သူမ်ားဟာလည္း မခိုးနဲ႕ ကိုယ့္ဟာလည္း အခိုးမခံရေစနဲ႕

ဒီစာကိုေရးဖို႕ ေတာ္ေတာ္စဥ္းစားပါတယ္။ ဓားခုတ္ရာ လက္လွ်ိဳမိသလို ျဖစ္မွာစိုးလို႕ပါ။ ဒါေပမယ့္ အခုလိုအခ်ိန္မွာမွ မေျပာဘူးဆိုရင္ ဒီလိုကိစၥမ်ိဳးအတြက္ လူေတြ အေလးထား အာရုံစိုက္ျခင္းကို ရဖို႕ ေနာက္ေတာ္ေတာ္နဲ႕ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေစတနာေရွ႕ထားၿပီး ေရးလိုက္ပါတယ္။ လူေတြဖတ္ေစခ်င္လို႕လည္း ဒီလိုေခါင္းစဥ္မ်ိဳး ျပဴးတူးၿပဲတဲ တမင္တပ္လိုက္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ အမွားပါရင္ ၀ိုင္း၀န္းကူညီ ျပင္ေပးပါ။ မေတာ္တဆ တိုက္ဆိုင္မႈမ်ားေၾကာင့္ အနာေပၚတုတ္က်သလို ျဖစ္သြားခဲ့ရင္လည္း ပန္ဒိုရာ အေျပာအဆို မညက္ေညာေသးလို႕သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ႀကိဳေတာင္းပန္ပါတယ္။

အေတာ္မ်ားမ်ား သိၾကမယ့္အတိုင္း သူမ်ား ဖန္တီးမႈေတြကို ကိုယ့္ဘေလာ့ဂ္မွာ ကိုယ္ပိုင္ဆိုင္ေလဟန္ လုပ္ၿပီး တင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ဘေလာ့ဂါတစ္ေယာက္ ျပႆနာတက္သြားပါတယ္။ ဒီစာကိုေရးတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ တစံုတေယာက္ကို အျပစ္တင္ေ၀ဖန္ျခင္းထက္ ဒီလိုမျဖစ္ရေအာင္ ေရွာင္ရွားႏိုင္တဲ့ နည္းေလးေတြကို ထပ္ၿပီး သတိေပးခ်င္လို႕ပါ။

ဒီကိစၥနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ေျပာဆိုေ၀ဖန္မႈ မွတ္ခ်က္ခ်ျခင္းမ်ိဳးကို ျမန္မာဘေလာ့ဂါ အမ်ားစုဟာ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ မေျပာျဖစ္ (သို႕မဟုတ္) မေျပာေသး (သို႕မဟုတ္) မေျပာရဲ (သို႕မဟုတ္) မေျပာတတ္.. (မည္သို႕ပင္ျဖစ္ေစေတာ့) ၾကေပမယ့္ ဒီလိုအျဖစ္ဟာ မေကာင္းဘူးဆိုတာ အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ လက္ခံၾကမယ္ လို႕ယူဆပါတယ္။

ပန္ဒိုရာအေနနဲ႕ ကေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ ကိုယ္တိုင္ဖန္တီးတဲ့ စာေတြကိုသာ ဘေလာ့ဂ္မွာ တင္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္တင္တဲ့စာေတြမွာ သရုပ္ေဖာ္ပံုေတြကိုလည္း ကိုယ့္ဘာသာ ဆြဲေလ့ ရွိပါတယ္။ ၉၀% ေလာက္ အမ်ားစုကေတာ့ ကိုယ့္အိုင္ဒီယာသက္သက္ နဲ႕ ပံုမွန္းဆြဲတာပါ။ တခ်ိဳ႕ေသာ ပစၥည္းေတြ နမူနာၾကည့္ဖို႕ လိုအပ္တဲ့အခါမွာေတာ့ လိုက္ရွာၾကည့္ရပါတယ္။ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ပံုမ်ိဳးကို အင္တာနက္ထဲမွာ ေတြ႕မိရင္ ေဒါင္းလုဒ္ ကူးမယူလိုက္ပါဘူး။ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ၾကည့္ပါတယ္။အိုင္ဒီယာကို ၾကည့္ပါတယ္။ အခ်ိန္ယူၿပီး ကိုယ့္ဖန္တီးမႈ ျဖစ္ေအာင္ ျပန္ဆြဲလိုက္ပါတယ္။ (ဥပမာ. စစ္အတြင္းျပဳသည့္သစၥာ ပို႕စ္က ဓားရွည္ပံု။ ဒီေနရာက ကိုယ့္အိမ္မွာ ဓားရွည္မရွိ။ ဓားရွည္ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာလည္း မျမင္ဖူးဘူးဆိုေတာ့ လတ္တေလာေတြ႕ခ်င္ရင္ အင္တာနက္က လိုက္ရွာရပါတယ္။ ျမင္ဖူးသြားေတာ့မွ ကိုယ္ႀကိဳက္သလို အေနအထားနဲ႕ ျပန္ဆြဲပါတယ္။ စက္ဘီးပံု ဆိုရင္လည္း လတ္တေလာ ကိုယ့္နားမွာမရွိရင္ ရွာေဖြၿပီး နမူနာၾကည့္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္ဘာသာ အစအဆံုး ျပန္ဆြဲပါတယ္။) ဒါဟာလည္း ကဗ်ာ သရုပ္ေဖာ္ပံုလို ေသးေသးေလး အဆင့္မို႕ပါ။ ေမာင္တိန္လုပ္သလို ပန္းခ်ီေလ့က်င့္ဖို႕ ေသေသခ်ာခ်ာ အေသးစိတ္ ပုံႀကီး ထပ္တူကူးဆြဲတာ ဆိုရင္ သူျပန္ညႊန္းေလ့ရွိသလို ဘယ္သူ႕ပံုကို ေလ့လာရန္ ကူးဆြဲသည္လို႕ ေဖာ္ျပရဦးမွာပါ။

ဓာတ္ပံုဆိုရင္လည္း ကိုယ္ပိုင္္ဆိုင္တဲ့ ပံုကို တတ္ႏိုင္သမွ် သံုးေလ့ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြဟာ ကိုယ့္ဘာသာ ဖန္တီးခ်င္တဲ့ ၀ါသနာက တစ္ေၾကာင္း ဆိုေပမယ့္ သူမ်ား ဖန္တီးမႈကို တတ္ႏိုင္သမွ် မသံုးျဖစ္ေအာင္နဲ႕ ရႈ႔ပ္ေထြးမႈေတြ ျဖစ္မွာစိုးလို႕က ပိုပါတယ္။

ဒါက ကုိယ္လုပ္တဲ့နည္းလမ္းကို ေျပာျပတာပါ။ လိုက္လုပ္ပါလို႕ မဆိုလုိဘူး။ လူတိုင္းဟာ ပံုဆြဲဖို႕ ၀ါသနာပါမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အခ်ိန္လည္း ေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

သူမ်ား ဖန္တီးထားတဲ့ လက္ရာကို ကိုယ္က အမွတ္တမဲ့ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ မသိလို႕ပဲျဖစ္ျဖစ္ ယူသံုးလိုက္တဲ့အခါ ရႈပ္ေထြးမႈေတြ ျဖစ္လာရင္ မေကာင္းပါဘူး။ ဒီလိုပဲ ကိုယ့္လက္ရာကို သူမ်ားက အလြဲသံုးစား လုပ္သြားရင္လည္း မေကာင္းပါဘူး။

အနည္းဆံုး ေအာက္ကနည္းလမ္းမ်ားနဲ႕ ကာကြယ္ဖို႕အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။

သူမ်ားလက္ရာကို ခိုးသလိုမျဖစ္ေအာင္

၁) ကုိယ္ယူခ်င္တဲ့ website မွာ IP Rights နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ terms & conditions ေတြ ေရးထားသလား ရွာၾကည့္ပါ။ ေတြ႕ရင္ဖတ္ၾကည့္ပါ။ တခ်ိဳ႕က မယူရဘူး လို႕ကို ပါတတ္ပါတယ္။
၂) သူ႕ကို ဆက္သြယ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္း ရွာပါ။ အီးေမးလ္ျဖစ္ေစ သူ႕ပို႕စ္ေအာက္မွာ မွတ္ခ်က္နဲ႕ျဖစ္ေစ ခြင့္ေတာင္းပါ။ ခြင့္ျပဳခ်က္ေစာင့္ပါ။
၃) သူက ဘာမွေဖာ္ျပမထားဘူး ဆုိရင္ တတ္ႏိုင္ရင္ မယူုပါနဲ႕။ ျပႆနာ မျဖစ္ေလာက္ဘူး ထင္လို႕ ယူခ်င္ရင္လည္း ကိုယ့္ဟာမဟုတ္ေၾကာင္း သူ႕လက္ရာျဖစ္ေၾကာင္း ဘယ္ကယူလာေၾကာင္း သူ႕ကို credit ေပးပါ။
၄) ဘယ္ကမွန္းမသိ ပိုင္ရွင္မသိပဲ ရလာခဲ့ရင္လည္း ကိုယ့္လက္ရာမဟုတ္ေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ၀န္ခံထားပါ။
၅) ဘာသာျပန္ခ်င္ မွီျငမ္းခ်င္ရင္လည္း အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ နည္းလမ္းေတြလိုပဲ လုပ္ပါ။
၆) ဘယ္လိုအေျခအေနျဖစ္ျဖစ္ မူလပိုင္ရွင္ကို credit ေပးပါ။


ကိုယ့္လက္ရာကို အခိုးမခံရေအာင္

၁) ကိုယ့္လက္ရာမွာ ကိုယ့္နာမည္ လက္မွတ္ ထုိးထားပါ။ ကိုယ့္ဘေလာ့ဂ္ဆိုက္ လင့္ခ္ကို ေဖာ္ျပထားလို႕လည္း ရပါတယ္။
၂) Creative Commons License ကို တပ္ဆင္ထားလို႕ ရပါတယ္ (တရားစြဲဖို႕အထိေတာ့ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြ အတြက္ပဲ applicable ျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုထားေပမယ့္)။ ဒါမွမဟုတ္ သူနဲ႕အလားတူ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ terms & conditions ကို ကိုယ့္ဘာသာေရးၿပီး ဘေလာ့ဂ္ တေနရာမွာ ေဖာ္ျပထားလို႕ ရပါတယ္။
၃) ကိုယ့္ကို ဆက္သြယ္ႏိုင္တဲ့ လိပ္စာ သို႕မဟုတ္ နည္းလမ္း (comment option, c box) တခုခု ေပးထားပါ။ အဲဒီလို ဆယ္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္း လံုး၀ ေပးမထားခ်င္တဲ့ ဘေလာ့ဂ္မ်ိဳးဆိုရင္လည္း ဘယ္လိုအေျခအေနနဲ႕ ယူသံုးႏိုင္ေၾကာင္း မသံုးေစခ်င္ရင္လည္း လံုး၀မသံုးႏိုင္ေၾကာင့္ ထင္ထင္ရွားရွား ေဖာ္ျပေပးထားပါ။ ကိုယ္မရွင္းမရွင္းလုပ္မိလို႕ သူမ်ားကိုလည္း သူခိုးမျဖစ္ပါေစနဲ႕။

ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကို ေရွ႕မွာလည္း ေရးဖူးပါတယ္။ ဒီလိုစာမ်ိဳးဟာ ပ်င္းစရာ ေကာင္းတယ္လို႕ ထင္မွတ္တတ္ၾကတဲ့အတြက္ သတိထားၿပီး လာဖတ္ခဲ့ၾကသလား မဖတ္ၾကသလားေတာ့ မေသခ်ာပါဘူး။ ကိုယ္တိုင္လည္း ကၽြမ္းက်င္သူ မဟုတ္ပါ။ ၾကားဖူးသေလာက္ ျပန္ေ၀မွ်ျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမးခြန္းမ်ား ေမးလိုပါက ေရွ႕ကပို႕စ္အားလံုးကို ေသေသခ်ာခ်ာဖတ္ၿပီးမွ နားမလည္တာကို ေမးဖို႕ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ အေသးစိတ္မ်ားကို ေျဖႏိုင္မယ္ လို႕လည္း အာမ မခံပါ။

ေရွ႕ကစာေတြ ျပန္ဖတ္ရန္

မူပိုင္ခြင့္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍
(http://pandora-and-pandora.blogspot.com/2008/11/blog-post.html)

မူပိုင္ခြင့္၊ Creative Commons လိုင္စင္ႏွင့္ ျမန္မာ ဘေလာ့ဂ္မ်ား - ေရးသူ။ ပုထုဇဥ္
(http://pandora-and-pandora.blogspot.com/2008/11/creative-commons.html)

ယခုမွ်ေ၀၊ အနာဂတ္ကို ပံုေဖာ္ေလ - ေရးသူ။ ပုထုဇဥ္
(http://pandora-and-pandora.blogspot.com/2008/11/blog-post_03.html)

Creative Commons လိုင္စင္မ်ား အလုပ္လုပ္ပံု - ေရးသူ။ ပုထုဇဥ္
(http://pandora-and-pandora.blogspot.com/2008/11/creative-commons_03.html )


ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ပါ။ ႏိုင္ငံဆင္းရဲေပမယ့္ အက်င့္စာရိတၱ အသိပညာ မဆင္းရဲသင့္ဘူး ဆိုတာ ႏိုင္ငံတကာအင္တာနက္ေပၚမွာ ရွိေနသူမ်ားက နမူနာျပဖို႕ မလိုအပ္ေပဘူးလား။


ပန္ဒိုရာ

Expand..

Summary..

Ten Things I Hate About Myself

လုပ္ၾကျပန္ၿပီ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အမုန္းဆံုး ၁၀ ခ်က္တဲ့။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုမ်ား မုန္းစရာလား။ ငယ္ငယ္ကေတာ့ I hate myself for loving you! ဆိုတဲ့ သီခ်င္းမ်ိဳး ဆိုဖူးရဲ႕။ အခုေတာ့လည္း ဒါမ်ိဳးေတြ သိပ္ applicable မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ (ထင္တာပဲ) :)

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အျမင္ကတ္မိသလိုလို ျဖစ္ေစတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ …

(၁) ဆရာႀကီးလုပ္တတ္ျခင္း
တကယ္ေတာ့ ဆရာႀကီးလုပ္တယ္ ဆိုတာလည္း မလြယ္ပါဘူး။ လုပ္ရမယ့္ အေၾကာင္းအရာကို ပိုင္ႏိုင္ရမယ္။ လုပ္ပံုလုပ္နည္း ကၽြမ္းက်င္ သပ္ရပ္ ပါးနပ္ရမယ္။ လုပ္ရမယ့္ ကာလံ ေဒသံကို သေဘာေပါက္ရမယ္။ ကိုယ္ဆရာႀကီးလုပ္တာကို ခံရမယ့္လူအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာအထိ ဆရာႀကီး လုပ္လို႕ ရသလဲ ဆိုတာကိုလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာထားရမယ္။ မွတ္ထားၾကေနာ္။ ဟတ္ပလား….။

(၂) ၾကြား၀ါတတ္ျခင္း
ပညာအရည္အခ်င္း ေခသူမဟုတ္၊ ရုပ္ရည္ရူပကာ အလြန္ၾကည့္ေကာင္း၊ အလုပ္အကိုင္ ႀကီးႀကီးမားမား၊ ေငြေရးေၾကးေရး ပူစရာမလို၊ ေဆြႀကီးမ်ိဳးႀကီးက ေပါက္ဖြားၿပီး အလြန္စိတ္ေကာင္းရွိသူ ဆိုေတာ့ကာ ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုယ္ အရိွအရွိအတိုင္း ေျပာမိတဲ့အတြက္ ၾကြား၀ါသလို ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။

