကူးမိေပမယ့္ အိုဘားမား ႀကိဳဆိုမယ့္ လူအုပ္ထဲကို တိုးရမွာမို႔ အိုင္အိုဝါ စာတန္းပါတဲ့ T-shirt ေလးကိုပဲ ဝတ္လိုက္မိတာကလည္း မွတ္မွတ္ရရပါပဲ။ 

ေဆြးေႏြးသူေတြကေတာ့ ဥဇဘက္ကစၥတန္ က အလီနာ၊ အီရတ္က ဂူလာလာ၊ အာဖဂန္နစၥတန္က မိုဟစ္၊ စင္ကာပူက စတက္ဖနီ နဲ႕ ျမန္မာျပည္က ကၽြန္မ ၊ အားလံုး ငါးေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲကို နာတာရွာက ႏႈတ္ခြန္းဆက္စကား ေျပာေပးၿပီး၊ moderate လုပ္ေပးသူက ဖေရာ္ဖက္ဆာ ဆရာမႀကီး အမ္မာရီတာ လင္ဒါ ကာဘာ (Emerita Linda Kerber) ျဖစ္ပါတယ္။ မိုဟစ္က “စစ္ပြဲအတြင္း စာေရးျခင္း” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာလည္း စာတမ္းဖတ္ဖို႔ စာရင္းသြင္းထားေပမယ့္ က်ားမျဖစ္တည္မႈ ေခါင္းစဥ္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြခ်ည္း ေျပာေနတာ ျဖစ္မွာစိုးလို႕ အမ်ိဳးသားတစ္ေယာက္ အနည္းဆံုး ထည့္ခ်င္တဲ့အတြက္ ဒီေခါင္းစဥ္မွာလည္း ပါဝင္ဖို႔ သူ႕ကို ဖိတ္ေခၚခဲ့တာပါ။ ကၽြန္မသတိထားမိပါတယ္။ သူတို႔ဆီမွာ ပြဲစီစဥ္ရင္ ေျပာသူေတြဟာ ေယာက်ၤားေတြခ်ည္းပဲ ဒါမွမဟုတ္ မိန္းမေတြခ်ည္းပဲ မျဖစ္ေအာင္ သတိထားၿပီး ေနရာခ် စီစဥ္တတ္ၾကပါတယ္။ 

(က်ားမျဖစ္တည္မႈ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ နာတာရွာက မိတ္ဆက္စကား ေျပာေနစဥ္)

အီရတ္ နဲ႕ အာဖဂန္နစၥတန္ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့အတုိင္းပဲ မိန္းမေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈေတြ မ်ားလွပါတယ္။ အဲဒီလိုဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ စာေပအႏုပညာ ဖန္တီးမႈကို ထိခိုက္ရတဲ့အေၾကာင္းေတြကို ဂူလာလာနဲ႔ မိုဟစ္တို႕က ေထာက္ျပသြားခဲ့ပါတယ္။  ဥဇဘက္ကစၥတန္က အလီနာ ေျပာသြားတာကေတာ့ ရႈေထာင့္တစ္မ်ိဳးပါ။ အမ်ိဳးသမီးေတြကိုယ္တိုင္ကိုက အားနည္းတဲ့ လိင္အျဖစ္ ဦးစားေပးခံရျခင္း၊ အိမ္ေထာင္မႈ ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ ေယာက်ၤားကို မွီခိုျခင္းေတြကို အခြင့္အေရးအျဖစ္ မွတ္ယူေနတာကုိ ေတြ႔ရွိရတဲ့အေၾကာင္းပါ။ စင္ကာပူကေတာ့ က်ားမျဖစ္တည္မႈေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာ ေယာက်ၤားေလးေတြဟာ မျဖစ္မေန စစ္မႈထမ္းရတဲ့အတြက္ အလုပ္ခြင္နဲ႕ တိုးတက္မႈမွာ ဆံုးရႈံးရတဲ့ ရႈေထာင့္ကေန ေျပာျပသြားပါတယ္။ ကၽြန္မကေတာ့ ၂၀၁၂ ကမၻာ့ကဗ်ာေန႔မွာ ရန္ကုန္မွာ ဖတ္ခဲ့တဲ့ စာတမ္းကို အတိုခ်ဳပ္ၿပီး ျပန္ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။  (စာတမ္း ဖတ္ရႈရန္)

( ေဆြးေႏြးသူမ်ား။ ဝဲမွယာ - စတက္ဖနီ ရဲ(စင္ကာပူ)၊ အလီနာ ဒါဒီဗာ (ဥဇဘက္ကစၥတန္)၊ ဂူလာလာ ႏိုရိ (အီရတ္)၊ မိုဟစ္ ဇဂမ္း (အာဖဂန္နစၥတန္)၊ ပန္ဒိုရာ (ျမန္မာ))

ပရိသတ္က ေမးခြန္းေတြ ေမးခ်င္ေသးေပမယ့္ အိုဘားမား မိန္႔ခြန္းေႁခြမယ့္ေနရာကို အခ်ိန္မီသြားၾကရမွာမို႔ ေဆြးေႏြးပြဲကို နိဂုံုးခ်ဳပ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ထဲက ထြက္လာတဲ့ အားလံုးလိုလိုပါပဲ  သမၼတအိုဘားမားရဲ႕ မိန္႔ခြန္းကို နားေထာင္ၾကဖို႔ တန္းစီရမယ့္ ေနရာကို သြားၾကပါတယ္။ လက္ထဲမွာလည္း လက္မွတ္ကိုယ္စီကိုင္ေဆာင္လို႔ပါ။ သမၼတအိုဘားမားကို အျပင္မွာ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ျမင္ဖူးေတာ့မွာမို႔ ကၽြန္မအပါအဝင္ စာေရးဆရာေတြဟာ စိတ္လႈပ္ရွား ေပ်ာ္ရႊင္ေနၾကပါတယ္။ 

ပန္ဒိုရာ

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပသြားပါမည္။)
၂၀၁၃ ဧၿပီလ စတိုင္သစ္ မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပၿပီး။ 

အပုိင္း (၁) သို႕

Expand..

Summary..