အသိဉာဏ္ဆိုင္ရာပိုင္ဆိုင္မႈအခြင္႕အေရးမ်ား - ၂

အသိဉာဏ္ဆိုင္ရာပိုင္ဆိုင္မႈအခြင္႕အေရးမ်ား - ၂

ၿမန္မာၿပည္မွာ မူပိုင္ခြင္႕လို႕ေခၚၾကတဲ႕ ေကာ္ပီရုိက္အေၾကာင္း မေၿပာခင္မွာ အိုင္ပီ (ဒီေနရာကစၿပီး Intellectual Property ကိုအိုင္ပီလို႕ပဲသံုးပါမယ္။) အမ်ိဳးအစားေတြအေၾကာင္း အၾကမ္းဖ်င္းေၿပာၿပခ်င္ပါတယ္။
၁) Copyrights (ဥပမာ။ သီခ်င္း၊ စာအုပ္)
၂) Patents (ဥပမာ။ ေကာ္ဖီေဖ်ာ္စက္လို တီထြင္မႈမ်ား inventions)
၃) Industrial Designs (ဥပမာ။ အေအးပုလင္းဒီဇိုင္းပံုစံလိုတီထြင္တာမ်ိဳး)
၄) Trademarks (ကုန္ပစၥည္း ၀န္ေဆာင္မႈပစၥည္း အမွတ္တံဆိပ္ )
၅) Geographical Indications (ဥပမာ။ ရွန္ပိန္)
၆) Trade Secrets & Confidential Information (ဥပမာ။ ကိုကာကိုလာရဲ႕ေဖာ္ၿမဴလာ)
၇) Plants Varieties Protection


စာေပအႏုပညာနဲ႕သိပၸံဆိုင္ရာ လက္ရာမ်ား literary, artistic and scientific works ေတြ နဲ႕ပတ္သက္တဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈအခြင္႕အေရးေတြကို ကို ေကာ္ပီရုိက္ ဥပေဒက ကာကြယ္မႈေပးပါတယ္။
သရုပ္ေဆာင္မႈ အသံလႊင္႕မႈ ေဖ်ာ္ေၿဖမႈ performances, broadcasts (ဥပမာ။ စတိတ္ရိႈးလို႕ ေခၚေနတဲ႕ဟာမ်ိဳးေတြ) ကေတာ႕ ေကာ္ပီရုိက္ႏွင္႕ သက္ဆိုင္ေသာအခြင္႕အေရး (Copyright's Related Rights) ထဲမွာပါပါတယ္။
Copyrights ဟာဖန္တီးသူရဲ႕ အိုင္ဒီယာကိုေတာ႕ကာကြယ္မေပးပါဘူး။ သူ႕ရဲ႕ဖန္တီးလိုက္တဲ႕ပစၥည္း presentation ကိုသာကာကြယ္ေပးတာပါ။ ဥပမာ ရွိတ္စပီးယား က ရုိမီယိုနဲ႕ဂ်ဳးလိယက္ ခ်စ္ၾက၊ အမ်ိဳးခ်င္းခ်င္းမတဲ႕ ၊ သတ္ေသၾက ၊ ကြဲၾက ဆိုတဲ႕သေဘာတရားဇာတ္လမ္းနဲ႕ေရးထားပါတယ္။ ဒီဇာတ္လမ္းသေဘာကို ေနာက္စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ကယ ူၿပီး ၀တၳဳ အသစ္ေရးလို႕ရပါတယ္။ ၿပီးေတာ႕ ေကာ္ပီရုိက္မွာ သက္တမ္းရွိပါတယ္။

ေကာ္ပီရုိက္ကိုဘာလို႕ လိုက္နာရတာလဲ။ သေဘာတရားအားၿဖင္႕ကေတာ႕ ဖန္တီးတာေတြအားေပးဖို႕။ ၿပီးေတာ႕ တရားမွ်တဖို႕။ (ဒီေနရာမွာ ဖန္တီးသူေတြ ေရာင္းခ်သူေတြဘက္ကသာမက သံုးစြဲသူေတြဘက္ကပါ ထည္႕သြင္းစဥ္းစားဖို႕လိုတယ္ဆိုတာ မၿငင္းပါဘူး။ )
ေနာက္တစ္ခ်က္က စီးပြားေရးနဲ႕ဆိုင္တဲ႕ ပူးေပါင္းကူညီမႈေတြအတြက္ ႏုိင္ငံေတြအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ လက္မွတ္ထိုးထားရတဲ႕ စာခ်ဳပ္ေတြ၊ အဖြဲ႕၀င္ထားရတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီလိုဆိုရင္ စာခ်ဳပ္ပါအခ်က္ေတြ အဖြဲ႕၀င္နဲ႕ဆိုင္တဲ႕ ဥပေဒ အခ်က္အလက္ေတြကို လိုက္နာရတယ္။ ကိုယ္႕ႏိုင္ငံ႕ဥပေဒကိုလည္း အဲဒါနဲ႕အညီ ၿပဳၿပင္ရတယ္။

ေကာ္ပီရုိက္ဥပေဒဟာအင္မတန္က်ယ္ၿပန္႕ပါတယ္။ စကၤာပူမွာဆုိရင္ေတာ႕ ကုမၸဏီဥပေဒၿပီးရင္ အထူဆံုး စာမ်က္ႏွာအမ်ားဆံုးဟာ ေကာ္ပီရုိက္ဥပေဒပါ။ အခုအထိလည္း ၿပင္ေနတုန္းပါပဲ။