(၃) ဆင္ေျခဆင္လက္မ်ားျခင္း
အေၾကာင္းျပခ်က္ေပးတယ္ ဆိုတာ ေပးခ်င္တိုင္း ေပးေနတာေတာ့ ဘယ္ဟုတ္ပါ့မလဲ။ အေၾကာင္းျပခ်က္မွ မေပးဘူး ဆိုရင္ ဘယ္ဟာကို ဘာေၾကာင့္ ဘယ္လို လုပ္ခဲ့သလဲ၊ တကယ္လို႕ မွားသြားရင္လည္း ဘယ္ေနရာမွာ ဘာေၾကာင့္မွားခဲ့သလဲ ဆိုတာေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး သိႏိုင္ေတာ့မလဲ။ ဒါဟာ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြ ေပးေနရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းပဲ။

(၄) စိတ္တိုလွ်င္ ခပ္ျပတ္ျပတ္ဘုေျပာတတ္ျခင္း (အထူးသျဖင့္ အြန္လိုင္းမွာ)
စိတ္တိုတယ္ ဆိုမွေတာ့ ဘုမေျပာလို႕ ဘယ္လိုေျပာရမလဲ။ ကဲ..။

(၆) ေမ့တတ္ျခင္း
အသက္ကေလး ေထာက္လာေတာ့ ေမ့တတ္ပါတယ္။ အဲလို ေမ့တတ္တဲ့ ဥပမာေတြထဲက တစ္ခုကို ေျပာျပရမယ္ ဆိုရင္ေတာ့… အဲ.. ေမ့သြားၿပီ။

(ရ) ေတြေ၀တတ္ျခင္း
ေတြေ၀တတ္တဲ့ အေၾကာင္းကိုေတာ့ ေျပာျပရင္ ေကာင္းပါ့မလား.. ေပါ့ေနာ္။ ဒါက စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတာ ဘယ္သူမွ ျမင္တာမွ မဟုတ္တာ။ ေရးခ်လိုက္လို႕ မေကာင္းဘူး ထင္တယ္ေနာ္။ အို.. ဘာျဖစ္လည္းေလ။ ေျပာေတာ့ ေျပာလိုက္ပါမယ္။ ေနပါဦးေလ.. ျပန္စဥ္းစားပါဦးမယ္။

(၈) လွ်ိဳ႕၀ွက္ဖံုးကြယ္တတ္ျခင္း (သို႕ေသာ္ ျပန္ေပၚတတ္ျခင္း)
ဟဲ..။ ဒီပို႕စ္ကိုေရးဖို႕ တက္ဂ္ထားတာကို ေရးတာ ျမန္လိုက္တာလို႕ ထင္မေနဘူးလား။ ဒါကေတာ့ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ပဲ။ ေရွ႕မွာ ဒီလိုခပ္ဆင္ဆင္ ပို႕စ္ကို ပန္ဒိုရာဘာေကာင္လဲ ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေရးဖူးတယ္ဆိုတာ ေျပာျပလို႕ေတာ့ ဘယ္ျဖစ္ပါ့မလဲ။

(၉) နေမာ္နမဲ့ ပ်ာယီးပ်ာယာ ျဖစ္တတ္ျခင္း
ဒါကေတာ့ နံပတ္ (၉) အခ်က္ပါ။ ေဟေဟ့… ၿပီးေတာ့မယ္။ အယ္.. ေနဦး ျပန္ေရၾကည့္လိုက္ဦးမယ္။ အာ.. နံပါတ္စဥ္ ေက်ာ္သြားတာကိုး။ စာဖတ္ ပရိသတ္ႀကီးေရ.. ဒီအခ်က္ကို နံပါတ္ (၈) လို႕မွတ္လိုက္ပါ။ ဟာ.. ဒါလည္း မရေသးဘူး။ အိုေက.. ဒီလိုလုပ္။ နံပါတ္ (၆)က စၿပီး နံပါတ္စဥ္မ်ားကို ဂဏန္းတစ္လံုးစီ ေလွ်ာ့ၾကည့္ပါရန္။ ဒီေတာ့ ၁၀ခု ျပည့္ေအာင္ နံပါတ္ (၉)ကို ၂ ခါ တပ္လိုက္မယ္ေနာ္။ ဟူး… ေမာသြားတာပဲ။

(၉) ပ်င္းတတ္ျခင္း
ဟိ… ၁၀ ခုျပည့္ေအာင္ အလြယ္ဆံုး ဒီတစ္ခ်က္ကို အသာေလး ထိုးထည့္လိုက္တယ္။

(၁၀) အလုပ္ကို အခ်ိန္ဆြဲကာ ေနာက္ဆံုးစကၠန္႕မွ ထလုပ္တတ္ျခင္း
တကယ္ေတာ့ ဒီအက်င့္ကို ေရွ႕မွာကတည္းက ေရးမလို႕ပဲ။ ေနာက္မွ ေရးလည္း ရပါတယ္လို႕ ေနေနတာ။ ေဟာ… ေျပာရင္း နံပါတ္ ၁၀ ေရာက္သြားၿပီ။ ကံသီေပလို႕။ က်န္ခဲ့ေတာ့မလို႕။



(မတူးတူးသာ တက္ဂ္ထားတာပါ။)

မွတ္ခ်က္။ အေလးအနက္ အမွန္အကန္ ေရးျခင္းမဟုတ္။ တခါတေလ ေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ၾကေစရန္ ေရးထားျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။

Expand..

Summary..

စကၠဴပုတီး

စကၠဴပုတီး

ကမၻာႀကီး မပ်က္သုဥ္းခင္
တေန႕ေန႕ေပါ့
မင္းလုပ္ေပးမယ့္ စကၠဴပုတီးေလး
လည္မွာဆြဲထားမယ့္ေန႕
အေရာင္စံု စိုလက္ေတာက္ပစြာ
အႀကီးအေသး မညီမညာ
မင္းသီကံုးလိုက္တဲ့အခါ
ေတာပန္းေရာင္စံုေတြၾကားက
လိပ္ျပာေတြေတာင္ ေငးသြားၾကမယ္
ျမက္ခင္းစိမ္းေပၚမွာ
ေျခဗလာထိုင္စင္း ကဗ်ာရြတ္ရင္း
ေန႕အလင္းကို ညခ်ဥ္းကပ္လာရင္
လေရာင္ကိုေခၚတဲ့သီခ်င္း မင္းကညည္းဆို
ၾကယ္ျဖဴရိပ္မွာ ေလညင္းခ်ိဳ
တိမ္ညိဳမည္း မိုးေတြသည္းလာတဲ့အခါ
ေျခဦးတည့္ရာ သံစဥ္ဆက္ရွာၾက
လက္ဖ၀ါးေတြပင့္ေျမွာက္ မိုးေပါက္ၾကားမွာ ကခုန္
သတိတရ ငံု႕ၾကည့္လိုက္ေတာ့
ေဟာ…
ငါ့စကၠဴပုတီးေလးလည္း အရည္ေပ်ာ္ေနပါေလေရာ
ငါ… ငိုေၾကြးမွာေပါ့
ၿပီးေတာ့… ငါတို႕ ရယ္ေမာလိုက္ၾကမယ္။


ပန္ဒိုရာ

Expand..

Summary..

ခ်စ္ျခင္းေမတၱာနဲ႕ လြဲခဲ့သူ

ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ လြဲခဲ့ေသာ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာမ်ား ဆိုတဲ့ အခန္းဆက္ ၀တၱဳေလးေတြ ကို ဖတ္ျဖစ္ရာကေန သူအပါအ၀င္ သူတို႕ေတြရဲ႕ ဘ၀ကို စာနာမႈ ပုိရွိလာရတယ္။ ဘေလာ့ဂ္ ပရိုဖိုင္းမွာ .. လူပ်ိဳမသိုးတသိုးေပါ့ဗ်ာ .. လို႕ေရးထားေတာ့ ၿပံဳးခ်င္ခ်င္ ျဖစ္မိေသးတယ္။ ခ်ယ္ရီပန္းေတြပံု ဘန္နာ တင္ထားခဲ့ေတာ့ ခ်ယ္ရီမွခ်ယ္ရီ ျဖစ္မေနနဲ႕ေလ တျခားပန္းေတြလည္း လွပါတယ္လို႕ ေနာက္ၾကေသးတယ္။ အဲဒီလိုေနတုန္း ျဗဳန္းဆို ငယ္ရြယ္ရိုးသားတဲ့ ကရင္အမ်ိဳးသမီးေလး တေယာက္နဲ႕ အိမ္ေထာင္ျပဳေတာ့မယ္ ဆုိေတာ့ ၀မ္းသာၾကလို႕ေလ။ အခုေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္စရာ မိသားစုဘ၀ကေလးမွ ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္မလာေသးခင္ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာေတြနဲ႕ အလြဲႀကီး လြဲခဲ့ရျပန္ၿပီေပါ့။

သူဟာ နာမည္ႀကီးတဲ့လူေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘ၀နဲ႕ရင္းၿပီး လူမသိ သူမသိ စြန္႕လႊတ္စြန္႕စားေနၾကတဲ့ အညတရေတြထဲက တေယာက္ပါပဲ။ ယံုၾကည္ခ်က္တခုကို တပ္ဆင္ၿပီး အိမ္ကေန ရြက္လႊင့္ခဲ့ရသူေတြထဲက တေယာက္ပါပဲ။ အခုေတာ့ အိမ္မျပန္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ လမ္းခုလတ္မွာ ေၾကြလြင့္ခဲ့ရွာၿပီမို႕ အလြန္ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲမိပါတယ္။

ဒီ့ထက္၀မ္းနည္းစရာ ေကာင္းတာကေတာ့ လူတေယာက္ ကြယ္လြန္တာကို ၀မ္းနည္းေၾကာင္း ေရးဖို႕ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ စဥ္းစားေနမိၿပီး ေၾကာက္လန္႕ေနရတဲ့ အေနအထားကိုပါပဲ။ ဘယ္ကလူလဲ သိရဲ႕လား။ ဘယ္ေလာက္သိသလဲ။ ဘယ္လိုိသိသလဲ။ ေစာင့္ၾကည့္ခ်င္လည္း ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ဘူး။ ႏိုင္ငံတူက ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးတူ ကိုယ့္ေသြးသားရင္းေတြ အခ်င္းခ်င္း အဟန္႕အတား အေႏွာင္အဖြဲ႕ေတြက လြတ္လပ္ရာလို႕ ထင္တဲ့ ဘေလာ့ဂ္ေတြထဲမွာ လည္ပတ္ရင္း အင္တာနက္ကမၻာမွာ ျဖတ္သန္းမိၾကရုံ ဆိုတာေလာက္ပဲေလ။ ေနာင္ဘ၀ဆိုတာ ရွိခဲ့ရင္ ၾကားမွာ ျခားထားတဲ့ တံတိုင္းႀကီးေတြ ကင္းေ၀းရာမွာ လြတ္လပ္ ေအးခ်မ္း ေပ်ာ္ရႊင္စြာ မိတ္ေဆြျဖစ္ၾကရပါေစ လို႕ဆုေတာင္းလိုက္ပါရဲ႕။

Expand..

Summary..

ျဖစ္စဥ္

ျဖစ္စဥ္

ကားမေမာင္းတတ္ေသးတဲ့သူ

စက္ဘီးကေလးပဲစီးတတ္တဲ့သူ

ေလယာဥ္ပ်ံႀကီး ေမာင္းခ်င္ခဲ့တဲ့သူ

ဒါေပမယ့္ 

လမ္းေလွ်ာက္ေနခဲ့ရတဲ့အခ်ိန္ေတြနဲ႔ပဲ ကုန္ဆုံးခဲ့ရတာပဲ။

တကယ္ေတာ့ ဘ၀ဆုိတာ

အိပ္မက္အႀကီးစားပါပဲ

အိပ္မက္ကိုတကယ္ထင္ရင္း

မိုးမလင္းခင္

ငါ့ေနရာေလးအတြက္ ခုတ္ထြင္ရေသးတယ္။

ပန္ဒိုရာ

(မွတ္ခ်က္။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္၏ အဘိဓမၼာျဖင့္ ေပါင္းစပ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။)

Expand..

Summary..

X'mas အႀကိဳ ပံုရိပ္မ်ား

ၿပီးခဲ့တဲ့ စေနက Orchard လမ္းေပၚေရာက္ခဲ့တယ္။ ခရစ္စမတ္အတြက္ မီးေတြ စထြန္းတဲ့ည ဆိုတာ မသိခဲ့ပါဘူး။

ႀကိဳဆိုပါ၏ေပါ့။ ကာတြန္းပံုေလးေတြကို ေတြ႕ရေတာ့ ေပ်ာ္စရာေကာင္းပါတယ္။

ဒါကဒိုးနတ္ ထဲမွာ အရုပ္ကေလးႏွစ္ရုပ္ ေက်ာခ်င္းကပ္

Wisma Atria ေရွ႕ လမ္းမတခုလံုးကို လွမ္းရိုက္ထားတာပါ။ 

ဒါက TANGS ေပါ့။ ေတြ႕တဲ့အတိုုင္းပဲ။

အပင္ေလးေတြကို အနီးကပ္။

မွန္ပံုးထဲက အရုပ္ကလည္း လွေနတယ္။ မီးလံုးေလးေတြနဲ႕။

ဒါလည္း အလံုးေတြေနာက္တမ်ိဳး။ ဘယ္ႏွစ္လံုးေတြ႕လိုက္လဲ။

Lucky Plaza အမိုးပါ။

ဒါကေတာ့  The Paragon ထဲမွာပါ။

ဒီခရစ္စမတ္ ဘိုးဘိုးက ေရႊေရာင္။

ခရစ္စမတ္ပင္ေသးေသးေလးေတြ ခ်စ္စရာေကာင္းလို႕ပါ။ ေစ်းကေတာ့ မေသးပါဘူး။

The Paragon ေရွ႕က အပင္။ နတ္သမီးေတြ နတ္သားေတြနဲ႕။

ေမာ့ၾကည့္တဲ့ ရိုက္ခ်က္။

ဒီဒိုးနတ္ကလည္း စားခ်င္စရာပဲလား။

The Heeren Building ကမီးေတြကို ေတာ္ေတာ္လွတယ္ လို႕ထင္တယ္။

အရြယ္မညီတဲ့ အလံုးေတြကို သီထားေတာ့ ဘယ္လိုေနလဲ။

Centre Point ထဲမွာပါ။ ေငြေရာင္ေဖ်ာ့လက္လက္ေလးေတြ။

Centre Point အျပင္ေပါ့။

ပံုေတြက်န္ေသးတယ္။ ေကာင္းႏိုးရာရာပဲ တင္လုိက္တာပါ။ ဒါက လမ္းတျခမ္းပဲရွိေသးတယ္။ Takashimaya ဘက္အျခမ္းကို မေလွ်ာက္ျဖစ္ဘူး။ ေနာက္တေခါက္သြားရင္ ပံုေတြ ထပ္ရိုက္မွာေပါ့။ လိုက္မလားဟင္။

Expand..

Summary..

