Sunday, October 12, 2008

စည္းအျပင္ဘက္က စဥ္းစားျခင္း ဥပမာတစ္ခု

စာေတြေရးဖို႕ ေလာေလာဆယ္ စိတ္ေအးလက္ေအး မရွိေသးတာမို႕ စိတ္၀င္စားစရာ ဗြီဒီယိုေလးတစ္ခု တင္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ၾကည့္ဖို႕ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဥပေဒ ပညာရွင္တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ Prof. Larry Lessig ရဲ႕ speech ျဖစ္ပါတယ္။

တီထြင္ဖန္တီးမႈေတြ ေၾကာင့္ပဲ လူေတြ အက်ိဳးရွိမယ့္ နည္းပညာေတြ တိုးတက္လာတယ္။ ေဖ်ာ္ေျဖမႈေတြ စာေပ အႏုပညာေတြ ဆန္းသစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တီထြင္ဖန္တီးမႈေတြကို အားေပးၾကရတယ္။ အားေပးဖို႕အတြက္ တီထြင္ဖန္တီးမႈေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို အကာအကြယ္ ေပးရတယ္။

ဟိုယခင္ကေတာ့ သာမန္ ေန႕စဥ္ဘ၀မွာ လူေတြက ဖန္တီးမႈေတြကို ထိုင္ၾကည့္ၾကတယ္။ အခုေခတ္မွာ ကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးၾကည့္ၾကတယ္။ အက်ိဳးအျမတ္ေၾကာင့္ မဟုတ္ပဲ ဖန္တီးလိုစိတ္ေၾကာင့္ကို ဖန္တီးလာၾကတယ္။ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ မဟုတ္တဲ့အခါ ဖန္တီးၿပီးသားေတြ အေပၚမွာပဲ ျဖတ္ညွတ္ကပ္ၿပီး အသစ္တစ္ခုအျဖစ္ တန္ျပန္ဖန္တီး ၾကတာ ရွိလာတယ္။ ၿပီးေတာ့ မွ်ေ၀ၾကတယ္။

ဒီအခါ ဖန္တီးမႈေတြကို ကာကြယ္ဖို႕ ရည္ရြယ္ထားခဲ့တဲ့ တခ်ိဳ႕ ဥပေဒ ေတြဟာ လူေတြ ေန႕စဥ္ေနထိုင္ေနတဲ့ ဘ၀မွာပဲ အလြယ္တကူ ခ်ိဳးေဖာက္ေစတဲ့ အရာတစ္ခု ျဖစ္လာတယ္။ ဥပေဒဆိုတာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ရတယ္ ဆုိရင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ စိတ္၀င္စားမႈေတြ မတားမဆီးႏိုင္ ေျပာင္းလဲလာတဲ့အခါ အစြန္းႏွစ္ဘက္ၾကားမွာ ဘယ္လို လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျပဳျပင္သင့္သလဲ။ အထူးသျဖင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြရဲ႕ ဖန္တီးလိုစိတ္ကို မပိတ္ပင္ေစဖို႕ ဘာလုပ္ႏိုင္မလဲ ဆိုတာကို ရႈေထာင့္တမ်ိဳးက သံုးသပ္ထားတာ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတဲ့ ေတြးေတာျခင္း ဥပမာ တစ္ခုပါ။



ဒါကိုၾကည့္ၿပီးတဲ့အခါ ကေလးတစ္ေယာက္ ဖန္တီးထားတဲ့ ဒီဗြီဒီယိုေလးကိုလည္း အားေပးၾကည့္ၾကပါဦး။

4 comments:

(ေတးမြန္) said...

:) ႏွစ္ခါနားေထာင္ၿပီး။ နည္းနည္း ဂူဂဲလ္ လိုက္ၿပီးတဲ့အခါမွာေတာ့ နားလည္သြားတယ္။
ဖန္တီးမွဳနဲ ့ ေကာ္ပီရိုက္ကေတာ့ ကိုယ္မသိတဲ့ ကိစၥ.. :D
သူတင္ၿပပံုေတာ့ သေဘာက်တယ္။

ကေလးတစ္ေယာက္ဖန္တီထားတယ္ဆိုတာ.. ၿမန္မာကပဲထင္တယ္။ ကခ်င္လြယ္အိပ္ေလးနဲ ့ :P
သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ၿမင္လိုက္တာ.. :)

Anonymous said...

အလြန္ေကာင္းတယ္အမရာ ကိုသတိမထားမိတဲ့ အရာေလးကို စိတ္ဝင္စားေအာင္ တင္ဆက္သြားတာ

Htoo Myat said...

က်ေနာ့္ အဂၤလိပ္စာက ေတာ္ေတာ္ေလး ညံ့ေသးေပမဲ့ က်ေနာ္ ႀကိဳးစားနားေထာင္ပါတယ္။ အကုန္ေတာ့ တစ္ပုိင္းခ်င္း နားလည္လုိက္တယ္၊ တစ္ခုလံုးက်ေတာ့ ျခံဳၿပီး နားမလည္ျပန္ဘူး ဟားဟား...

က်ေနာ္ နည္းနည္း လံုးေစ့ ပတ္ေစ့ နည္းပါး နားလည္ လိုက္တယ္လုိ႔ ေျပာႏိုင္မဲ့ ပထမဆံုး ဥပမာေလးေတာ့ စိတ္၀င္စားတယ္ဗ်ာ... သတ္မွတ္ ေတာ့ပစ္ကေန ဖယ္ခြာသြားမဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္အတြက္ စိတ္မေကာင္းပါဘူး။

က်ေနာ္ ကိုယ္တိုင္လည္း ကြန္ပ်ဴတာေရွ႔ပဲ တစ္ေနကုန္ ထုိင္ေနၿပီး စကားေျပာတာက နည္းလာတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ စာရုိက္ၿပီး စကားေျပာတာ ရွိေပမဲ့ အသံထြက္ၿပီး စကားေျပာတာကို ေျပာတာပါ။

လူေတြရဲ့ အဆင့္ဆင့္ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲမႈ အရ အသံႀကိဳး ေပ်ာက္သြားႏုိင္တယ္ ဆိုတာဟာ တကယ္ ျဖစ္လာႏုိင္မယ္ ထင္မိတယ္။

က်ေနာ္တို႔ လူေတြ သမိုင္းဦး ဘံုေျမေခတ္ မေရာက္ခင္ ေနရာ ေရႊ႔ေျပာင္း အမဲလိုက္တဲ့ ေခတ္ကတည္းက တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ဆက္သြယ္ဖုိ႔ရာ အသံမဲ့ လက္သေကၤတေတြ ကေန တစ္ဆင့္ အသံထြက္ ဆက္သြယ္မႈကို ေျပာင္းခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အဲဒီကေနမွ အဆင့္ဆင့္ တိုးတက္လာ ခဲ့တာဟာ အခုလို စကားေပါင္းစံု မ်ားတဲ့အဆင့္ ေရာက္လာခဲ့တယ္ ဆိုေတာ့ကာ...

ေကာက္ခ်က္ခ်ရရင္ ဒါဟာ လိုအပ္လုိ႔ အသံတစ္မ်ိဳးတည္းသာ ထြက္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္ကေန မ်ိဳးစံု ထြက္ႏုိင္ေသာ အသံႀကိဳး အဆင့္ကို ေရာက္လာခဲ့တာပါပဲ။

အဲလို ေရာက္လာခဲ့တဲ့အတြက္ တစ္ေန႔ မလိုအပ္ေတာ့ဘူးလုိ႔ ယူဆလာတဲ့ တစ္ေန႔က် ဒါဟာ ျပန္ေပ်ာက္ကြယ္သြား ႏုိင္သလား???

အင္တာနက္ေပၚမွာ ကမာၻတစ္ခု တည္ေထာင္ ႏုိင္တဲ့ လူသား တုိးတက္မႈရယ္၊ ၿမိဳ႕ႀကီးကိုသာ အလုပ္လုပ္ဖို႔ လာေရာက္ စုျပံဳၾကတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ + Urbanization ရယ္ေၾကာင့္ ကစားစရာ ေျမကြက္လပ္ နည္းလာတဲ့ ကေလးေတြရယ္၊ ေနာက္ အျပင္ထြက္ဖို႔ မေကာင္းေလာက္ေအာင္ မီးခိုးမႊန္ေတာ့မဲ့ ကမာၻေျမႀကီးရယ္ေၾကာင့္ လူေတြဟာ အင္တာနက္မွာပဲ ရွင္သန္ၾကေတာ့မယ္၊ စာရုိက္ၿပီး စကားေျပာၾကမယ္၊ အသံထြက္စရာ မလိုေတာ့ဘူးဆိုရင္...

တစ္ေန႔ ေပ်ာက္မသြားဘူးလုိ႔ က်ေနာ္ေတာ့ အတိအက် မေျပာႏုိင္ဘူးပဲ။

ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔တေတြ သစ္ပင္ေပၚက ဆင္းလာၿပီး ကတည္းက ခုထိ ျပန္မတက္ရ ေသးတာေတာ့ ေတာ္ေသးတာေပါ့။

pandora said...

ေတးမြန္ေရ.. ဟုတ္တယ္ ကေလးက ျမန္မာကေလးပါ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။
တက္တူ.. ၾကည့္သြားတာေက်းဇူးပါ။

ထုူးျမတ္ေရ... လူေတြရဲ႕ အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲမႈက မရပ္ေသးဘူးလိုဖတ္ဖူးတယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ အသံုးနည္းတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ တျဖည္းျဖည္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားမလား ဆိုတာ စိတ္၀င္စားစရာပါပဲ။ တျခားရႈေထာင့္တခုကၾကည့္ရင္ေတာ့ လူေတြဟာ ဆက္သြယ္မႈဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္အျပင္ တျခားကိစၥေတြအတြက္လည္း အသံကိုသံုးတာေတြ႕ရတယ္ေလ။ ေဖ်ာ္ေျဖဖိ႕အတြက္ သီခ်င္းဆို သီခ်င္းညည္း တာမ်ိဳး အလိုအေလ်ာက္ အာေမဋိတ္ တံု႕ျပန္တာမ်ိဳးေပါ့။ အဲဒီလိုဆန္ဆန္ အေျခခံ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြထက္ပိုၿပီး အသံုးခ်တတ္တဲ့ လူသား ဆိုတာျဖစ္ေနလို႕လည္း တျခားတိရိစၱာန္ေတြရဲ႕ ေရွ႕မွာ ရပ္တည္ၿပီး ဆက္လက္ ရွင္သန္ေနႏိုင္တာေရာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။