ျပည္သူတို႕အတြက္ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ ေတးသံ

ပီ ဘီ ရွယ္လီ ရဲ႕ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို ေရွ႕မွာ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ဖူး ပါတယ္။ ရိုမန္တစ္ဇင္ေခတ္လို႕ ေခၚၾကတဲ့ ေခတ္ထဲက ကဗ်ာဆရာတစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ ရွယ္လီဟာ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္ ျပင္းထန္သူတစ္ဦး အျဖစ္လည္း ထင္ရွားခဲ့တယ္။ သိဂၤါရ ရသ ေျမာက္တဲ့ ကဗ်ာေတြ အမ်ားႀကီး ေရးခဲ့သလို ႏိုင္ငံေရးအျမင္နဲ႕ ေခတ္ကို ထင္ဟပ္တဲ့ ကဗ်ာေတြလည္း ေရးခဲ့တယ္။ အရင္တခါက ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ England in 1819 ကဗ်ာမွာဆိုရင္ အဲသည္အခ်ိန္က အဂၤလန္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ဆိုး နဲ႕ မင္းဆိုးမင္းညစ္ေတြ အေၾကာင္းကို ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ သရုပ္ေဖာ္ထားခဲ့သလို သူ႕ရဲ႕နာမည္ေက်ာ္ Ode to the West Wind မွာဆိုရင္လည္း ေခတ္ေျပာင္း စနစ္ေျပာင္းလာဖို႕အတြက္ ေမွ်ာ္ရည္ၿပီး အားမာန္အျပည့္နဲ႕ ေရးဖြဲ႕ထားခဲ့တယ္။

အခုမွ်ေ၀ခ်င္တဲ့ ကဗ်ာကေတာ့ အဂၤလန္ျပည္သူမ်ားအတြက္ ေတး လို႕ အမည္ရတဲ့ ကဗ်ာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကဗ်ာက သူေရးခဲ့တဲ့ တျခားေတာ္လွန္ေရး ကဗ်ာေတြနဲ႕မတူပဲ ထူးျခားတယ္။ ဆန္႕က်င္ဘက္ အေတြးအျမင္ေတြ အေရးအသားေတြနဲ႕ ထင္တာထက္ ပိုမို ရႈပ္ေထြးေနတယ္ လို႕ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ မူရင္းကဗ်ာကို ဖတ္ၾကည့္ပါ။


“Song—To the Men of England”
By Percy Bysshe Shelley

Men of England, wherefore plough
For the lords who lay ye low?
Wherefore weave with toil and care
The rich robes your tyrants wear?

Wherefore feed and clothe and save,
From the cradle to the grave,
Those ungrateful drones who would
Drain your sweat -nay, drink your blood?

Wherefore, Bees of England, forge
Many a weapon, chain, and scourge,
That these stingless drones may spoil
The forced produce of your toil?

Have ye leisure, comfort, calm,
Shelter, food, love's gentle balm?
Or what is it ye buy so dear
With your pain and with your fear?

The seed ye sow another reaps;
The wealth ye find another keeps;
The robes ye weave another wears;
The arms ye forge another bears.

Sow seed, -but let no tyrant reap;
Find wealth, -let no imposter heap;
Weave robes, -let not the idle wear;
Forge arms, in your defence to bear.

Shrink to your cellars, holes, and cells;
In halls ye deck another dwells.
Why shake the chains ye wrought? Ye see
The steel ye tempered glance on ye.

With plough and spade and hoe and loom,
Trace your grave, and build your tomb,
And weave your winding-sheet, till fair
England be your sepulchre!

ဒီကဗ်ာကို ၿခံဳငံုၿပီး တစ္ခ်က္ဖတ္လိုက္ရင္ ဒါဟာ အဂၤလန္က လုပ္သားျပည္သူေတြကို ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အားေပးထားတဲ့ ကဗ်ာလို႕ ေယဘုယ် ေကာက္ခ်က္ ခ်ႏိုင္မယ္ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္တကယ္က်ေတာ့ သူေျပာခ်င္တာေတြက သည့္ထက္ ပိုရႈပ္ေထြးေလးနက္ ေနတယ္လို႕ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ဘာသာစကားသံုးစြဲမႈနဲ႕ ေလသံဟာ ရိုးရိုးမဟုတ္ပဲ အလွည့္အပတ္ေတြနဲ႕ အဆံုးသတ္ထားတယ္လို႕ အာရုံခံစားႏိုင္သတဲ့။