မုန္တိုင္းၾကားက “ဘ၀” မ်ားသို႕ (၂)

ေမလထဲမွာ မုန္တုိင္းၾကားက ဘ၀မ်ားသို႕ ဆိုၿပီးေတာ့ ကိုလွထြန္းဆိုတဲ့ လူတစ္ေယာက္အေၾကာင္း ေရးခဲ့ဖူးတယ္။ နာဂစ္မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္ခဲ့တာ အခုေတာ့ ေျခာက္လၾကာခဲ့ၿပီ။ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေတြ လုပ္ေနၾကဆဲပါ။ ဒီႏွစ္ မိုးတြင္းကာလ ကိုေတာ့ ေက်ာ္လြန္ခဲ့ၿပီ။ ေနာင္ႏွစ္ခါ မိုးဦးက်ကို ရင္ဆိုင္ဖို႕ ဘယ္ေလာက္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနၿပီလဲ ဆိုတာေတာ့ ကြင္းဆင္းေနတဲ့လူေတြက အသိဆံုး ျဖစ္မယ္။ စီးပြားေရး အၾကပ္အတည္းေတြ အစားအစာ ရွားပါးလာမႈေတြနဲ႕အတူ ကမၻာႀကီးရဲ႕ အနားမညီတဲ့မ်ဥ္းေတြကေတာ့ ပိုပို တိမ္းေစာင္းလာေနၿပီ။ လိုအပ္ေနတဲ့ လိုအပ္ဦးမယ့္ အကူအညီေတြ ေသြးေအးသြားၿပီလား။ ေမ့မသြားေစဖို႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုလည္း သတိေပးရင္း မုန္တိုင္းၾကားက ၾကားဖူးခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကို ျပန္ေရးလိုက္ပါတယ္။

………………………………………………

မသီတာဟာ ဘိုကေလးၿမိဳ႕နဲ႕ မနီးမေ၀း ရြာေလးတရြာမွာ ေနပါတယ္။ သူ႕ေယာက်ၤား ကိုေမာင္ၿငိမ္းက န၀လီစပါးႀကိတ္တဲ့ ဆန္စက္ေတြက ဆန္ေတြကို ၿမိဳ႕နဲ႕ရြာနဲ႕ ၾကားမွာ အသယ္အပို႕ လုပ္တယ္။ အိမ္ေထာင္က်တာ ႏွစ္ႏွစ္ေတာင္ မျပည့္ေသးတဲ့ သူတို႕ေမာင္ႏွံမွာ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ ၅ လအရြယ္ သားဦးေလးလည္း ရွိတယ္။ ႏွစ္ဘက္စလံုးက မိဘေတြ မရွိၾကေတာ့တဲ့ ဥတလံုးေမာင္ႏွံမို႕ မိသားစု ေသးေသးေလးဟာ သိပ္ကို တြယ္တာ ခ်စ္ခင္ၾကပါတယ္။

ေမလဆိုတာက ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသက အိမ္ေတြအတြက္ မိုးဦးေလဦးက် အတြက္ ျပင္ဆင္ရမယ့္ အခ်ိန္ပဲေလ။ အိမ္ကို ဓနိအသစ္ ျပန္မိုးရမယ္။ ကုန္က်စားရိတ္ေတြ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုေမာင္ၿငိမ္းဟာ မိုးမက်ခင္မွာ အလုပ္ကို ပိုၿပီး ႀကိဳးစားလုပ္ပါတယ္။ ေမလဆန္းမွာေတာ့ မုန္တိုင္းလာမလိုလို သတင္းက ၾကားေနရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ဆန္ေတြက ဘိုကေလးကို သြားပို႕စရာ ရွိေနတယ္။ မသီတာက ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ကုိေမာင္ၿငိမ္းကို မသြားေစခ်င္ဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း သတင္းသိရသေလာက္ မုန္တိုင္းက ၄၅ မိုင္၊ မိုင္၅၀ ႏႈန္းေလာက္ပဲ။ စိတ္မပူနဲ႕။ ပို႕ၿပီးၿပီးခ်င္း ခ်က္ခ်င္း ျပန္လာခဲ့မယ္ ဆိုၿပီး ကိုေမာင္ၿငိမ္းဟာ ၿမိဳ႕ေပၚကို စပါးပို႕ဖို႕ စက္ေလွနဲ႕ တက္သြားပါတယ္။

၂၀၀၈ ေမလ၂ ရဲ႕ ဧည့္ဆိုးနာဂစ္ လာပါၿပီ။ မြန္းလြဲလာတာနဲ႕ ရြာထဲကို ေလေတြ စတိုက္လာတယ္။ မသီတာဟာ ကေလးကိုခ်ီရင္း ရြာထိပ္က တံတားေလးမွာ ကိုေမာင္ၿငိမ္းကို သြားေစာင့္ေနတယ္။ စက္ေလွကေတာ့ ဆိုက္မလာေသးဘူး။ ခ်က္ခ်င္း ျပန္ထြက္လာခဲ့တယ္ဆိုရင္ ညေနမေစာင္းခင္မွာ ေရာက္လာသင့္တာေပါ့ေလ။

ေမွာင္ရီပ်ိဳးစမွာေတာ့ ေခ်ာင္းထဲကေန ေရေတြ စတက္လာတယ္။ ေလက ေတာ္ေတာ္အရွိန္ျပင္းလာၿပီ။ ကေလးငယ္ငယ္ေလးနဲ႕ အိမ္ထဲမွာျပန္ေနပါဟယ္ လို႕ လူေတြက ေျပာတာနဲ႕ မသီတာလည္း အိမ္ကို ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ မိုးကလည္း ယိုလိုက္တာ။ ေစာေစာ အိမ္မိုးမထား ႏိုင္ခဲ့တာ ခက္ရၿပီေပါ့။ မသီတာဟာ ကေလးကို မိုးေရလြတ္တဲ့ ေနရာမွာ က်စ္က်စ္ဖက္ထားရင္း မုိးေတြ စဲပါေစေတာ့လို႕ ဆုေတာင္းေနရုံပဲ တတ္ႏိုင္တယ္။

ညေနေျခာက္နာရီ ထိုးေလာက္မွာေတာ့ မုိးေတြေလေတြက အသည္းဆံုးအခ်ိန္ ေရာက္ၿပီေပါ့။ ေရေတြ အိမ္ထဲ၀င္စျပဳလာၿပီ။ မသီတာဟာ ကေလးကို ပုဆိုးတစ္ထည္နဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာပတ္ အ၀တ္ေလွ်ာ္တဲ့ ေကာ္ဇလံုထဲ ထည့္ၿပီး ဘုရားတရားသာ တေနရတယ္။ သိပ္မၾကာဘူး ေရေတြက ရြာေလးကို ဖံုးသြားၿပီ။ အိမ္ကေလးလည္း သိမ့္သိမ့္ခါၿပီး ၿပိဳက်သြားေတာ့တယ္။ မသီတာလည္း ကေလးထည့္ထားတဲ့ ဇလံုကို ကိုင္ထားရင္း လိႈင္းတခ်က္ အပုတ္မွာ ေရစီးနဲ႔အတူ ကူးရင္းခတ္ရင္း ေမ်ာထြက္လာပါေတာ့တယ္။

ကိုေမာင္ၿငိမ္းတေယာက္ကေတာ့ လမ္းခုလတ္မွာလား ၿမိဳ႕ေပၚမွာပဲ ရွိေနသလား။ စိတ္ပူပူနဲ႕ ေတြးရင္းေတာရင္း အနားမွာေတြ႕ရတဲ့ ပ်ဥ္ခ်ပ္လိုလို အျပားတစ္ခုကို အတင္း ဖက္တြယ္ထားလိုက္တယ္။ ကေလးကိုလည္း မလြတ္ေစေအာင္ ကို္င္ထားရတာေပါ့။ သည္လိုနဲ႕ ညေမွာင္ေမွာင္ထဲ ကူးေနခတ္ေနလိုက္တာ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာသြားၿပီ။ အေတာ္လည္း ေျခကုန္လက္ပန္း က်ေနၿပီ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လိႈင္းခပ္ႀကီးႀကီး တစ္ခ်က္ ပုတ္လိုက္တဲ့အခါ မသီတာလည္း ေရေတြမႊန္သြားၿပီး မိုက္ခနဲ သတိလစ္သြားေတာ့တယ္။

မသီတာ သတိရလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ကမ္းစပ္တခုမွာ လဲေလ်ာင္းေနလ်က္သား ျဖစ္ေနတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ကေတာ့ ေမွာင္မဲလို႕။ ေလေတြကလည္း တိုက္ေနတုန္းပဲ။ သူ မေသမေပ်ာက္ ဒီေနရာကို ဘယ္လုိေရာက္လာသလဲဆိုတာ ဘယ္လိုမွ မသိေတာ့ဘူး။ ခ်က္ခ်င္းပဲ သတိရလိုက္တာကေတာ့ ကေလးပါပဲ။ ဟာ.. သြားၿပီ။ သူ သတိလစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကေလးကို လက္လႊတ္မိသြားၿပီေပါ့။ ေမွာင္ေမွာင္မဲမဲထဲ အနီးအနားမွာ ကေလးကို လိုက္စမ္းရွာတယ္။ ေအာ္ေခၚၾကည့္တယ္။ ကေလးငိုသံလည္း မၾကားရဘူး။ တျခား ဘယ္သူ႕အသံမွလည္း မၾကားရဘူး။ ငုိရင္းရိႈက္ရင္းနဲ႕ပဲ မသီတာဟာ လွ်ပ္စီးတခ်က္တခ်က္ လက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ကုန္းေျမလို႕ လွမ္းျမင္ရတဲ့ ဘက္ကို မွန္းၿပီး ဆက္ေလွ်ာက္ခဲ့တယ္။

ေလွ်ာက္ရင္းနဲ႕ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာ မီးေရာင္ ပ်ပ်ေလး ေတြ႕လိုက္တယ္။ လူေန ရပ္ကြက္တခုကို ေတြ႕လိုက္ရပါတယ္။ အနီးဆံုး အိမ္တလံုးကို တံခါးေခါက္ရင္း က်မမုန္တိုင္းမိလာလို႕ပါ ခဏ ၀င္နားပါရေစလို႕ အားတင္းၿပီး ေျပာလိုက္တယ္။ အဲဒါဟာ ဘိုကေလးၿမိဳ႕ရဲ႕ ရပ္ကြက္တခုပါပဲ။

အိမ္ထဲမွာေတာ့ သေဘာေကာင္းပံုရတဲ့ အိမ္ရွင္ မိသားစုရယ္။ သူ႕လို မိုးခိုလာၾကတဲ့ ဒုကၡေရာက္သူ တခ်ိဳ႕ရယ္ကို ေတြ႕လိုက္ရပါတယ္။ မသီတာဟာ သူ႕ျဖစ္ေၾကာင္းကုန္စင္ကို ေျပာျပၿပီး အဲဒီညအဖုိ႕ အဲဒီအိမ္မွာ နားလိုက္ပါေတာ့တယ္။ နားေထာင္ရသူေတြကလည္း ေပ်ာက္သြားတဲ့ ကေလးအတြက္ စုတ္တသတ္သတ္နဲ႕ ကရုဏာသက္ေနၾကေတာ့တာေပါ့။

ေနာက္တေန႕မိုးလင္းမွာေတာ့ မုန္တိုင္းက အရွိန္ျပယ္ေနပါၿပီ။ တည္းခိုခဲ့တဲ့ တျခားလူေတြကေတာ့ အိမ္ရွင္ကို ႏႈတ္ဆက္ၿပီး ၿမိဳ႕ထဲကို ထြက္လာၾကတယ္။ မသီတာကေတာ့ တညလံုး ေမာေမာပန္းပန္းမို႕ အိပ္ေပ်ာ္ေနဆဲပါပဲ။ အိမ္ရွင္ေတြကလည္း သနားလို႕ မႏႈိးပဲ ထားလိုက္ၾကတယ္။

ၿမိဳ႕ထဲေရာက္တဲ့အခါ အဲဒီလူေတြဟာ တျခားအိမ္ေတြမွာ မိုးခိုလာခဲ့ၾကတဲ့ သူတို႕ရဲ႕ အသိမိတ္ေဆြေတြနဲ႕ မေသမေပ်ာက္ ျပန္ေတြ႕ၾကေတာ့ ၀မ္းသာအားရ ႏႈတ္ဆက္ၾကရင္း သူ႕အေတြ႕အႀကံဳ ကိုယ့္အေတြ႕အႀကံဳ ဖလွယ္ၾကတယ္။ ကေလးေပ်ာက္ၿပီး ေရာက္လာတဲ့ မသီတာ အေၾကာင္းကို ေျပာလိုက္ေတာ့ ဟိုလူေတြကလည္း အံ့ၾသစြာနဲ႕ သူတို႕ တည္းတဲ့အိမ္ကို ေရာက္လာတဲ့ ဇနီးေမာင္ႏွံရဲ႕ အေၾကာင္းကို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

ဘိုကေလး ၿမိဳ႕နယ္ထဲက တျခားရြာတရြာမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ကိုေအာင္နဲ႕ မခင္ေလး တို႕ဟာ မုန္တိုင္းေမွာင္ေမွာင္ ေရျပင္ထဲမွာ ကူးရင္းခတ္ရင္းနဲ႕ ဘုိကေလးၿမိဳ႕ရဲ႕ ကမ္းတေနရာကို ေရာက္လာၾကတယ္ တဲ့။ ေရစပ္စပ္မွာ အထုတ္ကေလး တစ္ထုတ္ကုိ ၀င္ခလုတ္တိုက္မိသတဲ့။ အသံလိုလုိ ၾကားလိုက္ရလို႕ ေကာက္ကိုင္ၾကည့္လိုက္တာ လသားအရြယ္ ကေလးေလး တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ သူတို႕ ေကာက္ခ်ီလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ကေလးက ထငိုတာမို႕ အံ့လည္းအ့ံၾသ ၀မ္းလည္း၀မ္းသာ သြားၾကတယ္။ အနီးအနားမွာ ရွာၾကည့္ေတာ့လည္း လူသူ ဘယ္သူမွ မရွိၾကဘူး။

ဒီေလာက္ မုန္တိုင္းေတြၾကားထဲက ရွင္က်န္ရစ္တဲ့ ကေလးေလးကို ဘုရားမ လို႕ရတာပဲလို႕သာ မွတ္လိုက္ၾကတယ္။ သူတို႕ ဇနီးေမာင္ႏွံမွာလည္း သားမမီး မထြန္းကားၾကေသးတာမို႕ ဒါဟာ ကိုယ္နဲ႕ထိုက္လို႕ ရတဲ့ကေလးပဲ လို႕ ေတြးလိုက္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ ေရွ႕ကို ဆက္ေလွ်ာက္သြားရင္း ဘိုကေလးၿမိဳ႕ထဲ ေရာက္လာၿပီး ေတြ႕တဲ့ အိမ္တအိမ္မွာ ၀င္မိုးခိုေတာ့ ကေလးကို ေကာက္ရခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းနဲ႕ ပိုင္ရွင္ရွာမေတြ႕ခဲ့ရင္ ေမြးစားမယ္ လို႕ ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကိုေအာင္နဲ႕ မခင္ေလးတို႕လည္း အိုးပ်က္အိပ္ပ်က္ အ၀တ္တထည္ ကိုယ္တခု ဘ၀ကို ေရာက္ေနပါၿပီ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီေလာက္တိုက္တိုက္ ဆိုင္ဆိုင္ လာေတြ႕ရတဲ့ ကေလးေလးကို ေအးအတူ ပူအမွ် ေမြးစားလိုက္ပါမယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကတယ္။

အဲဒီအေၾကာင္းကို ၿမိဳ႕ထဲလမ္းမွာ ဆံုေတြ႕သူ အခ်င္းခ်င္း ေျပာျဖစ္တဲ့အခါ ဒါ မသီတာ ေပ်ာက္သြားတဲ့ ကေလးမ်ား ျဖစ္ေနမလားလို႕ ထင္လိုက္ၾကတယ္။ ကေလးက ေယာက်ၤားေလးျဖစ္ပံုနဲ႕ အသက္အရြယ္ကလည္း တိုက္ဆိုင္ေနတယ္ေလ။ ဒါနဲ႕ပဲ သူတို႕ဟာ ကိုယ့္ဒုကၡေတြကို အသာေဘးခ်။ လူခြဲၿပီး ကေလးရွိရာ အေၾကာင္းၾကားတဲ့လူက ၾကား မသီတာဆီ ျပန္တဲ့လူက ျပန္နဲ႕ အလုပ္ရႈပ္သြားၾကပါတယ္။

မသီတာ အိပ္ရာက ႏိုးလာေတာ့ ဒီသတင္းကို ၾကားလိုက္ရပါတယ္။ ကေလးနဲ႕ ဆံုေတြ႕ရတဲ့အခါမွာေတာ့.. အို.. ဒါ သူ႕ကေလးမွ သူ႕ကေလး အစစ္ပဲ။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ကုန္ၿပီလို႕ တညလံုး ငိုထားခဲ့ရတဲ့ မသီတာဟာ ၀မ္းသာလြန္းလို႕ ငိုရျပန္ပါတယ္။ ကေလးေကာက္ရတဲ့ ေမာင္ႏွံေရာ ဆံုေတြ႕ေပးဖို႕ လုပ္ေပးၾကတဲ့လူေတြေရာ အားလံုးလည္း ၀မ္းသာ၀မ္းနည္းေပါ့။

