အိုင္အုိဝါရက္စြဲမ်ား အပိုင္း (၆)

အိုင္အုိဝါရက္စြဲမ်ား အပိုင္း (၆)

၁၆။ စာေပၿမိဳ႕ေတာ္ နဲ႔ ရာသီေျပာင္းခ်ိန္

အုိင္အိုဝါၿမိဳ႕ဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ စာေပၿမိဳ႕ေတာ္ (city of literature) အျဖစ္ ယူနက္စကို ရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းကို ခံရပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ စာေပၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ယူနက္စကိုက အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ ၿမိဳ႕ေပါင္း ၆ ၿမိဳ႕ရွိပါတယ္။ ၂၀၀၄ မွာ စေကာ့တလန္က အက္ဒင္ဘရာ၊ ၂၀၀၈ မွာ ၾသစေတးလ်က မဲလဘုန္း၊ အေမရိကက အုိင္အိုဝါၿမိဳ႕၊ ၂၀၁၀ မွာ အုိင္ယာလန္က ဒဗၺလင္၊ ၂၀၁၁မွာ အိုက္စလန္က ေရဂ်ာဗစ္နဲ႔ ၂၀၁၂မွာ အဂၤလန္က ေနာဝစ္ တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ 

စာေပၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရဖို႔အတြက္ ေအာက္ပါအခ်က္ေတြ ျပည့္စံုဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

• ·         အဲဒီၿမိဳ႕မွာ က်ယ္ျပန္႔၊ စံုလင္၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ စာေပေတြကို အေရအတြက္မ်ားမ်ား ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝမႈ ရွိရပါမယ္။
• ·         ျပည္တြင္းစာေပေရာ ႏိုင္ငံရပ္ျခားစာေပေတြကိုပါ အထူးျပဳတဲ့ ပညာေရးအစီအစဥ္ေတြကို အေျခခံပညာနဲ႕ အဆင့္ျမင့္ပညာ ေက်ာင္းေတြမွာ သင္ၾကားမႈရိွရပါမယ္။
• ·         စာေပ၊ ျပဇာတ္၊ ကဗ်ာတို႔ဟာ ၿမိဳ႕မွာ အေရးပါတဲ့ က႑အျဖစ္ တည္ရွိေနရပါမယ္။
• ·         ျပည္တြင္းနဲ႕ ႏိုင္ငံျခား စာေပေတြကို ျမွင့္တင္ဖို႔အတြက္ စာေပပြဲေတာ္ေတြကို အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပရပါမယ္။
• ·         စာၾကည့္တုိက္၊ စာအုပ္ဆုိင္နဲ႕ အမ်ားပိုင္၊ ပုဂၢလိကပိုင္ ယဥ္ေက်းမႈ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ျပည္တြင္းနဲ႕ ႏိုင္ငံျခား စာေပေတြကို ထိန္းသိမ္း၊ ျဖန္႔ေဝ၊ တိုးျမွင့္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနရပါမယ္။
• ·         အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုဖံုေသာ ဘာသာစကားေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားစာေပေတြကေန ဘာသာျပန္ဆိုထားတဲ့ လက္ရာေတြအတြက္လည္း ထုတ္ေဝမႈ က႑တစ္ရပ္ ပါဝင္ရပါမယ္။
• ·         စာေပဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ ျမွင့္တင္ေရးနဲ႕ စာေပဖန္တီးမႈေတြကို ေစ်းကြက္ခုိင္မာေစေရး မွာ ထံုးတမ္းစဥ္လာမီဒီယာနဲ႕ မီဒီယာအသစ္ေတြရဲ႕ တက္ႂကြစြာ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈ ရွိရပါမယ္။

ကၽြန္မတို႔ကို IWP အစီအစဥ္ကေန ၿမိဳ႕ရဲ႕ အမ်ားျပည္သူသံုး စာၾကည့္တိုက္နဲ႔ တကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္ေတြကို လိုက္ပို႔ၿပီး ရွင္းလင္းျပခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ကို ထုတ္ေပးထားတဲ့ ယာယီစာၾကည့္တုိက္ကဒ္နဲ႕ အိုင္အိုဝါတကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္ေတြမွာ စာအုပ္ေတြ ဗီဒီယိုေခြေတြ ငွားလို႔ရပါတယ္။ IWP စာေရးဆရာေတြ စာအုပ္ငွားရတာ အဆင္ေျပေအာင္လို႔ စာၾကည့္တိုက္အရာရွိေတြကို လူမ်ိဳးတူရာအုပ္စုခြဲၿပီး တာဝန္ခ်ေပးပါတယ္။ ျမန္မာ၊ ကိုရီးယား၊ စင္ကာပူ၊ ဖိလစ္ပိုင္ တို႔အတြက္ အနီးစပ္ဆံုး အုပ္စုဖြဲ႔ၿပီး ဂ်ပန္လူမ်ိဳး စာၾကည့္တိုက္အရာရွိ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ကို တာဝန္ေပးထားပါတယ္။ သူက ကၽြန္တို႕ သိခ်င္သမွ်ကို ရွင္းလင္းျပပါတယ္။ 

