ျမန္မာဘေလာ့ဂ္မ်ား ဘယ္ဆီဘယ္ဝယ္ဘယ္ပံုဘယ္ႏွယ္ - ၂

ျမန္မာဘေလာ့ဂ္မ်ား ဘယ္ဆီဘယ္ဝယ္ဘယ္ပံုဘယ္ႏွယ္ - ၂

 

၂၀၀၇ ခုႏွစ္ MBS ရဲ႕ ဖိ္တ္စာ အမွတ္တရ

( BLOG ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္စာလံုးနဲ႕ တူတဲ့ (3108)  ၾသဂတ္စ္လ ၃၁ ရက္ေန႔ကို Blog Day လို႔ blogday.org က ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က စၿပီး သတ္မွတ္ခဲ့ဖူးတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီ website ေတာင္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ျမန္မာဘေလာ့ဂါေတြကေတာ့ ဆက္လက္က်င္းပေနၾကပါတယ္။ ၂၀၀၇ ကေန စတင္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတဲ့ Blog Action Day ဆိုတာကေတာ့ ရွိေနပါေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ သို႔မဟုတ္ ၁၆ ရက္မွာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုနဲ႔ ပတ္သက္တာကို ကမၻာအရပ္ရပ္က ဘေလာ့ဂါေတြက ဝိုင္းေရးၾကဖို႔ပါ။ ၂၀၀၇ မွာ environment ၊ ၂၀၀၈ မွာ poverty ၊ ၂၀၀၀၉ မွာ climate change ၊ ၂၀၁၀မွာ water ၊ ၂၀၁၁ မွာ food ၊ ၂၀၁၂ မွာ the power of we  လို႔ သိရပါတယ္။ အခုလာမယ့္ ၂၀၁၄ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ ၁၆ အတြက္ ေခါင္းစဥ္ကေတာ့ inequality ျဖစ္ပါတယ္။ http://blogactionday.org/ ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ မႏွစ္ကေရးခဲ့တဲ့ ပို႔စ္ကို ေရွ႕ဆက္ပါဦးမယ္။)

ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကာလ ျဖစ္တဲ့ စက္တင္ဘာ ၂၀၀၇ မွာ ျမန္မာဘေလာ့ဂ္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ပိုထင္ရွားခဲ့တယ္။ ႏိုင္ငံေရးဆန္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကိုေတာ့ ဂ်ဴလိုင္ ၂၀၀၇ ေလာက္ကတည္းက ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရတာပါ။ ၂၀၀၇ ဂ်ဴလိုင္ ၇ ရက္ေန႔မွာ ဆဲဗင္းဂ်ဴလိုင္ လႈပ္ရွားမႈ အမွတ္တရအေနနဲ႔ ပုိစတာေတြကို ဘေလာ့ဂ္ပို႔စ္ အေနနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ sidebar မွာ ျဖစ္ျဖစ္ ဘေလာ့ဂ္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ တင္ခဲ့ၾကတာကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့  မသကၤာၾကည့္နဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ခံရတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္တာမို႔ ဘေလာ့ဂါေတြဟာ အလွမ္းမီဖို႔ ခက္တဲ့ အင္တာနက္ထဲမွာ ဒီလိုလႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္တာကိုက အရဲကိုးခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါမယ္။ အဲဒီေနာက္ ၁၉ ဂ်ဴလုိင္ အာဇာနည္ေန႔မွာလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္အမွတ္တရ ပို႔စ္ေတြ ရုပ္ပံုေတြနဲ႔ ျဖတ္သန္းခဲ့တယ္။ ၾသဂတ္စ္ ၁၅ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းက်ဆင္းေရးအတြက္ လမ္းေလွ်ာက္လႈပ္ရွားမႈေတြ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ အျဖဴေရာင္ လႈပ္ရွားမႈမွာ ကိုမင္းကိုႏိုင္နဲ႔ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေတြ အဖမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။

ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး စတင္လုိ႔ သံဃာေတာ္ေတြ စီတန္းလမ္းေလွ်ာက္ၾကတဲ့အခါ အစပိုင္းရက္ေတြမွာ အင္အားသံုး ႏွိမ္နင္းမႈေတြ မရွိေသးပါဘူး။ အဲဒီအေစာပိုင္းကာလေတြကတည္းက သံဃာေတာ္ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ ဓာတ္ပံုေတြကို ကမၻာအရပ္ရပ္က ျမင္ေတြ႔ၾကရပါတယ္။ အဲဒီဓာတ္ပံုေတြထဲမွာ ဘေလာ့ဂါေတြ ရိုက္ကူးထားတဲ့ ဓာတ္ပံုေတြလည္း ပါပါတယ္။ ၁၉၈၈ ကာလက နည္းပညာတိုးတက္မႈေတြ မေပၚေပါက္ေသးလို႔ ျဖစ္ေၾကာင္းကုန္စင္ကို  အလွ်င္အျမန္ လူအမ်ားသိေအာင္ ခ်ျပဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ခဲ့ေပမဲ့ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အင္တာနက္ေခတ္မွာေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ျဖစ္သမွ်ေတြကို မိနစ္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ကမၻာအရပ္ရပ္က သိျမင္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အလြန္တင္းက်ပ္တဲ့ကာလမွာ သတင္းဓာတ္ပံုနဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ တင္တဲ့ ဘေလာ့ဂါေတြဟာ အမည္ရင္းနဲ႔ ပံုရိပ္မွန္ကို ေဖ်ာက္ထားၾကရတယ္ ဆိုတာ ေျပာျပစရာေတာင္ မလိုပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ အလြန္တရာ ေႏွးေကြးတဲ့ ေကာ္နက္ရွင္နဲ႔ ျမန္မာျပည္ အင္တာနက္ကေဖးေတြကေန တင္ရသူေတြဟာ အခ်ိန္လုၿပီး စြန္႔စားခဲ့ၾကရမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က မူရင္းစတင္ ေဝမွ်သူေတြပါ။ တခ်ိဳ႕က အျခားမွာ တင္ထားတဲ့ သတင္းေတြ ဓာတ္ပံုေတြကို ျပန္လည္ေဝမွ်သူေတြပါ။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးပါ။ ဆႏၵျပသူေတြကို ပစ္ခတ္မႈေတြ ျဖစ္လာၿပီလို႔ ၾကားရတဲ့အခါ မိုးဇက္လို႔ အမည္ရတဲ့ ဘေလာ့ဂ္တစ္ခုမွာ ဓာတ္ပံုေတြ တစ္ပံုၿပီးတစ္ပံု တက္လာခဲ့တယ္။ ခဏၾကာေတာ့ အဲဒီဘေလာ့ဂ္ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ဘယ္လို ျဖစ္သြားသလဲဆိုတာ ဘယ္သူမွ မသိႏိုင္ပါဘူး။ အဲဒီကာလမွာ လူသိမ်ားတဲ့ သတင္းဘေလာ့ဂ္ေတြထဲမွာ နစ္ေနမန္း၊ ကိုထိုက္၊ ေဒါက္တာလြမ္းေဆြ၊ ဆံုဆည္းရာ ဘေလာ့ဂ္ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။

အဲဒီတုန္းက ျပည္တြင္းျပည္ပ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ဆက္သြယ္ၾကတဲ့အခါ အခုလို viber တို႕ facebook တို႔ ေခတ္မစားေသးပါဘူး။ Gmail၊ Gtalk နဲ႔ ဆီပံုး ဒါမွမဟုတ္ Cbox လို႔ေခၚတဲ့ Chat box ေတြ ဖိုရမ္ေတြ ဘေလာ့ဂ္ေတြက တဆင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ ျဖန္႔ျဖဴးေလ့ရွိပါတယ္။ ဘေလာ့ဂ္ေတြရဲ႕ sidebar မွာ Cbox ေတြ တပ္ထားေလ့ရွိပါတယ္။ အခ်က္အလက္တစ္ခုခု ျဖန္႔ျဖဴးခ်င္သူေတြဟာ လူသိမ်ားတဲ့ ဘေလာ့ဂ္ေတြရဲ႕ Cbox ေတြမွာ တစ္ခုၿပီး တစ္ခု လိုက္ေရးေလ့ရွိၾကပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ အလကားရတဲ့ Cbox မွာ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္ျမင့္ function ေတြ လိုခ်င္ရင္ေတာ့ ပိုက္ဆံေပးဝယ္တပ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ နစ္ေနမန္း ဘေလာ့ဂ္မွာ သတင္းေတြကို Cbox ကေန အျမန္ဆံုးတင္ေပးတာကို သြားသြားဖတ္ရပါတယ္။ လူဖတ္မ်ားတဲ့ Cbox link ေတြခ်ည္း သက္သက္ စုစည္းထားတဲ့ link ေတြလည္းရွိခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီကာလက ျပည္တြင္းမွာ ပုဂၢလိကထုတ္ ဂ်ာနယ္ေတြ သတင္းစာေတြ မေပၚေပါက္ေသးဘဲ အစိုးရထုတ္ သတင္းေတြကိုပဲ ဖတ္ရႈႏိုင္တဲ့အတြက္ သတင္းစာထဲမွာ မေဖာ္ျပတဲ့ တခ်ိဳ႕ျဖစ္ရပ္မွန္ေတြအတြက္ အင္တာနက္ထဲက သတင္းေတြရယ္ ျပည္ပအသံလႊင့္ဌာနေတြရယ္ကိုပဲ အားကိုးခဲ့ၾကရပါတယ္။ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ မီဒီယာသမားေတြ မဟုတ္တဲ့ ဘေလာ့ဂ္ေတြထဲက သတင္းေတြဟာ ျပည္ပအသံလႊင့္ဌာနက သတင္းေတြလိုပဲ အားကိုးစရာ အသြင္ေဆာင္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ထူးျခားမႈေတြ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။