ေကာ္ပီရုိက္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ႕အေရးၾကီးတာကေတာ႕ Berne Convention (၁၈၈၆) ပါ။ ၿမန္မာႏိုင္ငံကေတာ႕ အဲဒီမွာ လက္မွတ္ထိုးထားတဲ႕ႏိုင္ငံမဟုတ္ပါ။ ဒါေပမယ္႕ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံ ကမၻာ႕ကုန္သြယ္မႈအဖြဲ႕အစည္း၀င္ႏိုင္ငံၿဖစ္တဲ႕အတြက္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံစီးပြားေရး တုိးတက္လာရင္ တၿဖည္းၿဖည္းနဲ႕ အဲဒီလိုစာခ်ဳပ္ေတြမွာ ပါ၀င္လာၿပီး အိုင္ပီရုိက္ကာကြယ္မႈေတြကို အဆင္႕တစ္ခုေရာက္ေအာင္ မလြဲမေသြ သတ္မွတ္လိုက္နာရမွာပါ။

ပထမဆံုးသိသင္႕တာကေတာ႕ ေကာ္ပီရုိက္ပိုင္ရွင္ဟာ သူ႕ရဲ႕ဖန္တီးမႈကို သူၾကိဳက္သလိုသံုးစြဲခြင္႕ exclusive ရထားတယ္ဆိုတာပါပဲ။ ေကာ္ပီရုိက္ဆိုတာ တခ်ိဳ႕ရိုက္ေတြလို မွတ္ပံုတင္စရာမလိုပါ။ သူဖန္တီးၿပီးတဲ႕အခ်ိန္မွာ သူဟာပိုင္ရွင္ၿဖစ္သြားပါၿပီ။ economic rights ေအာက္မွာ သူဟာထုတ္လုပ္ေရာင္းခ် ႏိုင္ခြင္႕ရွိၿပီး moral rights အေနနဲ႕သူ႕နာမည္နဲ႕သူ႕ဖန္တီးမႈၾကားကသက္ဆိုင္မႈကိုသူဟာပိုင္ဆိုင္ပါတယ္။

ထပ္ၿပီးအေသးစိတ္ေၿပာရရင္ rights of reproduction ကိုလည္းသူပိုင္ပါတယ္။ သူပိုင္တဲ႕လက္ရာကို တင္ၿပခ်င္တဲ႕မီဒီယာမ်ိဳးစံုနဲ႕သူေရာင္းပါမယ္။ သံုးစြဲသူအေနနဲ႕ကေတာ႕ တကိုယ္ရည္စာ သံုးစြဲဖို႕ reproduce လုပ္တာထက္ပိုမိရင္ သူ႕ေကာ္ပီရိုက္ကို ထိပါးရာက်ေနပါၿပီ။

ေနာက္တစ္ခုက right of performance သူပိုင္ပါတယ္။ အဲဒီေအာက္မွာ right of broadcasting နဲ႕ right of communication to public စတာေတြကို သူပိုင္တယ္ဆိုတာသိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဆို လက္ဖက္ရည္ဆိုင္မွာ ကိုယ္တစ္ေယာက္ထဲမက လူအမ်ားၾကားေအာင္က်ယ္ေလာင္စြာ သီခ်င္းဖြင္႕ေပးတာပါ မရသလိုၿဖစ္ေနၿပီေနာ္။
ဒါေပမယ္႕ ရိုးရုိးေတြးၾကည္႕ရင္ေတာ႕ ပိုင္ရွင္ကၾကိဳက္မယ္ထင္ရတယ္။ သူ႕အေခြကို ေပါက္ေအာင္လုပ္ေပးတာကိုး။

ဒါဆို သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ရဲ႕ ေကာ္ပီရုိက္ပိုင္ရွင္က သူ႕အေခြကို တိတ္ေခြ ဒီဗီဒီ ဗီစီဒီ ပံုစံမ်ိဳးစံုနဲ႔ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ႏိုင္ခြင္႕႔ ရွိတာကိုသိေလာက္ၿပီ။ ဒါေပမယ္႕ သင္႕ေတာ္တဲ႕ေစ်းႏႈန္းနဲ႕မေရာင္းဘူးဆိုရင္ေတာ႕ ခိုးကူးတာေတြ ေပၚလာမွာပဲ။ တဖက္ကလည္း သူ႕စီးပြားေရးကို ထိခိုက္ေလာက္ေအာင္ၿဖစ္လာေတာ႕ ေတာ္ၿပီ သီခ်င္းမဆိုေတာ႕ဘူး. ေခြမထုတ္ေတာ႕ဘူး ဆိုေတာ႕ ကိုယ္လည္းနားမေထာင္ရ အားလံုးရႈံးၾကရတာပဲ။ ၀ယ္တဲ႕သူက အလကားရတဲ႕အထိ အသက္သာဆံုးၿဖစ္ခ်င္မယ္။ ေရာင္းတဲ႕သူကလည္း သူေဌးခ်က္ခ်င္း ၿဖစ္ေအာင္အထိ အမ်ားဆံုးရခ်င္တယ္။ သူ႕မွာ အရင္းအႏွီးေတြလည္းရွိတယ္။ အဲဒီၾကားမွာ ႏွစ္ဖက္လံုးအဆင္ေၿပေအာင္ညွိၾကဖို႕လိုတယ္။ ေရာင္းသူဘက္ကေတာ႕ ေကာ္ပီရုိက္နဲ႕ကာကြယ္ေပးထားတယ္။ ၀ယ္တဲ႕သူဘက္ကေရာ။ ကိုယ္ဆို ႏွစ္တိုင္း ကြန္ၿပဴတာအတြက္ ေနာ္တြန္အန္တီဗိုင္းရပ္စ္ေဆာ႕ဖ္၀ဲ မၿဖစ္မေန၀ယ္ရတိုင္း အရမ္းစိတ္ဆိုးတယ္။ ေစ်းကလည္းၾကီးတယ္ေလ။ ဒီေနရာမွာ၀ယ္သူဘက္ကကာကြယ္တဲ႕ Antitrust Law တို႕ Consumers' right ဆိုတာေတြရွိပါတယ္။