အိုင္အိုဝါတကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္ေတြမွာ စုစုေပါင္း စာအုပ္ ၅ သန္းေလာက္ရိွတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ စာၾကည့္တိုက္ေတြကို သြားေလ့လာတဲ့အခါ အေနာက္တိုင္း ဘာသာစကား မဟုတ္တဲ့အထဲမွာ တရုတ္၊ အိႏၵိယ စာေပေတြ တေမွ်ာ္တေခၚ ေတြ႔ရၿပီး ထုိင္းစာေပေတာင္ အေတာ္အတန္ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာ စာအုပ္စင္ တစ္စင္ေတာင္ မေတြ႕ရပါဘူး။ ရိွေနတဲ့ ျမန္မာစာအုပ္အေရအတြက္ နည္းလြန္းတာရယ္၊ ဖတ္လိုအား နည္းတာရယ္၊ စနစ္တက် မွတ္တမ္းျပဳစုဖို႔ အခက္အခဲတခ်ိဳ႕ရယ္ေၾကာင့္ စာၾကည့္တိုက္မွာ ျမန္မာစာအုပ္ေတြ မရွိရတဲ့အေၾကာင္း ဂ်ပန္မေလးက ရွင္းျပပါတယ္။ တန္ဖိုးရွိတဲ့ ျမန္မာစာေကာင္းေပေကာင္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာက သိရွိၾကေစဖို႔ ကၽြန္မတို႔ အခုထက္ပိုၿပီး အမ်ားႀကီး ႀကိဳးစားၾကရပါဦးမယ္။ အိုင္အိုဝါက ျပန္ခါနီးမွာေတာ့ ကၽြန္မယူလာတဲ့ စာအုပ္တခ်ိဳ႕ကို စာၾကည့္တိုက္ကို လွဴခဲ့ပါတယ္။  ကၽြန္မလွဴခဲ့တဲ့ စာအုပ္ေတြထဲမွာ ဆရာသုခမိန္လိႈင္ရဲ႕ ပိုမို နဲ႔ ပုစြန္ေတြဖတ္ဖို႔ကဗ်ာ လည္း ပါပါတယ္။ 

စာအုပ္စာေပ ျမတ္ႏိုးသူေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ဒီၿမိဳ႕ေလးမွာ ကၽြန္မသေဘာက်ႏွစ္သက္တဲ့ အရာေတြ အေတာ္မ်ားပါတယ္။ ေအးေဆးၿငိမ္သက္တဲ့ စာအုပ္ဆိုင္ေလးေတြထဲမွာ စာေပရြတ္ပြဲေတြ က်င္းပေလ့ရွိၾကတာ ၾကည္ႏူးစရာပါ။ အမ်ားျပည္သူသံုး စာၾကည့္တိုက္နားမွာ ခ်ထားတဲ့ ခုံတန္းလ်ားေလးေတြမွာ ပန္းခ်ီပံုေတြကို  အမ်ိဳးမ်ိဳး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ျခယ္ထားတာကိုလည္း ကၽြန္မမ်က္စိထဲမွာ သိပ္ကိုလွပပါတယ္။ စႏၵရားေတြကို လမ္းေဘးမွာ ဒီအတိုင္း ခ်ထားတာကိုလည္း သေဘာက်ေနမိတယ္။ ညဘက္ေတြမွာလည္း ေအးေအးေဆးေဆး သြားလာေနၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေလးေတြကို အၿမဲျမင္ေနရပါတယ္။ ဒီၿမိဳ႕ေလးဟာ ရာဇဝတ္မႈ လံုးဝ ကင္းရွင္းတဲ့ၿမိဳ႕လို႕လည္း ေျပာၾကပါတယ္။

အမ်ားျပည္သူသံုး စာၾကည့္တိုက္နားက ေဆးေရာင္ျခယ္ ခံုတန္းလ်ားေလးေတြ

အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕ လမ္းမေဘးမွာ ခ်ထားတဲ့ စႏၵယားတစ္လံုး

စာေရးသားျခင္း ယဥ္ေက်းမႈ အလြန္ထြန္းကားတဲ့ ၿမိဳ႕ေလးပီပီ တၿမိဳ႕လံုးမွာ စာေရးဆရာ ကဗ်ာဆရာေတြ၊ စာေပေလ့လာေနၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနပါတယ္။ ဒီၿမိဳ႕ကထြက္တဲ့ ကမၻာေက်ာ္စာေရးဆရာေတြထဲမွာ ကၽြန္မႏွစ္သက္တဲ့ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ စာေရးဆရာ ကာ့တ္ဗြန္းနဂတ္ (Kurt Vonnegut) လည္းပါပါတယ္။ ၿမိဳ႕ရဲ႕လမ္းမေတြမွာ အမွတ္တရ ရုပ္တုေတြကို မၾကာခဏေတြ႕ရၿပီး ပလက္ေဖာင္းေပၚမွာလည္း စာအုုပ္စာေပ၊ စာေရးဆရာတို႔ရဲ႕ အမွတ္အသားေတြ စာတန္းေတြကို ထြင္းထု ခင္းက်င္းထားတာကို ေတြ႕ရတာ အလြန္စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းပါတယ္။

