Thursday, October 24, 2013

အိုင္အိုဝါရက္စြဲမ်ား အပိုင္း (၇)



အိုင္အိုဝါရက္စြဲမ်ား အပိုင္း (၇)


၁၈။ ကဗ်ာရြတ္ပြဲ၊ စာဖတ္ပြဲမ်ား

IWP တက္ေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္မပထမဆံုး ဆင္ႏႊႊဲခဲ့တဲ့ ကဗ်ာရြတ္ပြဲဟာ ကေလးေတြအတြက္ တီထြင္ဖန္တီးစာေရးသားျခင္း သင္တန္းအတြက္ သြားခဲ့စဥ္က Spirit Lake ၿမိဳ႕ရဲ႕ စာအုပ္ဆိုင္ေလးမွာ ဖတ္ခဲ့တဲ့ ပြဲပါ။ အဲဒီေနာက္ International Burma Studies Conference က ျပန္လာၿပီးတဲ့အခါ အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕က Prairie Lights Books စာအုပ္ဆုိင္မွာ ကၽြန္မရဲ႕ ကဗ်ာေတြကို ဖတ္ျပဖို႔ အလွည့္က်ပါတယ္။ ကၽြန္မနဲ႕အတူတူ ဖတ္ခဲ့တဲ့ စာေရးဆရာေတြကေတာ့ ထုိင္ဝမ္က စာေရးဆရာ လင္းခ်န္ရင္နဲ႕ အုိင္အိုဝါတကၠသိုလ္က ေက်ာင္းသား ဂ်ိမ္းစ္ ေမာ္လီတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

တစ္ေယာက္ကို ၁၅ မိနစ္ေလာက္ အခ်ိန္ေပးထားတာမို႔ အဲဒီေန႔က ကဗ်ာ ၄ ပုဒ္ ဖတ္ျဖစ္ပါတယ္။ “ဟစ္တလာနဲ႔ ေခ်ေဂြဗားရား ဘီယာဘားမွာ စကားစျမည္ေျပာၾကတယ္”၊ “လူရိုင္းေတြေနတဲ့ရြာ”၊ “ဒီၿမိဳ႕ထဲမွာ” ကဗ်ာေတြရဲ႕ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ကို ဖတ္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ေနဘုန္းလတ္ေထာင္က်ေနတုန္းမွာ အမွတ္တရ ေရးထားတဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ျဖစ္တဲ့ “ႏႈတ္တိုက္ကဗ်ာ” ကို ရြတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဘေလာ့ဂါဘဝနဲ႔ ခင္မင္သိကၽြမ္းရတဲ့ ေနဘုန္းလတ္နဲ႔ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ IWP ကို အတူတက္ေရာက္ခြင့္ရတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘေလာ့ဂါတစ္ဦးအေနနဲ႔  အဲဒီအခ်ိန္က ေနဘုန္းလတ္လြတ္ေျမာက္ေရးကို ရည္စူးၿပီး ေရးထား
ခဲ့တဲ့ အဲဒီကဗ်ာကို ဖတ္ျပသင့္တယ္လို႔ ေတြးမိလို႔ပါ။ အဲဒီကဗ်ာကို မရြတ္ခင္ ရက္ပိုင္းအလိုမွာ ကိုယ့္ဘာသာပဲ အဂၤလိပ္လိုျပန္လိုက္ၿပီး ကဗ်ာရြတ္ပြဲမွာေတာ့ အဂၤလိပ္ျမန္မာ ၂ ဘာသာနဲ႔ ရြတ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ႀကိဳတင္ေျပာမထားတာမို႔ ေနဘုန္းလတ္ကိုလည္း အံ့ၾသေစခဲ့ပါတယ္။
Prairie lights Books စာအုပ္ဆုိင္မွာ ပန္ဒိုရာ ကဗ်ာရြတ္စဥ္

ေနဘုန္းလတ္ကိုေတာ့ IWP စာေရးဆရာေတြကို အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕ ေဒသခံေတြက တည္ခင္းတဲ့ အထူးညစာစားပြဲ ကဗ်ာရြတ္ဖို႔ IWP က စီစဥ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဟယ္လိုဝင္းပြဲေတာ္ခ်ိန္ခါ နီးေနတာမို႔ အဲဒီညစာစားပြဲမွာ ဟယ္လိုဝင္းသေကၤတ တေစၦ သရဲ အရုပ္ေတြနဲ႔ ဆင္ယင္ထားတာကလည္း အမွတ္တရပါပဲ။ အဲဒီေန႔မွာ ေနဘုန္းလတ္က  ေခတ္အဆက္ဆက္ လင္းလက္ေနမယ့္ၾကယ္” ဆိုတဲ့ကဗ်ာရဲ႕ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ကို ရြတ္ဆိုခဲ့ပါတယ္။  ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၁၈ ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္တဲ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္ရဲ႕ ၄၉ ႏွစ္ေျမာက္ေမြးေန႔အမွတ္တရ အေနနဲ႔ ေနဘုန္းလတ္က ဘားအံအက်ဥ္းေထာင္မွ ေရးသားေပးပို႕ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၂ အတြက္ ကိုမင္းကိုႏိုင္ရဲ႕ အသက္ ၅၀ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔နီးလာၿပီမို႔ အမွတ္တရ ရြတ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ေနာက္ခံ သမိုင္းေၾကာင္းေလးကို ရွင္းျပတဲ့အခါ ပရိသတ္က အထူးစိတ္ဝင္စား အားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ 
ညစာစားပြဲမွာ ေနဘုန္းလတ္ ကဗ်ာရြတ္စဥ္