ပထမဦးဆံုး သတိထားမိတာကေတာ့ ဘေလာ့ဂ္ထဲက သတင္းေတြရဲ႕ ယံုၾကည္အားထားမႈကို ေလ်ာ့က်လာေစတာပါ။ သတင္းတစ္ခု မွန္မမွန္ကို ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္က်က် စိစစ္စဥ္းစားတတ္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္မႈမ်ိဳး မရွိဘဲ အခ်ိန္ကိုလုၿပီး အျမန္ဆံုး သတင္းပို႔ဖို႔ကို စိတ္ဆႏၵအားႀကီးေနၾကတဲ့ ဘေလာ့ဂ္ေတြကို သတင္းမွား ေပးသူေတြ ေပၚလာပါတယ္။ ေနာက္ထပ္သိသာတာတစ္ခုက ေတာ္လွန္လႈပ္ရွားသူေတြ ႏိုင္ငံေရးဆန္တယ္လို႔ ထင္ျမင္ခံရသူေတြ၊ လူသိမ်ားတဲ့ဘေလာ့ဂါေတြဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ေဝဖန္တဲ့ အေရးအသားမ်ိဳး ေရးတဲ့အခါ မၾကားဝံ့မနာသာ ဆဲလာသူေတြ ေပၚလာပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြကိုဆိုရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးပါတယ္။ မ်က္ႏွာမေဖာ္ဝံ့ေအာင္ ရွက္သြားေၾကာက္သြားၿပီး ဆက္မေရးဝံ့ေအာင္ ဆဲဆိုမႈေတြကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အစိုးရအာေဘာ္ဆန္တဲ့ ဘေလာ့ဂ္ေတြကိုလည္း လူသိမ်ားေအာင္ ျမွင့္တင္လာၾကပါတယ္။

အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဘေလာ့ဂ္အခ်ိဳ႕ကို ျမန္မာျပည္တြင္းက ၾကည့္မရေအာင္ ပိတ္ပင္မႈေတြရွိလာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ blogspot.com တစ္ခုလံုး အပိတ္ခံလိုက္ရပါတယ္။ ျပည္တြင္းက အင္တာနက္ သံုးစြဲသူေတြဟာ proxy ေတြသံုးၿပီး ေက်ာ္ၾကလႊားၾကရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က wordpress.com ကိုေျပာင္းၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က blogspot.com မေပၚေအာင္ domain name တစ္ခု ေနာက္ဆက္တြဲလုပ္ထားၿပီး ျမန္မာဘေလာ့ဂါေတြကို မွ်ေဝသံုးေစတယ္။ တခ်ိဳ႕က ကိုယ္ပိုင္ domain name  .net .com ဝယ္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ning.com မွာ sign up လုပ္ၿပီး သြားေရးၾကတယ္။ ning ကို ဘေလာ့ဂါအေတာ္မ်ားမ်ား ေရာက္လာၾကၿပီး စည္စည္ကားကား ျဖစ္စျပဳလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ning site ေတြက အလကားမေပးေတာ့ပဲ ပိုက္ဆံယူမယ္လို႔ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီမွာ တစ္ေခတ္ ပ်က္သြားျပန္တယ္။

၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး မတုိင္မီနဲ႔ အေတာအတြင္းက ဘေလာ့ဂါအမ်ားစုဟာ ဘာအေၾကာင္းေရးေရး ႏိုင္ငံေရးလို႔  ဆြဲယူခ်င္ရင္ ရႏိုင္ၿပီး မျမင္ရတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အေရးယူႏိုင္ေျခေတြကလည္း ရွိေနတယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ၾကတာမို႔ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး မည္သူမည္ဝါဆိုတာ သိသည္ျဖစ္ေစ မသိရသည္ျဖစ္ေစ အေရးမႀကီးခဲ့ၾကပါဘူး။ ၂၀၀၆ ကေန ၂၀၀၈ ဝန္းက်င္ အခ်ိန္ေလာက္က သတင္းဘေလာ့ဂ္မဟုတ္တဲ့ အထဲမွာ ညီလင္းဆက္၊ ေမဓာဝီ၊ ႏိုင္းႏိုင္းစေန၊ ေနဘုန္းလတ္၊ ခင္ဦးေမ၊ မင္းဒင္ အစရွိတဲ့ ထင္ရွား ထူးျခားတဲ့ ဘေလာ့ဂါေတြ သူ႔ကိုယ္ပိုင္ဟန္နဲ႔သူ ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘေလာ့ဂါ ညီလင္းဆက္ရဲ႕ ဘေလာ့ဂါစစ္တမ္းဟာ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ အခ်က္အလက္တခ်ိဳ႕ကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။

(ခဏနားဦးမယ္။ ျဖည္းျဖည္း ဆက္မယ္။ )

ပန္ဒိုရာ

၃၁၊၈၊၂၀၁၄

ျမန္မာဘေလာ့ဂ္မ်ား ဘယ္ဆီဘယ္ဝယ္ဘယ္ပံုဘယ္ႏွယ္- ၁ သို႔