နည္းပညာအသစ္ေတြေပၚလာတာကလည္း ေတာ္ေတာ္အေရးပါတယ္။ တခါတခါက်ေတာ႕ ေစ်းၾကီးလို႕ခုိးကူးတာထက္ လြယ္လြန္းလို႕ခိုးကူးၾကတာ။ စဥး္စားၾကည္႕ပါ။ ေရႊထုပ္ၾကီးကို လံုလံုၿခံဳၿခံဳသိမ္းမထားပဲ လမ္းလယ္ေခါင္ခ်ထားၿပီးမွ ခိုးတဲ႕လူကိုေစာင္႕ဖမ္းရင္ ဘယ္တရားပါ႕မလဲ။ လြယ္ရင္သူၾကြယ္ေတာင္ခိုးတယ္တဲ႕။ စကားပံုေတာင္ရွိေသးတယ္။ အဲဒီမွာ ဖန္တီးမႈပစၥည္းထုတ္လုပ္သူနဲ႕႔ ဖန္တီးမႈနဲ႕လူေတြကို ဆက္သြယ္တဲ႕နည္းပညာ ထုတ္လုပ္သူတို႕ၾကားက conflict of interest ကိုေတြ႕ႏိုင္တယ္။
(ဆက္ရန္)

(အိုင္ပီနဲ႕ပတ္သက္တဲ႕ အေၿခခံဗဟုသုတေတြ ရခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒီ၀က္ဘ္ဆိုက္မွာ ရွိတဲ႕ အေ၀းသင္ သင္တန္းေတြတက္ဖို႕တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ DL 001 နဲ႕ DL 101 ကိုတက္ပါ။ ပိုက္ဆံတစ္ၿပားမွမေပးရပါဘူး။ DL 101 အတြက္ဆိုရင္ ေအာင္သြားရင္ Certificate ရပါမယ္။
http://www.wipo.int/academy/en/courses/distance_learning/catalog/c_index.html )

Expand..

Summary..

အင္းေလး

©Pandora 2007

Expand..

Summary..

ဘန္ေကာက္ကဘီလူး

©Pandora 2007

Expand..

Summary..

ေမွ်ာ္လင္႕ခ်က္မပါတဲ႕အိပ္မက္

ေမွ်ာ္လင္႕ခ်က္မပါတဲ႕အိပ္မက္


ေန႕ဘက္ေတြမွာ မၿမင္ရေပမယ္႕ လင္းလက္ေတာက္ပေနတဲ႕ ၾကယ္စင္ေတြဟာ ေကာင္းကင္မွာအၿမဲရွိေနတယ္။ အခ်စ္ဆိုတာလည္း အဲဒီလိုပါပဲ တဲ႕။ အေတြးအေခၚပညာရွင္တစ္ေယာက္ေယာက္က ဒီလို ေၿပာခဲ႕ပါသည္။ အဲဒါကိုေကာင္မေလးက ကြၽန္ေတာ႕္ကိုၿပန္ေၿပာၿပခဲ႕ပါသည္။ အဲဒီ အေတြးအေခၚပညာရွင္ဆိုတာ ဘယ္သူလဲ ကြၽန္ေတာ္မသိပါ။ ေကာင္မေလး နာမည္ဘယ္လိုေခၚသလဲ ကြၽန္ေတာ္မသိပါ။ အခ်စ္ဆိုတာဘာလဲကြၽန္ေတာ္မသိပါ။

ေကာင္းကင္တြင္ တိမ္မ်ားၿဖင့္ အလြန္ၿပာႏွမ္းေနေလ႕ရွိေသာေန႕ေပါင္းမ်ားစြာထဲက တစ္ေန႕တြင္ ၿမက္ခင္းစိမ္းစိမ္းလြင္ၿပင္တစ္ခုမွာ ေကာင္မေလးႏွင္႕ကြၽန္ေတာ္ ေတြ႕ခဲ႕ၾကပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္မွတ္မိသမွ် အဲဒီေန႕က ေလအလြန္တိုက္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္လႊတ္ခဲ႕သမွ်စြန္မ်ား အကုန္အၿဖတ္ခံရပါသည္။ ေနာက္ဆံုး အစိမ္းေရာင္စြန္ကေလးတစ္ခုၿပတ္က်ခဲ႕တာကိုကြၽန္ေတာ္မရမက လိုက္ဖမ္းမိပါသည္။ ဖမ္းရင္းဖမ္းရင္း ေနာက္ဆုံးကြၽန္ေတာ္႕ ရင္ဘတ္ထဲကို စြန္ကေလး စိုက္၀င္သြားပါသည္။
အဲဒီ အစိမ္းေရာင္စြန္ကေလးသည္ ကမၻာေပၚမွာအလွဆုံး သြားတက္ကေလးတစ္ခုကို ပိုင္ဆိုင္ပါသည္ လို႕ ကႊၽန္ေတာ္က ဆိုလွ်င္ ခင္ဗ်ားတို႕နားရႈပ္သြားမွာလား။
တကယ္ေတာ႕ ေကာင္မေလးသည္ ၿမက္ခင္းစိမ္းစိမ္းေပၚမွအစိမ္းေရာင္စြန္ကေလးၿဖစ္ပါသည္။ မရွင္းလွ်င္ထပ္ေၿပာၿပပါမည္။ ၿမက္ခင္းစိမ္းစိမ္းေပၚမွအစိမ္းေရာင္စြန္ကေလးသည္ ေကာင္မေလး ၿဖစ္ပါသည္။