မသီတာရဲ႕ ခင္ပြန္း ကုိေမာင္ၿငိမ္းရဲ႕ သတင္းကို စံုစမ္းလိုက္တဲ့အခါေတာ့ စိတ္မေကာင္းစရာပဲ။ မုန္တိုင္းသတင္းေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေပၚကလူေတြက ၀ိုင္းတားေနၾကတဲ့ ၾကားထဲက အိမ္ကို ကတိေပးထားတဲ့ အတိုင္း ဆက္ဆက္ ျပန္လာခဲ့တဲ့ ကိုေမာင္ၿငိမ္းရဲ႕ စက္ေလွတစီးလံုးဟာ လမ္းမွာတင္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့တယ္။

အဲဒီလို ကေလးတစ္ေယာက္နဲ႕ လက္မဲ့ က်န္ခဲ့တဲ့ မသီတာကို ဘာမွန္းမသိေသးတဲ့ ေရွ႕ဘ၀ ခရီးက ဆီးႀကိဳေနပါေတာ့တယ္။

……………………………………


ဒါဟာ မုန္တိုင္းၾကားမွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္မွန္တခုကို အေျခခံၿပီး နာမည္ေတြ ေျပာင္းလဲ ေရးထားတာပါ။ ဒီလို ေၾကကြဲစရာ အျဖစ္ေတြနဲ႕ အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူေတြဟာ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ေဒသမွာ သိန္း သန္း ခ်ီေနလိမ့္မယ္။ တာ၀န္ရွိသူေတြ တာ၀န္ယူသူေတြက အရွိန္မေလ်ာ့တမ္း ဆက္လုပ္ၾကဖို႕ လုိပါတယ္။ အေ၀းေရာက္ေနသူေတြကလည္း သနားေနရုံနဲ႕ မၿပီးပါဘူး။ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါ ေရတုိ ကူညီလိုက္ရုံနဲ႕လည္း ေျပလည္သြားမယ့္ ကိစၥမဟုတ္တဲ့အတြက္ ကိုယ္တိုင္ ဆက္လက္ လုပ္ႏိုင္တာေတြ ရွိပါေသးတယ္။ ကူညီလိုရင္ေတာ့ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြ အမ်ားအျပား ထဲက MBEAN ဆိုတဲ့ အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ကို ညႊန္းဆိုခ်င္ပါတယ္။

MBEAN ကေတာ့ ဘေလာ့ဂါ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာရဲမြန္ျမင့္ ပါ၀င္တဲ့ ေစတနာ၀န္ထမ္း အဖြဲ႕တစ္ခုပါ။ ကုိယ့္ႏိုင္ငံကို ျပန္ၿပီး ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သြားမကူညီႏိုင္ေပမယ့္ အေ၀းကေန ဆက္လက္ ကူညီလိုတယ္ဆိုရင္ေတာ့ တစ္က်ပ္တစ္ျပားျဖစ္ျဖစ္ ထည့္၀င္ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ေတြ တေန႕စားေနတဲ့ ထမင္းတစ္နပ္မွာ နည္းနည္း ေခၽြတာလိုက္မယ္၊ ဇိမ္ခံကိစၥေတြ နည္းနည္း ေလွ်ာ့လိုက္မယ္ ဆုိရင္ သူတို႕ေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြအတြက္ေတာ့ အေျပာင္းအလဲပဲ မဟုတ္ပါလား။

MBEAN website လိပ္စာ။ http://mbean.org.uk
MBEAN ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ သိခ်င္ရင္ အစီရင္ခံစာေတြကုိလည္း အဲဒီမွာ သြားဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေငြကိုလည္း အဖြဲ႕၀င္ေတြကတဆင့္ ျဖစ္ျဖစ္ credit card ကတဆင့္ျဖစ္ျဖစ္ paypal ကျဖစ္ျဖစ္ လွဴဒါန္းႏိုင္ပါတယ္။



မုန္တိုင္းၾကားက “ဘ၀” မ်ားသို႕ (၁)

ပန္ဒိုရာ

Expand..

Summary..

က်ီးမႏိုးခင္ေရးတဲ့စာ

မႏွစ္က တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ညက လမင္းႀကီးသာေနရင္ ေကာင္းကင္ႀကီးကို ၾကည့္ၿပီး တခုခုေရးပါလားလို႕ ေျပာတဲ့လူကေျပာလို႕ လျပည့္၀န္းႀကီးကို ရိုက္ထားတဲ့ ဓာတ္ပံုေလးေတြ တင္ရင္း ဒီစာေလး ေရးျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီေန႕လည္း ညက်ရင္ အျပင္ထြက္ၿပီး လေရာင္ကို လုိက္ဖမ္းဦးမွပါပဲေလလို႕ စဥ္းစားေတာ့ မိုးက တေန႕လံုးရြာေနတယ္။ လသာဖို႕ေ၀း ၾကယ္ကေလး တလံုးတေလ ေတာင္ မရွိဘူး။

ဒါက မႏွစ္က လ ပါ။


လတ္တေလာ သတင္းေတြေၾကာင့္ စိတ္ေတြ အေရာင္မထြက္ႏိုင္ပဲ မြဲေျခာက္ေျခာက္ ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တခ်ိန္ ေတာက္ပခဲ့တဲ့ ေဆးေရာင္စံုေတြနဲ႕ ျပန္ျခယ္ၾကည့္ရရင္ေတာ့ က်ီးမႏိုးပြဲ လုပ္ခဲ့တာကို သတိရပါတယ္။

တန္ေဆာင္မုန္းလမွာ ေစာရနကၡတ္က ကြန္႕ျမဴးသတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ လူငယ္ေတြဟာ ခိုးခ်င္၀ွက္ခ်င္ စိတ္ေတြ ေပၚလာၿပီး ခင္မင္သူေတြရဲ႕ ပစၥည္းေတြကို ၀ွက္ထားတာတို႕ ဟိုေနရာ ဒီေနရာ ေရႊ႕ထားတာတို႕ လုပ္ၿပီး က်ီစယ္ ေနာက္ေျပာင္ၾကတယ္တဲ့။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အေတာ္ၾကာၾကာ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူဘ၀က မိန္းကေလးေတြခ်ည္း အတူတူေနၾကတဲ့ ေနရာတခုမွာ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ညကို ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကပံုကုိ သတိရတယ္။

ကိုယ္ရယ္ ကိုယ္နဲ႕ ခုတင္ခ်င္းကပ္လ်က္ သူငယ္ခ်င္းရယ္ ဘယ္သူ႕ကို ဘယ္လို ေနာက္ရင္ ေကာင္းမလဲ ဆိုတာ ထိုင္စဥ္းစားၾကတယ္။ ညဦးပိုင္းမွာ စဥ္းစားေနၾကတုန္းပဲ စာေမးဖို႕ဆိုၿပီး သူငယ္ခ်င္း တခ်ိဳ႕ အခန္းထဲ ေရာက္လာတယ္။ သိပ္ေတာ့ မသကၤာလွဘူး။ တကယ္ဆို သူတို႕နဲ႕ ကိုယ္တို႕ကလည္း ေမဂ်ာတူတာမဟုတ္။ အတန္းကလည္း ငယ္ေသးတယ္။

သူတို႕ျပန္သြားတဲ့အခါ ခုတင္ေပၚက ဆင္းမယ္ႀကံေတာ့ ပါသြားၿပီ။ ဘာမွတ္လဲ။ ဖိနပ္။ အိမ္ေနရင္းစီးတဲ့ ဖိနပ္ေတြ မရွိေတာ့ဘူး။ သို႕ေသာ္လည္း ဒင္းတို႕ ေပ်ာ္သြားမွာစိုးလို႕ မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ၿပီး အသာေလးပဲ ေနလိုက္တယ္။ နည္းနည္း ညဥ့္နက္လာေတာ့ အခန္းအျပင္မွာ ဆူဆူညံညံအသံေတြ ရယ္သံေတြၾကားလို႕ ထြက္ၾကည့္လိုက္ေတာ့…။ အခန္းေတြရဲ႕ အလယ္ ေအာက္ထပ္ကိုဆင္းတဲ့ ေလွခါးေပါက္ မွာ ႀကိဳးရွည္ရွည္ တစ္ေခ်ာင္းနဲ႕ငါးေျခာက္ေတြသီသလို သီၿပီး တန္းစီခ်ထားတာ ဖိနပ္ေတြသာမက အက်ီတခ်ိဳ႕နဲ႕ အတြင္းပစၥည္းေတြ…။ မိန္းကေလးေတြ အားလံုးလည္း တ၀ါး၀ါး တဟားဟား ကိုယ္ပစၥည္း ကိုယ္ျပန္ရွာၾကေပါ့။

အဲဒီလိုနဲ႕ ညဥ့္နက္လို႕ လူေတြ အိပ္တဲ့လူအိပ္ေနၿပီ။ ကိုယ္တို႕အခန္းမွာက ကိုယ္တို႕ ႏွစ္ေယာက္အျပင္ ေနာက္တစ္ေယာက္ရွိေသးတယ္။ သူက သိပ္ၿပီးရိုးသေလာက္ သေဘာလည္းေကာင္းပါတယ္။ ႀကံစည္ထားတဲ့အတိုင္း ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းက သူ႕ကို အခန္းျပင္ ခဏ ေခၚထုတ္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ လႈပ္ရွားပါေတာ့တယ္။

ေနာက္ေတာ့ သူတို႕ ျပန္၀င္လာတယ္။ ကိုယ္တို႕ ႏွစ္ေယာက္က ေစာေစာ အိပ္ေတာ့မယ္ ဆိုၿပီး အိပ္ရာ၀င္ၿပီး အိပ္ၾကပါေတာ့တယ္။ ရိုးသားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေလးက စာက်က္ေနေတာ့ ေတာ္ေတာ္နဲ႕ မအိပ္ေသးဘူး။ အိပ္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏွစ္ေယာက္ဟာ သူအိပ္ေတာ့မယ့္ အခ်ိန္ကို ေစာင့္နားေထာင္ေနၾကတယ္။ သူစာက်က္ၿပီးလို႕ အိပ္မယ္ဆိုၿပီး ျခင္ေထာင္ကို ဆြဲခ်သံကို ၾကားလိုက္ရတယ္။ အဲဒီမွာ ေတြ႕ေတာ့တာပဲ။

၀ရုန္းသုန္းကားနဲ႕ ျခင္ေထာင္ကို ဟိုဘက္ေထာင့္ကဆြဲခ်ၾကည့္ ဒီဘက္ေထာင့္က ဆြဲခ်ၾကည့္နဲ႕ နဲ႕ ဘယ္လိုမွမရလို႕ သူ နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလိုပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ သူအဆင္သင့္ ျပင္ထားတဲ့ ျခင္ေထာင္ကို ကိုယ္က ေျပာင္းျပန္လွန္ၿပီး ျပန္ေထာင္လိုက္တာကိုး။ ဆြဲခ်ရမယ့္ အပိုင္းက ေခါင္မိုးေပၚမွာ ေရာက္ေနတာေပ့ါ။ ေနာက္ေတာ့ သေဘာေပါက္သြားတယ္။ ကိုယ္တို႕လုပ္တယ္ဆိုတာ သူ သိေတာ့သိမွာေပါ့။ ကိုယ္တို႕ကို တစ္ခြန္းႏွစ္ခြန္း လွမ္းေခၚၾကည့္ေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီက တုတ္တုတ္မလႈပ္ အိပ္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနတယ္ ဆိုေတာ့ ဘာမွမေျပာေတာ့ပဲ ျခင္ေထာင္ေလး ျပန္ျဖဳတ္ ျပန္ေထာင္ၿပီး အိပ္သြားပါေတာ့တယ္။

အျပင္မွာေတာ့ အဲဒီည ဘယ္သူေတြ ဘယ္လိုဆက္ ေသာင္းက်န္းၾကလဲ မသိပါဘူး။ အိပ္လိုက္ၾကတယ္။ မနက္ေတာ့ ၅ နာရီေလာက္မွာ အသာေလး အိပ္ရာထၾကတယ္။ ညက ဖိနပ္လာခိုးထားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြထဲက ႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ရုပ္ေျပာင္ပံုကို ကိုယ္ကဆြဲတယ္။ ၿပီးေတာ့ အလိုရွိသည္ ဆုေငြ ဘယ္ေလာက္ ဆိုၿပီး သူတို႕ အခန္းေရွ႕မွာ သြားကပ္တယ္။ ေနာက္တခန္းကိုက်ေတာ့ အခန္းေရွ႕ကေန တုတ္တေခ်ာင္းနဲ႕ ကန္႕လန္႕ ခံထားလိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ အသာေလး ကုိယ့္အခန္း ျပန္အိပ္ေနေတာ့တာေပါ့။ မိုးလင္းလာေတာ့ ဆူဆူညံညံေပါ့ေလ။ မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနလိုက္တယ္။ အမယ္.. ကာတြန္းပံု အဆြဲခံရတဲ့ ႏွစ္ေယာက္က သူတို႕ပံုေတြ တူတယ္ဆိုၿပီး သေဘာေတာင္က်လို႕ ဆုိပဲ။ တုတ္နဲ႕ အပိတ္ခံရတဲ့ အခန္းကေတာ့ ထြက္မရလို႕ ေဘးခန္းက ဖြင့္ေပးရတယ္။

အခုလည္း က်ီးမႏိုးပြဲကို ဘေလာဂ့္ေတြထဲမွာ ဘယ္လိုလုပ္လို႕ရႏိုင္မလဲ ဆိုၿပီး ေတြးၾကည့္ ေနမိေသးတယ္။ ရပ္ကြက္ထဲမွာ ဆိုင္းဘုတ္ေတြ ေျပာင္းခ်ိတ္ၾကသလို ဘန္နာေတြ ေျပာင္းခ်ိတ္လို႕ရရင္ ရယ္ရမယ္။ တံခါး၀မွာ ကန္႕လန္႕ခံ ထားသလို ဆီပံုးေတြကို သြားဆို႕လိုက္ရမလား။ အခ်စ္ကဗ်ာ ႏုႏုရြရြေရးတဲ့ ဘေလာဂ့္မွာ တရားစာေရးတဲ့ ဘေလာ့ဂ္က သံေ၀ဂပို႕စ္ကို ျဖဳတ္ခိုးၿပီး သြားတင္လိုက္တာတုိ႕ ဘာတို႕။ ဒီလို လိုက္ေမႊလို႕ရရင္ ဘယ္လိုေနမလဲေပ့ါ။ က်ီစားသန္က ရန္မ်ား၏ ေတာ့ မျဖစ္ေအာင္ သတိထားရမယ္။

အားလံုး ခဏျဖစ္ျဖစ္ ၿပံဳးေပ်ာ္ႏိုင္ၾကပါေစ။

Expand..

Summary..

အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္

အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္

ဒါဟာ ကလီေရွးျဖစ္ေနတဲ့ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုျဖစ္တယ္
ဟုိနားဒီနား ေလွ်ာက္သြားေနတဲ့ ေ၀ါဟာရ
ဒါေပမယ့္ ေရြးခ်ယ္စရာက မရွိေတာ့ဘူး
ေရွ႕မွာ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္စာႀကီးက ပက္လက္ေမ်ာေနတယ္
ေနာက္ျပန္လွည့္ၾကည့္လုိက္ေတာ့လည္း ေမ်ာခဲ့တာ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ပဲ
ေခါင္းငံု႕ေနလိုက္မလား ၾကာသြားမယ္အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္
ဒါဆိုေခါင္းေမာ့ၾကည့္ရဲသလား ေတြ႕သြားမယ္အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္
အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္လံုးလံုး အိပ္မက္ကတစ္မ်ိဳးထဲရယ္
အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေထာင္ေခ်ာက္ထဲမွာ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေတးေတြပဲ တီးၾကဆိုၾက
ဒီလိုဆို ေနာင္အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ၾကာဘ၀ေတြထဲကလည္း
အသက္ႏွစ္ဆယ္ ထည့္ထည့္ႏုတ္ေနၾကရဦးမယ္
အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ကိုရင္းၿပီး အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ကို ဖဲ့ထုတ္ဖို႕တဲ့
သို႕ျဖစ္ေလရာ ခင္ဗ်ားတို႕နဲ႕ က်ဳပ္တို႕ စကားတစ္ခြန္းေလာက္ ေျပာလိုက္တိုင္းမွာ
အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္စာ တန္ေနတာ ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ပါနဲ႕ …။

ပန္ဒိုရာ

Expand..

