အီရတ္ႏိုင္ငံက ကဗ်ာဆရာမ “ဂူလာလာ ႏိုရိ” ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးနဲ႕ ကဗ်ာမ်ား ~ ရသကမ္းေျခ (လပြတၱာ အြန္လိုင္းမဂၢဇင္း)

အီရတ္ႏိုင္ငံက ကဗ်ာဆရာမ “ဂူလာလာ ႏိုရိ” ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးနဲ႕ ကဗ်ာမ်ား

အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ တပံုႀကီးရွိေနတဲ့ အာရပ္ကမၻာမွာ ေအာင္ျမင္တဲ့ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦး ျဖစ္လာဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။ အီရတ္ႏိုင္ငံက “ဂူလာလာ ႏိုရိ (Gulala Nouri)” ဟာ ေအာင္ျမင္တဲ့  အမ်ိဳးသမီးကဗ်ာဆရာ တစ္ဦးသာမက စာနယ္ဇင္း၊ ရုပ္ျမင္သံၾကား၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ကုမၸဏီေတြမွာ အေရးပါတဲ့ ေနရာေတြကေန တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနခဲ့သူတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဂူလာလာဟာ အီရတ္ႏိုင္ငံက စာေရးဆရာမ်ားသမဂၢ၊ စာနယ္ဇင္းအစည္းအရုံးနဲ႕ အီရတ္ဘာသာျပန္သူမ်ား သမဂၢတို႔မွာ တက္ၾကြတဲ့ အဖြဲ႔ဝင္တစ္ေယာက္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ အီရတ္ႏိုင္ငံတြင္းနဲ႕ အျခားႏိုင္ငံတကာမွာက်င္းပတဲ့ စာေပပြဲေတာ္ေတြမွာလည္း ပါဝင္ဆင္ႏႊဲခဲ့ပါတယ္။

ဂူလာလာဟာ သူမရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ကဗ်ာစုစည္းမႈ စာအုပ္ ၄အုပ္၊ ဆုိဗီယက္ကဗ်ာဆရာ ဗီဆိုစကီ (Vysotsky) ရဲ႕ ဘဝနဲ႕ကဗ်ာေတြကို  ရုရွားဘာသာကေန အာရဘီ ဘာသာကို ျပန္ဆိုတဲ့ ကဗ်ာစာအုပ္ ၁အုပ္ နဲ႔ ရုရွားဘာသာကေန ကာဒီ ဘာသာကို ျပန္ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ၁အုပ္ ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ အဒီ ဘာသာျပန္စာအုပ္ ၂ အုပ္ဟာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ပိုလန္ႏိုင္ငံက စာေပပြဲေတာ္မွာ best product ဆုကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဂူလာလာရဲ႕ ပထမဆံုးေသာ ဝတၳဳတို စုစည္းမႈစာအုပ္နဲ႔ ဆဒန္ဟူစိန္လက္ထက္က ဓာတုေပါက္ပြဲမႈတစ္ခုအေၾကာင္းျဖစ္တဲ့  Halabja Disaster အေၾကာင္းကို ကာဒီ ကေန အဂၤလိပ္ကို ျပန္ထားတဲ့ ဘာသာျပန္ ဝတၳဳတိုစာအုပ္တို႔ကို မၾကာမီထုတ္ေဝမွာျဖစ္ပါတယ္။   ဂူလာလာရဲ႕စာေတြကို အဂၤလိပ္ဘာသာ၊ ပါရွန္း၊ ရုရွား၊ မြန္ဂိုလီးယန္း စသည္ျဖင့္ ဘာသာစကား အေတာ္မ်ားမ်ားကို ျပန္ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