 ကဗ်ာဆရာႀကီး မာဗင္ဘဲလ္ (Marvin Bell) နဲ႕ IWP ဒါရိုက္တာ ခရစၥတိုဖာမာေရးလ္တို႕ အတူတူ ကဗ်ာရြတ္ဆိုခဲ့ၾကတဲ့ ပြဲကိုလည္း အလြန္သေဘာက်မိပါတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ဦးေပါင္း ထုတ္ေဝတဲ့ “Everything at once” ဆိုတဲ့ စကားေျပကဗ်ာစာအုပ္ မိတ္ဆက္ပြဲမွာ ကဗ်ာဆရာႀကီးႏွစ္ဦးဟာ တစ္နာရီေလာက္အတြင္းမွာ တစ္ေယာက္တစ္လွည့္ မရပ္မနား ကဗ်ာေတြ ရြတ္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကဗ်ာစာအုပ္ ျဖစ္ေျမာက္လာဖို႔အတြက္ ခရစၥတိုဖာမာေရးလ္က ျပည္ပႏုိင္ငံေတြမွာ ရွိေနၿပီး မာဗင္ဘဲလ္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ရွိေနခဲ့ခ်ိန္မွာ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ၁၅ လၾကာေအာင္ အျပန္အလွန္ ကဗ်ာေတြ ပို႔ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၿပီး ထုတ္ေဝခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ကဗ်ာပုဒ္ေရ အေတာ္မ်ားမ်ားကို မနားတမ္း တစ္ေယာက္တစ္လွည့္ ဖတ္ျပၿပီးတဲ့အခါ သူတို႔ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ အျခားကဗ်ာစာအုပ္ေတြကိုလည္း လက္မွတ္ထိုး ေရာင္းခ်ေပးပါတယ္။ 
မာဗင္ဘဲလ္နဲ႔ ခရစၥတိုဖာမာေရးလ္
အဲဒီအထဲက စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္က  ကဗ်ာဆရာ ၇ ေယာက္၊ ေလးရက္တာ၊ စာအုပ္တစ္အုပ္( seven poets, four days, one book)  လို႔ ေခါင္းစဥ္ေပးထားတဲ့ စာအုပ္ပါ။ ခရစၥတိုဖာမာေရးလ္ဟာ ကဗ်ာဆရာ ၆ ေယာက္ကို အုိင္အိုဝါၿမိဳ႕ကို လာေရာက္ဖို႔ ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္ တဲ့။ အဲဒီမွာ ေလးရက္တာ ေနထိုင္တဲ့အခိုက္ ေရးသားခဲ့တဲ့ ကဗ်ာေတြပါ။ ပထမဦးဆံုး ခရစၥတိုဖာမာေရးလ္က ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို အရင္ေရးပါတယ္။ သူ႕ကဗ်ာထဲက စာေၾကာင္းေတြကို က်န္ကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္စီက ပထမဆံုး စာေၾကာင္းအျဖစ္ယူၿပီး အသီးသီး ကဗ်ာဆက္ၿပီး ေရးၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီကဗ်ာဆရာအသီးသီးရဲ႕ စာေၾကာင္းေတြကို တျခားကဗ်ာဆရာေတြက ပထမဆံုးစာေၾကာင္းအျဖစ္ ခြဲေဝယူၿပီး ဆက္ေရးၾကျပန္ပါတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ကဗ်ာေတြကို စုစည္းၿပီး ထုတ္ေဝထားတဲ့စာအုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ျဖစ္လာဖို႔ ကဗ်ာေဆြးေႏြးပြဲစီစဥ္ပံု နဲ႔ ကဗ်ာထုတ္လုပ္ပံုဟာ မွတ္သားစရာပါပဲ။ 

IWP စာေရးဆရာေတြထဲမွာ ကဗ်ာရြတ္တဲ့ေနရာမွာ ထူးျခားဆန္းသစ္တဲ့ဟန္နဲ႔ ရြတ္ေလ့ရွိသူ ကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္ကေတာ့ ယူရူေဂြး ႏိုင္ငံက လူးဝစ္ဘရာဗိုျဖစ္ပါတယ္။ အိုင္အိုဝါကို ေရာက္ခါစက Pittsburg မွာ က်င္းပတဲ့ Jazz Poetry ပြဲမွာလည္း ေဘာ့စဝါနာက တီေဂ်ဒီးမားနဲ႔အတူ လူးဝစ္ဘရာဗိုဟာ သြားေရာက္ကဗ်ာရြတ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ တီေဂ်ဒီးမားေရာ လူဝစ္ဘရာဗို ႏွစ္ဦးစလုံးဟာ ကဗ်ာကို ရြတ္ဖတ္တဲ့ေနရာမွာ အထူးအေလးေပးၾကသူေတြပါ။ ပရိသတ္ကို ေစ့ေစ့ၾကည့္ၿပီး ပံုျပင္ဇာတ္လမ္းတစ္ခု ေျပာျပေနသလို အသက္ဝင္လွတဲ့ တီေဂ်ရဲ႕ စာရြက္မၾကည့္ဘဲ ကဗ်ာကို အလြတ္ရြတ္ပုံက ဆြဲေဆာင္မႈရွိသလို ဂီတေနာက္ခံ၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ လႈပ္ရွားမႈေတြပါတဲ့ ဗီဒီယိုေနာက္ခံေတြ သူ႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အသံအနိမ့္အျမင့္ရဲ႕ အားေတြကို ထည့္သြင္းၿပီး စိတ္ပါလက္ပါ ကဗ်ာရြတ္ေလ့ရွိတဲ့ လူးဝစ္ဘရာဗိုကိုလည္း လူတိုင္းက အလြန္ႏွစ္သက္စြာ အားေပးၾကပါတယ္။ 