ပလက္ေဖာင္းေပၚမွာ ခင္းက်င္းထားတဲ့ Kurt Vonnegut ရဲ႕ စကား

သစ္ရြက္ေတြ အေရာင္ေျပာင္းတဲ့ ေဆာင္းဦးေပါက္ကို တျဖည္းျဖည္း ခ်ဥ္းကပ္လာတဲ့အခါ ရာသီဥတုေလးမ်ိဳးရွိတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ တစ္ခါမွ မေနဖူးတဲ့ ကၽြန္မအဖို႕ ရာသီေျပာင္းခ်ိန္အလွကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ ေတြ႕ရပါေတာ့တယ္။ အိုင္အိုဝါ တကၠသိုလ္တဝိုက္မွာ ေတြ႕ရတဲ့ သစ္ပင္ေတြကေတာ့ အဝါေရာင္ကို ေျပာင္းတဲ့ အပင္မ်ိဳးေတြ ပိုမ်ားပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဒီကပ္ဘ္(DeKalb) ၿမိဳ႕ကို သြားတဲ့အခါ အဲဒီက အနီေရာင္ ပိုသန္းတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာလည္း ၾကည့္လို႔မဆံုး ျဖစ္ရပါတယ္။ ဝါရွင္တန္ဒီစီမွာေတာ့ အခ်ိန္နည္းနည္းေနာက္က်ၿပီးမွ အေရာင္ေျပာင္းတတ္တာမို႔ IWP အစီအစဥ္ၿပီးခါနီး ရက္ေတြမွာ ကၽြန္မတို႔ ဝါရွင္တန္ဒီစီကို ေရာက္တဲ့အခါ  အဲဒီနားက သစ္ေတာေတြ အေရာင္ေျပာင္းေနတဲ့ဆီကို လိုက္ပို႔မယ္လို႔ ဝါရွင္တန္မွာ ေနၾကတဲ့ မိတ္ေဆြေတြကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဝါရွင္တန္ မသြားခင္ ရက္ပိုင္းအလိုမွာ မုန္တိုင္းဝင္သြားတာမို႔ သစ္ေတာကို သြားၾကည့္မယ့္ အစီအစဥ္ ပ်က္သြားခဲ့ရပါတယ္။

အုိင္အိုဝါ တကၠသိုလ္ဝင္းအတြင္းက အေရာင္ေျပာင္း သစ္ပင္ေတြ

ဒီကပ္ဘ္ၿမိဳ႕က သစ္ရြက္နီနီေတြ

လွပတဲ့ သစ္ရြက္ဝါဝါ နီနီ ေတြကို ဓာတ္ပံုေတြေတာ့ အမ်ားအျပား ရိုက္လာခဲ့ပါတယ္။ ရြက္ေႂကြရာသီအေၾကာင္းကိုလည္း မွတ္မွတ္ရရ ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္ ေရးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ရြက္ေႂကြရာသီ

နံနက္ေစာေစာထတဲ့ ငွက္ကို ငါခ်ီးက်ဴး

နံနက္ေစာေစာထတဲ့ ပိုးတီေကာင္ကို ငါမသနား

သူမ်ားမ်က္ေခ်းကို လက္ညိဳးထိုးၿပီး ငါရယ္ေမာ

ငါ့လက္ေခ်ာင္း ေလးေခ်ာင္းက ငါ့မ်က္ေခ်းကို တိတ္တိတ္ေခ်ာင္းၾကည့္

ညံ့ဖ်င္း တံုးအ  အဆင္ျခင္မဲ့ရန္ေကာ လို႔ ခပ္လြယ္လြယ္ စြပ္စြဲပစ္

ျဖစ္ႏိုင္ေလာက္တဲ့အေျဖကို မစဥ္းစားဘဲ ျပႆနာကို ငါသယ္ေဆာင္သြား

ရာႏႈန္းျပည့္ သေဘာက်/တူႏိုင္စရာ ဘယ္သူမွ မရွိတာကို ငါေတြ႔

ရာႏႈန္းျပည့္ သေဘာမက်/မတူႏိုင္စရာ ဘယ္သူမွ မရွိတာကို ငါေမ့

ငါ့က်မ္းစာ ငါ့အဘိဓမၼာ မနာယူႏိုင္သူေတြကို ကရုဏာဝင္ စုပ္သပ္

ေက်ာခုိင္းလွည့္ထြက္သြားသူေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာေပၚက အၿပံဳးကို ငါလ်စ္လ်ဴရႈ