အဂၤလန္ျပည္သူတို႕ …
ဘာေၾကာင့္မ်ား
သင္တို႕ကို ႏွိပ္ကြပ္ထားတဲ့ အရွင္သခင္တို႕အတြက္
သင္တို႕ထြန္ယက္စိုက္ပ်ိဳးေနၾကတာလဲ
အာဏာရွင္ေတြ ၀တ္ဆင္မယ့္ ႀကီးက်ယ္ခန္းနားတဲ့ ၀တ္ရုံေတာ္ေတြအတြက္
ဘာေၾကာင့္မ်ား သင္တို႕ လုပ္အားနဲ႕ အေသအခ်ာ ရက္ကန္းေတြ ရက္လုပ္ေနၾကတာလဲ

… ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြနဲ႕ ကဗ်ာကို စတင္ဖြင့္လွစ္လိုက္ပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္မ်ား
ေမြးရာမွသည္ ေသသည္အထိ
သင္တို႕ကို ေခၽြးေခ်ာင္းစီးေစၿပီး သင္တို႕ရဲ႕ ေသြးေတြကို ေသာက္သံုးေနတဲ့
ေက်းဇူးတရား မသိတတ္တဲ့ ပ်ားထီးလိုေကာင္ေတြကို
ေကၽြးထား ဆင္ထား ကယ္မ, ထားၾကတာလဲ..

လုပ္သားျပည္သူေတြကို ဂုတ္ေသြးစုပ္ေနတဲ့ အရွင္သခင္ေတြကို ရွယ္လီက ပ်ားထီးနဲ႕ တင္စားလိုက္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ပ်ားထီး (drone) ဆိုတာကေတာ့ ပ်ားအံုတစ္အံုမွာ အလုပ္မလုပ္ပဲ ေနတဲ့ ပ်ားအထီးေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။ ပ်ားထီးေတြက လုပ္သားပ်ားေတြ ရွာေကၽြးတာကို စားရတယ္။ ပ်င္းရိတဲ့ပ်ားလို႕လည္း ဆိုလိုေနတယ္။ တဖက္မွာေတာ့ တုပ္ႏိုင္တဲ့ အစြယ္ (ပ်ားမွာရွိသင့္တဲ့ အရည္အခ်င္း) မရွိတာကိုလည္း ဆိုလိုေနတယ္။ လူဆိုရင္ေတာ့ လူလိုစဥ္းစား ဆင္ျခင္တတ္တဲ့ ဦးေဏွာက္မရွိတာမ်ိဳး ထင္ပါရဲ႕။

ရွယ္လီက အာဏာရွင္ေတြကို အသံုးမက်တဲ့ ပ်ားထီးနဲ႕ ခိုင္းႏႈိင္းၿပီး သေရာ္ ေလွာင္ေျပာင္လိုက္တယ္။ ခ်က္ခ်င္းပဲ ေနာက္က ၀ါက်မွာက်ေတာ့ သင္တို႕ရဲ႕ေသြးေတြကို ေသာက္သံုးေနတယ္ လို႕ ဆက္ေျပာလိုက္တယ္။ အသံုးမက်တဲ့ အရာေတြလို႕ ေျပာၿပီးမွ အဲသည္ အသံုးမက်တဲ့ အရာေတြက အင္အားႀကီး ျခယ္လွယ္ႏိုင္ေနရတာကို ေျဟထားတာဟာ အျမင္ႏွစ္ခု ျဖစ္ရပ္ႏွစ္ခုရဲ႕ ဆန္႕က်င္ အားၿပိဳင္မႈကို ထင္ထင္ရွားရွား ေဖာ္ျပေနပါတယ္။ အသံုးမက်တဲ့ အေကာင္ေတြက ကိုယ့္ကို ႏိုင္စားေနတယ္လို႕ တကယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ အျဖစ္ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာလိုက္ၿပီး မခံခ်င္စရာ လံႈ႕ေဆာ္လိုက္တာလည္း ျဖစ္တယ္။

ဘာေၾကာင့္မ်ား
အဂၤလန္ရဲ႕ လုပ္သားပ်ားတို႕
လက္နက္ေတြ သံႀကိဳးေတြ ၾကာပြတ္ေတြ အမ်ားအျပား ထုတ္လုပ္ေနၾကသလဲ
အစြယ္မရွိတဲ့ ပ်ားထီးေတြက
သင္တုိ႕ရဲ႕ အတင္းအၾကပ္လုပ္အားနဲ႕ တည္ေဆာက္ထားတဲ့
အက်ိဳးရလာဒ္ေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္မွာ

သည္ေနရာမွာေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားႏိုင္တဲ့အတိုင္းပဲ အဂၤလန္ရဲ႕ ျပည္သူေတြကို လုပ္သားပ်ား (bee) ေတြနဲ႕ ဆက္လက္တင္စားလိုက္ပါၿပီ။ [မွတ္ခ်က္။ ။ တကယ့္ပ်ားအံုတစ္ခုကလို ပ်ားထီးေတြရဲ႕ အသံုးက်တဲ့ အခန္းက႑ အတိအက်ထက္ အလုပ္ကို ဘယ္သူလုပ္တယ္ မလုပ္ဘူး တရားတယ္ မတရားဘူး ဆိုတာကို ထင္ရွားဖို႕ ရွယ္လီက ကဗ်ာထဲမွာ ပ်ားေတြရဲ႕ဥပမာကို အဲသည္ရႈေထာင့္ကသာ ယူသံုးစြဲထားတယ္လို႕ ျမင္မိပါတယ္။]