ေကာင္မေလးက ေကာင္းကင္ၾကီးကို လက္ညိဳးၿဖဴၿဖဴပိန္ရွည္ရွည္ေလးႏွင့္ညႊန္ၿပီး ေတြ႕လား လိ႕ုကြၽန္ေတာ့္ကုိအဆက္အစပ္မရွိ ေမးပါသည္။ ေကာင္းကင္မွာ ရႈပ္ရွက္ခတ္ေနေသာစြန္ေတြကိုၾကည္႕ၿပီး ဘယ္စြန္ကိုေၿပာတာလဲ လို႕ ၿပန္ေမးလိုက္ေသာအခါ မဟုတ္ဘူး ၾကယ္ေတြကိုေၿပာတာ လို႕ ေကာင္မေလးကေၿပာပါသည္။ ဘာလဲ ရွိမွမရွိတာ လို႕ ကြၽန္ေတာ္က ေၿပာလိုက္ေသာအခါ ေရွ႕႔မွာပထမဆုံးခင္ဗ်ားတို႕ကို ကြၽန္ေတာ္ေၿပာၿပခဲ႕ေသာစကားကို ေကာင္မေလးကေၿပာပါသည္။

ေကာင္မေလးေၿပာၿပေသာစကားေတြကို နားမလည္ဘူး လို႔ ကြၽန္ေတာ္ကေၿပာေလ႕ရွိပါသည္။ အဲဒီလိုအခါတိုင္းမွာ ေကာင္မေလးက သြားၿဖဴၿဖဴကေလးမ်ားေပၚေအာင္ ရယ္ေမာေလ႕ရွိပါသည္။ ထိုအခါ ေကာင္မေလးရဲ႕သြားေလးေတြကိုကြၽန္ေတာ္က တစ္ေခ်ာင္းႏွစ္ေခ်ာင္း လို႕ေရတြက္ေလ႕ရွိပါသည္။ ထိုအခါေကာင္မေလးက ကြၽန္ေတာ္႕လက္ေတြကို သူ႕လက္ၿဖဴၿဖဴကေလးၿဖင္႕ ဟန္႕တားေလ႕ရွိပါသည္။

ေကာင္းကင္ကတိမ္ၿပာၿပာေတြ တိမ္ညိဳညိဳၿဖစ္ခ်င္လာေသာအခါ ေကာင္မေလးက ၀မ္းပန္းတနည္း ငိုေလ႕ရွိပါသည္။ ထိုအခါ ေကာင္မေလးရဲ႕ပါးၿပင္ၿဖဴၿဖဴေလးေတြေပၚကို လိမ္႕က်လာေသာ မ်က္ရည္ေပါက္ကေလးမ်ားကို ကြၽန္ေတာ္က တစ္ေပါက္ႏွစ္ေပါက္ လို႕ေရတြက္ေလ႕ရွိပါသည္။ ထိုအခါေကာင္မေလးက ကြၽန္ေတာ္႕လက္ေတြကို သူ႕လက္ၿဖဴၿဖဴကေလးၿဖင္႕ ဟန္႕တားေလ႕ရွိပါသည္။

ေကာင္မေလးႏွင္႕ကြၽန္ေတာ္အဲဒီလိုေတြ႕ေနခဲ႕ၾကတာ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာၿပီလဲ ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္႕ကိုမေမးပါႏွင္ဲ႔။ တစ္လၿဖစ္ခ်င္လည္းၿဖစ္မည္။ တစ္ႏွစ္လို႕ယူဆရင္လည္းရပါသည္။ ဆယ္ႏွစ္လည္း ၿဖစ္ႏို္င္ပါသည္။ ေကာင္မေလးသည္ အေရအတြက္ေတြကိုအလြန္မုန္းပါသည္။ ထို႕ေၾကာင္႕ကြၽန္ေတာ္သည္ အေရအတြက္ေတြကိုအလြန္မုန္းပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္ေၿပာၿပႏိုင္သမွ်ကေတာ႕ ေကာင္မေလးႏွင္႕ ေတြ႕သည္႕ေန႕တိုင္းမွာ ေကာင္းကင္တြင္ တိမ္အလြန္ၿပာပါသည္။ ေလအလြန္တိုက္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္႕စြန္ေတြ အကုန္အၿဖတ္ခံရပါသည္။ ေနာက္ဆံုးေတာ႕ အစိမ္းေရာင္စြန္ကေလးတစ္ခုပဲ ကြၽန္ေတာ္ဖမ္းမိပါသည္။