သစ္ရြက္ေတြ ဝါ နီ  နိမိတ္ျပ သာေမာဆန္းၾကယ္အံ့ေလာက္ဖြယ္လို႔ ငါမွတ္

ပင္ေျခမွာပံုထပ္ေၾကြ အရိုးၿပိဳင္းၿပိဳင္းအကိုင္းေတြ ဒါကိုလည္း အလွတရားလို႔ ငါထင္

ရာသီကူးၿပီးရင္ ျပန္ေဝဆာဦးမယ့္ သစ္ပင္ေတြကို သက္ေတာင့္သက္သာ ငါေစာင့္ၾကည့္ေန

ဘယ္ေတာ့မွ အေရာင္ျပန္မေျပာင္းေတာ့မယ့္ ငါ့ေခါင္းေပၚက ေႁမြေဟာက္ျဖဴေတြကို သတိမထားမိ

ပန္ဒိုရာ

၁၆.၁၀.၂၀၁၂

၁၇။ ေျမာက္ပိုင္းအီလီႏိြဳက္တကၠသိုလ္က ျမန္မာနိုင္ငံအေၾကာင္း ေလ့လာေရး ႏုိင္ငံတကာ ကြန္ဖရန္႕

ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေလ့လာေရး ႏိုင္ငံတကာ ကြန္ဖရန္႕ (International Burma Studies Conference) အေၾကာင္းကို ၾကားဖူးေနတာၾကာပါၿပီ။ ကၽြန္မ စင္ကာပူမွာ ရွိေနခ်ိန္ အဲဒီ ကြန္ဖရန္႕ကို စင္ကာပူအမ်ိဳးသားတကၠသိုလ္ (NUS) မွာ က်င္းပခဲ့တယ္ဆိုတာ သိခဲ့ပါေသးတယ္။ ႏွစ္ႏွစ္ကို တစ္ႀကိမ္ က်င္းပေလ့ရွိတဲ့ အဲဒီညီလာခံဟာ ကၽြန္မ အေမရိကေရာက္ေနခ်ိန္မွာ တိုက္ဆုိင္စြာပဲ အုိင္အိုဝါၿမိဳ႕နဲ႕ သိပ္မေဝးတဲ့ ဒီကပ္ဘ္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေျမာက္ပိုင္းအီလီႏိြဳက္တကၠသိုလ္ (Northern Illinois University (NIU)) မွာ ေအာက္တိုဘာ ၅ ရက္ကေန ၇ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပဖို႔ ႀကံဳလာပါတယ္။ 

ကၽြန္မနဲ႔ ေနဘုန္းလတ္တို႔ဟာ ဒီကြန္ဖရန္႕ကို တက္ဖို႔ ဆက္သြယ္ၾကတဲ့ အခ်ိန္မွာ သြားလာေရးနဲ႕ ေနထိုင္တည္းခိုဖို႔ စပြန္ဆာေပးတဲ့ အစီအစဥ္ေတြက ၿပီးဆံုးသြားၿပီလို႔ဆိုပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔က အေမရိကကို လာခါနီးမွာ ဗီဇာကိစၥနဲ႕ မေသမခ်ာျဖစ္ေနခဲ့ေတာ့ ကြန္ဖရန္႕ တက္ႏိုင္ေၾကာင္းကို ေစာေစာစီးစီး အေၾကာင္းမၾကားႏိုင္ခဲ့ဘူးေလ။ ဒါေပမယ့္လည္း NIU က ေဒါက္တာသရဖီသန္းနဲ႕ ဆရာဦးေစာထြန္းရဲ႕ဇနီး ေဒၚစႏၵာတို႕က ကၽြန္မနဲ႕ ေနဘုန္းလတ္အတြက္ ႀကိဳးစားပမ္းစား စီစဥ္ေပးၾကပါတယ္။

ဒီကပ္ဘ္ၿမိဳ႕ကို အုိင္အုိဝါၿမိဳ႕ကေန သြားဖို႔အတြက္ စီဒါရက္ပစ္မွာ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေလးေတြရဲ႕ ကားႀကံဳနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ေပးပါတယ္။ တည္းခိုဖို႔အတြက္ေတာ့ ကၽြန္မက ဆရာဦးေစာထြန္းနဲ႔ ေဒၚစႏၵာတို႕အိမ္မွာ တည္းၿပီး၊ ေနဘုန္းလတ္ကေတာ့ ေဒါက္တာသရဖီသန္းတို႔အိမ္မွာ အျခားေက်ာင္းသားအခ်ိဳ႕နဲ႔အတူ တည္းခိုပါတယ္။ 

