အာဂမိန္းမ (ဘာသာျပန္ကဗ်ာ)

Poem Hunter website ကို သြားလည္လိုက္တိုင္းမွာ မာယာအန္ဂ်လို (Maya Angelou) ရဲ႕ အာဂမိိန္းမ (Phenomenal Woman) ကဗ်ာဟာ  top 500 ကဗ်ာေတြထဲမွာ အၿမဲ နံပါတ္ ၁ ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီကဗ်ာကို ကၽြန္မ ဘာသာျပန္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ ဧၿပီလမွာ ေကာင္းကင္မဂၢဇင္းမွာ ေဖာ္ျပခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒီေန႔ ဂ်ဴလိုင္ ၃ ရက္ေန႔ဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီကဗ်ာကို အမွတ္တရ ျပန္တင္လုိက္ပါတယ္။  

အာဖရိကန္ လူမည္း အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ မာယာအန္ဂ်လိုကို ၁၉၂၈ ခုႏွစ္မွာ မစၥစၥပီ စိန္႔လူးဝစ္ မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ အခုထိ သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနဆဲပါ။ ဣတၳိယဝါဒီ လို႔ ထင္ရွားတဲ့ မာယာအန္ဂ်လိုရဲ႕ စာေပလက္ရာေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ခံစားႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ သူ႕ဘဝရဲ႕ အတက္အက် ေနာက္ေၾကာင္းေတြကိုလည္း အနည္းငယ္ သိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ သူ အသက္ ၃ ႏွစ္အရြယ္မွာ မိဘေတြဟာ ကြာရွင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ အာကန္ဆန္မွာ ေနထုိင္တဲ့ အဘြားဆီကို ၅ ႏွစ္ၾကာ ပို႔ထားခံရပါတယ္။ အဲဒီေဒသမွာ လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားဖိႏွိပ္မႈကို ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ အာဂမိန္းမ ကဗ်ာဟာ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ သူမရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈတစ္ခုကိုလည္း ေဖာ္ညႊန္းခ်င္တာလို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။ အသက္ ၇ ႏွစ္ ၈ ႏွစ္ အရြယ္မွာ သူဟာ သူ႔အေမရဲ႕ရည္းစားက လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ အႏိုင္က်င့္တာကို ခံခဲ့ရၿပီး ၅ ႏွစ္ေလာက္ စကားမေျပာပဲ ဆြံ႔အ ေနခဲ့ပါတယ္။ အာဂမိန္းမကဗ်ာဟာ ႏႈတ္ဆိတ္ေနခဲ့ရတဲ့ ကာလေတြအတြက္ ျပန္လည္ အေလ်ာ္အစား ေပးထားတာ လို႔လည္း သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ ေက်ာင္းထြက္ခဲ့ၿပီး ဆန္ဖရန္စစၥကိုရဲ႕ ပထမဆံုး အာဖရိကန္ အေမရိိကန္ အမ်ိဳးသမီး ေကဘယ္ကား လက္မွတ္ေရာင္းသူ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ျပန္တက္ေနတုန္း စီနီယာႏွစ္မွာ ကိုယ္ဝန္ရၿပီး သားေလးတစ္ေယာက္ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ကေလးကို ေစာင့္ေရွာက္ရတဲ့ တစ္ဦးတည္းမိခင္ အေနနဲ႔ ဘဝမွာ အေတာ္ရုန္းကန္ခဲ့ရပါတယ္။ စားပြဲထိုး၊ ထမင္းခ်က္ အျဖစ္ အသက္ေမြးခဲ့ရပါတယ္။

အဲဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ သူ႕ရဲ႕ ဝါသနာဗီဇ ျဖစ္တဲ့ ဂီတ၊ အက၊ သရုပ္ေဆာင္ျခင္းနဲ႕ ကဗ်ာေရးျခင္းကို အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္မွာ ဂရိ သေဘၤာသားတစ္ေယာက္နဲ႔ လက္ထပ္ၿပီး ညကပြဲေတြမွာ သီခ်င္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ သူ႔ရဲ႕ ကေလးဘဝနာမည္နဲ႔ အိမ္ေထာင္နာမည္ကို ေပါင္းစပ္ၿပီး မာယာအန္ဂ်လို ဆိုတဲ့ နာမည္ကို ယူခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ေထာင္က မတည္ၿမဲခဲ့ေပမယ့္ အဆိုေတာ္ဘဝ၊ အကမင္းသမီး ဘဝကေတာ့ ဆက္လက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၄ ၅၅ ခုႏွစ္ေတြမွာ ဥေရာပကို သရုပ္ေဆာင္တင္ဆက္ဖို႔ သြားခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္မွာ သူ႔ရဲ႕ ပထမဆံုး အယ္လဘန္ကို ထုတ္ေဝခဲ့တယ္။ ေမာ္ဒန္အကကို ေလ့လာခဲ့တယ္။ စင္ျမင့္မွာေဖ်ာ္ေျဖတဲ့ မင္းသမီးတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာၿပီး ရုပ္ျမင္သံၾကားပြဲေတြမွာလည္း တင္ဆက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၀ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သူဟာ စာေရးဆရာတစ္ေယာက္အျဖစ္ အရည္အခ်င္းေတြကို ပိုၿပီး တိုးတက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ စိတ္အားသန္လာပါတယ္။ Harlem Writer’s Guild  ကို ဝင္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာလည္း ပါဝင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အာဖရိကမွာ အခ်ိန္တစ္ခုအထိ ေနထိုင္ခဲ့ၿပီး ဂါနာတကၠသိုလ္မွာ နည္းျပတစ္ဦးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ အေမရိကကို ျပန္လာတဲ့အခါ ေဒါက္တာ မာတင္လူသာကင္းနဲ႕ အလုပ္လုပ္ခဲ့တယ္။ အာဖရိက က အမ်ိဳးသမီးေတြဘဝ ျမွင့္တင္ေရးအတြက္ မာယာဟာ အမ်ားႀကီး ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ သူအသက္ႀကီးလာေလေလ သူ႕ကဗ်ာေတြဟာလည္း ပိုၿပီး ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားလာေလေလ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေတြမွာ အေမရိကန္ သမၼတေတြက မာယာကို အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ မာယာဟာ ရုပ္ျမင္သံၾကားမွာ ဇာတ္လမ္းနဲ႕ မွတ္တမ္းအစီအစဥ္ေတြ အမ်ားအျပားကို ရိုက္ကူးခဲ့ၿပီး ကိုယ္တုိင္ေရးအတၱဳပၸတၱိ ၇ အုပ္အပါအဝင္ စာအုပ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။

မာယာဟာ ဒီကဗ်ာကို ရိုးရွင္းၿပီး နားလည္လြယ္တဲ့ အေရးအသားနဲ႕ ေရးခဲ့ပါတယ္။  ဒီကဗ်ာနဲ႔ မိန္းမတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္တဲ့ဘဝကို ခ်ီးမြမ္းခဲ့တယ္။ စင္ေပၚကေန ပရိသတ္ကို ေဖ်ာ္ေျဖ သရုပ္ေဆာင္ျပဖို႔  အားေကာင္းတဲ့ ဇာတ္ဆန္တဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကဗ်ာကို ၾကားတဲ့အခါ ကဗ်ာေရးသူရဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာလႈပ္ရွားမႈကိုပါ ျမင္ေယာင္ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။  ခ်စ္စရာသြယ္သြယ္လ်လ် ဖက္ရွင္ေမာ္ဒယ္ေတြရဲ႕ အေပၚယံ အေရျပားတစ္ေထာက္ အလွအပမ်ိဳး မဟုတ္တဲ့  မိန္းမတစ္ေယာက္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြရဲ႕ တကယ့္သက္ေရာက္မႈ ဟာ ဘာလဲ ဆိုတာ ရွင္းျပခဲ့တယ္။  ဆြဲေဆာင္မႈေတြရဲ႕ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ နဲ႕ မိန္းမတစ္ေယာက္ရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈအေပၚ ဂုဏ္ယူမႈ ကို ဒီကဗ်ာမွာ ရဲရဲဝံံံ့ဝံ့ခ်ျပခဲ့ပါတယ္။ က်ိဳးေၾကာင္းမဲ့ ဘဝင္ျမင့္တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ဘာကိုမွ ဦးညႊတ္စရာ မလိုအပ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးစစ္စစ္တစ္ေယာက္ရဲ႕ သဘာဝခြန္အားေတြအတြက္ ေပ်ာ္ရႊင္ေက်နပ္မႈကို ဒီကဗ်ာနဲ႔ လူအမ်ားကို မွ်ေဝခံစားခဲ့ပါတယ္။

ရည္ညႊန္းကိုးကား
http://en.wikipedia.org/wiki/Maya_Angelou
http://mahmag.org/blog/2011/05/09/review-of-the-poemphenomenal-woman-by-m-badihian/
http://www.skoool.ie/examcentre_sc.asp?id=4754