အခု ကြၽန္ေတာ္တစ္ေယာက္ထဲ ၿမက္ခင္းစိမ္းစိမ္းေပၚမွာလဲေလ်ာင္းေနပါသည္။ တိမ္ေတြ အလြန္ၿပာႏွမ္းေနပါသည္။ ေလအလြန္တိုက္ေနပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္စြန္လႊတ္မေနပါ။ ကြၽန္ေတာ္ၾကယ္ေတြကို ေရတြက္ေနပါသည္။ ေန႕ခင္းၾကီး ၾကယ္မွမရွိတာ ရူးေနသလားလို႕ ကြၽန္ေတာ္႕ကို မေမးၾကပါႏွင္႕။ ေန႕လည္ခင္းေကာင္းကင္ေပၚက လင္းလက္ေတာက္ပေနေသာ ၾကယ္ပြင္႕ကေလးတစ္ပြင္႕သည္ ေကာင္မေလးၿဖစ္ပါသည္။ မရွင္းလွ်င္ ထပ္ေၿပာၿပပါမည္။ ေကာင္မေလးသည္ ေန႕လည္ခင္းေကာင္းကင္ေပၚက လင္းလက္ေတာက္ပေနေသာ ၾကယ္ပြင္႕ကေလးတစ္ပြင္႕ ၿဖစ္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္ၾကယ္ေတြကို တစ္လံုးႏွစ္လံုး လို႕ေရတြက္ေနပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္ေရတြက္ေနတာကို ဟန္႕တားမယ္႕လက္ၿဖဴၿဖဴကေလးတစ္ခု အနားမွာမရွိပါ။ ဘယ္ေရာက္သြားသလဲလို႕ ေမးလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္အလြန္စိတ္ဆိုးပါမည္။ ေမးေသာသူသည္ ကြၽန္ေတာ္႕အမုန္းဆံုးလူၿဖစ္ပါမည္။ ထို႕ေၾကာင္႕ ကြၽန္ေတာ္ ၾကယ္ေတြကိုဆက္ၿပီး ေရတြက္ေနပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္ ၾကယ္ေတြကို မဆံုးႏိုင္ေအာင္ ေရတြက္ေနတုန္းၿဖစ္ပါသည္။

ေန႕ဘက္ေတြမွာ မၿမင္ရေပမယ္႕ လင္းလက္ေတာက္ပေနတဲ႕ ၾကယ္စင္ေတြဟာ ေကာင္းကင္မွာအၿမဲ ရွိေနတယ္။ အခ်စ္ဆိုတာလည္း အဲဒီလိုပါပဲ တဲ႕။ အေတြးအေခၚပညာရွင္တစ္ေယာက္ေယာက္က ဒီလို ေၿပာခဲ႕ပါသည္။ အဲဒါကိုေကာင္မေလးက ကြၽန္ေတာ႕္ကို ၿပန္ေၿပာၿပခဲ႕ပါသည္။ အဲဒီ အေတြးအေခၚပညာရွင္ဆိုတာ ဘယ္သူလဲ ကြၽန္ေတာ္မသိပါ။ ေကာင္မေလး နာမည္ဘယ္လိုေခၚသလဲ ကြၽန္ေတာ္မသိပါ။ အခ်စ္ဆိုတာဘာလဲ ကြၽန္ေတာ္မသိပါ။


ပန္ဒိုရာ
၇၊၁၊၂၀၀၆

Expand..

Summary..

သၾကၤန္ေတး

“သၾကၤန္ေတး”


ၿမၿမဖူးခိုင္ေရႊ၀ါတဲ႕
တစ္ႏွစ္တစ္ခါဒီပိေတာက္
ႏွစ္ဦးကိုေရာက္ခဲ႕ၿပန္ၿပီေပါ႕။

အဦးဆံုးေလာင္းမယ္႕ေရတစ္ခြက္အတြက္
တမ္းတမ္းမက္မက္ရင္ခုန္
လြန္ခဲ႕တဲ႕ဆယ္႕ငါးႏွစ္ေက်ာ္ပံုရိပ္ေတြက
ေရစိုရႊဲရႊဲ မ်က္ရည္၀ဲ၀ဲ
ဆယ္ေက်ာ္သက္တို႕ အသည္းခြဲတမ္းကစားခန္းနဲ႕
စြဲလန္းခဲ႕ရတဲ႕သၾကၤန္။

သၾကၤန္မတိုင္မီတစ္ရက္မွာ
သစၥာမ႑ိဳင္ခိုင္ခိုင္စိုက္ၾက
ဘယ္သူမွမ၀င္ရ
အေရးမၾကီးရင္ဖုန္းမေခၚရ
ပိတ္ရက္ေလးရက္ဟာတိုလြန္းလွ
တို႕ႏွစ္ေယာက္ဘ၀ တစ္ကမၻာဆိုတဲ႕
အခ်စ္လွလွနဲ႕ မႏွစ္က သၾကၤန္။

သၾကၤန္မေလးေတြ က ၾက
ဒီလိုဒီလိုအလွ
ေရစိုစိုမွာၾကြၾကြရႊရႊ
ၿမိဳ႕ၿပရဲ႕မ႑ပ္ေတြမွာ
စတစ္ကာေၾကာ္ၿငာ မီးေရာင္စံုေ၀ၿဖာ
ေရဆာရင္ဘီယာတက်ိဳက္နဲ႕
မီးသတ္ပိုက္ဆို ရယ္တာေပါ႕ဆိုတဲ႕
အေပ်ာ္စံုၿမဴး ေသေသာက္မူးတို႕ရဲ႕သၾကၤန္။

