အိုင္အိုဝါ ရက္စြဲမ်ား အပိုင္း (၃)

အိုင္အိုဝါ ရက္စြဲမ်ား အပိုင္း (၃)

၈။ အိုဘားမား မိန္႔ခြန္းေဟာေျပာပြဲ

စက္တင္ဘာ ၇ ရက္ေန႔မွာ စာၾကည့္တိုက္မွာ က်င္းပတဲ့ က်ားမျဖစ္တည္မႈ ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးမွာ အုိဘားမား မိန္႔ခြန္းေျပာမယ့္ အိုင္အိုဝါ တကၠသိုလ္ဝင္းထဲကို သြားဖို႔ တန္းစီၾကပါတယ္။ ေဟာေျပာပြဲအတြက္ အခမဲ့ ဝင္ခြင့္ လက္မွတ္ေတြကိုေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းအတြင္းကတည္းက အိုင္အိုဝါတကၠသိုလ္မွာ  ထုတ္ယူၿပီးသားပါ။

(အိုဘားမား ေဟာေျပာပြဲ လက္မွတ္)

အိုင္အိုဝါျပည္နယ္ဟာ ဒီမိုကရက္နယ္ေျမ ဒါမွမဟုတ္ ရီပတ္ဘလီကန္နယ္ေျမလို႔ အတပ္မေျပာႏိုင္ဘဲ swing state လို႔ေခၚတဲ့ ဟုိဘက္ဒီဘက္ မဲရလာဒ္ေတြကို အခ်ိန္မေရြးေျပာင္းလဲ သြားေစႏိုင္တဲ့ ျပည္နယ္ေတြထဲက ျပည္နယ္ငယ္တစ္ခုပါ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တုန္းကေတာ့ အိုဘားမားဟာ အိုင္အိုဝါျပည္နယ္မွာ ၿပိဳင္ဖက္ပါတီအေပၚမွာ ၉% အသာနဲ႔ အႏိုင္ရတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ IWP အစီအစဥ္က ဆရာေတြ ေက်ာင္းသားေတြ အပါအဝင္ တကၠသိုလ္ အသိုင္းအဝိုင္းကေတာ့ ဒီမိုကရက္ကို တက္တက္ၾကြၾကြ အားေပးၾကသူေတြပါ။ 

တန္းစီေနတုန္းမွာ မိုးဖြဲဖြဲ စရြာပါတယ္။ ေဟာေျပာပြဲကို လာနားေထာင္ၾကသူေတြဟာ ကေလးသူငယ္ လူႀကီးလူငယ္ က်ားမ မေရြး စံုလင္လွပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ လူငယ္လူရြယ္ ေက်ာင္းသားေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ရုရွက အလီနာကေတာ့ သတင္းေထာက္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သူပီပီ တန္းစီေနၾကတဲ့ IWP စာေရးဆရာေတြကို ဗီဒီယိုရိုက္ရင္း “ဒီမိုကရက္ပါတီကို ေထာက္ခံသလား။ အိုဘားမားကို ဘာျဖစ္လို႔ အားေပးတာလဲ” စသည္ျဖင့္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေမးခြန္းေတြနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးေနပါတယ္။ 

လမ္းမွာ ေရသန္႔ဗူးေတြ အလကား ေဝပါတယ္။ ရင္ထိုးေတြ တီရွပ္ေတြ ေရာင္းၾကပါတယ္။ ေဟာေျပာပြဲ က်င္းပမယ့္ Jessup Hall ေရွ႕က ျမက္ခင္းျပင္ကို ေရာက္ခါနီးမွာေတာ့ လူေတြအားလံုးဟာ ထီးေတြ၊ ေရဗူးေတြ၊ မီးျခစ္ေတြ၊ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္တဲ့ သတၳဳပစၥည္းေတြ၊ အခၽြန္အတက္ေတြ ပါလာခဲ့ရင္ လံုၿခံဳေရးစခန္းေတြမွာ စြန္႔ပစ္ထားခဲ့ရပါတယ္။ ျမက္ခင္းျပင္ထဲကို လွမ္းအဝင္မွာ ေရသန္႔ဗူးေတြ ျပန္ေဝေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတစ္ခါ ေဝတဲ့အခါ ေရသန္႔ဗူးေတြမွာ အဖံုးမပါပါဘူး။ 