ဒီကပ္ဘ္ၿမိဳ႕ကေလးဟာလည္း ေက်ာင္းကိုအေျချပဳထားတဲ့ ေက်ာင္းၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ သစ္ရြက္နီနီရဲရဲေတြ နဲ႔ ဆင္ယင္ကာ အလြန္လွပၿပီး ရာသီဥတုကလည္း ေလတဟူးဟူးၾကားမွာ အုိင္အိုဝါၿမိဳ႕ထက္ ပိုေအးပါတယ္။ ဆရာဦးေစာထြန္းအိမ္မွာ တည္းခိုတဲ့အတြက္ နာမည္ၾကားဖူးၿပီး တစ္ခါမွမဆံုဖူးတဲ့ ပညာရွင္ေတြ၊ ျမန္မာစကား ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ ေျပာတတ္တဲ့ ဆရာ့တပည့္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ အလည္လာတဲ့အခါ  ဆံုေတြ႕ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚစႏၵာ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးေမြးတဲ့ ျမန္မာအစားအေသာက္ေတြကိုလည္း စားခဲ့ရပါတယ္။ ေဒါက္တာသရဖီသန္းတို႔ အိမ္ကို သြားလည္တဲ့အခါမွာလည္း ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြနဲ႔  စုစုေဝးေဝး စားေသာက္ၾက ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ စကားေျပာခဲ့ရပါတယ္။ 

မိတ္ေဆြသစ္ မိတ္ေဆြေဟာင္း အေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႕ ဆံုျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာေက်ာင္းသား လူငယ္ေလးေတြကိုလည္း ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ကဆုိရင္ စင္ကာပူမွာ ဘြဲ႔လြန္တက္သူေတြ၊ ပိုလီေက်ာင္းတက္ၾကတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ လူငယ္ေတြ မ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီကာလက စင္ကာပူမွာေတာ့ ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီးတဲ့အခါ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္ ဘြဲ႔ႀကိဳ တိုက္ရိုက္ လာတက္သူေတြ ရွားပါးပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အေမရိကမွာလည္း ဒီလိုပဲ လို႔ထင္ပါတယ္။ အခုေတြ႕ရတဲ့ ေက်ာင္းသားေလးေတြကေတာ ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အထက္တန္းျဖစ္ေစ၊ ဂ်ီစီအီး၊ အက္စ္ေအတီ ျဖစ္ေစ ေအာင္ၿပီး အေမရိက တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္ေတြမွာ ဘြဲ႔ႀကိဳတက္ေနၾကသူေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ပါပါတယ္။ လူငယ္ေတြရဲ႕ တက္ႂကြမႈနဲ႕ ေဖာက္ထြက္တဲ့ အျမင္ေတြ၊ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာ ျပင္ပအေတြ႕အႀကံဳ (exposure) ရထားသူတို႔ရဲ႕ အဂၤလိပ္စာကၽြမ္းက်င္မႈ၊ ေျပာရဲဆိုရဲရွိမႈကို ျမင္ခဲ့ရတာ အားရစရာလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ေနာင္အနာဂတ္ ျမန္မာျပည္မွာ သူတို႔ေတြဟာလည္း တတပ္တအား ျဖစ္လာၾကဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။

NIU တကၠသိုလ္ဝင္းအတြင္း တေနရာ

NIU လိုဂို

ဒီကပ္ဘ္ၿမိဳ႕လည္က ျမင္ကြင္းတစ္ခု

ကြန္ဖရန္႕တက္ေရာက္ၾကသူမ်ားနဲ႔အတူ ေဒါက္တာသရဖီသန္း အိမ္မွာ (အမ်ားစုက ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြပါ။)

ဒီကြန္ဖရန္႔ကို တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့အတြက္ အိုင္အိုဝါတကၠသိုလ္က အစီအစဥ္တခ်ိဳ႕ကို လြတ္သြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အားလံုးေမွ်ာ္လင့္ေနခဲ့ၾကတဲ့ mid residency travel ဆိုတဲ့ ခရီးသြားအစီအစဥ္နဲ႕ တုိက္ဆိုင္မေနဘဲ နယူးေအာ္လန္းဇ္ခရီးကို မလြတ္ခဲ့လို႔ ကံကို ေက်းဇူးတင္ေနရပါေသးတယ္။ ဆရာေက်ာ္ဝင္းတို႕ႏွစ္မွာေတာ့ ကြန္ဖရန္႕တက္ေနတဲ့ရက္တဲ့ တိုက္ေနတဲ့အတြက္ သူသြားခ်င္တဲ့ နယူးေအာ္လန္းဇ္ကို မသြားလိုက္ရဘူးလို႕ ဆရာ့ခရီးသြားမွတ္တမ္းစာအုပ္မွာ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။

ျမန္မာ့အေၾကာင္းေလ့လာေရး ႏိုင္ငံတကာကြန္ဖရန္႔ ဟာ ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး စီးပြားေရး အေၾကာင္းေတြသာမက ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ဘာသာစကားဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ စံုလင္လွပါတယ္။ ညစာစားပြဲမွာ ေဖ်ာ္ေျဖတဲ့ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ အတီးအမႈတ္ အကအခုန္ေတြ၊ ခင္းက်င္းထားတဲ့ ျမန္မာ့ရိုးရာ အႏုပညာလက္ရာေတြဟာလည္း အေမရိကမွာဆိုေပမယ့္ စံုလင္လွပါတယ္။