ေရရွားဖုန္ထူ
ငယ္ငယ္တုန္းက ၿမိဳ႕ပူပူကေလးမွာေတာ႕
ေထာ္လာဂ်ီနဲ႕တစ္ပတ္ပတ္
ေရညစ္ပတ္ ေရငန္ငန္
ကန္္ေရေခ်ာင္းေရ
ေၿမာင္းေရ ရႊံ႕ေရ
ဘာေရမွေဗြမယူႏိုင္
ၿပည္ရြာစည္ေၾကာင္း
ဆည္ေၿမာင္းေခ်ာင္းကန္
မၿပည္႕လွ်ံရေကာင္းလားလို႔လည္း
အေၾကာင္းတရားတုိ႕အၾကား ေခါင္းမစားႏိုင္
သၾကၤန္ဆိုတာ စိုသြားဖို႕ပဲမဟုတ္လား ေနာ ဆိုတဲ႕
ၿပည္သူၿပည္သား လူအမ်ားတို႕ရဲ႕ သၾကၤန္။


အဲဒီလို..
သၾကၤန္မ်ိဳးစံု ဟန္မ်ိဴးစံု အသံမ်ိဳးစံုနဲ႕
တစ္ႏွစ္တစ္ႏွစ္ရွည္သြားခ်ိန္မွာ
ေရၿခားေၿမၿခား
ေငြရွားတဲ႕ခဏ
အေဖအေမမ်ားနဲ႕ေ၀း
အဲ..တစ္ေယာက္နဲ႕လည္းေ၀းေနရတဲ႕ဘ၀မွာေတာ႔
ပိေတာက္ေတြလည္းမေမႊးၿပီကြယ္
ေရႊၿပည္ေတာ္ၾကီး ဘယ္ေတာ႕နီး
ခရီးခုလတ္မွာေမာလွပါတယ္
တန္ခူးေလေအး ေသြးပါကြယ္
သၾကၤန္မိုးဖြဲ သည္းပါကြယ္။

ဒီလိုနဲ႕..
ႏွစ္ကူးၿပီးတိုင္း
အရူးမီး၀ိုင္း ဘ၀ကိုသံုးသပ္မိေတာ႕
သံသရာဒီဇာတ္
ဆက္မၿပတ္လည္သြားဖို႕
အထပ္ထပ္ တကယ္မွားခဲ႔မယ္
ေလာဘေတြၾကားမွာ ေဒါသထားလို႕
ေမာဟပြားရင္ပြားခဲ႕မယ္
ငါ႕အမွားေတြကို
သိၾကားမင္းပုရပိုက္မွာ
မွတ္ခ်င္လည္းမွတ္လိုက္ပါေတာ႕ကြယ္။

သၾကၤန္...
ပံုရိပ္မ်ား...
တဒိတ္ဒိတ္ေသြးခုန္သံၾကားတုိင္း
ငါအဖ်ားၾကီးဖ်ားေနၿပီကြယ္
အႏွစ္သံုးဆယ္ေက်ာ္ ႏွလံုးသားက
အၿပံဳးေတြ တစတစ ပါးၿပီး
အမုန္းေတြသာ ဆဆပြားလာခဲ႕ရင္
သၾကၤန္ေရနဲ႕ေဆးလို႕လည္းစင္ႏိုင္ပါ႕ေတာ႕မလား
ရႊင္ႏိုင္ပါေတာ႕မလား
ကဲ ဘာမွမစဥ္းစားနဲ႕
တူးပို႕တူးပို႕ေတြနဲ႕
ၿမဴးလို႕ထူးလို႕ေနပါ႕ကြယ္
ေတာ္သလိုဒီဘ၀မွာ
အေပ်ာ္ဆိုတာယူတတ္မွရမွာမို႕
အပူဓါတ္ကိုၿဖတ္ အေၾကာင္းဆင္ၿခင္
အေကာင္းၿမင္၀ါဒနဲ႕ ကဗ်ာအလွေတြကိုသာသီလိုက္္ၾကစို႕ရဲ႕။ ။

ပန္ဒိုရာ

၈၊၃၊၂၀၀၇

Expand..

Summary..

အသိဉာဏ္ဆိုင္ရာပိုင္ဆိုင္မႈအခြင္႕အေရးမ်ား - ၁

ဒီေန႕ေတာ႕ NUS Law Faculty မွာ Music, Video and Movie File-Sharing: Trends & Implications ဆိုတဲ႕ေဆြးေႏြးပြဲေလး သြားနားေထာင္ၿဖစ္တယ္။ ေခါင္းစဥ္ကိုၾကည္႕လိုက္တာနဲ႕ ေကာ္ပီရိုက္ (copyright) နဲ႕ေတာ႕ ပတ္သက္ၿပီဆိုတာသိႏိုင္ပါတယ္ေနာ္။
ေကာ္ပီရိုက္ဆိုတာကေတာ႕ ၿမန္မာၿပည္မွာသာမက ကမၻာအရပ္ရပ္မွာ ေရပန္းစားေနသလို ၿပႆနာေတြ အၿငင္းပြားစရာေတြ တပံုၾကီးနဲ႕ ေဟာ႕ေတာ႕ပစ္ပါ။ အထူးသၿဖင္႕ အင္တာနက္နဲ႕သက္ဆိုင္တဲ႕ ေကာ္ပီရိုက္နဲ႕ပတ္သက္တဲ႕ေဆြးေႏြးမႈေတြကိုေတာ႕ ဖိုရမ္မာေတြ ဘေလာ႕ဂ္ဂါေတြ စိတ္၀င္စားၾကမယ္လို႕ထင္ပါတယ္။