သက္ေတာင့္သက္သာအခ်ိန္ေတြ ေအးေဆးၿငိမ္သက္မႈေတြ
စား၀တ္ေနေရးေတြ ခ်စ္ျခင္းရဲ႕ႏူးညံ႕မႈနဲ႕ လိမ္းက်ံဖို႕ေဆးေတြ သင္တို႕မွာရွိသလား
ဒါမွမဟုတ္ သင္တို႕ရဲ႕ နာက်င္မႈ ေၾကာက္ရြ႕ံမႈနဲ႕ေပးဆပ္ၿပီးေတာ့
တန္ဖိုးၾကီးစြာ လဲလွယ္၀ယ္ယူေနရသလား..

ရွယ္လီက လူအမ်ား ဘယ္ေလာက္ နစ္နာေနတယ္ ဆိုတာကို သည္စာပိုဒ္မွာ ေထာက္ျပလိုက္ပါတယ္။ ေမးခြန္းေတြရပ္သြားၿပီး ေနာက္တစ္ပုိဒ္မွာေတာ့..

သင္တို႕မ်ိဳးေစ့ခ်ပ်ိဳးခဲ့တာကို သူမ်ားက ရိတ္သိမ္းေန
သင္တို႕ရွာခဲ့တဲ့ စည္းစိမ္ဥစၥာကို သူမ်ားကသိမ္းပိုက္ေန
သင္တို႕ရက္လုပ္တဲ့ ၀တ္ရုံကို သူမ်ားက၀တ္ဆင္ေန
သင္တို႕ထုတ္တဲ့လက္နက္မ်ား သူမ်ားက တပ္ဆင္သြား…

မတရားမႈေတြ ႀကီးစိုးလို႕ တကယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို သည္ေနရာမွာ လွစ္ျပလုိက္ပါတယ္။ ဆက္ၿပီး ေျပာတာကေတာ့ တကယ့္တကယ္ ျဖစ္သင့္တာေတြပါ။

မိ်ဳးေစ့ကိုခ်ပါ၊ အာဏာရွင္ကိုေတာ့ မရိပ္သိမ္းခိုင္းမိေစနဲ
စီးပြားခ်မ္းသာကိုရွာပါ၊ လူလိမ္အေခ်ာင္သမားေတြဆီ စုပံုမသြားပါေစနဲ႕
အ၀တ္အထည္ေတြ ရက္လုပ္ပါ၊ လူပ်င္းေတြ ၀တ္မသြားပါေစနဲ႕
လက္နက္ေတြထုတ္လုပ္ပါ၊ မိမိကိုယ္ကို ခုခံကာကြယ္ေရးအတြက္သာ..

ေနာက္တစ္ပိုဒ္မွာေတာ့ ေလသံကေျပာင္းသြားတယ္။ အဂၤလန္ျပည္သူေတြအတြက္ အႏႈတ္လကၡဏာ ေဆာင္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြ ထူးျခားစြာ အစျပဳလာပါၿပီ။

သင္တို႕ရဲ အခ်ဳပ္ေလွာင္အိမ္ေတြ တြင္းေပါက္ေတြ အခန္းငယ္ေတြ က်ံဳ႔လာေစ
သင္တို႕ျခယ္သေနတဲ့ ခန္းမေတြမွာေတာ့ သူမ်ားက ေနထိုင္ေန
သင္တို႕သြန္းထုခဲ့တဲ့ သံႀကိဳးေတြကို ဘာလို႔ လႈပ္ခါေနလဲ
သင္တို႕သြန္းႀကိဳခဲ့တဲ့ သံမဏိေတြက သင္တို႕အေပၚ ေရာင္ျပန္လက္ေနခဲ့...

ကဗ်ာရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပိုဒ္ကေတာ့ ပိုၿပီး အံ့ၾသစရာ ျဖစ္သြားတယ္။ အရွိန္လည္း ျပင္းလာတယ္။ ေလသံလည္း မာလာတယ္။ စကားလံုးသံုးစြဲပံုကအစ With plough and spade and hoe and loom, Trace your grave, and build your tomb, ဆိုတဲ့ စာေၾကာင္းလိုမ်ိဳးမွာဆို အသံ တစ္သံတည္း ထြက္တဲ့ သံျပတ္စကားလံုးေတြ ဆက္တိုက္ သံုးႏႈံးသြားတယ္။

အားကုန္ေဖ်ာ့ေတာ့သြားသည္အထိ
ေပါက္တူး ေပါက္ျပား တူရြင္း ေတြနဲ႕
ကိုယ့္က်င္းကိုယ္တူး ကိုယ့္အုတ္ဂူကိုယ္ေဆာက္ၾကေပါ့
ရက္ကန္းစင္ေတြနဲ႕ ကိုယ့္မသာ၀တ္စံု ကိုယ္ရက္လုပ္လိုက္ေပါ့
အဂၤလန္ကလည္း သင္တုိ႕ရဲ႕သခ်ၤိဳင္းေျမ ျဖစ္လာေတာ့မေပါ့..။

ကဗ်ာက အဲသည္မွာပဲ ဆံုးသြားပါၿပီ။ သည္အတုိုင္း ၾကည့္ရင္ေတာ့ အဂၤလန္ျပည္သူေတြကို ေစာ္ကားေနသလို ထင္ရတယ္။ က်ိန္ဆဲေနသလို ထင္ရတယ္။ မင္းတို႕အားလံုး လဲသာ ေသလိုက္ၾကေတာ့ လို႕ေျပာေနသလိုပဲ။ တကယ္ေတာ့ ရွယ္လီက “ျဖစ္ေနတာ” ေတြရယ္ “ျဖစ္သင့္တာေတြ” ရယ္ ေျပာၿပီးတဲ့ေနာက္ “ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္” ဆိုတာကို ေရးဖြဲ႕ခဲ့တာပါ။ ျမဳပ္ထားတဲ့ စကားေတြကေတာ့ အဲဒီ အနိ႒ာရုံေတြ ဆက္ျဖစ္လာမယ္ ဆိုတာဟာ “တကယ္လို႕မ်ား သည္အတိုင္း ဆက္ၿငိမ္ခံသြားရင္” လို႕ဆိုလိုတာပါပဲ။

တကယ္အသံုးမက်တဲ့ အစြယ္မဲ့ ပ်ားထီးလို ဖိႏွိပ္သူေတြကို ကိုယ့္မွာ လုပ္အားရွိတဲ့ လုပ္သားပ်ားလို ဖိႏွိပ္ခံရသူေတြက ဖိႏွိပ္ခြင့္ ဆက္ေပးေနရင္ သည္လို ျဖစ္လာမယ္။ ေၾကာက္ရြံ႕ၿပီး ၿငိမ္ကာ ကိုယ့္လုပ္အားေတြကို ေခါင္းပံုျဖတ္ခ်င္တိုင္း ျဖတ္ဖို႕ ခံေနတာကိုက မတရားသူေတြ သက္ဆိုးရွည္ဖို႕ ပံ႔ပိုးေပးသလို ျဖစ္ေနတယ္။ ကိုယ့္ေသလမ္း ကိုယ္ဆက္သြားေနသလို ျဖစ္ေနတယ္။ ေတာ္လွန္ၾကပါ ဆိုတာမ်ိဳး ကဗ်ာက သမားရိုးက် တည့္တိုးမေျပာပဲ ဆက္ျဖစ္လာမယ့္ ဆိုးက်ိဳးေတြကို မခံခ်င္စရာ ေဒါသထြက္စရာ ေၾကာက္စရာ ျဖစ္ေအာင္ အဓိက အေလးေပး ျခယ္မႈန္းထားခဲ့တယ္။ ဖတ္ရသူအဖို႕ မိမိစိတ္သေဘာအရကို ခ်က္ခ်င္း တစ္ခုခု ထလုပ္ခ်င္စိတ္ ေပၚေပါက္လာေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္တိုက္တြန္းခဲ့တယ္။

သည္လိုနဲ႕ ကဗ်ာေရးတဲ့ လက္တစ္ေခ်ာင္းက အာဏာရွင္ေတြ အႏိုင္က်င့္တာကို ဇာတ္ေမ်ာထဲမွာ ငံု႕ခံမေနဖို႕ အေရးႀကီးေၾကာင္း အက်ိဳးအေၾကာင္းျပကာ အႏုပညာေျမာက္တဲ့ ဖြဲ႕ႏြဲ႕မႈေတြနဲ႕ ျပတ္ျပတ္သားသား ေထာက္ျပသြားခဲ့ပါတယ္။



ပန္ဒိုရာ


(အတတ္ႏိုင္ဆံုး ႀကိဳးစားနားလည္ထားပါတယ္။ အဓိပၸာယ္ေကာက္ယူပံု အမွားအယြင္းမ်ား သေဘာ မတိုက္ဆုိင္တာမ်ား ရွိခဲ့ရင္ မွတ္ခ်က္ေရး ေထာက္ျပသြားဖို႕ ႀကိဳဆိုပါတယ္။)