ညစာစားပြဲမွာ ေဖ်ာ္ေျဖတဲ့ မြန္ရိုးရာ အက

ဒီႏွစ္ရဲ႕ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ျမန္္မာအစိုးရဘက္က ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕ တက္ေရာက္မွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတအႀကံေပး ဦးကိုကိုလိႈင္နဲ႔ အျခားအဖြဲ႕ဝင္တခ်ိဳ႕ကို ပြဲမွာ ေတြ႕လုိက္ရပါတယ္။ ျပည္တြင္းျပည္ပ ပညာရွင္ေတြေရာ၊ အတိုက္အခံေတြပါ စံုလင္လွတဲ့ ဒီပြဲမွာ သမၼတ အႀကံေပးေတြျဖစ္တဲ့ ဦးကိုကိုလိႈင္ နဲ႔ ဦးသန္းေက်ာ္တို႔ ကဘာေတြေျပာမလဲဆိုတာ လူေတြက စိတ္ဝင္စားေနၾကပါတယ္။ ေမးခြန္းေမးခ်င္သူေတြကလည္း မ်ားပါတယ္။

၂ ရက္ခြဲတာ ကာလအတြင္းမွာ အစီအစဥ္အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေလ့လာနားေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ မွတ္မွတ္ရရ ႏွစ္ခုကေတာ့ “ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးကာလ တရုတ္ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေျပာသြားတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြရယ္၊ ေနာက္ဆံုးေန႔က “ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လတ္တေလာကိစၥရပ္မ်ား” ဆိုတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲရယ္ပါ။ 

ဒုတိယေန႔မွာ တရုတ္ျပည္က လာၾကတဲ့ ပညာရွင္ ေတြေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ တရုတ္ နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကားက စီးပြားေရး ဆက္စပ္မႈ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက ခရိုနီေတြြအေၾကာင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈ ဥပေဒလိုအပ္ပံု၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ လူမႈေရးဆုိင္ရာ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေတြ၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ထိခိုက္ေစတဲ့ စီမံကိန္းေတြအေပၚမွာ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္အစီအစဥ္ စတာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ၿခံဳငံုသြားၾကပါတယ္။ 

ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ သိသာထင္ရွားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ကေတာ့ “ျမန္မာႏိုင္ငံ ပြင့္လင္းလာတဲ့အခါ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ စီးပြားေရး ႏိုင္ငံေရးဆုိင္ရာ ဆက္သြယ္မႈေတြ ရွိလာေၾကာင္း၊ အဲဒါဟာ တရုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးမွာ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ သက္ေရာက္မႈရွိေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ တရုတ္ရဲ႕ အခန္းက႑ကို အေမရိကန္က ဘယ္လိုမွ အစားထိုးမဝင္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးမွာေတာ့ တရုတ္က အၿမဲ အေရးပါေနေသးေပမယ့္လည္း တရုတ္ရဲ႕ အခန္းက႑ ေလ်ာ့က်သြားႏုိင္ေၾကာင္း၊  ဒါေပမယ့္လည္း အဲဒီလို တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ကူးလူးဆက္ဆံလာမႈကေရာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ရပ္သြားတဲ့ကိစၥမ်ိဳးကေရာ တရုတ္နဲ႔ျမန္မာရဲ႕ အနာဂတ္ ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္မယ့္ အလွည့္အေျပာင္းတစ္ခု (Turning point) ေတာ့ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း”၊ ဒါေတြကို အဓိက ေျပာသြားပါတယ္။ ေျပာဆုိတင္ျပပံုကေတာ့ သုေတသနမွတ္တမ္း၊ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ စာတမ္းမဆန္ဘဲ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ ရည္တည္ခ်က္နဲ႔ သေဘာထားကို ေၾကညာသြားသလိုျဖစ္တယ္လို႔ ကၽြန္မကေတာ့ ခံစားမိပါတယ္။

“တရုတ္ကုမၼဏီေတြဟာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြမွာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္တဲ့ စီမံကိန္းေတြအတြက္ ထည့္တြက္စဥ္းစားမႈ အားနည္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္မို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာသာမက အျခားႏိုင္ငံျခား စီမံကိိန္းေတြမွာပါ ျပႆနာေတြရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ သတင္းေကာင္းကေတာ့ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ သက္ဆိုင္ရာဌာနေတြဟာ ဒီကိစၥေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊  စီမံကိန္းေတြကို သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အရ၊ လူမႈတန္ဖိုးေတြအရ အကဲျဖတ္သံုးသပ္ဖို႔ ညႊန္ၾကားမႈေတြ ေပးေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း” လည္း ေျပာသြားပါတယ္။

တရုတ္ပညာရွင္ေတြရဲ႕ တင္ျပေဆြးေႏြးမႈ ၿပီးသြားတဲ့အခါ ကၽြန္မ သိခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခုကို ေမးခဲ့ပါတယ္။