အာဂမိန္းမ


ကၽြန္မရဲ႕လ်ိဴ႕ဝွက္ခ်က္ရွိရာကို မိန္းမေခ်ာေလးေတြ သိခ်င္ေနၾက
ကၽြန္မက ခ်စ္စရာလည္းမေကာင္း ဖက္ရွင္ေမာ္ဒယ္လိုလည္း အခ်ိဳးတက်မဟုတ္
ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မ ေျပာျပတိုင္း
သူတို႕က လိမ္ညာေနတယ္ပဲ ထင္ေနၾက
ကၽြန္မေျပာျပမယ္
အဲဒါဟာ ကၽြန္မလက္ေမာင္းေတြရဲ႕ အလွမ္းအကမ္း
ကၽြန္မတင္ပါးဆံုရဲ႕ အက်ယ္အဝန္း
ကၽြန္မရဲ႕ ဆင္မယဥ္သာ ေျခလွမ္း
ကၽြန္မႏႈတ္ခမ္းရဲ႕ အေကြးအတြန္႕
ကၽြန္မက မိန္းမတစ္ေယာက္ေလ
တစ္မိေပါက္တစ္ေယာက္ထြန္း
အာဂမိန္းမ
အဲဒါ ကၽြန္မေပါ့

အခန္းတစ္ခန္းထဲ လမ္းေလွ်ာက္ဝင္သြားတယ္
ပူရိသတို႕ဘဝင္ခုိက္ေလာက္ေအာင္
ခပ္မိုက္မိုက္ ေလွ်ာက္သြားတယ္
ငနဲသားေတြရပ္ေနၾက
ဒူးေထာက္ခယ
ကၽြန္မအနားကို ဝိုင္းကပ္လာ
ပ်ားအံုတစ္အံုလိုေပါ့
ကၽြန္မေျပာျပမယ္
အဲဒါ ကၽြန္မမ်က္ဝန္းေတြထဲက မီး
ကၽြန္မသြားေတြရဲ႕ ေရာင္ျပန္
ကၽြန္မခါးေတြရဲ႕ အလႈပ္အယမ္း
ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မေျခေထာက္ေတြထဲက ေပ်ာ္ရႊင္မႈ
ကၽြန္မက မိန္းမတစ္ေယာက္ေလ
တစ္မိေပါက္တစ္ေယာက္ထြန္း
အာဂမိန္းမ
အဲဒါ ကၽြန္မေပါ့

ေယာကၤ်ားေတြ ကိုယ္တုိင္  သိခ်င္ၾက
ကၽြန္မဆီမွာ ဘာျမင္ရမလဲလို႕
အလူးအလဲႀကိဳးစားၾက
ဒါေပမယ့္လည္း ကၽြန္မရဲ႕လွ်ိဳ႕ဝွက္ဆန္းၾကယ္အဇ်တၱကို
ဒင္းတို႕လွမ္းမထိႏိုင္
ကၽြန္မက ျပဖို႕ ႀကိဳးစားေတာ့လည္း
ဒင္းတို႕ခမ်ာ ျမင္ကို မျမင္ႏိုင္ၾကေသး
ကၽြန္မေျပာျပမယ္
အဲဒါ ကၽြန္မတင္ပါးရဲ႕ ေကာက္ေၾကာင္း
ကၽြန္မအၿပံဳးရဲ႕ ေနျခည္
ကၽြန္မရင္သားေတြရဲ႕ နိမ့္တံုျမင့္တံုျဖစ္မႈ
ကၽြန္မစတုိင္ရဲ႕ တင့္တယ္မႈ
ကၽြန္မက မိန္းမတစ္ေယာက္ေလ
တစ္မိေပါက္တစ္ေယာက္ထြန္း
အာဂမိန္းမ
အဲဒါ ကၽြန္မေပါ့

အခုေတာ့ ရွင္သိၿပီ
ဘာေၾကာင့္ ကၽြန္မဦးေခါင္းမညြတ္တာ
မေအာ္ဟစ္တာ ေဆြ႕ေဆြ႕ခုန္မျဖစ္တာ
စကားက်ယ္က်ယ္ကို ေျပာစရာမလိုတာ
ကၽြန္မျဖတ္ေလွ်ာက္သြားတာကို ရွင္ျမင္တဲ့အခါ
ရွင္ဂုဏ္ယူသင့္တာေပါ့
ကၽြန္မေျပာျပမယ္
အဲဒါ ကၽြန္မ ေဒါက္ျမင့္ဖိနပ္ရဲ႕ ခြာသံ
ကၽြန္မဆံပင္ရဲ႕ အယိမ္းအႏြဲ႕
ကၽြန္မလက္ေတြရဲ႕ ဖဝါးႏုႏု
ကၽြန္မဂရုစိုက္တာကို လိုအပ္မႈ
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကၽြန္မက မိန္းမတစ္ေယာက္ေလ
တစ္မိေပါက္တစ္ေယာက္ထြန္း
အာဂမိန္းမ
အဲဒါ ကၽြန္မေပါ့

မာယာအန္ဂ်လို

(အေမရိကန္ ကဗ်ာဆရာမ Maya Angelou ၏ Phenomenal Woman ကို ပန္ဒိုရာ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ပါသည္။)