ေန႔လည္ ၁ နာရီကစၿပီး ဝင္ခြင့္ျပဳထားတယ္ ဆိုေပမယ့္ လံုၿခံဳေရးေၾကာင့္ အိုဘားမား ေရာက္လာမယ့္ အခ်ိန္အတိအက်ကို ေျပာမထားပါဘူး။ မတ္တပ္ရပ္ေနၾကတဲ့ လူအုပ္က တျဖည္းျဖည္း ထူထပ္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ မိုးကလည္း ပိုၿပီး သည္းလာပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြကေတာ့ ပလတ္စတစ္မိုးကာေလးေတြ ပါလာေတာ့ ၿခံဳထားၾကပါတယ္။ ကၽြန္မက လူ မိုးစိုမွာထက္ လက္ထဲက ကင္မရာေလး စိုမွာကို ပိုၿပီး စိုးရိမ္ေနမိပါတယ္။ လူအုပ္ထဲက ျပန္တိုးထြက္ၿပီး ခပ္လွမ္းလွမ္းက သစ္ပင္ေအာက္မွာ မိသားစုတစ္ခုနဲ႔အတူ မိုးခိုေနလိုက္ပါတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္မွာေတာ့ အေမရိကန္အလံေတြနဲ႔ အိုဘားမားပါတီရဲ႕ ေၾကြးေၾကာ္သံျဖစ္တဲ့ FORWARD ဆိုတဲ့ အျပာေရာင္စာတန္းေတြကို ျမင္ေနရပါတယ္။ မိန္႔ခြန္းစင္ျမင့္ ေနာက္တည့္တည့္ ကၽြန္မတို႔ မေရာက္ႏိုင္တဲ့ တစ္ေနရာမွာလည္း ပြဲၾကည့္စင္ ေလွခါးထစ္ေတြေပၚမွာ ထိုင္ၿပီး အနီးကပ္ အားေပးေနသူေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ အဲဒီေနရာကို သီးသန္႔ ကာထားပါတယ္။   

(အိုဘားမားကို အားေပးေနသူမ်ား)

(အိုဘားမား မိန္႔ခြန္းနားေထာင္ေနသူ ပရိသတ္)

 ညေန ၄ နာရီေက်ာ္ေလာက္မွာ အိုဘားမား ေရာက္လာပါတယ္။ ကံေကာင္းစြာပဲ မိုးကလည္း ေတာ္ေတာ္ စဲသြားပါတယ္။ ကၽြန္မလည္း ကင္မရာေလးကို ကိုင္ၿပီး လူအုပ္ထဲကို ျပန္တိုးရပါတယ္။ ေရွ႕မွာ လူေတြအေတာ္မ်ားမ်ား ခံသြားၿပီမို႔ မားမားမတ္မတ္ အေနာက္တိုင္းသားေတြၾကားမွာ ကၽြန္မအရပ္နဲ႔ ေျခဖ်ားေထာက္ၿပီး မနည္းၾကည့္ရပါတယ္။ ကၽြန္မရဲ႕ ကင္မရာမွာလည္း အနီးကပ္ဆြဲရိုက္တဲ့ zoom မပါတာမို႔ ေဝးေဝးက ဓာတ္ပံုခပ္ေသးေသးပဲ ရလိုက္ပါတယ္။ 

(အိုဘားမားကို ခပ္လွမ္းလွမ္းက ျမင္ရပံု)

အိုဘားမားက နာရီဝက္ေလာက္ မိန္႔ခြန္းေျပာသြားပါတယ္။ သူဟာ လူလတ္တန္းစားေတြအတြက္ အဓိကထားၿပီး ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ အမ်ားအျပားရွိတဲ့ ေက်ာင္းၿမိဳ႕နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာပဲ ပညာသင္စရိတ္ ေထာက္ပံ့ေၾကးေတြေပးမယ့္ မူဝါဒေတြကို အေသးစိတ္ရွင္းျပသြားခဲ့ပါတယ္။ “ပညာေရးဆုိတာ လူလတ္တန္းစားဘဝအတြက္ လက္မွတ္ပဲ” (Education is the ticket to a middle-class life) လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ လူေတြက “ေနာက္ထပ္ေလးႏွစ္ ေနာက္ထပ္ေလးႏွစ္” (Four more years! Four more years!) လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ၾကပါတယ္။ ဆက္ၿပီးေတာ့ က်န္းမာေရး ဝန္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပံ့ပိုးမႈေတြ ေပးသြားမယ့္အေၾကာင္းအပါအဝင္ အျခားေသာ ေခါင္းစဥ္ေတြကို ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ က်ဆင္းေနတဲ့ စီးပြားေရးကို အလွ်င္အျမန္ နာလန္ထူလာေအာင္ လုပ္ဖို႕ မလြယ္ကူဘူးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို သမၼတေဟာင္း ဘီလ္ကလင္တန္ Bill Clinton ေျပာခဲ့တဲ့ စကားကို ကိုးကားသြားတာကိုလည္း သတိျပဳမိပါတယ္။ 

ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံက မဲဆြယ္ပြဲေတြနဲ႔ အဓိက ကြာျခားတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ သူတို႔ဆီမွာ သူတို႔ပါတီ အႏိုင္ရရင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ့္ မူဝါဒေတြအေၾကာင္းကို လိုအပ္ရင္ ကိန္းဂဏန္းေတြနဲ႔ တကြ အေသးစိတ္၊ ပညာရပ္ဆန္ဆန္၊ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ရွင္းလင္း ေျပာျပၿပီး မဲဆြယ္ၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ျပည္သူေတြကလည္း ဘယ္မူဝါဒကို က်င့္သံုးရင္ ဘယ္လို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိႏိုင္မယ္ဆိုတာကို ျပန္လည္ ေဝဖန္ေဆြးေႏြး တတ္ၾကတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိၿပီး မိမိတို႔ ႏွစ္သက္တဲ့ မူဝါဒေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ့္ ပါတီကို မဲေပးဖို႔ အသင့္ျဖစ္ေနၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာေတာ့ အမတ္ေလာင္းေတြ မိန္႔ခြန္း ေျပာတဲ့အခါ ကၽြန္မတို႔နဲ႔ စိမ္းေနေသးတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္၊ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ သန္႔ရွင္းေကာင္းမြန္တဲ့အစိုးရရဲ႕ အေျခခံသေဘာသရားေတြကို ျပည္သူေတြ နားလည္ေအာင္ ေျပာျပေနၾကရတဲ့ အခ်ိန္ပဲ ရိွေသးတယ္ လို႔ ထင္မိပါတယ္။ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံက ပါတီေတြရဲ႕ ကုိယ္ပိုင္ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ သူတို႔အားသန္တဲ့ မူဝါဒေတြကို ပိုၿပီး နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္း အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးလာၾကလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။

၉။ က်န္းမာေရးနဲ႔ စားေရးေသာက္ေရး

အိုဘားမား ေဟာေျပာပြဲသြားခဲ့တဲ့ ေန႔က မိုးမိလာေပမယ့္ ကံေကာင္းေထာက္မစြာပဲ မဖ်ားမနာခဲ့ပါဘူး။ ကၽြန္မဟာ ေအးတဲ့ရာသီဥတုနဲ႔ မတည့္သူပါ။ ေရာက္ေရာက္ခ်င္းမွာေတာ့ ေလယာဥ္ေပၚမွာ အေအးမိလာခဲ့တာနဲ႔ ဆက္ၿပီး အေတာ္ၾကာၾကာ ေခ်ာင္းဆိုးေနခဲ့ပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံက ေရာက္လာတဲ့ စာေရးဆရာ အခ်ိဳ႕လည္း အဲဒီလိုျဖစ္ၾကပါတယ္။ 

IWP ေက်ာင္းက ကၽြန္မတို႔ကို ကုန္တိုက္ႀကီးတစ္ခုကို တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ လိုက္ပို႔ေပးပါတယ္။ အဲဒီက ေဆးဆိုင္မွာ ေဆးဝါးကၽြမ္းက်င္သူကို ေမးျမန္းၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး အရည္နဲ႔ ငံုေဆးျပားေတြ ဝယ္ရပါတယ္။ အစီအစဥ္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားက စကားေျပာရမွာေတြရွိၿပီး၊ အားလပ္ခ်ိန္ေတြမွာလည္း တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မိတ္ဆက္ေမးျမန္း ေျပာဆိုရတာေတြ မ်ားတဲ့အတြက္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းဟာ အေတာ္ဒုကၡေပးပါတယ္။ 

ေခ်ာင္းဆိုးမေပ်ာက္ခင္မွာ ႀကံဳရတဲ့ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ေျခေထာက္နာတာပါ။ ခရီးေဆာင္အိတ္ထဲမွာ မဆန္႔တဲ့အတြက္ ဖိနပ္ေတြ မ်ားမ်ားစားစား ယူမလာခဲ့ပါဘူး။ လမ္းေလွ်ာက္ရွဴးဖိနပ္ လိုလာရင္ ဟိုေရာက္မွပဲ ဝယ္ေတာ့မယ္လို႔ ႀကံစည္ထားခဲ့ပါတယ္။ ေန႔စဥ္စီးဖို႔အတြက္ ကၽြန္မပါသြားတဲ့ ႀကိဳးသိုင္းဖိနပ္ထူေလးဟာ စင္ကာပူမွာေရာ ရန္ကုန္မွာပါ အေတာ့္ကို သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိေပမယ့္ ေတာင္ကုန္းေလးေတြ အဆင္းအတက္မ်ားတဲ့ အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕ေလးနဲ႔ မကုိက္ညီခဲ့ပါဘူး။ 

(အုိင္အိုဝါ ၿမိဳ႕တြင္းတစ္ေနရာ)

 တစ္ေန႔ေတာ့ ဘဏ္စာရင္းဖြင့္ဖို႔ ၿမိဳ႕ထဲကို လမ္းေလွ်ာက္သြားၾကပါတယ္။ ဒီမွာ ၿမိဳ႕ထဲသြားတာေလာက္ကို အားလံုး လမ္းေလွ်ာက္ေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ တျခားၿမိဳ႕ေတြနဲ႕ ခပ္လွမ္းလွမ္းက ရပ္ကြက္ေတြကို သြားတာေလာက္ပဲ ကားစီးၾကတာပါ။ ဘဏ္ကိုေရာက္ေတာ့ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ေမ့က်န္ခဲ့တာနဲ႔ တစ္ေခါက္ျပန္ယူရပါတယ္။ ကၽြန္မလိုပဲ စာရြက္စာတန္း ေမ့က်န္ခဲ့တဲ့ ခ်ီလီစာေရးဆရာ နဲ႔ အတူတူလမ္းေလွ်ာက္ျပန္လာတဲ့အခါ သူ႕ေျခလွမ္းက်ဲႀကီးေတြကို အမီလိုက္မိရင္း အဲဒီေန႔ညေနေရာက္တဲ့အခါ ကၽြန္မရဲ႕ ေျခဖဝါး ၾကြက္သားေတြက ေထာက္လို႔ မရေအာင္ နာလာပါတယ္။ေနာက္တစ္ေန႔မွာ ေတာ့ ပိုဆိုးလာတာနဲ႔ ၿမိဳ႔ထဲက စတိုးဆိုင္တစ္ဆိုင္မွာ လမ္းေလွ်ာက္ဖိနပ္နဲ႔ ေျခအိတ္ထူထူတစ္စံု ဝယ္လိုက္ရပါတယ္။ အိမ္ကပါလာတဲ့ လိမ္းေဆးေတြလိမ္း ပတ္တီးစည္းၿပီး တစ္ပတ္ေလာက္ၾကာမွ ေကာင္းေကာင္း ေပ်ာက္သြားပါတယ္။