“ေနာင္လာမယ့္ စီမံကိန္းေတြမွာ တရုတ္ကုမၼဏီေတြက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ႕ လူမႈတန္ဖိုးေတြကို ဒီ့ထက္ပိုၿပီး ထည့္တြက္လာၾကမယ္ဆိုလို႔ ဝမ္းသာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုၿပီးသား စီမံကိန္းေတြမွာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ လူမႈဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္ေစမယ့္ ကိစၥေတြ ရွိေနတာကို ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ အဲဒီအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြကို ၾကားေနအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခု (ဥပမာ- ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္း) ကို အကဲျဖတ္ေစၿပီး တကယ္ကို ဆိုးက်ိဳးေတြ ေတြ႕ရတယ္ဆိုရင္ ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ စာခ်ဳပ္ေတြကို အခုအခ်ိန္မွာ သင့္ေတာ္မွ်တေအာင္ ျပန္ျပင္လို႔ ရႏုိင္မလား။ ျပည္သူေတြအေပၚ ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ တကယ္ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ေတာင္ ဘာမွမျပင္ေတာ့ပဲ စီမံကိန္းေတြ ဆက္အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားေတာ့မလား”

ယူနန္တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡဟာ ကၽြန္မေမးခြန္းကို ဒါက ဒီလို ဟိုလိုနဲ႔ လွည့္ပတ္ေျဖေနပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ “စာခ်ဳပ္ေတြ ျပင္လို႔ရမရ ကၽြန္ေတာ္လည္း မသိဘူး” လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ျမန္မာလူမ်ိဳး ပါေမာကၡတစ္ဦးက ပရိသတ္ထဲက ထရပ္လုိက္ၿပီး

“ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ စာခ်ဳပ္ဆိုတာ စာခ်ဳပ္ပဲ (a deal is a deal)။ ျမန္မာဘက္က ကိုယ္လုပ္ခဲ့ရမွာကို မလုပ္ခဲ့တာေတာ့ ဆိုးတာေပါ့ (too bad you didn’t do your homework). ဥပေဒအရ စာခ်ဳပ္ဟာ လက္မွတ္ထုိးခ်ဳပ္ၿပီးသြားရင္ တရားဝင္သြားၿပီ”

လို႔ဝင္ေျဖပါတယ္။ ေဆြးေႏြးခ်ိန္လြန္ေနၿပီမို႔ မၾကာခင္မွာ ေဆြးေႏြးပြဲကို ရုတ္သိမ္းလိုက္ပါတယ္။ ကၽြန္မစိတ္ထဲမွာေတာ့ ဘဝင္မက်ႏိုင္ခဲ့ပါ။ အဲဒီလို တရားဝင္ျဖစ္ေအာင္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့တဲ့ အစိုးရက ျပည္သူ႔ဆႏၵကို ကိုယ္စားျပဳခဲ့လို႔လားေလ။ (အားလံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္ကိစၥ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပါဝင္တဲ့ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာနဲ႔ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ၊ ျပင္ဆင္မႈေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ျပႆနာေတြက လံုးလံုးလ်ားလ်ား ေျပလည္မသြားေသးပါဘူး။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကလည္း ခဏတာ ရပ္ဆိုင္းထားရုံပဲ ရွိေသးတယ္မဟုတ္လား။)

ကြန္ဖရန္႕ေနာက္ဆံုးေန႔ ေနာက္ဆံုးအစီအစဥ္ကေတာ့ လတ္တေလာ ျမန္မာ့အေရးကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးမယ့္ ေခါင္းစဥ္ျဖစ္ပါတယ္။ ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္စတိန္းဘတ္၊ ဦးကိုကိုလိႈင္၊ ဦးသန္းေက်ာ္ နဲ႔ ေဒါက္တာတင္ေမာင္ေမာင္သန္း တို႔က ေဆြးေႏြးၿပီး ဂြ်န္ဘရန္ဒြန္ က ေမာ္ဒရိတ္တာ လုပ္ပါတယ္။ အားလံုး စိတ္ဝင္စားေနၾကတဲ့ ဦးကိုိကိုလိႈင္က ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္တေလာ အခက္အခဲေတြကို ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ နိဂုံးခ်ဳပ္မွာေတာ့ ဘုရားက ပစၥဳပၸာန္ တည့္တည့္ရႈ ဖုိ႔ ေဟာၾကားခဲ့တာကို ကိုးကားၿပီး “လက္ရွိအေရးေတြကိုသာ အာရုံထားၿပီး အတိတ္ကို ျပန္အျပစ္မတင္ၾကဖို႔” အဓိကထား ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ 