Summary..

စက္ဘီးကေလး

စက္ဘီးကေလးတစ္စီး ရွိသည္ဆိုပါစို႕။ ေျမနီနီ လမ္းကေလးတစ္လမ္း ရွိသည္ဆိုပါစို႕။ လမ္းကေလး၏ ေဘးတဘက္တခ်က္မွာ ေတာပန္းေလးေတြ ျမက္ပင္ေတြ အၿပိဳင္းအရိုင္း ေပါက္ခ်င္ေပါက္ေနမည္။ လယ္ကြင္းေတြျဖင့္ စိမ္းခ်င္စိမ္းေနမည္။ စက္ဘီးကေလး လိမ့္သြားဖို႕ လမ္းကေလးတစ္ခုသာ လိုအပ္ပါသည္။



ေျမနီလမ္းေလးလား။ ကတၱရာလမ္းေလးလား။ ေျမခံမာၿပီး ေခ်ာေမြ႕ေသာ လမ္းကေလး မျဖစ္လွ်င္ေတာ့ သြားရတာ နည္းနည္းခက္မည္။ လမ္းကေလး ပီပီျပင္ျပင္ မဟုတ္လွ်င္ ဘယ္လိုျဖစ္လာမလဲ။ တကယ္ေတာ့ လမ္းကေလးရယ္လို႕ ရွိမေနလည္း စက္ဘီးကေလး တစ္စီးသာ ရွိခဲ့လွ်င္ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ တြန္းတြန္းတိုက္တိုက္ ျဖတ္ေက်ာ္မသြားႏိုင္ဘူးလား။ ဒါဆိုလွ်င္ေတာ့ လမ္းကေလး ေဖာက္မထားလည္း ကိစၥမရွိေတာ့။ စက္ဘီးကေလးက ဆက္လက္ေျပးလႊားေနပါဦးမည္။

စက္ဘီးကေလးဆိုသည္မွာ စက္အားကိုးျဖင့္ အလိုအေလ်ာက္ ေျပးလႊားႏိုင္ေသာ ယာဥ္တစ္စီးမဟုတ္။ ေျခေထာက္ျဖင့္ နင္းဖုိ႕လိုသည္။ ေျဖးေျဖးနင္း။ ျမန္ျမန္နင္း။ တစ္ခ်က္ခ်င္းနင္း။ အားကုန္နင္း။ ေမာလွ်င္ ခဏနားရင္း အရွိန္ကေလးျဖင့္ ဆက္လွိမ့္သြား။ အေကြ႕ဆို လက္ကိုင္ကို ထိန္း။ ကုန္းဆင္းကေလးဆိုလွ်င္ေတာ့ သတိျဖင့္ ေလွ်ာခ်ရမည္။ ကုန္းျမင့္ျမင့္ကို တက္ဖို႕ ခပ္ေ၀းေ၀းကတည္းက အရွိန္ယူထားရမည္။ တစ္ေယာက္တည္းလား။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး စီးမွာလား။ တခုခုကို သယ္ေဆာင္ၿပီး စီးမွာလား။ လက္ႏွစ္ဘက္လံုး လြႊတ္စီးလွ်င္ေတာ့ စြန္႔စားမႈ မ်ားလြန္းသည္ဟု မထင္ဘူးလား။



စက္ဘီးကေလးျဖင့္ ေက်းလက္ရနံ႕ကို သယ္လာခ်င္ပါသည္။ တ၀က္တပ်က္သာ စက္မႈဆန္လာသည့္ ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခုကို ကိုယ္စားျပဳလို႕ေပါ့။ ညေနခင္း၏ ကန္ပတ္လမ္းကေလးမွာ ေလျပည္ေအးေအးလည္း သာသာ တိုးေ၀ွ႕ေနေစခ်င္ေသးသည္။ အဲသည္လိုအခ်ိန္မွာ ေကာင္ကေလးက ေရွ႕ကနင္းလို႕ ေကာင္မေလးက ကယ္ရီယာခုံမွာ ထိုင္လို႕ ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ လမ္းက ဆိုးလို႕ျဖစ္ျဖစ္ အေကြ႕ကိုေရာက္လို႕ျဖစ္ျဖစ္ ဒါမွမဟုတ္ ေကာင္ကေလးကိုက စက္ဘီးလက္ကိုင္ကို တမင္ လႈပ္ယမ္းလိုက္လို႕ျဖစ္ျဖစ္ စက္ဘီးကေလး ယိမ္းခနဲ ျဖစ္သြားတဲ့အခါ…။ ေကာင္မေလးက ေၾကာက္တတ္လို႕ ဒါမွမဟုတ္ ေၾကာက္ခ်င္ေယာင္ ေဆာင္လိုက္တဲ့အခါ ….။

ေစတီျဖဴျဖဴေလးရွိရာ ကုန္းျမင့္ကေလးအတိုင္း တက္လာမည္။ ျမစ္ကမ္းတေလ်ာက္ ကမ္းနားလမ္းကေလးအတိုင္း ျပန္ဆင္းသြားမည္။ သစ္သားျပားေလးမ်ား မညီမညာခင္းထားေသာ တံတားေလး ရွိခဲ့လွ်င္ေတာ့ ဂ်လိမ္းဂ်လိမ္းျဖင့္ အသံျမည္ဦးမည္။ ဗြက္အိုင္ကို ေက်ာ္မည္။ ေစ်းတန္းကေလးကို ျဖတ္မည္။ ေခါင္းရြက္ဗ်တ္ထိုး ေစ်းသည္မ်ား။ လမ္းေဘးေစ်းသည္မ်ား။ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ခံုပုကေလးမ်ား။ လူေတြ ပိတ္ဆို႕လြန္းလွ်င္ေတာ့ ခဏဆင္းၿပီး တြန္းရပါမည္။ မိုးရြာခဲ့သည္ဆိုပါစို႕။ ထီးကို လက္တစ္ဖက္က ကိုင္ၿပီး က်န္လက္တစ္ဖက္က စက္ဘီးလက္ကိုင္ကို ထိန္းကာ သင္စက္ဘီးစီးဖူးပါသလား။



စက္ဘီးကေလးသည္ ကၽြီကၽြီဟု တမင္တကာ အသံျမည္ေအာင္ ကတၱရာလမ္းႏွင့္ ဘီးကို အရွိန္ျဖင့္ ပြတ္တိုက္ႏိုင္စြမ္းမရွိပါ။ ေ၀ါေ၀ါဟု စက္သံေပးကာ မီးခိုးဖုန္လံုးမ်ား တလိမ့္လိမ့္ျဖင့္ ေလထုကုိ ညစ္ညမ္းေအာင္ မထားခဲ့ပါ။ စက္ဘီးကေလးက အသစ္ျဖစ္ရန္လည္း မလိုပါ။ သံေခ်း နည္းနည္းပါးပါး တက္ေနႏိုင္သည္။ ဘီးဖံုးမွာ ခ်ိန္းဖံုးမွာ ကယ္ရီယာခံုေနာက္မွာ မီးေတာက္ပံု ပန္းပြင့္ပံု ၾကယ္ပံု စတစ္ကာေတြ ဟိုေရာက္ဒီေရာက္ ကပ္ခ်င္ကပ္ထားမည္။ စက္ဘီးကေလးက အနီေရာင္ ဒါမွမဟုတ္ အစိမ္းေရာင္ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ထိုင္ခံုျမင့္ျမင့္ လက္ကိုင္နိမ့္နိမ့္ ဘားတန္းကေလးနွင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ၿပိဳင္ဘီးေလးေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အားကစားက်င့္ေသာ စက္ဘီးကေလးတစ္စီး မဟုတ္ပါ။ စက္ဘီးကေလးစီးလွ်င္ ဟဲလမက္ ေဆာင္းစရာမလို။ အားကစား၀တ္စံု ၀တ္စရာမလို။ ေရွ႕ကျခင္းကေလးထဲမွာေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ ပန္းပြင့္ေမႊးေမႊးေလးေတြ အျပည့္ ထည့္ထား လိုက္ခ်င္ေသးသည္။



ဘယ္သူ႕ကိုမွေတာ့ နာက်င္ေအာင္ ၀င္မတုိက္မိခ်င္ပါ။ စက္ဘီးကေလးသည္ တိုက္ဖို႕ မဟုတ္ပါ။ ၿပိဳင္ဖို႕မဟုတ္ပါ။ တေနရာရာကို အေရာက္သြားဖို႕ေတာင္ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္ပါမည္။ စက္ဘီးကေလးသည္ ရပ္မေနေသာအခါ ေလကိုတိုးရင္း တလိမ့္လိမ့္ ေျပးသြားဖို႕သာ ျဖစ္ပါသည္။ အတိတ္ေတြ အနာဂတ္ေတြ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ခဏ ခြာခ်ထားခဲ့ပါ။ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ အနက္အဓိပၸာယ္ေတြ ဆိုလိုရင္းေတြ လုပ္သင့္တာေတြ လုပ္ရမွာေတြ တာ၀န္ယူမႈေတြ က်င့္၀တ္ေတြ … စကားလံုးေတြ အားလံုး ကင္းစင္ေနသည့္ စက္ဘီးကေလး သက္သက္သာ ျဖစ္ပါသည္။ စိတ္ေတြ ခဏအားလပ္တဲ့အခါ စက္ဘီးကေလး တစ္စီးကို နားလည္ရုံေလး ေငးေမာမၾကည့္ခ်င္ဘူးလား။ ေဟာဒီမွာ.. ဘဲလ္ သံ ကလင္ကလင္ေပးလို႕ စက္ဘီးကေလး လိမ့္လာေနၿပီ။



ပန္ဒိုရာ



(ဒီလို အက္ေဆးေလးေတြ ေရးဖို႕ႀကိဳးစားေနတုန္းပဲ။ အရင္ကလည္း ႀကိဳးစားေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။ ျပန္ဖတ္ၾကည့္ခ်င္ရင္

နံနက္ခင္းႏွင့္စကားေျပာျခင္း

Identity

ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မပါတဲ့အိပ္မက္ )

Expand..

Summary..

8 Nov 2008

မႏွစ္က ဆုေတာင္း ဒီမွာ။

Expand..

Summary..

အလံုးမ်ား အ၀ိုင္းမ်ား

ေမာင္တိန္ကိုအားက်သျဖင့္။

Expand..

Summary..

Creative Commons လိုင္စင္မ်ား အလုပ္လုပ္ပံု

May 10, 2007 7:41 PM

Creative Commons လိုင္စင္မ်ား အလုပ္လုပ္ပံု
by Pu-htu-zin

ကၽြန္ေတာ္တင္မယ္လို႔ ေျပာထားခဲ့တဲ့ Creative Commons လိုင္စင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဒုတိယ ကာတြန္းေလးေတြပါ။ ဒီကာတြန္းေတြမွာေတာ့ ပထမ ကာတြန္းေတြမွာလို လိုင္စင္ စည္းကမ္းခ်က္ေတြ အကုန္လံုးကို ေယဘုယ်ၿခံဳၿပီး ႐ွင္းျပတာမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ဘဲ၊ လိုင္စင္သံုးပံု၊ အလုပ္လုပ္ပံုကို ဥပမာတခုေပးၿပီး အစကအဆံုး ႐ွင္းျပထားတာပါ။ ပထမကာတြန္းေလးေတြ ဖတ္ၿပီး မ႐ွင္းေသးသူမ်ား၊ ဥပမာတခုကို အစအဆံုး သိခ်င္သူမ်ား အတြက္ေပါ့။

၁။ အန္နီတာဟာ နယူးေရာ့ခ္ၿမိဳ႕မွာ ေနတဲ့ ဂီတသမား တေယာက္ေပါ့။ “မီးေတာင္အခ်စ္” ဆိုတဲ့ သီခ်င္းကို တေလာကပဲ သူစပ္ခဲ့တယ္ေလ။



၂။ အဲဒီ “မီးေတာင္အခ်စ္” သီခ်င္းကို အန္နီတာက သူ႔ရဲ႕ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ေပၚမွာ တင္လိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ Creative Commons က လိုင္စင္တခု ယူမယ္လို႔လည္း ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္၊ ဒါမွ သူ႔သီခ်င္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မူပိုင္ခြင့္ကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားႏိုင္ၿပီး တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာေတာ့ အမ်ားသူငါကို ဒီသီခ်င္း အသံုးျပဳခြင့္ ေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။



၃။ အန္နီတာဟာ လိုင္စင္ေ႐ြးဖို႔ Creative Commons ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ကို သြားၾကည့္လိုက္တယ္။
(အန္နီတာ) “လိုင္စင္ေ႐ြးဖို႔က လြယ္ပါတယ္၊ လိုင္စင္ေ႐ြးရန္ ‘choose license’ ဆိုတဲ့ ေခါင္းစီးကို ႏွိပ္လိုက္႐ံုပဲ။”



၄။ အန္နီတာဟာ လိုင္စင္ေလွ်ာက္လႊာ ပံုစံထဲက ေမးခြန္း႐ွင္း႐ွင္းေလး သံုးခုကို တခုခ်င္းစီ ေျဖလိုက္တယ္၊ သူ႔သီခ်င္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုကိစၥေတြကို ခြင့္ျပဳၿပီး၊ ဘယ္လိုကိစၥေတြကိုေတာ့ ခြင့္မျပဳဘူးလဲဆိုတာ ေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းေတြပါ။ အန္နီတာ ေ႐ြးထားတဲ့ အေျဖေတြေပၚ မူတည္ၿပီး သူနဲ႔ကိုက္မယ့္ လိုင္စင္ကို ၀က္ဘ္ဆိုဒ္က ၫႊန္ပါလိမ့္မယ္။
(အန္နီတာ) “ဖန္တီးသူကို ေဖာ္ျပေစခ်င္သလား၊ ဒါေပါ့၊ ေဖာ္ျပေစခ်င္တာေပါ့။ ဒီသီခ်င္းကို ကၽြန္မေရးတယ္ဆိုတဲ့ နာမည္ လိုခ်င္တယ္ေလ။ စီးပြားေရးအတြက္ အသံုးျပဳခြင့္ ေပးမလား၊ ဟုတ္လား။ ဟင့္အင္း… မေပးခ်င္ဘူး။ ကၽြန္မကို ဘာမွမေျပာဘဲနဲ႔ ကၽြန္မသီခ်င္းကို သံုးၿပီး စီးပြား႐ွာမွာ မလိုခ်င္ဘူး။ သီခ်င္းကို လိုသလို ေျပာင္းလဲခြင့္ ေပးမလား၊ အင္း… ေပးႏိုင္ပါတယ္၊ ကၽြန္မသီခ်င္းကို လိုသလို ေျပာင္းလဲျပဳျပင္ၿပီး ရလာတဲ့ ဖန္တီးမႈကို ကၽြန္မေ၀မွ်ခဲ့သလို ျပန္ၿပီး ေ၀မွ်ႏိုင္ရင္ေပါ့။”



၅။ ဒါနဲ႔ အန္နီတာလိုတဲ့ လိုင္စင္ရပါၿပီ။ လိုင္စင္ကို နည္းသံုးမ်ိဳးနဲ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္၊ ဒီသံုးမ်ိဳးကေတာ့ ၁) သာမန္လူေတြ ဖတ္ၿပီး နားလည္ႏိုင္တဲ့ စာတမ္း (Commons Deed) ၂) ေ႐ွ႕ေနေတြမွ နားလည္ႏိုင္တဲ့ တကယ့္ တရား၀င္စာခ်ဳပ္ (Legal Code) နဲ႔ ၃) ကြန္ပ်ဴတာေတြကေန တဆင့္႐ွာေဖြရာမွာ စက္က ဖတ္ႏိုင္မယ့္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကုဒ္ (Machine-readable Digital Code) တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။