(အုိင္အိုဝါ တကၠသိုလ္ဝင္းထဲက ျမင္ကြင္း)

 ေျခေထာက္နာ ေပ်ာက္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ရာသီဥတု ေအးလာတာနဲ႔ ႀကံဳရပါတယ္။ ကၽြန္မရဲ႕ အေရျပားက ပတ္ဝန္းက်င္အပူခ်ိန္ နိ္မ့္တာနဲ႔ မတည့္လို႔ ယားယံတတ္ပါတယ္။ ေျခေထာက္ေတြ လက္ေတြမွာေရာ မ်က္ႏွာမွာပါ အေရျပားေတြၾကမ္းၿပီး အဖုေလးေတြေပါက္လာပါတယ္။ အိမ္ကယူလာတဲ့ အလွဆီေတြ လိမ္းတာလည္း မသက္သာပါဘူး။ မ်က္ႏွာကိုေတာ့ CVS pharmacy က ထုတ္တဲ့ day cream နဲ႔ night cream ကို ဝယ္လိမ္းတဲ့အခါ တျဖည္းျဖည္း သက္သာသြားပါတယ္။ ေျခေထာက္နဲ႔ လက္က အနီဖုေတြကေတာ့ မႏိုင္းႏိုင္းစေန ညႊန္းတဲ့ Cetaphil cream ကို လိမ္းမွ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ႀကံဳရတဲ့ က်န္းမာေရး ကိစၥေလးေတြပါ။

စားေရးေသာက္ေရးအတြက္ကိုေတာ့ မသြားခင္ကတည္းက ဆရာမင္းထက္ေမာင္က အဲဒီကိုေရာက္ရင္ Iowa House Hotel ေအာက္က စားေသာက္ဆိုင္တန္းက ဆူရွီဆုိင္ပိုင္ရွင္ ကိုရာဇာ ကိုသြားေတြ႔ပါလို႔ မွာလိုက္ပါတယ္။ ဆရာ IWP တက္တုန္းက ကိုရာဇာတို႔အိမ္မွာ ျမန္မာအစားအေသာက္ေတြ မၾကာခဏ သြားစားျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေနဘုန္းလတ္ ေရာက္လာတဲ့အခါ ကၽြန္မနဲ႔ ေနဘုန္းလတ္တို႔ဟာ ကိုရာဇာ ကို ဆက္သြယ္္ၾကပါတယ္။ ကိုရာဇာနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြျဖစ္တဲ့ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား၊ မြန္တိုင္းရင္းသားေလးေတြဟာ အလြန္ သေဘာေကာင္း ေဖာ္ေရြၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အုိင္အိုဝါၿမိဳ႕မွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ ျမန္မာမိသားစုလည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အုိင္အိုဝါၿမိဳ႕ကို ႏွစ္တုိင္းလာမယ့္ ျမန္မာစာေရးဆရာေတြကို သူတို႔က ေမွ်ာ္ေနၾကတာပါ။ သူတို႔က ကၽြန္မတို႔ကို ထမင္းေပါင္းအိုးတစ္အိုးနဲ႔ ဆန္တစ္အိတ္ ေပးပါတယ္။  သူတို႔အိမ္မွာ ထမင္းဟင္း လာစားဖို႔၊ လာခ်က္ဖို႔လည္း အၿမဲဖိတ္ေခၚပါတယ္။ အျပင္မွာလည္း လုိက္ေကၽြးပါေသးတယ္။

(ကိုရာဇာရဲ႕ အိမ္မွာ သူ႔ရဲ႕မိသားစု၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားနဲ႔ ညေနစာစားၿပီး အမွတ္တရ)