သူမ်ားဖန္တီးထားတဲ႕ စာေတြ ရုပ္ရွင္ေတြ သီခ်င္းေတြ ပိုင္ရွင္ခြင္႕ၿပဳခ်က္မပါပဲ အင္တာနက္မွာ တစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ ရွယ္ၾကတယ္။ ကူးၾကတယ္။ ေဒါင္းလုတ္လုပ္ၾကတယ္။ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕႔ေပါ႕ေလ။ ဒီေနရာမွာ ေကာ္ပီရုိက္ဥပေဒအရ အဲဒါေတြကို လုပ္လို႕ရလား ဒီလိုဆိုရင္ရမလား ဟုိလိုဆိုရမလားဆိုတဲ႕ လူေတြေမးေလ႕ရွိတာေတြကို မေဆြးေႏြးခ်င္ပါဘူး။ ေၿဖလည္း ႏိုး ေတြခ်ည္းထြက္မွာပဲ။ ဒါဆိုအဲဒါေတြ မလုပ္ၾကေတာ႕ဘူးလားဆိုေတာ႕လည္း မဟုတ္ၿပန္ဘူးေလ။ ဥပေဒထဲမွာေရးထားတဲ႕ သတင္းဆိုးေတြဖတ္ၿပၿပီး ဆရာၾကီးလုပ္ဖို႕သက္သက္ဆိုရင္ေတာ႕ ဘေလာ႕ဂ္လို ဖိုရမ္လိုေနရာမ်ိဳးမွာ ဒီအေၾကာင္းလာေရးမိတဲ႕႔ပန္ဒိုရာဟာ ကာလံေဒသံကိုနားမလည္သူအၿဖစ္ ဖိုရမ္မာ ဘေလာ႕ဂါမ်ားရဲ႕ ခဲမိုးေကာင္းခ်ီးေပးၿခင္းကိုပဲ ခံရစရာရွိပါတယ္။ ကိုယ္အပါအ၀င္ လူတိုင္းလုိလုိ ေန႕စဥ္ခ်ိဳးေဖာက္မိေနတဲ႕ အဲဒီဥပေဒေတြထဲမွာ ေရးထားတာေတြကို သိခ်င္ရင္ေတာ႕ ဘယ္သူမဆိုကိုယ္႕ဘာသာဖတ္ၾကည္႕ႏိုင္ပါတယ္။ ဥပေဒကို သိတာ၊နားလည္တာ၊လိုက္နာတာ ဆိုတာေတြတစ္ခုစီဟာ သီးၿခားက႑ေတြပါ။ ဒီေတာ႕ အဲဒီဥပေဒေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္ကအေၾကာင္းေတြကိုပဲ အဓိကေၿပာခ်င္ပါတယ္။

ပထမဆံုးအေနနဲ႕ ေကာ္ပီရုိက္ဥပေဒေတြဟာဘာေၾကာင္႕ရွိေနရတာလဲ ရွိသင္႕ရတာလဲ ဆိုတာေလးအရင္ေၿပာခ်င္ပါတယ္။ ဥပေဒလို႕ေၿပာလိုက္ရင္ ဟုိဟာမလုပ္နဲ႕ ဒီဟာမလုပ္နဲ႕ ဒါလုပ္ရင္ ဒီအၿပစ္ခံရမယ္ စသၿဖင္႕ လူေတြကို ကန္႕သတ္ဖို႕ က်ဳးလြန္ရင္အၿပစ္ေပးဖို႕ လို႕ပဲသာမန္အားၿဖင္႕ လူေတြကထင္တတ္ၾကပါတယ္။ ေကာ္ပီရုိက္ အပါအ၀င္ အသိဥာဏ္ဆိုင္ရာပိုင္ဆိုင္ခြင္႕ ဥပေဒေတြဟာ အဓိက ကေတာ႕လူေတြကို အခြင္႔အေရးေပးဖို႕ပါပဲ။ ဘာအခြင္႕အေရးေတြေပးမွာလဲ။

ဒီေနရာမွာ ပိုင္ဆိုင္မႈ ပိုင္ဆိုင္ခြင္႕နဲ႕ပါတ္သက္ၿပီးအရင္ရွင္းရမယ္။ လူေတြမွာ ေရႊ႕ေၿပာင္းႏိုင္တဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈ (movable property) (ဥပမာ လက္ကိုင္ဖုန္း၊ နာရီ၊ ေရႊေငြ) နဲ႕ မေရႊ႕ေၿပာင္းႏိုင္တဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈ (immovable property) (ဥပမာ အိမ္၊ေၿမ၊ ၿခံ) ဆိုတာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္လို႕ ေႏွာင္းေခတ္မ်ားကအၾကမ္းဖ်င္းသတ္မွတ္ခဲ႕ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ႕ အသိဉာဏ္နဲ႕ပါတ္သက္တဲ႕ တီထြင္ဖန္တီးမႈေတြကိုပါ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ပိုင္ဆိုင္မႈရွိသင္႕တယ္လို႕ ဆံုးၿဖတ္ခဲ႕ၾကၿပီး အသိဉာဏ္ဆိုင္ရာ ပိုင္ဆိုင္မႈ (intellectual property) ဆိုတဲ႕ အသံုးအႏႈံးနဲ႕ သူနဲ႔ပါတ္သက္တဲ႕ဥပေဒေတြေပၚထြက္လာခဲ႕ပါတယ္။