ကံေကာင္းေထာက္မစြာပဲ ကၽြန္မဟာ ျမန္မာကဗ်ာဆရာေတြၾကားမွာလည္း ထင္ထင္ရွားရွား ၾကားဖူးေနတဲ့ ကြန္ဆက္ခ်ဴရယ္ ကဗ်ာဆရာ ကဲနက္ဂိုးလ္စမစ္ ရဲ႕ ကဗ်ာရြတ္ပြဲနဲ႔လည္း ႀကံဳႀကိဳက္ခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေဇယ်ာလင္းနဲ႔ ဆရာၿငိဏ္းေဝတို႔ရဲ႕ ေဆာင္းပါးေတြေၾကာင့္ ကဲနက္ဂိုးလ္စမစ္ အေၾကာင္းကို ရင္းႏွီးေနခဲ့တာၾကာပါၿပီ။ ေဒါင္လိုက္အစင္းေတြ ထင္းထင္းပါတဲ့ ကုတ္အက်ီေဘာင္းဘီ ဝတ္စံုျပည့္နဲ႔ ရွပ္အက်ၤီ လိေမၼာ္ေရာင္လြင္လြင္ကို စတိုင္က်က် ဝတ္ဆင္ထားတဲ့ ဂိုးလ္စမစ္ဟာ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို နာရီဝက္ၾကာေအာင္ ေရေသာက္လိုက္ လမ္းေလွ်ာက္လုိက္နဲ႔ မရပ္မနား ရြတ္ခဲ့ပါတယ္။ ကဗ်ာဆရာတစ္ေယာက္တည္းက ကဗ်ာတစ္ပုဒ္တည္းကို နာရီဝက္ၾကာေအာင္ ဆက္တိုက္ရြတ္ဆိုတဲ့ ကဗ်ာပြဲကို ကၽြန္မ တစ္ခါမွ မႀကံဳဖူးခဲ့ပါဘူး။ 

အဲဒီေန႔က ဂိုးလ္စမစ္ရြတ္ခဲ့တာကေတာ့ “အေမရိကန္၏ ေသေၾကပ်က္စီးမႈ အျဖစ္ဆိုးႀကီး ခုနစ္ခု - Seven American Deaths and Disasters”  ဆိုတဲ့ကဗ်ာရွည္ပါ။ အျဖစ္ဆိုးေတြကေတာ့ ဂၽြန္အက္ဖ္ကေနဒီ၊ ေရာဘတ္ကေနဒီ၊ ဂၽြန္လင္ႏြမ္တို႔ကို လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈေတြအေၾကာင္း၊ ခ်ယ္လင္ဂ်ာ လြန္းပ်ံယာဥ္ ပ်က္က်ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း၊ ၁၉၉၉ခုႏွစ္က ကိုလန္ဘိုင္း ေက်ာင္းမွာ လူအမ်ားအျပားကို ေသနတ္သမားတစ္ေယာက္က ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈအေၾကာင္း၊ စက္တင္ဘာ ဆယ့္တစ္ရက္ေန႔ World Trade Centre တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရတဲ့အေၾကာင္း နဲ႕ မုိက္ကယ္ဂ်က္ဆင္ ေသဆံုးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းေတြပါ။  ဂိုးလ္စမစ္ဟာ အဲဒီကဗ်ာကို အစီရင္ခံစာေတြ၊ မွတ္တမ္းေတြ၊ အသံလႊင့္ခ်က္ေတြ၊ အင္တာဗ်ဴးေတြ အစရွိတဲ့ မူလတည္ရွိၿပီးသား စာသားေတြကို အသံုးျပဳၿပီး ဖြဲ႔စပ္ခဲ့ပါတယ္။  ဂိုးလ္စမစ္ဟာ ၂၀၁၁ခုႏွစ္ က အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ အေမရိကန္ကဗ်ာပြဲေတာ္မွာလည္း အိုဘားမားနဲ႕ မီရွဲလ္တို႔ေရွ႕မွာ ကဗ်ာရြတ္ျပခဲ့ရပါေသးတယ္။ ဂိုးလ္စမစ္ရဲ႕ ေလယူေလသိမ္း အလွည့္အေျပာင္းေတြနဲ႔ ကဗ်ာရြတ္ဆိုတဲ့ အသံဟာ သူ႕ရဲ႕ စုစည္းဖြဲ႔စပ္ထားတဲ့ စာသားေတြနဲ႔ အံဝင္ခြင္က်ၿပီး အသက္မရွဴမိေအာင္ကို စိတ္ဝင္စားစရာပါ။ စာရြက္ထဲမွာ ကဗ်ာကို မ်က္စိနဲ႔ ဖတ္ရုံဆိုရင္ ဒီလိုအရသာကို မခံစားႏိုင္ဘူးလို႔ ကၽြန္မယံုၾကည္မိပါတယ္။  (Conceptual ကဗ်ာဆရာ ဂိုးလ္စမစ္၊ LP ကဗ်ာဆရာ ဘန္းစတိန္းနဲ႔ flarf ကဗ်ာဆရာမ နာဒါေဂၚဒင္တို႔နဲ႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းေတြကို ကဗ်ာေလာက ၂ မွာလည္း ေဆာင္းပါးသီးသန္႔ ေရးထားခဲ့ပါတယ္။) 
Conceptual ကဗ်ာဆရာ ကဲနက္ဂိုးလ္စမစ္

အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕မွာ ေရာက္ေနတဲ့အခိုက္ ကၽြန္မကို ေရဒီယိုကေန ကဗ်ာရြတ္ဖို႔ ဖိတ္ေခၚတာကိုလည္း ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕မွာတည္ရွိတဲ့ KRUI ေရဒီယို ရဲ႕ Lit Show လို႔အမည္ရတဲ့ FM အသံလႊင့္မႈ အစီအစဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။  ကၽြန္မအပါအဝင္ IWP စာေရးဆရာ အခ်ိဳ႕ကို အဲဒီေရဒီယိုအစီအစဥ္မွာ တိုက္ရိုက္အသံလႊင့္ၿပီး ကဗ်ာရြတ္ဖို႔ ဖိတ္ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။  ကၽြန္မနဲ႔အတူ ေရဒီယိုမွာ အသံလႊင့္ခဲ့ၾကသူေတြကေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္က ဂ်င္းန္ဗီးအာဆန္ဂ်ိဳ၊ ရုရွက အလီဆာ ဂ်နီဗာ၊  နယူးဇီလန္က ဂ်က္ဖရီပါပရိုရာဟိုးလ္မန္း၊ ဇင္ဘာေဘြက ခရစၥတိုဖာမာလာဇီနဲ႕ စင္ကာပူက စတက္ဖနီရဲ တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က စကားေျပဖတ္ၾကၿပီး တခ်ိဳ႕က ကဗ်ာဖတ္ၾကပါတယ္။ တစ္ေယာက္ကို အခ်ိန္ ၈ မိနစ္ေလာက္ ေပးထားတာမို႔ ကဗ်ာ ၂ ပုဒ္ကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ေတြကိုပဲ ရြတ္ခဲ့ပါတယ္။ “လူရိုင္းေတြေနတဲ့ရြာ” နဲ႕ “စိတ္အစြန္းေရာက္ေရာဂါနဲ႔ ၂၈ ရက္အၾကာ” တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တိုက္ရိုက္အသံလႊင့္ရတဲ့ ပထမဆံုးအေတြ႕အႀကံဳမို႕ မမွားေအာင္ သတိထားရပါတယ္။

၁၉။ ရွီကာဂိုၿမိဳ႕ ခရီးစဥ္

IWP ေလ့လာေရး ခရီးစဥ္ေတြထဲမွာ ေအာက္တိုဘာ ၁၉ ကေန ၂၁ ရက္ေန႔အထိ ကၽြန္မတို႔ကို ရွီကာဂိုၿမိဳ႕ကို ပို႔ေဆာင္ေပးမယ့္ အစီအစဥ္တစ္ခု ပါဝင္ပါတယ္။ အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕ကေန ရွီကာဂိုကို ေလယာဥ္နဲ႔ သြားလို႔လည္းရသလို ကားေမာင္းသြားရင္လည္း ၄ နာရီေလာက္ပဲ ၾကာတဲ့ ခရီးျဖစ္ပါတယ္။
မနက္ ၉ နာရီခြဲမွာ အိုင္အုိဝါၿမိဳ႕ကေန ဘတ္စ္ကားေတြနဲ႔ ထြက္ခြာခဲ့ၾကပါတယ္။ ရွီကာဂိုကို ၁ နာရီ ခြဲေလာက္ ဝင္မယ္ ခန္႔မွန္းထားၿပီး ေရာက္တဲ့ မြန္းလြဲပိုင္းမွာလည္ပတ္ဖို႔ အတြက္ ကၽြန္မတို႔ကို အစီအစဥ္ ၃ ခုထဲက တစ္ခု ေရြးခုိင္းထားပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ (၁) Frank Lloyd Wright Home and Studio / Architectural Tour (၂) Ernest Hemingway Museum/Birthplace  (၃) Poetry Foundation တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဟဲမင္းေဝးရဲ႕ ျပတိုက္ကို စိတ္ဝင္စားေပမယ့္ Poetry Foundation ကိုပဲ သြားဖို႔ ဆံုးျဖတ္လုိက္ပါတယ္။ 


Poetry Foundation ဟာ ကၽြန္မတို႔တည္းခုိတဲ့ Hyatt Chicago Millennium Mile ဟိုတယ္ကေန လမ္းေလွ်ာက္သြားရင္ နီးနီးေလးပါ။ ဟိုတယ္ကို ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ မွန္းထားတာထက္ နည္းနည္း ေနာက္က်ေနတာမို႔ Poetry Foundation ရုံးမပိတ္ခင္ အျမန္ သုတ္ေျခတင္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ေရာက္တဲ့အခါ IWP စာေရးဆရာေတြကို ရုံးက တာဝန္ရွိသူေတြက အခ်ိန္ယူၿပီး အေဆာက္အဦအတြင္းမွာ အေသအခ်ာ လွည့္လည္ျပသၾကပါတယ္။ ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္မဂၢဇင္းအပါအဝင္ အျခားမွတ္သားဖြယ္ရာ စာရြက္စာတန္းေတြကိုလည္း လက္ေဆာင္ေပးၾကပါတယ္။ (ေနာက္ေန႔မွာေတာ့ Poetry Foundation ႏွစ္တစ္ရာျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ ျပသမႈေတြ၊ တင္ဆက္မႈေတြ၊ ပိုစတာေတြကို ၿမိဳ႕ထဲက လမ္းမေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။) 
Poetry Foundation ရုံးခန္းတြင္း