၆။ အန္နီတာက အဲဒီ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကုဒ္ကို သူ႔၀က္ဘ္ဆိုဒ္ရဲ႕ HTML နဲ႔ေရးထားတဲ့ အပိုင္းမွာ ထည့္လိုက္တယ္။ ဒီကုဒ္ေၾကာင့္ ‘အခ်ိဳ႕ မူပိုင္ခြင့္မ်ားအား ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသည္ some rights reserved’ ဆိုတဲ့ ပံုေလး သူ႔ဆိုဒ္မွာ ေပၚေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပံုကို ႏွိပ္လိုက္ရင္ အန္နီတာရဲ႕ လိုင္စင္ စာမ်က္ႏွာဆီကို ေရာက္သြားမွာပါ။
(အန္နီတာ) “ေကာင္းလိုက္တာ၊ ကၽြန္မသီခ်င္းကို လူေတြဘယ္လို သံုးႏိုင္သလဲဆိုတာ အခုမွပဲ ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္း ျဖစ္သြားေတာ့တယ္။”



၇။ အန္နီတာက သူ႔ရဲ႕ဖန္တီးမႈကို ဘယ္လိုေ၀မွ်ထားတယ္ ဆိုတာကို search engine ေတြက တေန႔ေန႔ ႐ွာသိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို search engine ေတြက ႐ွာေတြ႔ေအာင္ လုပ္တာတဲ့ အစိတ္အပိုင္းကေတာ့ အထက္မွာ ေျပာတဲ့အတိုင္း ၀က္ဘ္ဆိုဒ္မွာ ထည့္ထားတဲ့ လိုင္စင္ထဲက ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကုဒ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။



၈။ အစ္ဂ္ေနး႐ႈိးဟာ ဆန္ဖရန္စစၥကိုက ႐ုပ္႐ွင္သင္တန္းသား တေယာက္ပါ။ သူ႔အတန္းအတြက္ ႐ုပ္႐ွင္ပေရာဂ်က္တခု လုပ္ရာမွာသံုးဖို႔ သီခ်င္းတပုဒ္ေလာက္ လိုက္႐ွာေနပါတယ္။ ဒါနဲ႔ “noncommercial song” (စီးပြားျဖစ္ ေရာင္းတာ မဟုတ္တဲ့ သီခ်င္း) မ်ိဳး ႐ွာရန္လို႔ search engine တခုမွာ ႐ိုက္ထည့္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီ search engine က အန္နီတာရဲ႕ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္က ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကုဒ္ကို သြားဖတ္မိၿပီး အန္နီတာ့ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ကို အစ္ဂ္ေနး႐ႈိးအား ျပန္ျပပါတယ္။



၉။ အစ္ဂ္ေနး႐ိႈးက အန္နီတာ့၀က္ဘ္ဆိုဒ္ကို သြားၿပီး “မီးေတာင္အခ်စ္” သီခ်င္းကို နားေထာင္လိုက္တယ္။ နားေထာင္ၿပီးေတာ့ အန္နီတာ့ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္က မူပိုင္ခြင့္ အခ်ိဳ႕ကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္ “some rights reserved” ဆိုတဲ့ ပံုေလးကို ႏွိပ္ၾကည့္လိုက္ပါတယ္။
(အစ္ဂ္ေနး႐ိႈး) “ဒီသီခ်င္း မိုက္တယ္ဟ။ ငါ့ ႐ုပ္႐ွင္အတြက္ေတာ့ အံကိုက္ပဲ။ ဒီ ‘some rights reserved’ ဆိုတာ ဘာပါလိမ့္။”



၁၀။ အစ္ဂ္ေနး႐ိႈးက some rights reserved ဆိုတဲ့ ပံုကို ႏွိပ္လိုက္ေတာ့ သူျမင္ရတာက သာမန္လူမ်ား ဖတ္လို႔နားလည္ႏိုင္တဲ့ စာတမ္း (Commons Deed) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ Commons Deed ဟာ လိုင္စင္နဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး သာမန္လူေတြ နားလည္ႏိုင္ေအာင္ ႐ိုး႐ိုး႐ွင္း႐ွင္း စကားလံုးေတြ ႐ုပ္ပံုေတြနဲ႔ ေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
(အစ္ဂ္ေနး႐ိႈး) “ဒီလိုင္စင္ကို နားလည္ဖို႔က လြယ္လြယ္ေလးပဲ။ သူ႔သီခ်င္းကို ငါလိုသလို သံုးလို႔ရတာပဲ၊ သူစပ္တာပါလို႔ နာမည္ေဖာ္ျပရင္ (attribution ေပးရင္)၊ အျမတ္အစြန္းအတြက္ သံုးတာမဟုတ္ရင္ (commercial use မဟုတ္ဘူးဆိုရင္)၊ ၿပီးေတာ့ သူ႔သီခ်င္းသံုးၿပီး လုပ္မယ့္ ငါ့႐ုပ္႐ွင္ကို သူေ၀မွ်ခဲ့လို ျပန္ၿပီးေ၀မွ်ရင္ (share alike လုပ္ရင္) ၿပီးတာပဲ။”



၁၁။ Commons Deed စာမ်က္ႏွာကေန Legal Code ဆိုတဲ့ လင့္ခ္ကို ႏွိပ္ရင္ေတာ့ လိုင္စင္နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ အေသးစိတ္အခ်က္ေတြကို ဥပေဒစကားနဲ႔ ေရးထားတဲ့ တကယ့္ တရား၀င္ လိုင္စင္ကို ေတြ႕မွာ ျဖစ္ပါတယ္။



၁၂။ အန္နီတာရဲ႕ လိုင္စင္စည္းကမ္းခ်က္ေတြကို သိၿပီဆိုေတာ့ အစ္ဂ္ေနး႐ိႈးက အန္နီတာ့သီခ်င္းကို ႐ုပ္႐ွင္ျပကြက္တခုမွာ ထည့္သံုးၿပီး သူ႔ပေရာဂ်က္ကို အဆံုးသတ္လိုက္တယ္။




၁၃။ ၿပီးေတာ့ အစ္ဂ္ေနး႐ိႈးက သူ႔႐ုပ္႐ွင္ကို အတန္းထဲမွာ ျပပါတယ္။ ႐ုပ္႐ွင္မွတ္တမ္း ျပရာမွာ အန္နီတာ့ နာမည္ကို ေသခ်ာပါေအာင္ ထည့္လိုက္ပါတယ္။
(ဒါ႐ိုက္တာ - အစ္ဂ္ေနး႐ိႈး၊ ေတးဂီတ - အန္နီတာ)



၁၄။ အစ္ဂ္ေနး႐ိႈးက သူ႔ရဲ႕ အေခ်ာသတ္ၿပီး ႐ုပ္႐ွင္ကို သူ႔ကိုယ္ပိုင္ ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ေပၚမွာ တင္လိုက္ပါတယ္။ အန္နီတာရဲ႕ လိုင္စင္ထဲမွာ Share alike စည္းကမ္းခ်က္ (ကိုယ္ေ၀မွ်သလို၊ သူျပန္ၿပီး ေ၀မွ်ရမယ္ ဆိုတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္) ပါတဲ့အတြက္ အန္နီတာက သူမသီခ်င္းကို ေ၀မွ်ခဲ့တဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ သံုးခ်က္အတိုင္း အစ္ဂ္ေနး႐ိႈးက သူ႔႐ုပ္႐ွင္ကို ျပန္ၿပီး ေ၀မွ်ရပါတယ္။ အန္နီတာ့သီခ်င္းအတြက္ လိုင္စင္က attribution, noncommercial နဲ႔ share alike စည္းကမ္းသံုးခု ပါတဲ့အတြက္၊ အစ္ဂ္ေန႐ိႈးကလည္း သူ႔႐ုပ္႐ွင္ကို အဲဒီ စည္ကမ္းသံုးခုအတိုင္း ျပန္ၿပီး ေ၀မွ်ရပါတယ္။ သူက Creative Commons ၀က္ဘ္ဆိုဒ္ကို သြားၿပီး အန္နီတာယူခဲ့တဲ့ လိုင္စင္မ်ိဳးကိုပဲ ျပန္ယူရပါတယ္။ အဲဒီလိုင္စင္ရဲ႕ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကုဒ္ကို အစ္ဂ္ေနး႐ိႈးက သူ႔၀က္ဘ္ဆိုဒ္နဲ႔ လိုက္ေအာင္ ျပင္ခ်င္တာျပင္ၿပီး တင္လိုက္ပါေတာ့တယ္။
(အစ္ဂ္ေနး႐ိႈး) “Creative Commons က ကူညီလို႔ ငါနဲ႔မသိတဲ့ တခါမွမေတြ႕ဘူးတဲ့ တစိမ္းတေယာက္နဲ႔ ေပါင္းၿပီး အလုပ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အခု ငါ့႐ုပ္႐ွင္ကိုလည္း လိုင္စင္ပါ စည္ကမ္းခ်က္ေတြအတိုင္း တျခားသူေတြက သံုးႏိုင္တာေပါ့။”





ကဲ… ထံုးစံအတိုင္း ပထမကာတြန္းေတြ တုန္းကလိုပဲ၊ ေျပာပါရေစ။ ကၽြန္ေတာ္ ဥပေဒသမား မဟုတ္ပါ၊ ဘာသာျပန္ဆရာ မဟုတ္ပါ၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့၊ အာမခံဖို႔လိုတဲ့၊ အရမ္းအေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥ၊ ဒါမွမဟုတ္ အျငင္းပြားမႈမ်ား ႐ွိလာရင္ ကိုယ့္ဘက္က ေသခ်ာေအာင္ ဥပေဒတတ္ကၽြမ္းသူမ်ားနဲ႔ တိုင္ပင္ပါ၊ မူရင္း အဂၤလိပ္လိုေရးထားတာကို ဖတ္ပါ။

ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ ႐ွင္းပါတယ္၊ Creative Commons က Big C copyright ကို အစားထိုးတာ မဟုတ္ပါ၊ ကိုယ့္ဖန္တီးမႈကို ေ၀မွ်လိုသူမ်ား၊ ဥပမာ - ကၽြန္ေတာ္တို႔လို ဘေလာ့ဂ္ေရးသူအမ်ား - အတြက္ ေပးသူေရာ ယူသူပါ အဆင္ေျပေျပနဲ႔ စနစ္တက် တရား၀င္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးတာပါ။ ဥပေဒစိုးမိုးမႈအပိုင္းမွာ အားကိုးေလာက္စရာ မ႐ွိတဲ့ ျမန္မာျပည္ လက္႐ွိ အေျခအေနအရကေတာ့ ဒီလိုင္စင္ေတြက အလကား သြားမ႐ွိပါ (without teeth)။ သို႔ေပမယ္ ျပည္ပက ဘေလာ့ဂ္ေရးသူမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ Creative Commons ရဲ႕ ဥပေဒသက္ေရာက္နယ္ေျမ ထဲမွာပါတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားက ေရးသူမ်ား အတြက္ကေတာ့ အက်ိဳး႐ွိပါတယ္၊ ႐ုတ္႐ုတ္ ႐ုတ္႐ုတ္ လုပ္ရင္ တရားပါ စြဲပစ္လိုက္လို႔ရတယ္။ ဟုတ္ကဲ့… မေၾကာက္ပါနဲ႔၊ ကၽြန္ေတာ့္ ဘေလာ့ဂ္ရဲ႕ လိုင္စင္ စည္းကမ္းခ်က္ကို မလိုက္နာရင္ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ တရားစြဲဖို႔ဆိုတာ အေ၀းႀကီးပါ၊ စဥ္းေတာင္ စဥ္းစားမွာ မဟုတ္ဘူးမစြဲပါဘူး၊ (ကၽြန္ေတာ့္ေနရာက jurisdiction ထဲမွာ ပါမပါေတာင္ မေသခ်ာဘူး) ကၽြန္ေတာ္တင္မကဘူး ဘယ္ျမန္မာမွ ကိုယ့္ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း ထစ္ကနဲ႐ွိ တရားစြဲတာမ်ိဳး မလုပ္ပါဘူး။ (ေနာက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ့္ လိုင္စင္ကို မလိုက္နာဘဲ၊ ကၽြန္ေတာ့္ကို attribute မလုပ္ဘဲ တျခားတေနရာမွာ ယူသံုးထားတယ္ ဆိုရင္ေတာင္ ကၽြန္ေတာ္ မသိဖို႔က မ်ားပါတယ္၊ online ေပၚမွာ အၿမဲလိုက္ၾကည့္ ေနႏိုင္တာမွ မဟုတ္တာ။ ေတြ႔မိတဲ့ သူငယ္ခ်င္း မိတ္ေဆြမ်ားက ၾကားက မခံခ်င္လို႔ လာမေျပာသေ႐ြ႕ေပါ့။) အဲဒီေတာ့… ဒီလို ျမန္မာျပည္ထဲမွာ သြားမ႐ွိတဲ့ လိုင္စင္ေတြ အေၾကာင္းကို ဘာလို႔ေရးရလဲဆိုရင္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ႐ွိပါတယ္။ ပထမက ကိုယ့္ဆီက တခုခုကို ျပန္သံုးလို၊ ရည္ၫႊန္းလိုတိုင္း ခြင့္လာလာ ေတာင္းေနရသူေတြကို စာနာတဲ့အေနနဲ႔ (တကယ္တမ္း ဥပေဒအရ ဘာမွလုပ္လို႔ မရရင္ေတာင္မွ - ဥပမာ ျမန္မာျပည္) သံုးလိုက သံုးႏိုင္ဖို႔ပါ။ ဒုတိယကေတာ့… copyright ကို ေလးစားတဲ့ အက်င့္ပါေအာင္လို႔ပါ၊ ဒါမွ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ ေပမီ၊ ကုိက္မီ ျဖစ္လာခ်ိန္က်ရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ေပမီ ကိုက္မီတဲ့ ေနရာေတြ ေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ ႏိုင္ငံႀကီးသား ပီသႏိုင္ေအာင္ေပါ့။

ဒီမူပိုင္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာျပည္အတြက္ ႁခြင္းခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိတယ္ ဆိုတာ လက္ခံပါတယ္၊ ပထမကာတြန္းေတြ ေရးတုန္းက ေျပာခဲ့သလိုပဲ၊ ဥပမာ Windows OS လို software မ်ိဳးကို ဘယ္သူက ပိုက္ဆံေပးၿပီး legal copy ၀ယ္သံုးႏိုင္မလဲ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ခိုးခဲ့တာပဲ၊ Digital Divide ကို ဆြဲေစ့တာကြ၊ သူခိုးႀကီး ငတက္ျပားလို သူေဌးဆီကခိုးၿပီး ဆင္းရဲသားေတြကို ေ၀ေပးတာကြ ဆိုၿပီး ဂုဏ္ယူၿပီးေတာ့ကို ခိုးခဲ့တာေပါ့၊ (အခုလည္း ခိုးဆဲပဲ၊ OpenSource ေတြမ်ားလာေတာ့ အရင္ကထက္ စာရင္ေတာ့ ေလ်ာ့သြားတယ္။) ေနာက္ၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြက တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႕ မတူဘူး၊ ဥပမာ ဆိုပါေတာ့… ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတိုက္ပြဲ သီခ်င္းကို ကၽြန္ေတာ္တင္တယ္၊ အမွန္က ကိုမြန္းေအာင္ဆိုထားတာ၊ ကၽြန္ေတာ္ သူ႔ဆီက ခြင့္မေတာင္းဘူး၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီသီခ်င္းဟာ အမ်ားထဲမွာ ျပန္႔ေလ ေကာင္းေလဆိုတဲ့ အမ်ိဳးအစားမ်ိဳး ျဖစ္လို႔ပဲ၊ အဲဒီေတာ့ သူ႔သီခ်င္းကို ကၽြန္ေတာ္က Creative Commons BY-NC license ခံထားတဲ့ သီခ်င္းတပုဒ္အေနနဲ႔ သေဘာထားတယ္၊ ကိုမြန္းေအာင္ဆိုတယ္ဆိုတာ ေဖာ္ျပသေ႐ြ႕၊ အျမတ္အစြန္းအတြက္ သံုးတာမဟုတ္သေ႐ြ႕ ကၽြန္ေတာ္ ယူသံုးခြင့္႐ွိတယ္လို႔ ယူဆတယ္။ ေနာက္ျပႆနာေတြက ျမန္မာစာအုပ္ေတြ၊ ေဆာင္းပါးေတြ။ ျပည္ပမီဒီယာေတြက ပံုမွန္အားျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္းထုတ္ စာနယ္ဇင္းေတြက စာေတြကို ခြင့္မေတာင္းဘဲ ျပန္သံုးတယ္၊ သာမန္အားျဖင့္ အဲဒီလို ခြင့္မေတာင္းတာကို ပိုင္႐ွင္ေတြက ပိုေတာင္ ႀကိဳက္တယ္၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ခြင့္ေတာင္းခံရရင္ အစိုးရက ၿငိဳျငင္ဦးမွာကိုး၊ တရာမ၀င္ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ ဆက္သြယ္တယ္ ဘာညာဆိုၿပီး ရစ္ဦးမယ္ေလ။

အဲဒီေတာ့ ခၽြင္းခ်က္မ်ားနဲ႔ ျမန္မာျပည္ ဆိုပါေတာ့။ ဒါေပမယ့္ တတ္ႏိုင္တဲ့ေနရာ တတ္ႏိုင္တဲ့ကိစၥမွာေတာ့ လိုက္နာႏိုင္ရင္ ေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါပါပဲ…။



Credits:
Cartoon concept and design by Neeru Paharia.
Original illustrations by Ryan Junell, Photos by Matt Haughey.
This comic strip is licensed under a Creative Commons Attribution license.