အဲဒီ နိဂုံးခ်ဳပ္ပံုကေတာ့ ကၽြန္မကို အေတြးေတြ ပြားေစပါတယ္။ မူဝါဒအသစ္ေတြ၊ ဥပေဒအသစ္ေတြ ခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာျဖစ္ေစ၊ အနာဂတ္အတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲစရာေတြ လိုလာတဲ့အခါျဖစ္ေစ ယခင္ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အမွားအယြင္းေတြဟာ ဘယ္လို၊ ဘာေၾကာင့္ ဆိုတာကို ျပန္မသံုးသပ္လို႔မရဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက တာဝန္ယူ၊ တာဝန္ရွိခဲ့သူေတြ အေၾကာင္းကလည္း တစ္ႏြယ္ငယ္ တစ္စင္ပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစားလာရမွာပါပဲ။ ဝန္ခံစရာရွိတာကို ဝန္ခံရမွာပါပဲ။ အတိတ္ကို လံုးဝ ဖံုးကြယ္ထားၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ဆက္လုပ္ဖို႔ဆိုတာ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလားလို႔ စဥ္းစားမိပါတယ္။

ျမန္မာေက်ာင္းသားေလးတစ္ေယာက္က ဦးကိုကိုလိႈင္ကို “ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားရွိပါသလား။ အစိုးရအေနနဲ႔မဟုတ္ေတာင္ မိမိကိုယ္ပိုင္အျမင္နဲ႔ ေျပာျပပါ” လို႔ ေမးတဲ့ေမးခြန္းကေတာ့ သူ႔ကုိ အေတာ္အက်ပ္ရိုက္ေစပါတယ္။ (အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ တစ္ႏွစ္အတြင္းမွာကို အဲဒီကိစၥေတြ၊ အသံုးအႏႈန္းေတြ အေတာ္အတန္ ညွိႏိႈင္းေျပလည္လာၾကပါၿပီ။)

တရုတ္ပညာရွင္ေတြရဲ႕ တင္ျပခ်က္ ဆလိုက္တစ္ခု - ၁

တရုတ္ပညာရွင္ေတြရဲ႕ တင္ျပခ်က္ ဆလိုက္တစ္ခု - ၃

တရုတ္ပညာရွင္ေတြရဲ႕ တင္ျပခ်က္ ဆလိုက္တစ္ခု - ၄

ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္စတိန္းဘတ္၊ ဦးကိုကိုလိႈင္၊ ဦးသန္းေက်ာ္ နဲ႔ ေဒါက္တာတင္ေမာင္ေမာင္သန္း တို႔က ေဆြးေႏြးၿပီး ဂြ်န္ဘရန္ဒြန္ က ေမာ္ဒရိတ္တာလုပ္တဲ့ ျမန္မာအေရး ေဆြးေႏြးပြဲ

ကၽြန္မဟာ အဲဒီ ကြန္ဖရန္႔ကို တက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေခါင္းမွာ ဦးထုပ္ ၂ လံုးေဆာင္းထားရသလိုပါပဲ။ ကၽြန္မ ဖိတ္ၾကားခံရတာ ျမန္မာစာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ တစ္ေယာက္ဆိုတဲ့ အေနအထားနဲ႔ပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း ကၽြန္မရဲ႕ ျပည္သူ႔ေရးရာ ဘာသာရပ္ေတြအေပၚ သင္ယူေလ့လာခဲ့မႈေတြ၊ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံရဲ႕ မူဝါဒ ခ်မွတ္ေရးနဲ႔ စီမံကိန္းေရးဆြဲေရး အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုမွာ (ခြင့္ရက္ရွည္ ယူထားေပမယ့္) တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနဆဲ ဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္ရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳေတြက ေမးခ်င္ ေျပာခ်င္စိတ္ေတြကို လႈံ႔ေဆာ္ေနပါတယ္။ တစ္ဖက္ကလည္း ကၽြန္မဟာ ဒီပြဲမွာ စင္ကာပူက ျပည္သူ႔ဝန္ထမ္းတစ္ဦးအျဖစ္ တရားဝင္ဖိတ္ၾကားခံရၿပီး တက္ေရာက္ေနတာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ သူမ်ားႏုိင္ငံအစိုးရက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဝန္ထမ္းက်င့္ဝတ္ေတြကိုလည္း ေစာင့္စည္းၿပီး အေျပာအဆို ထိန္းသိမ္းရပါတယ္။ ေႏွာင္ႀကိဳးမဲ့သြားတဲ့ အေနအထားမွာ ေနာင္ႏွစ္ေတြမွာ က်င္းပမယ့္ အခုလို ပြဲေတြကို တက္ေရာက္ခြင့္ရၿပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆြးေႏြးႏိုင္မယ္လို႔သာ ေမွ်ာ္လင့္မိပါေတာ့တယ္။

ပန္ဒိုရာ

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပသြားပါမည္။)

၂၀၁၃ ၾသဂတ္စ္လ စတုိင္သစ္မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပၿပီး။  


အပုိင္း (၁) သို႕  
အပိုင္း(၂) သို႔

 အပိုင္း (၃) သို႔

 အပိုင္း (၄) သို႔

အပိုင္း(၅) သို႔