Poetry Foundation မဂၢဇင္းမ်က္ႏွာဖံုးမ်ားေရွ႕တြင္အုပ္စုလိုက္ အမွတ္တရ

အဲဒီေန႔ ညေနခင္းမွာေတာ့ IWP ဝန္ထမ္းတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေကစီယာ (Kecia) က IWP စာေရးဆရာအခ်ိဳ႕ကို တရုတ္တန္းကို လုိက္ပို႔ေပးပါတယ္။ အိုင္အိုဝါၿမိဳ႕မွာ တရုတ္စားေသာက္ဆိုင္ အနည္းငယ္ရွိေပမယ့္ အာရွက လာသူေတြဟာ အိမ္ကေနထြက္ခြာလာတာ ႏွစ္လနီးပါး ၾကာလာတဲ့အခါ အာရွအစားအစာ ေကာင္းေကာင္းစားဖို႔ ေတာင့္တေနၾကတာ အမွန္ပါ။ တရုတ္တန္းက ဆုိင္ေတြထဲမွာ စီခၽြမ္အစားအေသာက္ ရတဲ့ ဆိုင္တစ္ဆိုင္ကို ေရြးခ်ယ္လုိက္ၾကၿပီး ေဟာင္ေကာင္က လင္းနဲ႔ ထုိင္ဝမ္က ခ်မ္း တို႔ ဦးေဆာင္ၿပီး အစားေသာက္ေတြ မွာၾကပါတယ္။ အဲဒီညက အရသာရွိတဲ့ ဟင္းလ်ာေတြကို စားေသာက္ၿပီး အားလံုး ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ရွီကာဂို တရုတ္တန္းတြင္ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ စားေသာက္ေနေသာ IWP စာေရးဆရာမ်ား

ေနာက္တစ္ေန႔မနက္မွာေတာ့ မနက္စာကို ဟိုတယ္ကေန လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ နံနက္ခင္းစာဆိုင္ေလးမွာ ေစာေစာစီးစီး သြားစားလိုက္ၾကၿပီး  Art Institute of Chicago လို႔အမည္ရတဲ့ ပန္းခ်ီျပတိုက္ႀကီးကို လမ္းေလွ်ာက္သြား ခဲ့ၾကပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔တည္းတဲ့ ဟိုတယ္ဟာ ၿမိဳ႕ရဲ႕ အေရးပါတဲ့ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ အခ်က္အခ်ာမွာ တည္ရွိတာမို႔ စိတ္ဝင္စားစရာေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ လမ္းေလွ်ာက္သြားရင္ အလြယ္တကူေရာက္ႏိုင္တဲ့ အကြာအေဝးမွာပါ။ ျပတိုက္ကို သြားတဲ့လမ္းမွာ Cloud Gate သို႔မဟုတ္ Chicago Bean လို႔အမည္ရတဲ့ ဖန္လံုးႀကီးနဲ႔ ပန္းၿခံတည္ရွိပါတယ္။ လမ္းတေလွ်ာက္မွာ ျမင္ရတဲ့ လွပခန္႔ညားတဲ့ အေဆာက္အဦႀကီးေတြဟာလည္း သေဘာက်စရာေကာင္းလွပါတယ္။ ခ်ီကာဂုိဟာ City of Architecture လို႔ အသိအမွတ္ျပဳခံရတဲ့ ၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ 
ရွီကာဂိုရဲ႕ ပဲေစ့ပံုဖန္လံုးႀကီး

 Art Institute of Chicago ရဲ႕ေရွ႕ကိုေရာက္တဲ့အခါ ျပတိုက္ဖြင့္ဖို႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနတဲ့ လူတန္းရွည္ကို ေတြ႕လိုက္ရပါတယ္။ ျပတိုက္က မနက္ ၁၀ နာရီခြဲမွာ ဖြင့္ပါတယ္။ အေဆာက္အဦဟာ စတုရန္းေပေပါင္း တစ္သန္းေက်ာ္က်ယ္ဝန္းၿပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဒုတိယအႀကီးဆံုး အႏုပညာျပတိုက္လို႔ သိရပါတယ္။ လက္ရာေပါင္း ၂၆၀၀၀ ေက်ာ္ကို ျပသထားပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ဟာ အဲဒီျပတိုက္မွာ ေန႔လည္စာ မစားမီအခ်ိန္အထိသာ လည္ပတ္ဖို႔ စီစဥ္ထားခဲ့တာေၾကာင့္ ျပတုိက္တစ္ခုလံုးကို ႏွံ႔စပ္ေအာင္သြားဖို႔ စိတ္မကူးေတာ့ဘဲ ကိုယ္စိတ္အဝင္စားဆံုး အထပ္ေတြကိုသာ သြားၾကည့္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။ ဗန္ဂိုး၊ မိုေနး၊ မာေနး၊ ေရႏႊား၊ ပီကာဆို၊ ဒါလီ၊ အန္ဒီဝါးဟိုး အစရွိတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ အႏုပညာရွင္တို႔ရဲ႕ မူရင္းလက္ရာေတြကို ၾကည့္ရႈရတာ စိတ္လႈပ္ရွားဖို႔လည္းေကာင္းလွပါတယ္။ 
Art Institute of Chicago ထဲက ဗန္ဂိုးရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ ပန္းခ်ီကား Bedroom in Arles