 သူတို႔ေပးထားတဲ့ ထမင္းေပါင္းအိုးနဲ႔ ကၽြန္မအခန္းမွာ ထမင္းခ်က္စားျဖစ္ပါတယ္။ မိုက္ကရိုေဝ့ဗ္ မီးဖိုထဲမွာ တခ်ိဳ႕ဟင္းေလးေတြ ႀကံဖန္ခ်က္ၿပီး ေနဘုန္းလတ္နဲ႔ ခြဲေဝစားျဖစ္ၾကပါတယ္။ အိုင္အိုဝါ ၿမိဳ႕ထဲမွာလည္း တရုတ္စားေသာက္ဆိုင္၊ အိႏိၵယစားေသာက္ဆိုင္ အနည္းငယ္ရွိပါတယ္။ အာရွအစားအေသာက္ စားခ်င္တဲ့အခါ တခ်ိဳ႕ရက္ေတြမွာ အဲဒီဆုိင္ေတြမွာ သြားဝယ္စားျဖစ္ပါတယ္။ အိုင္အိုဝါနယ္သားေတြကလည္း ေဖာ္ေရြၾကပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ကို ဖိတ္ေခၚေကၽြးေမြးတဲ့ ၿမိဳ႕ခံေတြအေၾကာင္းကို ေနာက္ေတာ့ ဆက္ေျပာျပပါဦးမယ္။ 

ကၽြန္မက လွ်ပ္စစ္ေရေႏြးအိုးတစ္လံုးကိုလည္း ဝယ္ထားပါတယ္။ ေရေႏြးႀကိဳဖို႔နဲ႔ ၾကက္ဥျပဳတ္စားဖို႔ပါ။ ဟိုတယ္ခန္းထဲမွာကေတာ့ ေကာ္ဖီေဖ်ာ္စက္ပဲ ေပးထားပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္စာေရးဆရာမ ဂ်န္ ဟာ ၾကက္ဥျပဳတ္ခ်င္ရင္ ကၽြန္မအခန္းကို လာျပဳတ္ပါတယ္။ အီရတ္က ဂူလာလာ ကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ခ်က္ေလ့ရွိတဲ့ သီးစံုကုလားဟင္းဆန္ဆန္ အသီးအရြက္မ်ိဳးစံုပါတဲ့ အီရတ္အစားအစာကို သူ႔အခန္းမွာ မိုက္ကရိုေဝ့ဗ္ မီးဖိုနဲ႔ ခ်က္တဲ့အခါ ကၽြန္မကို ေခၚေကၽြးပါတယ္။ ဟင္းထဲမွာ ထမင္းကိုပါ ထည့္ခ်က္တာပါ။ အီရတ္ရဲ႕ ပဲနီေလးဟင္းခ်ိဳ ခ်က္ပံုကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာ ခ်က္တာနဲ႔ အေတာ္တူပါတယ္။ 

ကၽြန္မက မုန္႔ဟင္းခါး ဟင္းရည္အေျခာက္ တစ္ထုပ္ ပါသြားခဲ့တယ္။ ဗီယက္နမ္က လာတဲ့ ၾကာဇံတစ္မ်ိဳးက ျပဳတ္လုိက္ရင္ မုန္႔ဟင္းခါးဖတ္နဲ႔တူတယ္လို႔ ကိုရာဇာတို႔က ညႊန္းတာနဲ႔ အဲဒီၾကာဇံေျခာက္ကို ဝယ္ျပဳတ္ၿပီး ေနဘုန္းလတ္၊ ဂူလာလာတို႔နဲ႔အတူ မုန႔္ဟင္းခါး ခ်က္စားျဖစ္ပါေသးတယ္။ တခါတရံမွာ ၾကက္ဥကိုေမႊၿပီး ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ၾကက္သြန္နီ၊ ဆား၊ ငရုပ္သီးစိမ္းနည္းနည္း၊ ဆီနည္းနည္းထည့္ၿပီး မုိက္ကရိုေဝ့ဗ္ မီးဖိုထဲကို တစ္မိနစ္ေလာက္ ထည့္၊ Omelet ၾကက္ဥေမႊေၾကာ္ လုပ္ၿပီး ကၽြန္မနဲ႔ ေနဘုန္းလတ္တို႔ ဟိုတယ္က မနက္စာခန္းထဲမွာ စားၾကတဲ့အခါ ကိုရီးယားစာေရးဆရာ ေဟးအီစူးနဲ႕ အာဖဂန္နစၥတန္ စာေရးဆရာ မိုဟစ္တို႔က လာျမည္းၾကည့္ၾကၿပီး အလြန္ႏွစ္သက္ၾကလို႔ သူတို႔အတြက္လည္း ထပ္ခ်က္ေကၽြးခဲ့ရပါေသးတယ္။

အခ်ိန္ၾကာလာတဲ့အခါ စာေရးဆရာေတြဟာ ကိုယ့္ေဒသက အစားအေသာက္ေတြကို လြမ္းလာၾကပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ဟာ အားလပ္တဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ သူ႔ႏုိင္ငံ ကိုယ့္ႏုိင္ငံက အစားအေသာက္ေတြအေၾကာင္းကို ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။ စင္ကာပူက စတက္ဖနီနဲ႔ကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ႏွစ္ေယာက္လံုး ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ၿပီးသားျဖစ္တဲ့ စင္ကာပူ အစားအေသာက္ေတြအေၾကာင္း ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။ အိမ္နဲ႔ေဝးရာမွာ အစားအေသာက္ဟာလည္း မိတ္ေဆြေတြၾကားက ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈကို တိုးပြားေစပါတယ္။