ပုထုဇဥ္

Expand..

Summary..

ယခုမွ်ေ၀၊ အနာဂတ္ကို ပံုေဖာ္ေလ

Last updated: May 11, 2007, 4:52PM

ယခုမွ်ေ၀၊ အနာဂတ္ကို ပံုေဖာ္ေလ
by Pu-htu-zin

ဒီ Creative Commons (CC) ကေပးတဲ့ လိုင္စင္ေတြအေၾကာင္း ဆက္ေရးဖို႔ က်န္ပါေသးတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဘာသာျပန္တဲ့ဘက္ကို မလွည့္ႏိုင္ေသးတာေၾကာင့္ ေလာေလာဆယ္အေနနဲ႔ Creative Commons website က video clip ေလးႏွစ္ခုကို ဒီေနရာမွာ ျပန္လည္ေဖာက္သည္ ခ်လိုက္ပါတယ္။ သူတို႔လိုင္စင္ေတြ အေၾကာင္း သ႐ုပ္ျပထားတာပါ၊ အဂၤလိပ္လိုေျပာထားတာတဲ့ ေနာက္ခံအသံကို ဘာသာျပန္ၿပီး စာနဲ႔ဒီမွာခ်ေရးဖို႔ အဆင္မေျပတဲ့အတြက္ အဂၤလိပ္လိုသာ နားေထာင္ၾကပါရန္ ပန္ၾကားပါတယ္။ ဗမာလိုမွ ဖတ္ခ်င္သူမ်ားအတြက္ ဒုတိယ ကာတြန္းကို ေစာင့္ၾကပါခင္ဗ်ား။

ပထမ ဗီဒီယိုက "အလုပ္အတူတူ လုပ္ခ်င္သလား" Wanna Work Together? လို႔ အမည္ရပါတယ္။ စုေပါင္းလုပ္ကိုင္ ေ၀မွ်ျခင္းရဲ႕ အက်ိဳးကို ေထာက္ျပၿပီး CC လိုင္စင္ေတြက ဘယ္လိုကူညီႏိုင္တယ္ဆိုတာ သ႐ုပ္ျပထားတာပါ။ မူရင္း full copyright နဲ႔၊ CC ရဲ႕ လိုင္စင္ေတြ ကြာျခားပံုကိုလည္း ႐ွင္းျပထားပါတယ္။ ပထမကာတြန္းမွာ ကၽြန္ေတာ္ဘာသာျပန္ေပးၿပီးတဲ့ စည္းကမ္းေတြအေၾကာင္းလည္း အက်ဥ္းခ်ံဳးၿပီး ေျပာထားပါတယ္။ ဒီဗီဒီယိုကို Creative Commons ကစုစည္း တင္ဆက္တာျဖစ္ၿပီး ဖန္တီးသူမ်ားကို ဗီဒီယိုရဲ႕ အဆံုးမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ CC By လိုင္စင္နဲ႔ ေ၀မွ်ထားတာ ျဖစ္လို႔ မူရင္းဖန္တီးသူမ်ားကို ေဖာ္ျပေပးသမွ် (attribute လုပ္သမွ်) မည္သူမဆို လိုသလို ယူသံုးလို႔ရပါတယ္။





ဒုတိယဗီဒီယိုကေတာ့ CC ရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပံုကို ေဖာ္ျပေပးတဲ့ ဗီဒီယိုေတြကို စုေပါင္းၿပီး Moving Image Contestၿပိဳင္ပြဲေခၚရာမွာ ပထမဆုရတဲ့ Justin Cone ဆိုသူရဲ႕ ဖန္တီးမႈျဖစ္ပါတယ္။ Share now, Shape tomorrow "ယခုမွ်ေ၀၍ အနာဂတ္ကို ပံုေဖာ္ေလ" ဆိုတဲ့စကားရယ္၊ Creativity always builds on the past "ဖန္တီးတီထြင္မႈဆိုတာ အတိတ္ကိုအေျခခံၿပီး တည္ေဆာက္ရတယ္" ဆိုတဲ့စကားရယ္ကို ႀကိဳက္မိပါတယ္။ အဂၤလိပ္စကားမွာ sitting on the giant's shoulder ဆိုတဲ့စကား ႐ွိတယ္မဟုတ္လား၊ ကိုယ္ကပုေပမယ့္ ဘီလူးႀကီးရဲ႕ ပုခံုးေပၚမွာ တက္ထိုင္ေနရရင္ ေ၀းေ၀းျမင္ၿပီး ျမင့္ျမင့္ေနႏိုင္မယ္ေလ၊ အကုန္လံုးကို အစကေန ျပန္လုပ္ေနလို႔မရဘူး၊ ကိုယ့္ေ႐ွ႕က တီထြင္သူမ်ား၊ ပညာ႐ွိမ်ားရဲ႕ ဖန္တီးေတြ႔႐ွိမႈကို အေျခခံၿပီး တဆင့္ထက္တဆင့္ ျမင့္ေအာင္ တည္ေဆာက္သြားရမယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ဖို႔က အရင္ဖန္တီးမႈမ်ားကို ျပန္လည္အသံုးျပဳႏိုင္ခြင့္ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ႐ွိမွရမယ္ေလ၊ အဲဒီလို ျပန္လည္ေ၀မွ်ရာမွာ မူပိုင္ခြင့္ကိုလည္း လံုး၀စြန္႔လႊတ္တာ မဟုတ္ဘဲ CC လိုင္စင္ေတြနဲ႔ အစားထိုးသံုးရင္ ဘယ္လိုအဆင္ေျပႏိုင္ေၾကာင္း ႐ိုက္ျပသြားတာပါ။



ဒီဗီဒီယို ႏွစ္ခုအျပင္ တျခား clip ေတြ က်န္ပါေသးတယ္၊ ၾကည့္လိုရင္ CC site က ဒီစာမ်က္ႏွာကို သြားပါ။

Knowledge is best used when shared မဟုတ္ပါလားဗ်ာ။


ပုထုဇဥ္


(မူပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကိုပုထုဇဥ္ ေရးခဲ့ေသာပို႕စ္မ်ားကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)

Expand..

Summary..

မူပိုင္ခြင့္၊ Creative Commons လိုင္စင္ႏွင့္ ျမန္မာ ဘေလာ့ဂ္မ်ား

May 5, 2007 2:54 PM
မူပိုင္ခြင့္၊ Creative Commons လိုင္စင္ႏွင့္ ျမန္မာ ဘေလာ့ဂ္မ်ား
by Pu-htu-zin

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာဘေလာ့ဂ္ေတြ အေရအတြက္ေရာ၊ အရည္အခ်င္းပါ တိုးတက္လာတာ အားလံုးအသိပါ။ ဒီလိုတိုးတက္လာတာနဲ႔ အမွ် ဘေလာ့ဂ္တစ္ခုရဲ႕ ဖန္တီးမႈကို ေနာက္တစ္ေနရာမွာ သံုးခ်င္ ေဖာ္ျပခ်င္လာတဲ့အခါ ဘေလာ့ဂ္ေတြနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ မူပိုင္ခြင့္၊ မွန္ကန္စြာသံုးစြဲခြင့္ proper use စတာေတြဟာ အေရးႀကီးလာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကေတာ့ မူပိုင္ခြင့္နဲ႔ မရင္းႏွီးတာ၊ မူပိုင္ခြင့္ကို အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မလိုက္နာႏိုင္တာ၊ သိေသာ္ျငား အက်င့္မ႐ွိလို႔ ဂ႐ုမစိုက္တာ စသည္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ျပည္တြင္းမွာ Windows XP ကို ဘယ္သူမွ ေဒၚလာရာခ်ီေပးၿပီး မူရင္းကို မ၀ယ္ဘူး။ ဒါမ်ိဳးက တိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးအရ ဘယ္လိုမွ မတတ္ႏိုင္တဲ့ မူပိုင္ခြင့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သြားက်ပ္ေနလို႔ကေတာ့ ျမန္မာတျပည္လံုးမွာ ျပတင္းေပါက္ေလးေတြအစား ပန္ဂြင္းငွက္ကေလးေတြ ျဖစ္ကုန္မွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ တတ္ႏိုင္ရဲ႕သားနဲ႔၊ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ ထံုးတမ္းဥပေဒေတြကို ဂ႐ုမစိုက္တာေတြကေတာ့ ျပင္ခ်ိန္တန္ပါၿပီ။

ျမန္မာဘေလာ့ဂ္ေလာကသားမ်ား အားလံုးလည္း ၾကားမိလိုက္မွာပါ၊ ဟိုးတေလာက ျပည္တြင္းက နာမည္ႀကီး ျမန္မာဘေလာ့ဂါႀကီး တစ္ေယာက္ရဲ႕ ဓာတ္ပံုေတြကို ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္ တစ္ခုက ႀကိဳတင္ ခြင့္မေတာင္းဘဲ မေတာ္တဆ ယူသံုးမိလိုက္တဲ့ အျဖစ္။ ေနာက္ေတာ့ ဂ်ာနယ္ကလည္း ေတာင္းပန္၊ ဘေလာ့ဂါႀကီးကလည္း သေဘာေကာင္းဆိုေတာ့ အားလံုး အဆင္ေျပသြားပံုရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ့္ဘေလာ့ဂ္က ပို႔စ္ေတြ၊ ဓာတ္ပံုေတြ စတာေတြကို ဘယ္လိုသေဘာထားမလဲ၊ ဘယ္သူေတြက ဘယ္လိုသံုးခြင့္႐ွိသလဲ စတာေတြဟာ ကိုယ္ကတိတိက်က် သတ္မွတ္ထားသင့္ပါတယ္၊ သူမ်ားတကာက သတ္မွတ္ထားတာေတြကိုလည္း လိုက္နာသင့္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီလို မူပိုင္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္တာကို ကိုယ္က ဥပေဒစကား မတတ္ဘဲ ကိုယ့္စကားနဲ႔ကိုယ္ တလံုးခ်င္းေျပာေနရမယ့္အစား ႐ွိၿပီးသား လိုင္စင္ေတြကို ယူလိုက္တာက ဥပေဒနည္းလမ္းက်ၿပီး အလုပ္႐ႈပ္သက္သာပါတယ္။ အားလံုးလည္း တညီတည္းစံပံုစံ ၀င္သြားပါတယ္။

အဲဒီလို လိုင္စင္တစ္မ်ိဳးကေတာ့ Creative Commons က ထုတ္တဲ့ လိုင္စင္ေတြပါပဲ။ ဒီလိုင္စင္ေတြရဲ႕ ဥပေဒသက္ေရာက္နယ္ေျမ jurisdiction သံုးဆယ္ေက်ာ္ ႐ွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကမာၻႏိုင္ငံႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါပါတယ္။ မူပိုင္ခြင့္အားလံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အဆင့္ “All rights reserved” နဲ႔၊ မူပိုင္ခြင့္ကို ဘာဆိုဘာမွ မယူတဲ့ “No right reserved” ၾကားက ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အဆင့္ဆင့္ကို လိုင္စင္အခမဲ့ ယူလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီလိုယူထားတဲ့ အတြက္ ကိုယ့္လိုင္စင္ စည္းကမ္းခ်က္ေတြကို မလိုက္နာရင္ အဲဒီ မလိုက္နာသူကို တရားစြဲလို႔ရတယ္၊ (ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ၊ ဥပမာ ယူေက၊ ယူအက္စ္၊ ေအာ္စီ၊ တိုင္၀မ္ စတဲ့ေနရာေတြေပါ့။ ျပႆနာတစ္ခုကေတာ့ ျမန္မာဘေလာ့ဂ္ကမာၻရဲ႕ သိပ္သည္းေျခ အမ်ားဆံုး စ လံုးမွာ ဒီဥပေဒ အက်ံဳး၀င္မ၀င္ ကၽြန္ေတာ္မေသခ်ာပါ။) အဲဒီေတာ့ ဒီ Creative Commons licensing အေၾကာင္း ေအာက္ပါ ကာတြန္းေလးေတြ ကတဆင့္ ၾကည့္ရေအာင္ပါ၊ ႀကိဳက္ရင္ ကိုယ့္ဘေလာ့ဂ္အတြက္ ယူလို႔ရတာေပါ့။



မူပိုင္ခြင့္အားလံုးခ်ဳပ္ကိုင္ျခင္း နဲ႔ မူပိုင္ခြင့္အားလံုး စြန္႔လႊတ္ျခင္း ၾကားက႐ွိတဲ့ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ မူပိုင္ခြင့္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို သတ္မွတ္ႏိုင္ဖို႔ Creative Commons မွ ကူညီလိုပါတယ္။ Creative Commons ရဲ႕ လိုင္စင္ေတြဟာ မိတ္ေဆြရဲ႕ ဖန္တီးမႈအတြက္ မူပိုင္ခြင့္ကို လိုသလို ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ခြင့္ ေပးထားၿပီး တခ်ိဳ႕သံုးစြဲမႈမ်ားကို အျခားသူမ်ားအား အကန္႔အသတ္နဲ႔ ခြင့္ျပဳႏိုင္ပါတယ္။




မိတ္ေဆြက စာျဖစ္ေစ၊ ပံုျဖစ္ေစ တခုခုကို ဖန္တီးလိုက္တာနဲ႔ အဲဒီဖန္တီးမႈရဲ႕ မူပိုင္ခြင့္အားလံုးကို မိတ္ေဆြက အလိုအေလ်ာက္ ရ႐ွိၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္၊ မူပိုင္ခြင့္ရေရး ေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ မေလွ်ာက္မေလွ်ာက္၊ မူပိုင္ခြင့္ သကၤတ © သံုးသံုး၊ မသံုးသံုး ျဖစ္ပါတယ္။ မူပိုင္ခြင့္အားလံုးကို ခ်ဳပ္ကိုင္လိုသူ တစ္ေယာက္အတြက္ေတာ့ ဒီလို အေျခအေနဟာ ကိစၥမ႐ွိပါ၊ ဒါေပမယ့္ ပိုင္႐ွင္က သူ႔ရဲ႕ဖန္တီးမႈကို စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ တစံုတရာထားၿပီး တျခားသူမ်ားကို ေ၀မွ်ခ်င္တယ္ ဆိုပါေတာ့၊ အဲဒီလို လူမ်ိဳးအေနနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ။