Art Institute of Chicago ထဲက အန္ဒီဝါးဟိုးရဲ႕ ေမာ္ နဲ႔အတူ

အဲဒီေန႔ကေတာ့ museum tour လို႔ပဲ ေျပာရေတာ့မွာပါ။ ေန႔လည္စာစားၿပီးတဲ့အခါမွာ ဟိုတယ္နဲ႔ အနီးဆံုးမွာရွိတဲ့ Museum of Contemporary Art ကိုလည္း သြားခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ျပတိုက္ကေတာ့ သိပ္မႀကီးလွတာမို႔ အခ်ိန္သိပ္ယူစရာ မလိုခဲ့ပါဘူး။ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ အထူးျပဳလုပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဗီဒီယိုေတြ၊ installation art ေတြနဲ႔ လက္ရွိဖန္တီးေနဆဲ အႏုပညာရွင္ေတြရဲ႕ လက္ရာေတြကိုေတာ့ အဲဒီမွာ ေလ့လာခဲ့ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အခ်ိန္သာရမယ္ဆိုရင္ တစ္ရက္မွာ အဲဒီလို ပန္းခ်ီပန္းပု အႏုပညာျပတိုက္မ်ိဳး တစ္ခုသာ ၾကည့္ရႈေလ့လာမယ္ဆိုရင္ ပိုေကာင္းမယ္ လို႔ ထင္မိပါတယ္။ ဒါမွပဲ ေက်ေက်ညက္ညက္ စိတ္ေအးလက္ေအး ခံစားႏုိင္မွာပါ။

Museum of Contemporary Art ကေနထြက္လာၿပီးတဲ့အခါ လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ မီရွီဂန္ေရကန္ႀကီးရွိရာကို လမ္းဆက္ေလွ်ာက္ၾကပါတယ္။ ေရကန္ႀကီးလို႔ဆိုေပမယ့္ ကၽြန္မမ်က္စိထဲမွာေတာ့ ပင္လယ္ႀကီးလို က်ယ္ဝန္းလွပါတယ္။ မီရွီဂန္ေရကန္ဟာ ေျမာက္အေမရိကရဲ႕ ေရကန္ႀကီး ၅ ကန္ထဲမွာ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ႕ နယ္နိမိတ္ထဲမွာ လံုးလံုးလ်ားလ်ား တည္ရွိတဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ ကန္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ ေရကန္ႀကီး ၄ ခုကေတာ့ ကေနဒါႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္စက္တည္ရွိေနၾကပါတယ္။ ေလကေလးတျဖဴးျဖဴးနဲ႕ ပင္လယ္ကမ္းစပ္လို ျဖစ္ေနတဲ့ ေရျပာျပာကမ္းေျခမွာ ခဏတျဖဳတ္နားၾကၿပီးတဲ့အခါ လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ ခ်ားရဟတ္ေတြရွိတဲ့ စည္ကားတဲ့ကမ္းေျခတစ္ေနရာကို သြားၾကရေအာင္ လို႔ ကိုရီးယားက စာေရးဆရာ အီစူးက တိုက္တြန္းလာပါတယ္။

Navy Pier လို႔ ေခၚတဲ့ ရွီကာဂိုရဲ႕ သမိုင္းဝင္ ဆိပ္ကမ္းတစ္ေနရာမွာေတာ့ မၾကာမီက်ေရာက္ေတာ့မယ့္ ဟယ္လိုဝင္းတေစၦႀကီးပြဲအတြက္ ဆင္ယင္ထားတဲ့ အရုပ္ေတြနဲ႔ ေၾကာက္စရာ ခ်စ္စရာ လွပစည္ကားေနပါတယ္။ ခ်ားရဟတ္စီးတဲ့လူေတြက စီး၊ တစ္ေန႔လံုး ေလွ်ာက္ထားရလို႔ ေျခေထာက္ေညာင္းၿပီး ထိုင္သူေတြက ထုိင္ေနခ်ိန္မွာ ကၽြန္မကေတာ့ ကမ္းနားတေလွ်ာက္ ျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာက္ရင္း ရွီကာဂိုရဲ႕ ေနဝင္ဆည္းဆာအလွကို ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္းတင္ေနမိပါတယ္။  အဲဒီပြဲခင္းထဲမွာ ကေလးေတြအတြက္ အစားအစာနဲ႔ အျမန္စား အစားအစာေတြသာ မ်ားေနတာမို႔ ညစာစားဖို႔အတြက္ ၿမိဳ႕ထဲကို ျပန္ထြက္လာၾကျပန္ပါတယ္။
ရွီကာဂိုၿမိဳ႕လယ္ျမင္ကြင္း