၁၀။ “ယေန႔ကမၻာ့စာေပ” ေဆြးေႏြးပြဲအစီအစဥ္

ယေန႔ကမၻာ့စာေပ (International Literature Today) ဟာ IWP စာေရးဆရာေတြအားလံုး မျဖစ္မေန ပါဝင္ေဆြးေႏြးေပးရတဲ့ အစီအစဥ္တစ္ခုပါ။ ဒီအစီအစဥ္ကို အိုင္အိုဝါ တကၠသိုလ္ရဲ႕ ဘြဲ႔ႀကိဳတန္း စာသင္ခန္း တစ္ခန္းမွာ တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ က်င္းပၿပီး ေဆြးေႏြးမႈတစ္ခုမွာ စာေရးဆရာ ၃ ေယာက္ကေန ၄ ေယာက္အထိ ပါဝင္ၾကပါတယ္။ ေဆြးေႏြးဖို႔ အလွည့္က်သူေတြသာမက အျခား IWP စာေရးဆရာေတြပါ တက္ေရာက္နားေထာင္ေလ့ရွိပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ စာေရးဆရာေတြဟာ သူတို႔ႏုိင္ငံက စာေပျမင္ကြင္းကို မိနစ္ ၂၀ ေလာက္ အက်ဥ္းခ်ံဳး ေျပာျပတတ္ၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ စာေပျမင္ကြင္းေတြထဲမွာ ဘာသာျပန္စာေပ၊ စာေပစိစစ္ေရး၊ အမ်ိဳးသမီးက႑၊ တိုင္းရင္းသားစာေပ၊ စာေပတိုးတက္ပံုသမုိင္း အစရွိတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ပါဝင္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အိုင္အိုဝါေက်ာင္းသားေတြဟာ စာေရးဆရာရဲ႕ လက္ရာေတြကို ႀကိဳဖတ္ထားၾကၿပီး မိနစ္ ၂၀ စာေလာက္ ေမးခြန္းေတြ ေမးျမန္းေလ့ရွိၾကပါတယ္။ 

စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ ကၽြန္မနဲ႔အတူ ေဆြးေႏြးမယ့္ စာေရးဆရာေတြကေတာ့ ပါကစၥတန္က ဘီလယ္ တန္ဝီရာ (Bilal Tanweer) နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္က ဂ်န္နီဗီး အာစန္ဂ်ိဳ (Genevieve Asenjo) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မက ေနာက္ဆံုး ေဆြးေႏြးရသူပါ။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမတုိင္မီက IWP ရဲ႕ အႀကံေပးတစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္စာဌာနက ပေရာ္ဖက္ဆာတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ပီတာ နဇာရက္ (Peter Nazareth) နဲ႔ စကားေျပာျဖစ္ၾကတဲ့အခါ သူက ျမန္မာႏိုင္ငံက ကဗ်ာေတြ ေျပာင္းလဲလာပံု အေၾကာင္းကို သိခ်င္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္မက ဒီကိုမလာခင္ကတည္းက ျမန္မာကဗ်ာအေၾကာင္းကို ေျပာမယ္လို႔ ႀကံရြယ္ၿပီး ကဗ်ာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္စာတန္းတခ်ိဳ႕ကို ဖတ္ရႈျပင္ဆင္လာခဲ့ပါတယ္။ လတ္တေလာ ကိုးကား စာအုပ္ေတြထဲမွာ ဆရာသစၥာနီေပးလိုက္တဲ့ “ေမာ္ဒန္ရွင္းတန္း ႏွင့္ ျမန္မာကဗ်ာျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈ” စာအုပ္၊ ကိုမိုးေဝး ဆီက ေကာ္ပီဆြဲလာတဲ့ “ဆရာမ်ိဳးသန္႔ရဲ႕ မဂၢဇင္းေဆာင္းပါး စုစည္းမႈေတြ”၊ ဆရာေဇယ်ာလင္းရဲ႕ “ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ ေခတ္ၿပိဳင္ျမန္မာကဗ်ာ အလားအလာမ်ား”နဲ႕ အျခား စာအုပ္ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။

ျမန္မာ့ရိုးရာ ကဗ်ာေတြအေၾကာင္းကိုေတာ့ အက်ဥ္းခ်ံဳးပဲ ေျပာျပလုိက္ၿပီး ေခတ္စမ္းစာေပနဲ႔ ေနာက္ပိုင္းေခတ္ေတြက ျမန္မာကဗ်ာ ေျပာင္းလဲလာပံုနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး သမုိင္းေနာက္ခံေတြကို ပါဝါပိြဳင့္ စလိုက္ရိႈးနဲ႔ မိနစ္ ၂၀ ေက်ာ္စာ ရွင္းလင္းေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါရိုက္တာ ခရစၥတိုဖာ မာေရးလ္ကေတာ့ ခရီးသြားေနလို႔  အဲဒီေန႔က မရွိပါဘူး။ နာတာရွာနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြကပဲ ျပန္ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ဒီအတန္းမွာလည္း နာတာရွာက ကၽြန္မရဲ႕ နာမည္ေတြနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ နာမည္ကို ျမန္မာစာလံုးနဲ႔ ေရးျပခုိင္းပါတယ္။ ဒီအတန္းက ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ စီနီယာေတြဆိုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အေသအခ်ာ ၾကားဖူးၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ နာတာရွာက ေက်ာင္းသား တခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေမးခြန္းေတြကို ေမးေပးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စာေပ လြတ္လပ္မႈအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေမးခြန္းတခ်ိဳနဲ႔ ကၽြန္မရဲ႕ ကေလာင္နာမည္ကို ဘယ္လို ယူျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို ျပန္ေျဖျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

(ယေန႔ကမၻာ့စာေပ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ရွင္းလင္းေျပာျပေနစဥ္)

 ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အခ်ိန္မရလို႔ မေမးလိုက္ရတဲ့ ေမးခြန္းေတြကို ေနာက္တစ္ေန႔မွာေတာ့ ကၽြန္မဆီကို IWP ရုံးအဖြဲ႔ဝင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေမရီ  (Mary Nazareth )က ယူလာေပးပါတယ္။ (ေမရီဟာ အင္မတန္ ၾကင္နာတတ္ၿပီး မိခင္ဆန္သူပါ။ သူက ပီတာရဲ႕ ဇနီးပါ။ သူ႔ရဲ႕ တာဝန္ကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ေတြကို ဟိုတယ္မွာ ေနေရးထိုင္ေရး စီမံေပးဖုိ႔၊ စားစရိတ္ ထုတ္ေပးဖို႔နဲ႔ အျခား လိုအပ္တာမွန္သမွ်ကို ကူညီေပးဖို႔ပါ။) “ေမးခြန္းတခ်ိဳ႕က ငါတို႔ေက်ာင္းသားေတြ ဘယ္ေလာက္ မသိနားမလည္လဲဆိုတာကို ေဖာ္ျပေနလို႔ ရွက္မိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မင္းသိေစဖို႔ ယူလာေပးတာပါ” လို႔ ေမရီကေျပာပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ကၽြန္မက မေမးျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေမးခြန္းအားလံုးကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ၾကည့္လိုက္ပါတယ္။ အားလံုးေပါင္း ၃၃ခု ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျမန္မာ့စာေပ ျမန္မာ့ကဗ်ာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေယဘုယ်ေမးထားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ကၽြန္မရဲ႕ ကဗ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ နည္းပညာပိုင္းဆိုင္ရာ အေသးစိတ္ ေမးထားပါတယ္။ ေမရီက ႏွိမ့္ႏွိမ့္ခ်ခ်ေလး ေျပာေပမယ့္ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ ေမးခြန္းေကာင္းေတြကိုလည္း ကၽြန္မက သတိထားမိပါတယ္။ အဲဒီထဲက တခ်ိဳ႕ကို ဘာသာျပန္ၿပီး ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

• ·         ျမန္မာႏိုင္ငံ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ စာေရးဆရာေတြ အႏုပညာရွင္ေတြအတြက္ ဘယ္လို အခက္အခဲေတြ ရင္ဆိုင္ရပါသလဲ။
• ·         ပန္ဒိုရာရဲ႕ “လူၿပိန္းမ်ားၿမိဳ႕ကိုသိမ္းပိုက္စဥ္” (ဘာသာျပန္) မွာ အျဖတ္အေတာက္ (punctuation) ေတြ အသံုးျပဳတာ မေတြ႔ရပါဘူး။ နာမည္ေတြေလာက္ပဲ စာလံုးအႀကီးနဲ႔ ေရးထားတာမ်ိဳး ေတြ႔ရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီလို ေရးဖုိ႔ စဥ္းစားတာလဲ။ တကယ္လို႔ သဒၵါထံုးအတိုင္း အျဖတ္အေတာက္ေတြသံုးရင္ ကဗ်ာဟာ ဘယ္လို ျခားနားသြားပါမလဲ။
• ·         ပန္ဒိုရာရဲ႕ ကဗ်ာေတြမွာ လံုးဝ ၿမိဳ႕ျပေနာက္ခံ ဒါမွမဟုတ္ ေတာရိုင္းေနာက္ခံကိုိ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီလို လံုးလံုးလ်ားလ်ား ဆန္႔က်င္ကြာျခားေနတဲ့ ေနာက္ခံအခင္းအက်င္း (setting) က စာေရးသူအတြက္ ဘယ္လို အေရးပါပါသလဲ။
• ·         ပန္ဒိုရာရဲ႕ ကဗ်ာေတြထဲမွာ အၾကမ္းပတမ္း (violent) ျဖစ္တဲ့ သေကၤတေတြ ေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာ လက္ေျဖာင့္တပ္သား၊ က်ား စတဲ့ စကားလံုးေတြ။ ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒီစကားလံုးေတြကို ကဗ်ာေတြထဲမွာ မၾကာခဏ ဆက္ေတြ႔ေနရတာလဲ။
• ·         ဒီေန႔အတန္းထဲမွာ ေလ့လာရတဲ့ ပန္ဒိုရာရဲ႕ စာေတြထဲမွာ၊ အထူးသျဖင့္ “လူၿပိန္းမ်ား ၿမိဳ႕ကိုသိမ္းပိုက္စဥ္” ကဗ်ာမွာ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ စာေပရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈအတိုင္းအတာ ဘယ္ေလာက္အထိရွိပါသလဲ။ ဒါမွမဟုတ္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္နဲ႔ ဘယ္လို ပတ္သက္ပါသလဲ။ စာေရးသူရဲ႕ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္အေပၚ နားလည္မႈ ဒါမွမဟုတ္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ေရးသားမႈစတိုင္အေပၚ စံုစမ္းေလ့လာထားမႈကို သိခ်င္ပါတယ္။ လူၿပိန္းမ်ား ကဗ်ာထဲက ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ အရာဝတၳဳေတြျဖစ္တဲ့ မာရီလင္မြန္ရိုးနဲ႔ မိုက္ကယ္ဂ်က္ဆင္တို႔လို အေမရိကန္ ေပၚျပဴလာကာလခ်ာကို သတိထားမိပါတယ္။ စကားလံုးတစ္လံုးျဖစ္တဲ့ လူၿပိန္းကို ထပ္ခါထပ္ခါ သံုးထားတာမ်ိဳးေတြဟာ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ အေရးအသားအမ်ားအျပားမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ခ်ဲ႕ကားတြန္းတိုက္ ေရးထားပံုမ်ိဳး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီလိုပါပဲ ဟစ္တလာ နဲ႔ ေခ်ေဂြဗားရား ကဗ်ာမွာဆိုရင္လည္း ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ဝတၳဳအမ်ားအျပားမွာ ေရးေလ့ရွိသလို သမိုင္းေနာက္ခံကို ထင္ဟပ္ေရးတာမ်ိဳးေတြ႔ရပါတယ္။ ဥပမာ ဒြန္ ဒီလီလို (Don DeLillo) ရဲ႕ Libra ဝတၳဳမွာလိုမ်ိဳးပါ။ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ ဝတၳဳေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဖတ္ၾကသလား ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္မသိပါဘူး။ တစ္နည္းအားျဖင့္လည္း တကယ္လို႔ စာေရးသူဟာ ပုိ႔စ္ေမာ္ဒန္ အႏုပညာနည္းလမ္းေတြကို တမင္တကာ အသံုးခ်ထားခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ဘူးဆုိရင္ တျခား ဘယ္စာေရးဆရာေတြနဲ႔ ဘယ္လိုေရးဟန္ေတြက လႊမ္းမိုးမႈရွိပါသလဲ။ အဲဒီလို ကိုယ့္ကိုလႊမ္းမိုးသူေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကလူေတြ ဟုတ္ၾကပါသလား။ ကၽြန္ေတာ္က ျမန္မာႏိုင္ငံက တီထြင္ဖန္တီးမႈ စာေပေရးသားျခင္း အေၾကာင္းကို လံုးဝ မသိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီက စာေပအေျခအေန ဘယ္လိုရွိတယ္ဆိုတာကို သိခ်င္ပါတယ္။

အဲဒီလို ေမးခြန္းေတြဟာ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေမးခြန္းေတြကို ျပန္ေျဖဖို႔အတြက္ ကၽြန္မမွာ အခ်ိန္မရခဲ့ပါဘူး။ အျပင္မွာ ေတြ႔ၾကတဲ့အခါ ေမးခ်င္တာ ေမးလို႔ရပါတယ္ လို႔ေတာ့ စာသင္ခန္းထဲမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ 

(ေမးခြန္းတခ်ိဳ႕)

 (ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးမွာ နာတာရွာက ေဆြးေႏြးသြားတဲ့  IWP စာေရးဆရာေတြကို ထပ္ၿပီး ေမးခြန္းေမးခ်င္တာ၊ အင္တာဗ်ဳးခ်င္တာရွိရင္ သူကေနတစ္ဆင့္ ခြင့္ေတာင္းဆက္သြယ္ၿပီး စာတမ္းတစ္ခု ျပန္ေရးတင္ဖုိ႔ ေက်ာင္းသားေတြကို အိမ္စာေပးခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းသူေလးတစ္ေယာက္က ကၽြန္မကို ဆက္သြယ္လာပါတယ္။ သူနဲ႔ တစ္ရက္ခ်ိန္းၿပီး အေမးအေျဖလုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ကၽြန္မရဲ႕စာေရးသားျခင္းနဲ႔ ဘဝျဖတ္သန္းမႈ အေၾကာင္းကို သူက စာတမ္းငယ္တစ္ေစာင္ ေရးခဲ့ပါတယ္။) 

ပန္ဒိုရာ

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပသြားပါမည္။)

၂၀၁၃ ေမလ စတုိင္သစ္မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပၿပီး။  



အပုိင္း (၁) သို႕  
အပိုင္း(၂) သို႔