Creative Commons ရဲ႕ လိုင္စင္မ်ားဟာ အဲဒီလိုလူေတြအတြက္ တည္ေဆာက္ထားတာပါ။ တီထြင္ဆန္းသစ္ျခင္းနဲ႔ အေတြးအေခၚအသစ္ဆိုတာ ႐ွိၿပီးသားေတြအေပၚမွာ ထပ္ၿပီးတည္ေဆာက္ရတယ္ ဆိုတာ နားလည္သေဘာေပါက္တဲ့ လူေတြ အတြက္ေပါ့။




Creative Commons ရဲ႕ လိုင္စင္တိုင္းဟာ သင့္ရဲ႕ ဖန္တီးမႈကို တကမာၻလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ျပန္လည္မွ်ေ၀ ကူးယူေဖာ္ျပႏိုင္ဖို႔ ခြင့္ျပဳပါတယ္၊ အဲဒီလို ကူးယူေဖာ္ျပသူေတြက သင္သတ္မွတ္တဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ေတြကိုေတာ့ လိုက္နာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။





Creative Commons လိုင္စင္ေတြမွာ ေ႐ြးခ်ယ္စရာ စည္းကမ္းေလးမ်ိဳး႐ွိပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးစည္းကမ္းကေတာ့ attribution requirement ဖန္တီးမႈရဲ႕ ပိုင္႐ွင္ကို ေဖာ္ျပေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ - ကၽြန္ေတာ္က တက္သစ္စ ဓာတ္ပံုဆရာတစ္ဦး ဆိုပါေတာ့။ ကၽြန္ေတာ္က ကၽြန္ေတာ့္နာမည္ကို ၀က္ဘ္ေပၚမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေစခ်င္တယ္။ ဒီအေျခအေနမွာ အခုေျပာတဲ့ attribution requirement ကို သံုးရင္ လူေတြအားလံုးဟာ ကၽြန္ေတာ့္ ဓာတ္ပံုေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေ၀မွ်ႏိုင္မယ္၊ အဲဒီဓာတ္ပံုေတြကို ကၽြန္ေတာ္႐ိုက္ခဲ့ပါတယ္ဆိုတာကို ရည္ၫႊန္းေပးသေ႐ြ႕ေပါ့။




အဲဒီေတာ့ ေမာင္အစ္ (IGNACIO) ကကၽြန္ေတာ့္ site ကို လာၾကည့္မိၿပီး ဓာတ္ပံုေတြကို သူ႔ site မွာ ျပန္သံုးခ်င္တယ္ ဆိုပါေတာ့။ ဓာတ္ပံုပိုင္႐ွင္ ကၽြန္ေတာ့္နာမည္ကို သူက ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပေပးသေ႐ြ႕ အဲဒီဓာတ္ပံုကို ေမာင္အစ္က သံုးႏိုင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ဆီက ႀကိဳတင္ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းစရာ မလိုပါ။




ေနာက္ေ႐ြးႏိုင္တဲ့ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္ တစ္ခုက စီးပြားေရးအတြက္ အသံုးျပဳခြင့္ မျပဳျခင္း no commercial use ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစည္းကမ္းကို ကၽြန္ေတာ္ ေ႐ြးခဲ့ရင္ ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုကို လူေတြက တျခားကိစၥအမ်ိဳးမ်ိဳးအတြက္ သံုးႏိုင္ေပမယ့္ အခေၾကးေငြရေအာင္ လုပ္တဲ့ ကိစၥေတြမွာ မသံုးႏိုင္ပါ။ အဲဒီလို သံုးခ်င္ရင္ ကၽြန္ေတာ္ထံမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ပထမ ရယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္က သူတို႔ဆီကျပန္ၿပီး အခေၾကးေငြ ေတာင္းႏိုင္ပါတယ္။





အဲဒီေတာ့၊ ဆိုပါစို႔၊ ဆရာအက္စ္ ဆိုတဲ့ ေက်ာင္းဆရာက ကၽြန္ေတာ့္ ဓာတ္ပံုေတြကို သူ႔အတန္းရဲ႕ ၀က္ဘ္ဆိုက္ဒ္မွာ သံုးခ်င္တယ္ ဆိုပါေတာ့၊ အဲဒါဆိုရင္ ပညာေရးျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဆရာအက္စ္ဟာ ကၽြန္ေတာ့္ကို မေမးဘဲ ယူသံုးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ့္နာမည္ကိုေတာ့ ေဖာ္ျပေပးရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွ ဆရာအက္စ္ရဲ႕ အတန္း၀က္ဘ္ဆိုက္ဒ္ကဆင့္ ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုေတြကို ေတြ႔သြားတဲ့ တျခားလူေတြက ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုေတြကို ဘယ္လိုအခါမွာ သံုးႏိုင္တယ္၊ ဘယ္လိုအခါမွာ မသံုးႏိုင္ဘူးဆိုတာ သိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။




တျခားတဘက္မွာေတာ့ မမီရန္က ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုေတြကို သူထုတ္မယ့္ ေကာ္ဖီစားပြဲစာအုပ္မွာ သံုးခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ့။ အဲဒါဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ဆီက ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ မမီရန္က သူ႔စာအုပ္ကို အျမတ္အစြန္းအတြက္ ျပန္လည္ေရာင္းခ်မွာ ျဖစ္လို႔ပဲ။




ေနာက္ေရြးလို႔ရတဲ့ စည္းကမ္းကေတာ့ မူရင္းအတိုင္း မေျပာင္းမလဲဘဲသာ ျဖန္႔ေ၀ခြင့္ no derivative works ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစည္းကမ္းအရ ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုကို ေ၀မွ်ခ်င္ရင္ မူရင္းအတိုင္း မေျပာင္းမလဲဘဲ ဓာတ္ပံုတစ္ခုလံုးကိုပဲ ေ၀မွ်ႏိုင္ပါတယ္။




တကယ္လို႔ မမာယာက ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုကို လိုသေလာက္သာ ျဖတ္ၿပီး (crop လုပ္ၿပီး) သူ႔ရဲ႕ ျဖတ္ညႇပ္ကပ္ စာအုပ္မွာ ထည့္ခ်င္တယ္ဆိုပါေတာ့။ မူရင္းအတိုင္းသာ ျဖန္႔ေ၀ခြင့္ စည္းကမ္းကို ေ႐ြးထားတဲ့ အတြက္ မမာယာက ကၽြန္ေတာ့္ဆီက အရင္ခြင့္ေတာင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မျဖတ္ဘဲ crop မလုပ္ဘဲ ထည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႀကိဳၿပီး ခြင့္ေတာင္းစရာ မလိုဘဲ ထည့္ႏိုင္ပါတယ္။




ေနာက္ဆံုးေ႐ြးႏိုင္တဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ကေတာ့ ကိုယ္မွ်သလို၊ သူျပန္မွ်ရမယ္ ဆိုတဲ့ Share Alike စည္းကမ္းခ်က္ပါ။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ဓာတ္ပံုကို ကူးယူ၊ ျပဳျပင္၊ ျပန္လည္သံုးစြဲသူေတြဟာ သူတို႔ အဲဒီလို ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုကိုသံုးၿပီး ဖန္တီးထားတဲ့ ဖန္တီးမႈေတြကို ကၽြန္ေတာ္ေ၀မွ်တဲ့ စည္းကမ္းေတြအတိုင္း ျပန္လည္ေ၀မွ်ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုပါစို႔… ကၽြန္ေတာ္က Share Alike ရယ္၊ Attribution ရယ္၊ Non-commercial ရယ္၊ စည္းကမ္းသံုးခုေအာက္မွာ ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုကို ေ၀မွ်ထားတယ္ဆိုပါစို႔။




အဲဒီအထက္ပါ စည္းကမ္းသံုးခုနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္က လိုင္စင္ခံထားတယ္ဆိုပါစို႔။ မမာယာဟာ ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုကို သူမ လိုသလို ျဖတ္ညႇပ္ကပ္လုပ္ၿပီး သံုးစြဲႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလို ျဖတ္ညႇပ္ကပ္လုပ္ၿပီးလို႔ ထြက္လာတဲ့ သူ႔ရဲ႕ ျဖတ္ညႇပ္ကပ္စာအုပ္ကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္လိုင္စင္မွာ ပါတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္သံုးမ်ိဳးနဲ႔ သူကအားလံုးကို ျပန္ၿပီးေ၀မွ်ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားသူမ်ားက မာယာ့စာအုပ္ကို သံုးခ်င္ရင္ မာယာ့ကို attribute လုပ္၊ အျမတ္အစြန္းအတြက္ commercial use အတြက္ သံုးခ်င္ရင္ သူမဆီက အရင္ခြင့္ေတာင္း၊ ေနာက္သူတို႔ ရလာတဲ့ ေနာက္ဆံုးဖန္တီးမႈကိုလည္း အခုစည္းကမ္းသံုးမ်ိဳးနဲ႔ ျပန္မွ်ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ မာယာကလည္း ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုသံုးတယ္ဆိုတာကို ေျပာျပရမွာ ျဖစ္သလို၊ သူမရဲ႕ ျဖတ္ညႇပ္ကပ္စာအုပ္ကို အျမတ္အစြန္းအတြက္ ေရာင္းခ်င္ရင္လည္း ကၽြန္ေတာ့္ထံက ခြင့္ျပဳခ်က္ယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။




ဆိုေတာ့ ဒီဟာေတြက Creative Commons လိုင္စင္မွာပါတဲ့ ေ႐ြးခ်ယ္ႏိုင္တဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ ေလးမ်ိဳးအေၾကာင္းပါ။ ဒီစည္းကမ္းခ်က္ေလးမ်ိဳးကို လိုသလိုေပါင္းစပ္ၿပီး ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ လိုင္စင္ကို ရႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလးမ်ိဳးကို ေပါင္းႏိုင္တဲ့နည္းေတြက ေအာက္က ပံုပါအတိုင္း ၁၁မ်ိဳး႐ွိပါတယ္။




ကဲ တကယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္က ကၽြန္ေတာ့္ဓာတ္ပံုနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဘာမူပိုင္ခြင့္ကိုမွ မလိုခ်င္ဘူး၊ မည္သူမဆို သံုးလိုရာသံုးေစ ဆိုၿပီး ေပးခ်င္တယ္ ဆိုပါေတာ့။ အဲဒါဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ့္ ဓာတ္ပံုကို အမ်ားပိုင္နယ္ေျမ public domain မွာထားတယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီလို အမ်ားပိုင္နယ္ေျမမွာ ထားျခင္းဟာ လိုင္စင္ခံျခင္းနဲ႔ မတူပါ။ ဒီလိုထားျခင္းဟာ no rights reserved မူပိုင္ခြင့္အားလံုး စြန္႔လႊတ္သည္လို႔ ေၾကျငာျခင္းတစ္မ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။




ဒီ Creative Commons လုိင္စင္ေတြဟာ သင္လိုရာ လိုင္စင္စည္းကမ္းခ်က္မ်ားနဲ႔ သင့္ဖန္တီးမႈမ်ားကို ေ၀မွ်ႏိုင္ေစမယ္လို႔ ေျမာ္လင့္ေၾကာင္းပါ။


မူရင္းလင့္ခ္ကေတာ့ ဒီမွာပါ။ ကၽြန္ေတာ္က ဥပေဒစကား ေရးေလ့မ႐ွိတဲ့အျပင္ ကမန္းကတန္း ဘာသာျပန္ထားရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္လည္း မ႐ွင္းတာေလးေတြ ႐ွိႏိုင္ပါတယ္၊ ဒီ Creative Commons လိုင္စင္ေတြအေၾကာင္း မၾကားဖူးေသးသူ ျမန္မာဘေလာ့ဂ္ေရးသူမ်ား အတြက္ တတ္အားသေ႐ြ႕ ဘာသာျပန္ထားျခင္းပါ၊ ကၽြန္ေတာ္ေရးသမွ်၊ ဘာသာျပန္သမွ် အားလံုးမွန္ကန္ တိက်တယ္လို႔ အာမ မခံႏိုင္ပါ။ ဒီမွာေရးထားတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မေသခ်ာရင္ သံသ႐ွိခဲ့ရင္ မိမိေနထုိင္ရာေဒသမွ ဥပေဒတတ္ကၽြမ္းသူမ်ားနဲ႔ တိုင္ပင္ပါ။ မူရင္း အဂၤလိပ္လိုေရးသားခ်က္ကို ကိုးကားပါ။

ကၽြန္ေတာ္တို႔လို ဘေလာ့ဂါေတြ ဒီ Creative Commons လုိင္စင္ေတြ ဘယ္လိုယူလို႔ရတယ္ ဆိုတာကို သ႐ုပ္ေဖာ္ထားတဲ့ ေနာက္ထပ္ ကာတြန္းပံုေလးေတြ ႐ွိပါေသးတယ္။ ေနာက္အပတ္ထဲေလာက္မွာ တင္ျဖစ္မလားမသိပါ။ တကယ္လို႔ အဲဒီ ကာတြန္းပံုးေလးေတြကို ဘာသာျပန္ဖို႔ စိတ္၀င္စားရင္ ဒီလင့္ခ္မွာ သြားယူၿပီး ကုိယ့္ဘေလာ့ဂ္မွာ ကိုယ္ ဘာသာျပန္ၿပီး တင္ေပးပါခင္ဗ်ား။ ဘာသာျပန္ၿပီးရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ကိုလည္း လက္တို႔လိုက္ပါဦး၊ ဒါမွ ဒီပို႔စ္ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ လင့္ခ္ေပးလို႔ရေအာင္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဘာသာျပန္ရ သက္သာတာေပါ့။

ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အထက္ေဖာ္ျပပါ မူရင္း ကာတြန္းစာမ်က္ႏွာကို သြားၾကည့္တဲ့အခါမွာ သတိထားမိမလားေတာ့ မသိပါ။ ကၽြန္ေတာ္က အဲဒီစာမ်က္ႏွာက ကာတြန္းပံုေတြကို ဒီပံုမွာယူသံုးထားတာဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ေရာ မူပိုင္ခြင့္ခ်ိဳးေဖာက္သလို ျဖစ္ေနမလား၊ ဘယ္လိုထင္ပါသလဲ။ အမွန္ကေတာ့ မျဖစ္ပါ။ အဲဒီ စာမ်က္ႏွာရဲ႕ ေအာက္ဆံုးမွာ “This comic strip is licensed under a Creative Commons Attribution license” ဆိုတဲ့စာသားနဲ႔ ပံုေတြ႔မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစာသားကို ႏွိပ္လိုက္ရင္ လိုင္စင္ရဲ႕ လူဖတ္လို႔ရတဲ့ စာမ်က္ႏွာေပၚလာမွာ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီစာမ်က္ႏွာပါ စည္းကမ္းခ်က္အရ သူတို႔ကို (Creative Commons website ကို) တင္ႀကိဳခြင့္ေတာင္းစရာ မလုိဘဲ အဲဒီပံုေတြကို မည္သူမဆို ယူသံုးလို႔ရတယ္၊ သူတို႔ကို attribute လုပ္ေပးသေ႐ြ႕ေပါ့။ အဲဒီေတာ့ လုိင္စင္စည္းကမ္းခ်က္ ညီေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ ေအာက္မွာ attribute လုပ္ပါၿပီ။

Credits:
Cartoon concept and design by Neeru Paharia.
Original illustrations by Ryan Junell, Photos by Matt Haughey.
All obtained from Creative Commons website.

ကဲ ဒီေန႔အဖို႔ေတာ့ ဒီေလာက္ပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာ blogosphere ႀကီး မူပိုင္ခြင့္ကို ေလးစားတဲ့ေနရာ တစ္ခုအျဖစ္ တည္တံ့ႏိုင္ပါေစ။


ပုထုဇဥ္


(မူပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကိုပုထုဇဥ္ ေရးခဲ့ေသာပို႕စ္မ်ားကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)

Expand..

Summary..