မီရွီဂန္ကန္ေစာင္းမွ IWP စာေရးဆရာမ်ား

Navy Pier မွ ရွီကာဂိုၿမိဳ႕ ဆည္းဆာကို လွမ္းျမင္ရစဥ္

အဲဒီေန႔ညစာကိုေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ညကလို ခမ္းခမ္းနားနား မစားျဖစ္ၾကပါဘူး။ တခ်ိဳ႕လည္း ေျခေထာက္ေတာ္ေတာ္ေညာင္းေနၾကၿပီမို႔ စားၿပီးတဲ့အခါ ဟိုတယ္ကို တန္းျပန္သြားၾကပါတယ္။ ကၽြန္မကေတာ့  ဖိလစ္ပိုင္၊ ကိုရီးယား၊ ထိုင္ဝမ္ စာေရးဆရာ ဆရာမတို႔ နဲ႔အတူ အေဆာက္အဦအျမင့္တစ္ခုကို တက္ၿပီး ညရႈခင္းကို ၾကည့္ဖို႔ စိတ္ဝင္စားမိျပန္ပါေသးတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ John Hancock Building and Observatory ဆိုတဲ့ အေဆာက္အဦႀကီးေပၚတက္ၿပီး ေကာ္ဖီေသာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ မီးေရာင္စံုေတြနဲ႔ ရႈမၿငီးတဲ့ ရွီကာဂိုရဲ႕ ညျမင္ကြင္းကို ၾကည့္ရင္း စင္ကာပူက sky park တို႔ Singapore Flyer တုိ႔ကို သတိရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မတို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာေတာ့ ဒီလို ၿမိဳ႕ရႈခင္းကို အမ်ားျပည္သူ တက္ၾကည့္လို႔ရတဲ့ အေဆာက္အဦျမင့္ မရွိေသးတာကို သတိထားမိပါတယ္။ အနီးစပ္ဆံုးကေတာ့ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား ဟိုတယ္ေရွ႕က ဆာကူရာတာဝါ အထပ္ ၂၀ မွာရွိတဲ့ ေကာ္ဖီဆုိင္ေလာက္ပါပဲ။ ဒါေတာင္မွ မွိတ္တုပ္ မီးေလးေတြနဲ႔ ရန္ကုန္ညအလွဟာ ဖြ႔႔ံၿဖိဳးတဲ့ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အကြာျခားႀကီး ကြာျခားေနပါတယ္။

ေနာက္တစ္ေန႔မွာ အုိင္အိုဝါၿမိဳ႕ကို ျပန္ၾကမယ့္ ကားေတြထဲမွာ အေစာဆံုးခရီးစဥ္ကို ကၽြန္မကေရြးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေန႔ ညေနမွာ က်င္းပမဲ့ ကဲနက္ဂိုးလ္စမစ္ရဲ႕ ကဗ်ာရြတ္ပြဲကို အမီသြားႏိုင္ေအာင္ပါ။ မနက္ေစာေစာမွာေတာ့ အခ်ိန္နည္းနည္းရေသးတာမို႔ စာေရးဆရာတခ်ိဳ႕နဲ႔အတူ မနက္စာစားဖို႔ထြက္ရင္း ကန္တစ္ပတ္ကို လမ္းေလွ်ာက္ၾကပါေသးတယ္။ အျပန္မွာ ၿမိဳ႕ထဲက မစၥစၥပီျမစ္ ျဖတ္စီးေနတဲ့ ဆိပ္ကမ္းကို ေရာက္တဲ့အရာ ကူဝိတ္က စာေရးဆရာက တားလ္ဘ္ (Taleb) က Architectural cruise tour နဲ႔ အေပ်ာ္စီးသေဘၤာၿမိဳ႕တစ္ပတ္ စီးခ်င္တယ္လို႔ အေဖာ္စပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကံမေကာင္းစြာပဲ သေဘၤာထြက္မယ့္ အခ်ိန္ဇယားက ကၽြန္မတို႔ ျပန္ရမယ့္ အခ်ိန္နဲ႔ မကုိက္ညီပါဘူး။
ဒီလိုနဲ႔ ဟိုတယ္ကို ျပန္လာၾကရင္း စကားလက္ဆံုက်မိေတာ့ ကၽြန္မက မွတ္ခ်က္ခ်မိပါတယ္။ “ဒီၿမိဳ႕မွာ ထင္ထင္ရွားရွားအျဖစ္ဆံုးကေတာ့ ျမင့္မားလြန္းတဲ့ အေဆာက္အဦ အမ်ားႀကီးရွိတာပဲ။ ကၽြန္မေနခဲ့တဲ့ ၿမိဳ႕ေတြမွာ ဒီလိုအေတြ႕အႀကံဳမ်ိဳး မရွိခဲ့ဖူးဘူး။ ၿမိဳ႕ထဲလမ္းမေတြမွာ ေလွ်ာက္သြားတဲ့အခါ အခုလုိ ျမင့္လြန္းတဲ့ အေဆာက္အဦေတြၾကားမွာ ကၽြန္မဟာ ပိုၿပီး ပုဝင္ေသးေကြးသြားတယ္လို႔ ခံစားရတယ္။ တခါတေလေတာ့ ကၽြန္မတို႔ဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေသးေသးေလးျဖစ္ေၾကာင္း အခုလို သတိေပးတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳးလို္တယ္ ထင္ပါတယ္”

တားလက္ဘ္က သူ႔ရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳတစ္ခုကို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ “ကၽြန္ေတာ္ ပထမဆံုး ေလယာဥ္စီးဖူးခဲ့တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳကို သတိရတယ္။ ျပတင္းေပါက္ကေန အျခားေလယာဥ္တစ္စီး ပ်ံသြားတာကို ေတြ႕လိုက္ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္မ်က္စိထဲမွာ အဲဒီေလယာဥ္ေလးဟာ ေသးေသးေလးရယ္။ ဒါနဲ႔ အနားမွာ အစားအေသာက္လာခ်ေပးတဲ့ ေလယာဥ္မယ္ေလးကို ေျပာလိုက္မိတယ္။ ဟိုးမွာ လွမ္းျမင္ရတဲ့ ေလယာဥ္ေလးက ေသးေသးေလးေနာ္ လို႔။ ေလယာဥ္မယ္ေလးက ကၽြန္ေတာ့္ကို ၿပံဳးၿပီးျပန္ေျပာပါတယ္။ ဟိုဘက္က ေလယာဥ္ကေန ျပန္ၾကည့္ရင္လည္း ကၽြန္မတို႔ ေလယာဥ္ကို ေသးေသးေလးလို႔ ျမင္ရမွာ။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီေလယာဥ္ဟာလည္း ကၽြန္မတို႔လို ေလယာဥ္ႀကီးပါပဲ။ ေဝးေနလို႔ပါ တဲ့။ ကၽြန္ေတာ္ သင္ခန္းစာတစ္ခုရပါတယ္။ လူေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ႀကီးမားလွတယ္လို႔ ထင္ေနတတ္ၾကတယ္” တဲ့။