ဂူလာလာဟာ အီရတ္ႏိုင္ငံမွာ ရင္ဆုိင္ေတြ႕ခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲႀကီး ၃ ပြဲလံုးကို မ်က္ျမင္ေတြ႔ႀကံဳ ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ မ်ိဳးဆက္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစစ္ပြဲေတြကေတာ့ အီရန္-အီရန္စစ္ပြဲ၊ အီရတ္-ကူဝိတ္ စစ္ပြဲနဲ႔ အခုေနာက္ဆံုး ဆဒန္ဟူစိန္ကို ဖယ္ရွားခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲတို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစစ္ပြဲေတြအားလံုးကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ စာေရးဆရာမ်ိဳးဆက္ေတြရဲ႕ စာေပေတြကို အဲဒီကာလရဲ႕ သက္ရွိ ပညာတတ္ သက္ေသခံေတြလို႔ တင္စားၾကတယ္လို႔ ဂူလာလာက ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚမွာ တင္းက်ပ္တဲ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာေတြကို ဆန္႔က်င္ခဲ့တဲ့ ဂူလာလာ ဟာ အသက္ တစ္ဆယ့္ရွစ္ႏွစ္ အရြယ္ကတည္းက သူ႔ဇာတိ ကာကတ္ၿမိဳ႕ကေန ထြက္လာၿပီး ဘဂၢဒက္မွာ မိမိဘာသာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေနထုိင္ခဲ့တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဘဂၢဒက္မွာ ကဗ်ာဆရာအျဖစ္ေရာ သတင္းေထာက္အျဖစ္ပါ လုပ္ကိုင္ေနတုန္း ဆဒန္ဟူစိန္အတြက္ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႕ကဗ်ာ ေရးေပးဖို႔ သူ႔ကို အထက္လူႀကီးက ခိုင္းလာတာကို ႀကံဳခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဂူလာလာက မေရးခ်င္ေၾကာင္း ေျပာေတာ့ ဒါဆို မေရးခ်င္ဘူးဆိုတာကို စာနဲ႔ေရး လက္မွတ္ထိုးၿပီး ေျပာရမယ္တဲ့။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အသက္ဆိုတာ စကၠန္႔ပိုင္းအတြင္း ဖက္ရြက္လို ေၾကြသြားႏိုင္တဲ့ေနရာမွာ ဂူလာလာဟာ အခက္အခဲႀကံဳရေတာ့တယ္။ အဲဒီစာကုိ ေရးဖို႔ ေန႕ေရႊ႕ညေရႊ႕ အခ်ိန္ဆြဲၿပီး ေနာက္ေတာ့ သူအိမ္ေထာင္ျပဳေတာ့မယ္ လို႔ ညာေျပာၿပီး အလုပ္က ထြက္လာခဲ့တယ္။

ဂူလာလာရဲ႕ဘဝမွာ အလွည့္အေျပာင္းေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ေနရာေတြလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာင္းေရႊ႔ေနထုိင္ခဲ့တယ္။  ေအာင္ျမင္လာတာနဲ႔အမွ် ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြလည္း ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ တစ္ခါကေတာ့ ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕မွာ တကၠစီစီးလာတုန္း သူ႔ေနာက္ကို လက္နက္ကိုင္လူတစ္ခုက လိုက္ခဲ့တယ္။ ပါးနပ္တဲ့ ကားဒရိုင္ဘာရဲ႕ ကူညီမႈေၾကာင့္ အသက္ေဘးက လြတ္ေျမာက္ခဲ့ရတယ္။  အဲဒီေနာက္ ယူကရိန္းႏိုင္ငံမွာ ပညာဆက္သင္ခဲ့ပါတယ္။ လတ္တေလာမွာေတာ့ သူ႕ရဲဲ႕ ပီအိတ္ခ်္ဒီ ပါရဂူဘြဲ႔ကို အၿပီးသတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။

ဂူလာလာရဲ႕ လက္ရာေတြကို မတင္ျပခင္ အိုင္အိုဝါတကၠသိုလ္ International Writing Program(IWP) မွာ ဆံုေတြ႔ခဲ့တဲ့အခိုက္ သူေျဖခဲ့တဲ့ အင္တာဗ်ဴးကို ဘာသာျပန္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ေမးခြန္းေတြကို ေဘာ့စဝါနာက အာဖရိကန္ကဗ်ာဆရာမ တီေဂ်ဒီးမားနဲ႔ ပန္ဒိုရာတို႔က ေမးျမန္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ဆရာမက ဘယ္ေဒသကပါလဲ။ ဘယ္လိုႀကီးျပင္းခဲ့ၿပီးေတာ့ အခု ဘယ္ေနရာမွာ ေနထုိင္ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ ကၽြန္မက အီရတ္-ကာဒစ္စတန္ ေဒသကပါ။ ကာဒစ္စတန္ေဒသဆိုတာ အီရတ္ႏိုင္ငံထဲက ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႕ဘက္မွာ အီရန္ႏိုင္ငံ၊ ေျမာက္ဘက္မွာ တူရကီႏိုင္ငံ၊ အေနာက္ဘက္မွာ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံနဲ႔ ေတင္ဘက္မွာေတာ့ အီရတ္ႏိုင္ငံထဲက အျခားေဒသေတြနဲ႕ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနပါတယ္။ အီရတ္ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အသစ္မွာ အီရတ္-ကာဒစ္စတန္ကို အီရတ္ရဲ႕ ဖယ္ဒရယ္ေဒသတစ္ခုလို႔ အဓိပၸာယ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အာရဘီဘာသာနဲ႔ ကာဒီဘာသာကိုလည္း ရုံးသံုးဘာသာစကားေတြအျဖစ္ ပူးတြဲသတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒီနဲ႔ ဘာသာေရးကိုင္းရိႈင္းသူေတြ အမ်ားႀကီးရွိၿပီး အာရပ္လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ ထြန္းကားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကာကပ္ေဒသမွာ ႀကီးျပင္းခဲ့ရပါတယ္။ (အာရပ္လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ ဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ ကာဒီ ဘာသာစကားကို သင္ခြင့္မရတာ၊ ၿပီးေတာ့ ကာ့ဒ္လူမ်ိဳးေတြကို ၿမိဳ႕ျပင္ထြက္ေစၿပီး အာရပ္မိသားစုေတြရဲ႕ အိမ္ေတြ ေျမေတြကို ၿမိဳ႕ထဲမွာ ေနရာခ်လာတာပါ။) အဲဒီလို လူမ်ိဳးေရးဝါဒကို အာဏာရွင္ ဆဒန္ဟူစိန္က မ်ိဳးေစ့ခ်ခဲ့တာပါ။

ေမး။ ။ဆရာမက အခ်ိန္ျပည့္စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါသလား။ မဟုတ္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ တျခားဘာေတြမ်ား လုပ္ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။တကယ္ေတာ့ ကၽြန္မတို႔ႏိုင္ငံမွာ အခ်ိန္ျပည့္စာေရးဆရာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္း မရွိပါဘူး။ ေသခ်ာတာေပါ့။ ကၽြန္မ ရွင္သန္ေနထိုင္ဖို႔ (စာေရးျခင္းအျပင္)တျခားအလုပ္တစ္ခု လုပ္သင့္တယ္ေလ။ ကၽြန္မ မီဒီယာလုပ္ငန္းေတြမွာ (ရုပ္ျမင္သံၾကားေရာ၊ သတင္းနဲ႔စာနယ္ဇင္းမွာေရာ) လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကာဒစ္စတန္ေဒသရဲ႕ အာေဘလ္ ၿမိဳ႕မွာရိွတဲ့ High Commotion of Erbil Citadel Revitalization ရဲ႕ လူထုဆက္ဆံေရးနဲ႔ မီဒီယာ ဌာနမွာ လုပ္ေနပါတယ္။ (အဲဒီ ေနရာဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀၀၀ ကတည္းက အခုအထိ လူေနထိုင္မႈ မျပတ္ခဲ့တဲ့ ကမၻာ့အေဟာင္းဆံုး ၿမိဳ႕လို႔ သတ္မွတ္ခံရပါတယ္။) အဲဒီအျပင္ Berma Company ရဲ႕ ေဆာက္လုပ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈဌာနမွာ လူထုဆက္ဆံေရး မန္ေနဂ်ာအျဖစ္လည္း လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။ 

ေမး။ ။က်ားမျဖစ္တည္မႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြဟာ ဆရာမရဲ႕ စာေတြထဲမွာ ထင္ဟပ္ေနပါသလား။ ဘယ္လိုမ်ား ထင္ဟပ္ေနပါသလဲ။
ေျဖ။ ။က်ားမျဖစ္တည္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ကၽြန္မ စၿပီး စာေရးခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေယာက်ၤားလား မိန္းမလားဆိုတာ မွန္ထဲမွာေရာ ကၽြန္မရဲ႕အတြင္းစိတ္ထဲမွာေရာ ျပန္မၾကည့္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ........................

အင္တာဗ်ဳးအျပည့္အစံုႏွင့္ ဘာသာျပန္ကဗ်ာမ်ားကို ဆက္ဖတ္ရန္ ရသကမ္းေျခ လပြတၱာအြန္လိုင္းမဂၢဇင္း လင့္ခ္ကိုသြားပါ။

http://www.lptmagazine.net/2013/01/blog-post.html

ပန္ဒိုရာ