လူ႕ေလာက ပါတ္၀န္းက်င္ၾကီးတစ္ခုလံုးဟာ လူသားေတြရဲ႕တီထြင္ဖန္တီးမႈေၾကာင္႕သာ တိုးတက္လာရပါတယ္။ ဖန္တီးတတ္တဲ႕အသိဉာဏ္ေၾကာင္႕လူသားေတြ အခုထိ ရွင္သန္ရပ္တည္ေနႏိုင္တာပါ။ ၿခံဳေၿပာရရင္ တီထြင္ဖန္တီးမႈဟာ ၾကိဳဆိုရမယ္႕အရာၿဖစ္ပါတယ္။ အားေပးရမယ္႕အရာၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာမၿငင္းႏိုင္တဲ႕ အမွန္တရားတစ္ခုပါ။

ဒီေတာ႕ ဖန္တီးတီထြင္သူအေနနဲ႕ ဘာမ်ားမက္ေမာစရာရွိလို႕အပင္ပန္းခံရမွာလဲ။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေတြထဲမွာ အဓိကက ၀ါသနာနဲ႕ အက်ိဳးအၿမတ္ ပါပဲ။ ဖန္တီးတီထြင္သူဟာ ဒီဖန္တီးတီထြင္မႈဟာသူ႕လက္ရာလို႕ အသိအမွတ္ၿပဳခံခ်င္မယ္။ ၿပီးေတာ႕ ဖန္တီးတီထြင္မႈရဲ႔ အက်ိဳးအၿမတ္ကို သူခံစားခ်င္မယ္။ လက္ေတြ႕က်က်ေၿပာရရင္ အနည္းဆံုးေတာ႕ သူ႕အတြက္ရပ္တည္ဖို႕လံုေလာက္မယ္႕ စီးပြားေရး ေငြေၾကးၿဖစ္မယ္။ ခံလည္းခံစားသင္႔ပါတယ္။ အဲဒါဟာ ေနာက္ထပ္ ဖန္တီးတီထြင္မႈေတြ သူထပ္လုပ္ဖို႕အတြက္ တြန္းအားေပးတယ္။ ေဘးကလူေတြအတြက္လည္း သူ႕လို ဖန္တီးတီထြင္ဖို႕ တြန္းအားေပးတယ္။ ဖန္တီးတီထြင္မႈရဲ႕ ႔အသီးအပြင္႕ေတြကိုလည္း လူေတြအားလံုး ခံစားရမယ္။ အင္း .. တန္ရာတန္ေၾကးေတာ႕ ဖန္တီးတီထြင္သူကို ခ်ီးၿမွင္႕ဖို႕လိုမယ္။

အခုေၿပာတဲ႕အထိကိုပဲ လူတိုင္းလက္ခံႏိုင္ၾကတယ္ဆိုရင္ တကယ္ေတာ႕ ကိုယ္ဘာမွဆက္ေၿပာဖို႕ေတာင္ မလိုေတာ႕ပါဘူး။ နိဂံုးခ်ဳပ္လို႕ရပါၿပီ။ ဒါေပမယ္႕ ၿပႆနာေတြက အဲဒီေလာက္လြယ္လြယ္နဲ႕ၿပီးမသြားဘူး။

(ဆက္ရန္)

Expand..

Summary..

ဘေလာ႕ဂ္ကိုၿပင္ဆင္ၿခင္း

ဒီေန႕ေတာ႕ ၿပင္လိုက္ရတာေညာင္းသြားတာပဲ။ မလုပ္တတ္လုပ္တတ္နဲ႕။ မၿပီးေသးဘူးဆက္ၿပင္ရဦးမယ္။ ကိုစိုးေဇယ်ဆီကကူးထားတဲ႕ပံုစံက HTML classic
ကိုေၿပာင္းသြားလို႕ page elements ထည္႕မရၿဖစ္သြားတယ္။ အခုေတာ႕ဟုိလုပ္ဒီလုပ္နဲ႕ရၿပီ။

Expand..

Summary..

မႏၱေလးရဲ႕မရုိးႏိုင္တဲ႕အလွ

© Pandora 2007

Expand..

Summary..

ေက်းဇူးတင္စကား

အင္း .. ဘေလာ႕ဂ္တစ္ခုလုပ္ရတာ ပန္ဒိုရာလိုနည္းပညာမတတ္ကၽြမ္းသူအဖို႕ အေတာ္႕ကိုဟိုဖတ္ဒီဖတ္နဲ႕ အခ်ိန္ယူလိုက္ရပါတယ္။ ဒီေန႕ေတာ႕ ၿမန္မာေဖာင္႕နဲ႕စရရခ်င္းမို႕ ဘာေရးရမွန္းမစဥ္းစားရေသးဘူး။ ေနာက္ေတာ႕အမ်ားၾကီးေရးမယ္ေနာ္။
ညီလင္းဆက္၊ေမာင္လွ၊ကယ္လဗင္နဲ႕ စိုးေဇယ်တို႕ကို မၿမင္ဖူး မသိဖူးေပမယ္႕ေက်းဇူးပါ။ သူတို႕ ဘေလာ႕ဂ္ေတြထဲက ဖတ္ၿပီး ၿပင္ဆင္လိုက္ရတာမို႕လို႕ပါ။

Expand..

Summary..