အဲဒီေနာက္ ရွီကာဂိုနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ေရးမိေပမယ့္ အခုအထိ စိတ္တုိင္းမက်ေသးလို႔ အဆံုးမသတ္ရေသးပါဘူး။ “ေဒါင္လိုက္ျပန္႔ကားေနတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးထဲမွာ ငါတစ္ေယာက္တည္း ပိုၿပီးေတာ့ ပုဝင္ေသးေကြးသြား” ဆိုတဲ့ စာေၾကာင္းတစ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ ေတးထားလိုက္ပါေသးတယ္။
ရွီကာဂိုၿမိဳ႕ကအျပန္ မစၥစၥပီျမစ္နံေဘးမွာ IWP စာေရးဆရာမ်ား အမွတ္တရ

အဲဒီခရီးစဥ္အၿပီးမွာရွီကာဂိုၿမိဳ႕ကို ေနာက္ထပ္တစ္ေခါက္ထပ္ေရာက္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ေအာက္တိုဘာလကုန္မွာ ကၽြန္မရဲ႕ အမ်ိဳးသား ေရာက္လာတဲ့အတြက္ ရွီကာဂိုကို သြားၿပီး ေခၚခဲ့တာပါ။ အဲဒီတစ္ေခါက္မွာေတာ့ တစ္ေန႔တာ လည္ပတ္တဲ့အခါ ေစာေစာက တားလက္ဘ္ သြားခ်င္ခဲ့တဲ့ Architectural cruise tour ကို သြားျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿမိဳ႕လည္ေခါင္မွာ ျမစ္ႀကီးက ျဖတ္စီးေနတာလည္း ရွီကာဂိုၿမိဳ႕ရဲ႕ ထူးျခားခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ Windy City လို႔ နာမည္ေက်ာ္တဲ့ ရီွကာဂိုရဲ႕ ေလေအးေတြ တသုန္သုန္တိုက္ေနတဲ့ သေဘၤာႀကီးေပၚမွာ ခ်မ္းခ်မ္းစီးစီးနဲ႔ ထိုင္ရင္း ေရေၾကာင္းလမ္းတေလွ်ာက္ ျမင္ေနရတဲ့ အေဆာက္အဦေတြအေၾကာင္းကို ဧည့္လမ္းညႊန္ အင္ဂ်င္နီယာက ရွင္းျပတာကို နားေထာင္ရပါတယ္။ အေဆာက္အဦေတြရဲ႕ သမုိင္းသာမက ေမာ္ဒန္၊ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ပံု သေဘာတရား (ism) ေတြကိုပါ ရွင္းျပသြားတာဟာ အလြန္ကို ဗဟုသုတ တိုးေစပါတယ္။  ကၽြန္မ အႏွစ္သက္ဆံုး ေလ့လာေရးခရီးစဥ္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီတစ္ေခါက္မွာ ညေနခ်မ္းမွာေတာ့ ရွီကာဂိုရဲ႕ အျမင့္ဆံုးအေဆာက္အဦျဖစ္တဲ့ Willis Tower ကို တက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အေဆာက္အဦမွာ အျပင္ကို ထိုးထြက္ေနၿပီး မွန္နဲ႔ခင္းထားတဲ့ ၾကမ္းျပင္အေၾကာင္းကို ၾကားဖူးခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ေရာက္သြားတဲ့အခါ အဲဒီမွန္ခန္းကေလးထဲကို ေျခလွမ္းလိုက္သူတိုင္းဟာ ကိုယ့္ေျခေထာက္ေအာက္က မွန္သားၾကည္ၾကည္ေအာက္မွာ လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ အကြာအေဝးကို ျဗဳန္းစားႀကီး က်င့္သားမရဘဲ ဒူးတုန္ေျခတုန္ ျဖစ္ကုန္ၾကတာကို အခ်င္းခ်င္းၾကည့္ရင္း ရယ္ေမာၾကတာလည္း အမွတ္တရပါပဲ။  
Willis Tower ေပၚမွ မွန္ၾကည္ခန္းရႈခင္း

Willis Tower ေပၚမွ ရွီကာဂိုၿမိဳ႕အလွကိုျမင္ရစဥ္


Willis Tower ေပၚမွ ရွီကာဂိုၿမိဳ႕အလွ ညျမင္ကြင္း

ရွီကာဂိုကို ေနာက္ထပ္ေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္ျပန္ေရာက္ျဖစ္ဦးမလဲ မသိပါ။ ကၽြန္မကေတာ့ အစားအေသာက္ေတြ၊ အေဆာက္အဦေတြ၊ ၾကည့္ရႈစရာေနရာေတြ၊ ရႈခင္းျမင္ကြင္းေတြ၊ သပ္ရပ္မႈေတြ အားလံုးအတြက္ ရွီကာဂိုၿမိဳ႕ကို ႏွစ္သက္သေဘာက်မိပါတယ္။

ပန္ဒိုရာ
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပသြားပါမည္။)


၂၀၁၃ စက္တင္ဘာလ စတုိင္သစ္မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပၿပီး။  


 
အပုိင္း (၁) သို႕  
အပိုင္း(၂) သို႔



No comments: