ရာသီဖြဲ႕

ဒီလိုပဲေပါ့..
ေရအေၾကာင္း ေျမအေၾကာင္း
မိုးအေၾကာင္း ေလအေၾကာင္း
ေတာအေၾကာင္း ေတာင္အေၾကာင္း။

ေမ်ာက္ႀကိဳးေခြ ေဒါင္းအိုးေ၀ေတြမရွိ
ဒက္ဖိုေဒလ္ ပန္း၀ါ၀ါေတြလည္း ယိမ္းမက
ရိတ္သိမ္းရာသီ ေကာက္လိႈင္းထံုးေတြနဲ႕
မ်က္စိတဆံုးကြင္းျပင္ဆိုတာေ၀း
ေလာက၀တ္ဆန္ဆန္ တိမ္တုက
တတ္မွတ္သမွ် ခပ္က်ဲက်ဲ ရြာခ်တာေလာက္နဲ႕
မိႈင္းအံု႕ေနတဲ့ မနက္ျဖန္ေတြပဲ ရွိေနတဲ့အခါ…။

ပေယာဂ အေမွာင့္ပူူးထားတဲ့
ေဟာဒီ ကာလ ေဒသ ထဲမေတာ့
ျပတင္းေပါက္မရွိတဲ့ အခန္းက်ဥ္းတစ္ခု
ေၾကမြေနတဲ့ အ၀တ္အစားတခ်ိဳ႕
ေလသလပ္ေနတဲ့ အစာေၾကေဆး တစ္ပုလင္း
ပက္လက္လန္ေနတဲ့ ပိုးဟပ္ေသတစ္ေကာင္
ခုတင္ေပၚမွာ ၿပိဳက်ေနတဲ့ စာအုပ္ပံုတစ္ပံု
ကီးဘုတ္ေခ်ာင္ေနတဲ့ ကြန္ျပဴတာတစ္လံုးနဲ႕
ဒီေရဒီေျမကို အရမ္းလြမ္းသေလာက္
ဒီမိုးဒီေလေတြကို စိတ္ပ်က္မိေနတဲ့
ေတာေရာက္ေတာင္ေရာက္ အေတြးေတြရယ္….. ။

ပန္ဒိုရာ

Expand..

Summary..

ျဖဴစင္တဲ့ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာေတြကို လြတ္လပ္စြာ ပ်ံသန္းေစတဲ့အခါ

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ခ်စ္သူငယ္ခ်င္းေလးေတြေရ..



သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ညက အင္းယားကန္ေစာင္းမွာ ခ်စ္သူငယ္ခ်င္းေတြ လႊတ္တင္ေပးတဲ့ မီးပံုးေလးေပါ့။ အားမက်ဘူးလား။ မနာလိုေတာ့ မရွိၾကနဲ႕ေနာ္။

Expand..

Summary..

ပန္းခ်ီဆြဲတဲ့လက္ - ၂

ျပင္သစ္လို႕ ေျပာလိုက္ရင္ ပန္းခ်ီေတြ ရုပ္တုေတြ အႏုပညာေတြ ဆိုတဲ့ အေငြ႕အသက္ကို ခံစားၾကရမယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ ဒါဆို ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ အတြက္ အေရးအႀကီးဆံုး ပန္းခ်ီကားက ဘာလဲလို႕ ေမးလိုက္ရင္ အျပင္လူေတြအတြက္ ေတာ့ နီယိုကလပ္စစ္ကယ္ ပန္းခ်ီဆရာေတြ ျဖစ္တဲ့ ဒါဗီး (Jacques-louis David)၊ အန္းဂ္ (Jean-Auguste- Dominique Ingres) ဒါမွမဟုတ္ ဒီဘက္ အင္ပရက္ရွင္ ေခတ္ပိုင္းက မိုေနး (Claude Monet) ၊ မာေနး (Edouard Manet) တို႕ရဲ႕လက္ရာေတြကိုပဲ ျဗဳန္းဆို ျမင္ေယာင္သြားၾကမလားပဲ။

ဒါေပမယ့္ ျပင္သစ္လူမ်ိဳးေတြကို ေမးၾကည့္ရင္ေတာ့ Ferdinand Victor Eugène Delacroix (1798 – 1863) (အနီးစပ္ဆံုး အသံထြက္ရရင္ “ဒလခြာ” လို႕ထြက္ႏိုင္မယ္ ထင္တယ္။ ျပင္သစ္ “r” သံေတြက ျမန္မာလို ေျပာျပရတာ ခက္တယ္။) ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ Liberty Leading the People (La Liberté guidant le peuple) လို႕အမည္ရတဲ့ ဒီပန္းခ်ီကားကို သူတို႕မ်က္စိထဲ ျမင္ေယာင္လာပါလိမ့္မယ္ တဲ့။




ဒီပန္းခ်ီကားကို ၁၈၃၀ ဇူလိုင္လမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျပင္သစ္ ေတာ္လွန္ေရးကို ရည္ညႊန္းၿပီး ဆြဲခဲ့တယ္။ ဒီပန္းခ်ီဟာ ႏိုင္ငံေရးပိုစတာ တစ္ခုအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါသတဲ့။ နံပါတ္ တစ္ဆယ္ေျမာက္ ခ်ားလ္စ္ ဘုရင္ (Charles X) ကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ျပင္သစ္ ေတာ္လွန္ေရးႀကီးအတြက္ ဒီပန္းခ်ီကားေလးတစ္ခ်ပ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ အေရးပါခဲ့ပါလိမ့္။

စုတ္ခ်က္မ်ားဟာ ေမာ္ဒန္ဆန္တာ ရွိေသာ္လည္း သေဘာတရားအားျဖင့္ သရုပ္မွန္ေရာ စိတ္ကူးယဥ္စံျပဳမႈေရာ (both realistic and idealistic) ေရာေထြးေနတဲ့ ပန္းခ်ီလို႕ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ပန္းခ်ီရဲ႕ ေနာက္ခံကေတာ့ ယမ္းေငြ႕ မီးခုိးေငြ႕မ်ားနဲ႕ ၿမိဳ႕ျပရဲ႕ စစ္ေျမျပင္ ျဖစ္တယ္။ ပန္းခ်ီကား တစ္ခုလံုးကို ျခံဳၾကည့္လိုက္ရင္ အထင္ရွားဆံုး ကေတာ့ သုံးေရာင္ျခယ္ အလံကို တစ္ဖက္ ေျပာင္းရွည္ ေသနတ္ တစ္လက္ကို တစ္ဖက္ ကိုင္စြဲရင္း ေျပးလႊားခ်ီတက္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ျဖစ္တယ္။

ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ေခတ္စားခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္မႈဦးထုပ္လို႕ အမည္ရတဲ့ ဦးထုပ္ကို ေဆာင္းထားတဲ့ သူမဟာ တိုက္ပြဲထဲကို ငဲ႕ေစာင္းၾကည့္ရင္း ရင္၀တ္ေျပေလ်ာ့စြာ ေျခဗလာနဲ႕ ခ်ီတက္ေနပါတယ္။ သူမရဲ႕သ႑ာန္ဟာ တ၀က္တပ်က္ နတ္သမီးဆန္သလို လူသားလည္း ဆန္ေနခဲ့တယ္။ သူမရဲ႕ နိမိတ္ပံုကို တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ခြန္အားရွိေသာ ရင္အစံုနဲ႕ သန္မာေသာ အမ်ိဳးသမီး လို႕ တင္စားေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသတဲ့။

သူမရဲ႕ ေဘးမွာ ေျပာင္းတိုေသနတ္ႏွစ္လက္ကို ကိုင္ၿပီး ခ်ီတက္ေနတဲ့ ၁၂ ႏွစ္ေလာက္အရြယ္ ခ်ာတိတ္ ကေလးကေတာ့ ျပင္သစ္ စာေရးဆရာ ဗစ္တာဟူးဂိုး (Victor Hugo) ရဲ႕ Les Misérables ၀တၱဳထဲက လမ္းၾကမ္းပိုးေလး ဂဗိုး (Gavroche) ဆိုတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမား ဇာတ္လိုက္ကေလးကို တင္စားထားတာ ျဖစ္မယ္ လို႕ ဆိုၾကတယ္။

အမိ်ဳးသမီးရဲ႕ ဗယ္ဘက္က အနည္းငယ္ရြဲ႕ေစာင္းေနတဲ့ ဦးထုပ္ရွည္ကို ေဆာင္းထားတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားက ဘယ္သူလဲဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ ျငင္းခံုၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ပန္းခ်ီဆရာကိုယ္တိုင္ ျဖစ္တယ္လို႕ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ သူ႕ေဘးက လူက ေသနတ္မကိုင္ပဲ ဓားတစ္လက္ကို ကိုင္ထားတာကလည္း စဥ္းစားစရာပါ။

ပန္းခ်ီကားရဲ႕ အေပၚပိုင္းက တက္ၾကြေနတဲ့ ပံုရိပ္ေတြကို ဆန္႕က်င္ (contrast) လုပ္ထားကေတာ့ ပန္းခ်ီကား ေအာက္ပိုင္းက လႈပ္ရွားမႈ ကင္းမဲ့စြာ ေျမမွာလဲေလ်ာင္းေနတဲ့ သက္မဲ့ပံုရိပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အရင္းအႏွီးေတြလို႕ပဲ ဆိုရေလမလား။ အ၀တ္အစား အကၽြတ္ကၽြတ္နဲ႕ လဲေနသူတစ္ေယာက္ရယ္ ယူနီေဖာင္းလိုမ်ိဳး ၀တ္ထားသူ တစ္ေယာက္ရယ္ကို ေတြ႕ရသလို ေလးဘက္တြားသြားရင္း အမ်ိဳးသမီးကို ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားစြာနဲ႕ ေမာ့ၾကည့္ေနတဲ့လူ တစ္ေယာက္ကိုလည္းေတြ႕ရမယ္။

ဒီပန္းခ်ီကားက ေတြးေတာစရာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေပးပါတယ္။ ေ၀ဖန္ခ်က္ တစ္ခုက ေျပာျပန္ပါတယ္။ တိုက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသူေတြဟာ လူထုလူတန္းစား အလႊာအသီးသီးက ျဖစ္တာကိုလည္း ပံုေတြက ကိုယ္စားျပဳပါသတဲ့။ ဥပမာဆိုရရင္ ဦးထုပ္ရွည္ေဆာင္းထားသူက ဓနရွင္ ဘူဇြာ လူတန္းစားထဲကျဖစ္ၿပီး ေသနတ္အတို ကိုင္ထားတဲ့ ခ်ာတိတ္ကေလးကေတာ့ အေျခခံလူတန္းစားကို ေဖာ္က်ဴးခ်င္တာ ျဖစ္မယ္လုိ႕ ဆိုၾကတယ္။

လြတ္လပ္တဲ့ ကာလတစ္ခုေရာက္လာတဲ့ အခါမွာေတာ့ ပန္းခ်ီဆရာရဲ႕ ပံုရိပ္နဲ႕အတူ ဒီပန္းခ်ီကားကို ေငြစကၠဴထဲကို ထည့္သြင္း ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ၾကပါတယ္။



လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲအဆက္ဆက္မွာ ထင္ဟပ္ခဲ့တဲ့ ပန္းခ်ီဆြဲတဲ့လက္ေတြထဲက တစ္ခုအေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။

source: Wiki အပါအ၀င္ အင္တာနက္မွ ရယူ၏။

Expand..

Summary..

အႏွစ္ ၂၀ အၾကာ ကဗ်ာဆရာ

ခင္ဗ်ားရဲ႕ကဗ်ာေတြဟာ
ကဗ်ာမဆန္ေတာ့ဘူး သိရဲ႕လား။

ခင္ဗ်ားက သစ္ရြက္လႈပ္တာျမင္ရင္
တစ္ရြက္လႈပ္ရင္ တစ္ခက္လံုးနာၾက
သစ္ပင္ရဲ႕ေဒါသအား မုန္တိုင္းကို ၀ပ္တြားေစမယ္လို႕ ႀကံဳး၀ါးမယ္။

ခင္ဗ်ားက သစ္ရြက္လႈပ္တာျမင္ရင္
အေနာက္ေတာင္ေလမိုက္ ေဆာင္းမွာတိုက္လို႕
ရာသီဥတု ငိုက္စိုက္က်စျပဳၿပီလို႕ မွတ္ခ်က္ခ်မယ္။

ခင္ဗ်ားက သစ္ရြက္လႈပ္တာျမင္ရင္
ေရေျမမမွန္ မ်ိဳးမသန္လို႕
အခ်ိန္မတန္ခင္ ေၾကြလုလု ရြက္ပ်ိဳႏုေတြရယ္လို႕
အံႀကိတ္ကာ ေခါင္းယမ္းမယ္။

ခင္ဗ်ားက သစ္ရြက္လႈပ္တာျမင္ရင္
ေနေရာင္ျခည္ နမ္းသြားတဲ့ အစိမ္းေရာင္တန္း
ငွက္ငယ္ေျခရာ ျဖတ္သန္းတယ္လို႕ ေရရြတ္မယ္။

ခင္ဗ်ားက သစ္ရြက္လႈပ္တာျမင္ရင္
ေလတိုက္လို႕သစ္ရြက္လႈပ္တာလား
သစ္ရြက္ေတြလႈပ္လို႕ေလတိုက္တာလားလို႕
ေရွ႕ေနာက္ျဖစ္စဥ္သေဘာ ကန္႕လန္႕တိုက္ ေစာေၾကာမယ္။

ခင္ဗ်ားက သစ္ရြက္လႈပ္တာျမင္ရင္
ရာသီဗီဇ ေလရူးခလို႕ယိမ္းယိုင္ၾကတာ
သဘာ၀ပါေလလို႕ မတုန္မလႈပ္ေျပာမယ္။

သစ္ရြက္လႈပ္ျခင္းက ခင္ဗ်ားကို အျပစ္ကင္းစြာ မရယ္ေမာေစေတာ့
ခင္ဗ်ားဟာ လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္၂၀ ကခင္ဗ်ား မဟုတ္ေတာ့ဘူး
ခင္ဗ်ားကဒီစနစ္ႀကီးကို ေျပာင္းလဲဖို႕ႀကိဳးစားေနတုန္းမွာ
ဒီေခတ္ႀကီးကခင္ဗ်ားကို ေတာ္ေတာ္ေျပာင္းလဲလိုက္ၿပီပဲ။

ခင္ဗ်ားက အၾကမ္းဖက္သမား
ခင္ဗ်ားက ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းသူ
ခင္ဗ်ားက ႏိုင္ငံေရး အကဲျဖတ္
ခင္ဗ်ားက အင္ပရက္စ္ရွင္နစ္
ခင္ဗ်ားက ျဖစ္တည္မႈ၀ါဒီ
ခင္ဗ်ားက ဘုရားမဲ့။

ခင္ဗ်ားေရးတဲ့ ကဗ်ာတစ္ပိုဒ္တိုင္းက
မ်က္ႏွာကိုျဖတ္ျဖတ္ရိုက္ေနလို႕။ ။


ပန္ဒိုရာ

Expand..

Summary..

ကဗ်ာေရးတဲ့လက္ - ၂

ပီ. ဘီ. ရွယ္လီ (Percy Bysshe Shelley 1792-1822) လို႕ဆိုလုိက္ရင္ စိတ္ကူးယဥ္ဆန္တဲ့ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ကဗ်ာဆရာ တစ္ေယာက္မွန္း သိၾကပါလိမ့္မယ္။ Ozymandias, Ode to the West Wind, To a Skylark ကဗ်ာေတြဟာ သူေရးခဲ့တဲ့အထဲက နာမည္အႀကီးဆံုးလို႕ ဆိုႏိုင္မယ္ ထင္ပါတယ္။

ငယ္စဥ္ဘ၀မွာ မိန္းကေလးဆန္ဆန္ေတာင္ ႏူးညံ႕ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသူလို႕ အမ်ားက သိခဲ့ၾကတဲ့ ရွယ္လီဟာ အေဖကိုယ္တိုင္က လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္ေပမယ့္ သူျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ ေခတ္စနစ္ကို ျပည္သူေနရာက ထဲထဲ၀င္၀င္ ခံစားၿပီး သူ႕ကဗ်ာေတြမွာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ထင္ဟပ္ေစခဲ့သူပါ။ ၁၈၁၉ ခုႏွစ္က အဂၤလန္ လို႕ အမည္ရတဲ့ ဆြန္းနက္ (sonnet) အမ်ိဳးအစား ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို ခံစားၾကည့္မိပါတယ္။ မူရင္းကေတာ့ဒီလိုပါ။


England in 1819

An old, mad, blind, despised, and dying king,--
Princes, the dregs of their dull race, who flow
Through public scorn,--mud from a muddy spring,--
Rulers who neither see, nor feel, nor know,
But leech-like to their fainting country cling,
Till they drop, blind in blood, without a blow,--
A people starved and stabbed in the untilled field,--
An army, which liberticide and prey
Makes as a two-edged sword to all who wield,--
Golden and sanguine laws which tempt and slay;
Religion Christless, Godless--a book sealed;
A Senate,--Time's worst statute unrepealed,--
Are graves, from which a glorious Phantom may
Burst, to illumine our tempestous day.

Percy Bysshe Shelley

ရွယ္လီဟာ ေဂ်ာ့ဘုရင္အေပၚမွာ မေက်နပ္တဲ့ သူ႕ရဲ႕ခံစားခ်က္မ်ားစြာကို နာမ၀ိေသသနမ်ားနဲ႕ ဖြဲ႕ဆိုလိုက္ပါတယ္။ အိုတြ ရူးသြပ္ မ်က္ကန္း မုန္းစရာ့ ေသခါနီး ဘုရင္ ေပါ့။ အဲဒီ အိုၾကီးအိုမ ဘုရင္ႀကီးနဲ႕ သူ႕ရဲ႕ အသံုးမက်တဲ့ မင္းေဆြမင္းမ်ိဳး အႏြယ္ေတာ္ေတြဟာ ျပည္သူအမ်ားရဲ႕ ရြံရွာမႈ မခန္႕ညားမႈ ေအာက္မွာ ရႊ႕ံႏြံအလား စီးဆင္းေနရတာပါပဲ။ ရႊံ႕ႏြံေတြလိုပဲ အသိအျမင္မဲ့ ခံစားခ်က္ဗလာ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားဟာ ေဖ်ာ့ေတာ့ အားနည္း ႏိုင္ငံမြဲမွာ ကပ္ပါးေကာင္လို ခိုကာ ေသြးစုပ္ ေနၾကသတဲ့။ ဘယ္ေလာက္မ်ား မေလ်ာ့တမ္း ခဲေနဦးမလဲ ဆိုတာကေတာ့ ေသြးအလိမ္းလိမ္း ဖံုးလို႕ မျမင္မကန္း ျပဳတ္က်တဲ့အထိပဲေလ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဓားထိုး ခံထားရသလို ျပည္သူ လူထုကေတာ့ ကြင္းျပင္ရိုင္းထဲ ဆာေလာင္မြတ္ငတ္လို႕။ လြတ္လပ္ျခင္းကို လက္စတံုး ေပးသူက စစ္တပ္ကိုယ္တိုင္ ျဖစ္ေနတယ္။ ကိုယ့္ျပည္သူကို ကိုယ္ျပန္သတ္ရင္း လႈပ္ရွားရုန္းကန္သူ အားလံုး အတြက္ အသြားႏွစ္ဖက္နဲ႕ ဓားလို ရပ္တည္ေနတယ္။ ေသြးေပစြန္းေနတဲ့ ခန္းနားႀကီးက်ယ္ ဥပေဒသ ေတြကလည္း တရားမွ်တတဲ့ ဥပေဒလို႕ မဆိုႏိုင္ေတာ့ဘူး။ သတ္ျဖတ္ျခင္းေတြ ႏွိပ္ကြပ္ျခင္းေတြ အတြက္ အသံုးခ်ခံ ေနရတယ္ေလ။ ဒီလိုနဲ႕ ခ်ိတ္ပိတ္ခံရတဲ့ စာအုပ္ တစ္အုပ္အလား ဘုရားမဲ့ တရားမဲ့ ဘာသာေရးကို ကင္းမဲ့သြားရတဲ့ အျဖစ္ေတြရယ္၊ အခ်ိန္တိုင္းမွာ အဆိုးဆံုးျဖစ္တဲ့ ျပင္ဆင္ဖ်က္သိမ္းမႈ ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ့တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ဆိုး (လႊတ္ေတာ္) ရယ္နဲ႕ တိုင္းျပည္ဟာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ယိုယြင္းေနခဲ့ၿပီလဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒါေတြ တေန႔ေတာ့ နိဂုံး ခ်ဳပ္ရေတာ့မွာပါေလ။ ခန္းနားတဲ့ ယံုၾကည္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တစ္ခုက သယ္ေဆာင္သြားမယ့္ လင္းလက္တဲ့ ေအာင္ပြဲေန႕သစ္ ေပါက္ကြဲ ထြန္းပလာတဲ့အခါေပါ့။

သမိုင္းဆိုတာ တစ္ပတ္ၿပီး တစ္ပတ္လည္တတ္သတဲ့။ အတိတ္ကသမိုင္းေတြဟာ ပစၥဳပၸါန္မွာ ေရာင္ျပန္ဟပ္တတ္သတဲ့။ အားႀကီးဖိႏွိပ္သူကို အဖိႏွိပ္ခံတို႕က တြန္းလွန္ခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲေတြ လူ႕သမိုင္း ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ရွိခဲ့တယ္။ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္၊ ေျမရွင္ ပေဒသရာဇ္စနစ္၊ ေက်းကၽြန္စနစ္၊ ကိုလိုနီ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္၊ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ စနစ္ ဘယ္လိုေခတ္ေတြ စနစ္ေတြေျပာင္းေျပာင္း ဘယ္လိုနာမည္ တပ္တပ္ လူသားေတြဟာ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကတာ တရားမွ်တမႈအတြက္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ပါ။ ရွယ္လီရဲ႕ ဒီကဗ်ာတစ္ပုဒ္က အဲဒီအထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ၁၈၁၉ ကာလမ်ားက အဂၤလန္ရဲ႕ အေျခအေနကို ဖြဲ႕ဆိုထားခဲ့တယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ရာခ်ီ ၾကာခဲ့ၿပီေပါ့။ လူေတြရဲ႕ တရားမွ်တမႈအတြက္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲေတြကေတာ့ လိုအပ္လာတဲ့ ေခတ္တိုင္းမွာ ဖိမရႏွိပ္မရ ဆက္ရွိေနဦးမွာပဲ။ ေအာင္ပြဲေတြလည္း ရၾကဦးမွာပဲ။

source: Wiki အပါအ၀င္ အင္တာနက္မွ ရယူ၏။

Expand..

Summary..

အေျပာင္းအလဲသို႕ေျခလွမ္းမ်ား

စာရြက္စာတမ္း တစ္ထပ္ႀကီးကိုၾကည့္ကာ သက္ျပင္းခ်လိုက္သည္။ ရုံးခန္းေျပာင္းရမည္ ဆိုေတာ့ သိမ္းတန္တာသိမ္း လႊင့္ပစ္တန္တာ လႊင့္ပစ္ အလုပ္ရႈပ္ေပဦးမည္။ ေနသားက်ေနေသာ ေနရာတစ္ေနရာမွ ေနရာအသစ္ တာ၀န္အသစ္ကို ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ မိမိကိုယ္တိုင္ပင္ စိတ္လိုလက္ရ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္ေလ။

ကံက မည္သို႕ဖန္လာသည္မသိ။ ဘ၀ တေလွ်ာက္လံုးတြင္ အိမ္ေျပာင္း ေက်ာင္းေျပာင္း အလုပ္ေျပာင္း ေနရာေျပာင္း စသည္ျဖင့္ အေျပာင္းအလဲေတြ မ်ားလွၿပီ။ တစ္ၿမိဳ႕မွ တစ္ၿမိဳ႕သို႕ ေျပာင္းသည္။ တစ္ၿမိဳ႕ထဲမွာပင္ အိမ္ေျပာင္းသည္။ အလုပ္တစ္ခုမွ တစ္ခု ေျပာင္းသည္။ အလုပ္တစ္ခုထဲမွာပင္ ဌာနေျပာင္းသည္။ ေျပာင္းရျခင္းေတြ အခုအထိေတာ့ လက္စမသတ္ႏိုင္ေသး။

ေျပာင္းတိုင္းေျပာင္းတိုင္း မျဖစ္မေနႀကံဳရသည္မွာ သိမ္းဆည္း ေနရာခ်ထားရျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ သာမန္အားျဖင့္ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ မည္သူမွ အလုပ္မရႈပ္ခ်င္ၾက။ အားစိုက္ မထုတ္ခ်င္ၾက။ အကၽြမ္းတ၀င္ ျဖစ္ၿပီးေသာ ပတ္၀န္းက်င္ တစ္ခုကို ခြာ၍ မရင္းႏွီးေသးေသာ နယ္ပယ္တစ္ခုကို စတင္ရသည္မွာ စြန္႕စားမႈလည္းရွိသည္။ သို႕ေသာ္ လိုအပ္လာလွ်င္ လိုခ်င္လာလွ်င္ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ၾကရသည္သာ။

အေျပာင္းအလဲ လုပ္ၾကရျခင္း ေနာက္၀ယ္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါသည္။ တခ်ိဳ႕က လက္ရွိေနရာမွာ မေပ်ာ္ပိုက္လို႕။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ လက္ရွိက ေက်နပ္ဖြယ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ပိုမိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေသာ အေနအထားတစ္ခုကို လုိခ်င္လို႕။ တခါတေလက်ေတာ့ ကိုယ္က မေျပာင္းခ်င္လည္း ေဘးပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေနတခ်ိဳ႕က ဖိအားေပးလာ၍ ေျပာင္းရသည္မ်ိဳးလည္းရွိတတ္သည္။ တခါတေလ က်ေတာ့ ကိုယ္တစ္ဖက္တည္း ေျပာင္းခ်င္၍မရ။ တျခားတဖက္မွ သေဘာတူညီပါမွ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ရသည္မ်ိဳးလည္း ရွိသည္။ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစခ်င္လွ်င္ ျဖစ္လိုသူကေတာ့ ပို၍ အားစိုက္ထုတ္ရေပမည္။

မၾကာမီကာလတြင္ ေနရာအသစ္ ကြန္ပ်ဴတာအသစ္ျဖင့္ တာ၀န္အသစ္မ်ားကို စလုပ္ရေတာ့မည္။ တာ၀န္အသစ္က ကိုယ္ႏွင့္ပို၍ လိုက္ဖက္မည္၊ ကိုယ့္ကို တိုးတက္မႈ ပိုေပးႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္မႈ ထားခဲ့သည္။ ေသေသခ်ာခ်ာလည္း ႀကိဳတင္ေလ့လာခဲ့သည္။ သုိ႕ေသာ္ ကံေသကံမေတာ့ မေျပာႏိုင္။ အနည္းဆံုး ေသခ်ာတာကေတာ့ တစ္ေယာက္တည္း လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႕ခြဲႏိုင္ေသာ ရုံးခန္းတစ္ေနရာမွ အျခားလူမ်ားႏွင့္ ခြဲေ၀ထိုင္ရမည့္ ေနရာတစ္ေနရာကို ေရာက္ရေတာ့မည္။ အားလပ္ခ်ိန္တြင္ ျမန္မာစာဖတ္ႏိုင္ရင္ တပ္ဆင္ထားေသာ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္လံုးကိုထားခဲ့၍ ဘာပရိုဂရမ္ ဘာေဖာင့္အသစ္မွ မတပ္ဆင္ႏိုင္ရန္ တားျမစ္ထားေသာ ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးကို သံုးရေတာ့မည္။ ရစရာက ရဖို႕မေသခ်ာခင္ ေပးစရာကေတာ့ အေသအခ်ာ ေပးဆပ္လိုက္ရၿပီ။ လူ႕ဘ၀ ဆိုတာႀကီးကိုက ေနရာတကာ သည္လိုပဲ မဟုတ္ပါလား။

အေျပာင္းအလဲတိုင္းတြင္ ေရႊေရာင္၀င္းလက္ေသာ ေနျခည္ျဖာ နံနက္ခင္း ရွိခ်င္ရွိမည္။ ရွိခ်င္မွလည္း ရွိမည္။ အေျပာင္းအလဲတိုင္းတြင္ အာမခံခ်က္မ်ား ေက်နပ္မႈမ်ား ရွိႏိုင္သလို မေရရာမႈမ်ား နာက်င္မႈမ်ား လည္း ေရာေႏွာပါ၀င္လ်က္ရွိသည္။ အေျပာင္းအလဲ တစ္ခု အတြက္ အႀကီးမားဆံုး အဟန္႕အတားကေတာ့ “ေၾကာက္စိတ္ႏွင့္ ပ်င္းရိမႈ” ျဖစ္သည္။ အေျပာင္းအလဲတစ္ခု ျဖစ္ေျမာက္လာရန္ အႀကီးမားဆံုး လံႈ႔ေဆာ္မႈမွာ “မေျပာင္းလွ်င္ မျဖစ္ေတာ့ဘူး” ဆိုသည္ကို ျပတ္သားစြာ သိရွိနားလည္ သေဘာေပါက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ စကားတစ္ခုေတာ့ ရွိသည္။ ေကာင္းေသာ(good) အေနအထားတစ္ခုက အေကာင္းဆံုး (best) အေနအထားသို႕ ေရာက္မလာေအာင္ အဟန္႕အတားျဖစ္သြားတတ္ သတဲ့။ လက္ရွိက တကယ္ပဲ ေကာင္းေသာ အေနအထား ဟုတ္ပါသလား။ မေျပာင္းလွ်င္ ျဖစ္မျဖစ္ ေျပာင္းဖို႕လိုမလို သိႏိုင္ရန္ေတာ့ မ်က္စိဖြင့္ နားစြင့္ထားဖို႕လိုပါသည္။ ထိုင္ေနလို႕ေတာ့ျဖင့္ ဘာမွ ျဖစ္မလာပါေလ။


ပန္ဒိုရာ

Expand..

Summary..

ဟင္းလင္းျပင္ထဲက လင္းလက္တဲ့သံစဥ္ေတြ

အမွန္တရားဆိုတာ
လမ္းမေတြေပၚမွာ စီတန္းလွည့္လည္တယ္
သံတိုင္ေတြေနာက္မွာ အံႀကိတ္ခံတယ္
မီးသၿဂိဳလ္စက္ထဲက တိတ္တိိတ္ပုန္း ျပာေတြနဲ႕အတူ ပ်ံ႕လြင့္တယ္
တကယ္ေတာ့ အမွန္တရားဆိုသာ
ေဆတန္နတ္ဆိုး ကြယ္လွ်ိဳးထားတဲ့
နကၡတ္တာရာေတြျဖစ္တယ္။

ေခတ္ႀကီးကိုက မေကာင္းလွေပဘူး
တက္မပါ လက္ဗလာနဲ႕ ေလွာ္ရတဲ့ေခတ္
ေရနစ္သူဆြဲတဲ့ေကာက္ရိုး ပိုးထိုးေနတဲ့ေခတ္
သစၥာတရား ျခစားခံထားရတဲ့ေခတ္။

စၾကၤာ၀ဠာကို ဆုပ္ကိုင္ၾကည့္ခ်င္ေသးတဲ့
ဒီေကာင္ရဲ႕လက္ေတြကေတာ့ ေသးေကြးလြန္းလွပါတယ္
ၾကယ္ျဖစ္ခြင့္မရေသးတဲ့ ျဂိဳဟ္ပဲ့မို႕
နဂါးေငြ႕တန္းကိုတမ္းတတယ္
လေရာင္ကိုခ်ဥ္ျခင္းတပ္ကာမွ
ေနပူျပင္းေတြပဲ တစ္စင္းၿပီးတစ္စင္း ထြက္လာတယ္။

ဟင္းလင္းျပင္ရဲ႕ နိယာမက
ေအးစက္ေတာင့္တင္းလွတယ္
ယံုၾကည္ခ်က္ေတြ တြင္းနက္ထဲၿပိဳက်
မၾကာခဏ ပံုစံပ်က္ယြင္း
မလင္းမခ်င္းေတာ့ ျဖစ္တည္ေနရဦးမယ္။

တခ်ိဳ႕က ေကာင္းကင္ကိုရွာတယ္
တခ်ိဳ႕က အလင္းေရာင္ကိုရွာတယ္္
တခ်ိဳ႕က ၿဂိဳဟ္စီးၿဂိဳဟ္နင္းေတြၾကည့္တယ္
အဲဒီၾကားကနယ္နိမိတ္ေတြကို
ဒစ္ဂ်စ္တယ္တံခါးနဲ႕ ဆြဲဖြင့္လိုက္ေတာ့
ကမၻာၾကီးတစ္ခုလံုး ပြက္ေလာရိုက္ေစတယ္။

ေပါက္ကြဲျခင္းဆိုတာ
စၾကာၤ၀ဠာအသစ္ေတာင္ အစျဖစ္ေစသတဲ့
ၿပိဳကြဲပြန္းရွ ထြက္က်လာတဲ့
လြတ္လပ္ျခင္းရဲ႕ လင္းလက္တဲ့ သံစဥ္ေတြ
ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႕ ပဲ့တင္ျပန္ထူးၾကမယ္။


ပန္ဒိုရာ

Expand..

Summary..

ပန္းခ်ီဆြဲတဲ့လက္

ဖရန္စစၥကို ဂိုယ (Francisco Goya - ၁၇၄၆-၁၈၂၈) ဆိုတာ စပိန္က ပန္းခ်ီဆရာ။ ဘ၀ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးခ်ိန္ပိုင္း ကာလမ်ားမွာ Black Paintings ဆိုတဲ့ နက္ေမွာင္ေမွာင္ ေခ်ာက္ခ်ားဖြယ္ ပန္းခ်ီေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ဆြဲခဲ့တယ္။ အဲဒီအထဲက ထင္ရွားတာက The Great He-Goat or Witches' Sabbath (El aquelarre ) ဆိတ္သိုးၾကီး ဒါမွမဟုတ္ မေကာင္းဆိုး၀ါး စုန္းကေ၀ ညီလာခံ (အဲဒီလိုပဲ ဘာသာျပန္လိုက္ေတာ့မယ္) ဆိုတဲ့ ဒီကားပါတယ္။



ပံုက ေခ်ာက္ခ်ားစရာ အေရာင္ေတြနဲ႕ မိႈင္းမႈန္ရီေ၀ ေမွာင္လို႕။ စုန္းတေစၧအမႈး ဆိတ္သိုးၾကီးရဲ႕ ေရွ႕မွာ စုေ၀းေနရတဲ့ လူေတြ (စုန္းကေ၀ေတြ) အားလံုး ေၾကာက္ရြ႕ံတုန္လႈပ္ေနၾကတာကို အတိုင္းသား ျမင္ရမယ္။ ဆိတ္သိုးၾကီးကိုေတာ့ ပန္းခ်ီဆရာက အရိပ္မည္းမည္းၾကီးသဖြယ္ အားလံုးနက္ေအာင္ ျခယ္ထားတယ္။ ေခါင္းေတာင္ နာလံမထူႏိုင္တဲ့ လူအုပ္ထဲမွာ ညာဖက္စြန္းက သီးသန္႕ဆန္ဆန္ထိုင္ေနတဲ့ အနက္ေရာင္၀တ္ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ပဲ မေၾကာက္တန္း စိုက္ၾကည့္ေနေလရဲ႕။

တကယ္ကေတာ့ ေဆတန္က သူ႕သားကို သူျပန္စားေနတဲ့ ပန္းခ်ီကား (Saturn Devouring His Son.) က ပိုနာမည္ၾကီးခဲ့တာပါ။ ေရာမ ေဆတန္နတ္ က သူ႕ကေလးကို သူျပန္စားေနပံုကို ေၾကာက္စရာ သရုပ္ေဖာ္ထားတယ္။ အနက္ေရာင္ေနာက္ခံမွာ ေဆတန္ရဲ႕ ေျခလက္ေတြနဲ႕ ေခါင္းၾကီးကပဲ ထင္းထင္းၾကီးထြက္ေနတယ္။ မ်က္လံုးၾကီးေတြလည္း ျပဴးလို႕ ရူးသြပ္ေနတဲ့ မ်က္ႏွာေပးနဲ႕။ သူ႕လက္ေခ်ာင္းေတြက သူ႕သားရဲ႕ ေက်ာကို ကုတ္ျခစ္ ေဖာက္ထြင္းထားတယ္။ သူ႕သားရဲ႕ ေခါင္းနဲ႕ ွဗယ္လက္ကိုေတာ့ ကိုက္ျဖတ္၀ါးမ်ိဳၿပီးခဲ့ၿပီ။ လႈပ္ရွားမႈမဲ့စြာ တြဲေလာင္းက်ေနတဲ့ က်န္ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းက ေသြးဆုတ္ ျဖဴေရာ္ေနတာကို စြန္းေပေနတဲ့ ေသြးရဲရဲနဲ႕ contrast လုပ္ထားတယ္။ အဲဒီပံုကို ၾကည့္ခ်င္ရင္ေတာ့ ဒီမွာ ပဲ ၾကြက္ေခါက္ၿပီး ၾကည့္ပါေတာ့။

ေနာက္ထပ္ အဲဒီလို ပန္းခ်ီေတြ သူေတာ္ေတာ္ဆြဲခဲ့တယ္။ အႏုပညာဆိုတာကေတာ့ ေခတ္အဆက္ဆက္ကို ထင္ဟပ္ခဲ့တာပဲ။ ပန္းခ်ီဆရာ ဘာေတြေျပာခ်င္ခဲ့သလဲ။

source: Wiki အပါအ၀င္ အင္တာနက္မွ ရယူ၏။
link to Goya page https://www.artsy.net/artist/francisco-de-goya
 

Expand..

Summary..

ပန္းကေလး တိမ္တိုက္ လိပ္ျပာ... ေန႕လည္စာ

ငယ္ငယ္က ေျမစိုက္ စာသင္ေက်ာင္းကေလး တစ္ေက်ာင္း။ ေက်ာင္းေနာက္မွာ အေလ့က်ေပါက္ေနတဲ့ ရိုးတံရွည္ရွည္နဲ႕ နီ၀ါေရာင္ ပန္းကေလး ပြင့္တိုင္း သြားသြား ေငးေမာခဲ့တဲ့ ေနလည္စာစားခ်ိန္ေတြ။ အမ်ိဳးအမည္မသိတဲ့ ပန္းေတြပြင့္လို႕။ လိပ္ျပာေတြ ၀ဲလို႕။ ပိုးဖလံဆန္ဆန္ ခပ္ေႏွးေႏွး အေကာင္ေလးေတြဆိုရင္ လက္ဖ၀ါးနဲ႕ အသာေလးအုပ္ဖမ္း။ အနီးကပ္ ေသခ်ာၾကည့္။ ျပန္လႊတ္လိုက္။ လက္ဖ၀ါးမွာ အေတာင္ပံက အမႈန္ေလးေတြ စြန္းေပက်န္ခဲ့မွ ေနာင္တရ။ ၿပီးေတာ့လည္း ျပန္ေမ့တာပဲ။ မိုးေတြရြာရင္ ဒူးေလာက္ ေပါင္ေလာက္ ေရေတြလ်ွံ။ လြယ္အိပ္ကိုပိုက္ ထီးကိုေဆာင္းၿပီး ေျပးေပေတာ့။ ေက်ာင္းေရာက္မွ အက်ၤီ ေနာက္တစ္စံု ထပ္လဲ။ ျပတင္းေပါက္နားမွာ ထိုင္ၿပီး လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ လယ္ကြင္းစိမ္းေတြကို ေငးၾကည့္။ အဲဒီကတည္းက ျပတင္းေပါက္က စင္လာတဲ့ မိုးစက္မႈန္မႊားေတြကို ခ်စ္တတ္ခဲ့။ အစားထိုးမရတဲ့ မသိမႈဟာ ေပ်ာ္စရာ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ စကားလံုးမ့ဲ ခ်ေရးခ်င္တဲ့ ပန္းခ်ီကားေတြေပါ့။ စုတ္ျခစ္ရာေတြ ရင္ဘတ္ ေပါက္ထြက္မတတ္ စူးရွေတာ့ေလ ကိုယ့္လက္ဟာ ကတုန္ကယင္နဲ႕။ ထြက္ေပါက္ကို လုိက္ရွာေနတုန္း အခ်ိန္က်လာေတာ့ ေန႕လည္စာကို ေဒါသတႀကီး ၀ါးမိတယ္။ ကဗ်ာငွက္ကေလး ဟိုအေ၀းမွာပ။ ပန္းႏုေရာင္္ တိမ္တို္က္က အိပ္ေမာက်သြားျပန္တယ္။

ပန္ဒိုရာ

Expand..

Summary..

ကဗ်ာေရးတဲ့လက္

တကယ္ကေတာ့ ေမာင္တိန္ ေျပာလာတာပါ။

ေပေတာက္ Bei Dao ဆိုတာ တရုတ္ ေတာ္လွန္ေရးသမား ကဗ်ာဆရာေပါ့။ ၁၉၈၉ ကာလမ်ား တက္ၾကြခဲ့။
http://prelectur.stanford.edu/lecturers/dao/

သူကဒီလိုေတာင္ ေရးခဲ့တဲ့လူ။

Let me tell you, world,
I—do—not—believe!
If a thousand challengers lie beneath your feet,
Count me as number one thousand and one.
I don’t believe the sky is blue;
I don’t believe in thunder’s echoes;
I don’t believe that dreams are false;
I don’t believe that death has no revenge.

၁၉၉၄ က ဒီအင္တာဗ်ဴးမွာေတာ့ You can't change society with poetry. လို႕ေျပာခဲ့တယ္။ ေတာ္ေတာ္တာ၀န္ယူရတဲ့ စကားေနာ္။ ရင္ထဲနင့္သြားတယ္ ကိုယ့္ဆရာ။

http://www.umich.edu/~iinet/journal/vol2no1/v2n1_Bei_Dao.html
Bei Dao: Yes, but being a poet in the States is quite different from being one in China, because here poetry depends on the universities for its support. They finance the poets and help them get published. That isn't so in China. But overall it is the same. You can't change society with poetry.

Expand..

Summary..

ေကာင္းကင္ေခၚသံ

ေကာင္းကင္ေခၚသံ

ပ်ံသန္းခြင့္ ဆိုတာ ေျပာခြင့္မရတဲ့စကားလံုး
အေတာင္ပံ ဆိုတာ ျဖတ္ညွပ္ခံထားရတဲ့အရာတစ္ခု
ႏႈတ္သီးေတြဟာ ေတးဆိုဖို႕မဟုတ္
အစာစားဖို႕ လည္း ေသြးစက္ေတြနဲ႕ နာက်င္ကိုက္ခဲ
လမ္းေလွ်ာက္မယ့္ ေျခေခ်ာင္းေတြမွာ ေႏွာင္ၾကိဳးတန္းလန္းနဲ႕

ငွက္ခတ္သမားေရ...
သင္ၿငိမ္းခ်မ္းပါေစ လို႕ေတာင္ မေျပာရေတာ့ပါလား
ေမတၱာ ဆုိတာ တားျမစ္ထားတဲ့ ေ၀ါဟာရျဖစ္သြားတယ္

အခုေတာ့ ...
ယံုၾကည္မႈနဲ႕ ရစ္ပတ္သထက္ပတ္
ႏွလံုးေသြးေတြ အထပ္ထပ္ ရြာသြန္းက်တဲ့အခါ
ေကာင္းကင္ဆိုတာကို လွမ္းျမင္ေနရတာပဲ
ကဲ .. စိတ္၀ိညာဥ္ရဲ႕အားကို သင္ဘာနဲ႕တားမွာလဲ ။


ပန္ဒိုရာ

Expand..

Summary..