အင္တာနက္ေပၚက ကဗ်ာစီးရီးစ္တြဲမ်ား

အင္တာနက္ေပၚက ကဗ်ာစီးရီးစ္တြဲမ်ား

ငါမေရာက္ဖူးတဲ့ၿမိဳ႕မွာ

ငါမေတြ႕ဖူးတဲ့ လူတစ္ေယာက္က

ငါမသိတဲ့ နာမည္စာျပား ကိုင္ေဆာင္ထားၿပီး

ငါ့ကိုႀကိဳဆို

ဟဲလို

လူအခ်ိဳ႕ဟာ အထက္ပါကဗ်ာထဲက အျဖစ္ကို ႀကံဳဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ မထူးဆန္းခဲ့ေပမဲ့ အခုလို ကဗ်ာထဲမွာ မီးေမာင္းထိုးျပထားလိုက္ေတာ့ ေတြးစရာေငးစရာျဖစ္သြားမယ္။ မိမိအေတြ႔အႀကံဳကို ျပန္လည္ျမင္ေယာင္ၿပီ….း ဟုတ္ေပသားပဲ လို႔ ေရရြတ္မိမယ္။ ေရးသူက ကဗ်ာဆရာ”လင္းဇင္ေယာ္” ျဖစ္ပါတယ္။ ကဗ်ာရဲ႕ေခါင္းစဥ္က “ေလယာဥ္(၂၅)”။ ေလယာဥ္(၂၅) ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းက ဒီကဗ်ာဟာ ေလယာဥ္လို႔ အမည္ရတဲ့ ကဗ်ာေတြထဲက ၂၅ ပုဒ္ေျမာက္ နံပါတ္စဥ္ထိုးထားတဲ့ ကဗ်ာ ျဖစ္လို႔ပါ။

၁၃.၅.၂၀၁၅ အထိ facebook ေပၚမွာ ေနာက္ဆံုးေတြ႔ရတဲ့ ေလယာဥ္ကဗ်ာကေတာ့ အခုလို ဆရီယယ္ဆန္ေနပါတယ္။

ေလယာဥ္ (၆၁)

ခရီးေဆာင္အိတ္ကိုဆြဲဖြင့္လိုက္ေတာ့
လွ်ဳိ႕ဝွက္သယ္ေဆာင္လာတဲ့ေလယာဥ္ေတြ
ဖလပ္ဖလပ္နဲ႔ ပ်ံထြက္သြား

ပထမဆံုး ေလယာဥ္ကဗ်ာမွာေတာ့ ကြန္ဆက္ခ်ဴရယ္ဆန္ဆန္ အခ်က္အလက္ေတြ ေကာက္ယူခ်ေရးထားရုံပါ။

ေလယာဥ္ (၁)

စင္ကာပူစံေတာ္ခ်ိန္ ၄:၄၅

ဘန္ေကာက္စံေတာ္ခ်ိန္ ၃:၅၀

လန္ဒန္စံေတာ္ခ်ိန္ ၈:၅၀

ႏ်ဴးေယာက္စံေတာ္ခ်ိန္ ၃:၅၀

ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ ၃:၂၅

လင္းဇင္ေယာ္ဟာ ၿမိတ္ၿမိဳ႕မွာေနထိုင္တယ္။ ၂၀၁၄ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းေလာက္ကေန စတင္ၿပီး ၿမိတ္ၿမိဳ႕ကေန အင္တာနက္ထဲကို တင္လိုက္တဲ့ အမွတ္စဥ္ ၁ ကေန ၆၀ ေက်ာ္အထိ ကဗ်ာတြဲကို ျမန္မာျပည္ အျခားေဒသေတြမွာသာမက ကမၻာအရပ္ရပ္မွာ ေနထိုင္တဲ့ စာဖတ္သူေတြဟာ အင္တာနက္ရွိရင္ သူတင္လိုက္တဲ့အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ အစဥ္မျပတ္ ဖတ္ရႈလို႔ရတယ္။ ကဗ်ာေတြမွာ ေရးဟန္ကန္႔သတ္မႈမရွိဘူး။ ေလယာဥ္ကို ဦးတည္ထားေပမဲ့ အျမင္ေထာင့္လည္း ကန္႔သတ္မႈမရွိဘူး။ ေလယာဥ္ေပၚမွာ၊ ေလယာဥ္ေအာက္မွာ၊ ေလယာဥ္ကြင္းမွာ၊ စိတ္ကူးထဲမွာ၊ ရုပ္ရွင္ထဲမွာ၊ ဖီေလာ္ေဆာ္ဖီထဲမွာ၊ ေနရာတကာမွာ။ အမ်ားစုက ကဗ်ာတိုေတြျဖစ္တယ္။ တစ္ေနရာမွာ တစ္ထုိင္ထဲ ေရးတဲ့ကဗ်ာေတြ မဟုတ္သလို အားလံုးကို ျပန္လည္ဖတ္ရႈ တည္းျဖတ္ၿပီးမွ အမ်ားဖတ္ႏိုင္ေအင္ တၿပိဳင္နက္ ထုတ္ေဝတာမ်ိဳးလည္းမဟုတ္ဘူး။ ကဗ်ာေရးသူဟာ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ခ်င္းကို စဥ္းစားရင္း၊ ျပဳလုပ္ရင္း ေက်နပ္တဲ့အခါ မိမိကိုယ္တိုင္ facebook status အေနနဲ႔ တင္လိုက္ရင္း၊ ဆက္ဆက္ေရးသြားတယ္လို႔ ယူဆရတယ္။

ေမာင္ယုပိုင္ ရဲ႕ ဒရာမာ နဲ႕ ကၽြန္းၿမိဳ႕မွတ္စု ၊ ခင္ေအာင္ေအးရဲ႕ ဘီအာ နဲ႔ ငွက္ကေလး၊  ဟံလင္းရဲ႕ မိသားစု၊ မႈးေနဝန္းရဲ႕ လူတစ္ေယာက္နဲ႕ပင္လယ္တစ္ေကာင္၊ ေအဖန္႔ဖန္႔ရဲ႕ ေရႊေရာင္လွ်ာ အစရွိတဲ့ ကဗ်ာတြဲေတြဟာလည္း ထိုနည္းတူပါပဲ။ ကဗ်ာဆရာ ခရမ္းျပာထက္လူကေတာ့ ကဗ်ာရွည္တစ္ပုဒ္ရဲ႕ စာေၾကာင္းေတြကို facebook status မွာ ခြဲခြဲၿပီး တင္ခဲ့တယ္။ ဒါဟာ ဥပမာ အနည္းငယ္သာရွိေသးတယ္။ ယေန႔အင္တာနက္ထဲက ကဗ်ာဆရာ အမ်ားအျပားဟာ စီးရီးစ္တြဲလိုက္ကဗ်ာေတြ အမ်ားအျပား ေရးလာၾကတာကို ေတြ႔ရတယ္။  

အေၾကာင္းအရာတစ္ခုကို ဦးတည္ၿပီး ေခါင္းစဥ္တူျဖစ္ေစ၊ နံပါတ္စဥ္ထုိးလို႔ျဖစ္ေစ၊ ေခါင္းစဥ္ကြဲနဲ႔ျဖစ္ေစ ကဗ်ာတို ကဗ်ာလတ္ေတြ အမ်ားအျပား အတြဲလိုက္ေရးသားတာဟာ ျမန္မာျပည္မွာေရာ ႏိုင္ငံတကာမွာပါ ယခင္ကတည္းကရွိခဲ့ပါတယ္။ မဂၢဇင္း၊စာေစာင္ေတြထဲမွာ ဆက္တိုက္ေဖာ္ျပတာေတြေရာ၊ စာအုပ္အေနနဲ႔ စုစည္းထုတ္ေဝတာေရာ ရိွပါတယ္။ ဒီလိုေရးသားပံုမ်ိဳးဟာ အသစ္အဆန္းမဟုတ္ပါဘူး။ အင္တာနက္ထဲမွာ စီးရီးစ္တြဲ ကဗ်ာေတြေရးသားတဲ့အခါ ပံုႏွိပ္မွာ ေဖာ္ျပတဲ့ စီးရီးစ္တြဲေတြနဲ႔ ဘာကြာသလဲလို႔ ေမးရင္ေတာ့ ခပ္ပါးပါးသာရွိမယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဖတ္သူေရာ ေရးသူမွာပါ ပံုႏွိပ္မွာ မျဖစ္ေပၚႏိုင္တဲ့ ခံစားႏိုင္ခြင့္ေတြ ရွိလာႏိုင္တာ ျဖစ္တယ္။

အေျခခံအခ်က္အလက္ တစ္ခုအေနနဲ႔ေတာ့ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာထဲမွာေတာ့ ေနာက္ဆံုးတင္ထားတဲ့ စာပိုဒ္ေတြကို အရင္ျမင္ရၿပီး ေရွ႕ကကဗ်ာေတြကို ေအာက္ဆင္းၿပီး ဖတ္မွ ေနာက္မွ ျမင္ရတယ္။ ဒီေတာ့ အစဥ္တစ္စိုက္ဖတ္ရႈသူမဟုတ္တဲ့ စာဖတ္သူအသစ္ဟာ ကဗ်ာစီးရီးစ္တစ္တြဲကို facebook status ကေန ျဖစ္ေစ blog ထဲမွာျဖစ္ေစ ဖတ္ရႈတဲ့အခါ ေနာက္ဆံုးတင္ထားတဲ့ ကဗ်ာကေန စဖတ္ဖို႔ ျဖစ္လာမယ္။ အစဥ္တစိုက္ လိုက္ဖတ္ေနသူကေတာ့ အေဟာင္းေတြဟာ ေအာက္မွာ က်န္ရစ္ၿပီး ကဗ်ာနံပါတ္စဥ္ အသစ္ေပၚလာတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းျမင္ႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးကိုရမယ္။ တစ္ခါတေလလည္း လူႀကိဳက္မ်ားတာ၊ ေနာက္ဆံုး like ထား၊ comment ေရးထားတာ၊ tag ထားတာ ဒါေတြေပၚမွာ မူတည္ၿပီး မိမိရဲ႕ timeline ေပၚမွာ အထက္ေအာက္ အစီအစဥ္ေတြ ေပၚခ်င္သလို ေပၚေနႏိုင္ပါေသးတယ္။ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပမႈမွာေတာ့ အရာရာဟာ အစီအစဥ္တက်ျဖစ္တယ္။ ဖတ္ရႈသူက ဖတ္ခ်င္သလို ေရြးခ်ယ္ဖတ္ႏိုင္တယ္။

အင္တာနက္ထဲမွာ ကဗ်ာစီးရီးစ္အသစ္တစ္ပုဒ္ကို issue တစ္ခုၿပီးမွ တစ္ခု အခ်ိန္မွန္ထြက္လာတဲ့   ပံုႏွိပ္စာေစာင္လို တစ္ပတ္၊ တစ္လ တိတိက်က် ေစာင့္ေမွ်ာ္စရာမလိုဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ေန႔ ဘယ္အခ်ိန္ ထြက္ေပၚလာမယ္လို႔ အာမဘေႏၱလည္းမရွိဘူး။ ကဗ်ာဆရာေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္နဲ႔ တစ္ပုဒ္ အခ်ိန္အကြာအေဝးဟာ စကၠန္႔ပိုင္း၊ မိနစ္ပိုင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္သလို လနဲ႔၊ ႏွစ္နဲ႔လည္း ခ်ီၾကာသြားႏုိင္တယ္။

ကဗ်ာေရးသူေတြဘက္ကေရာ အင္တာနက္ထဲမွာ စီးရီးစ္တြဲကဗ်ာေတြ အမ်ားအျပား ပိုေရးလာၾကတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။ ဆရာခင္ေအာင္ေအးကေတာ့ သူ႕ကဗ်ာအေတာ္မ်ားမ်ားကို facebook status ေပၚမွာ တိုက္ရိုက္ ခ်ေရးျဖစ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ သူ႔ ကြန္ပ်ဴတာ ထဲမွာေတာင္မွ ခ်က္ခ်င္း file မသိမ္းျဖစ္ဘဲ တစ္လတန္သည္ ႏွစ္လတန္သည္ အခ်ိန္တစ္ခုေရာက္မွ status ေတြထဲကို ျပန္သြားၿပီး file အျဖစ္ စုစည္းျဖစ္တာမ်ိဳးလည္း ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အတြဲလိုက္ ကဗ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တစ္ခါတေလလည္း ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို စေရးခ်ိန္က မရည္ရြယ္ဘဲ ေနာက္မွ စီးရီးစ္ေတြ ဆက္ေရးျဖစ္တာမ်ိဳး ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ငွက္ကေလးကဗ်ာတစ္ပုဒ္ကို ပထမဆံုး စေရးၿပီးတဲ့အခါ တျခားပံုစံေတြနဲ႔ ေရးၾကည့္ဦးမွပဲ ဆိုၿပီး ေလးလံုးစပ္ပံုစံ၊ ဟိုကၠဴပံုစံ စသည္ျဖင့္ ေရးၾကည့္ၿပီး ငွက္ကေလးေပါင္းမ်ားစြာ ဆက္လက္ေရးသားျဖစ္သြားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အင္တာနက္ကိုဖြင့္ၿပီး facebook status ေပၚမွာ လက္ကြက္ကိုအသင့္ျပင္ထားၿပီး တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာေပၚ တက္လာတဲ့ အျခားေသာ ကဗ်ာေရးသူမ်ားရဲ႕ ကဗ်ာေတြကိုလည္း ျမင္ရ ဖတ္ရတဲ့အခါ  သူ႔အတြက္ေတာ့ ကဗ်ာေတြေရးျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္ေပးေစတယ္ လို႔လည္း ဆရာခင္ေအာင္ေအးက ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

အင္တာနက္ေပၚမွာ ျမင္ရတဲ့ ကဗ်ာစီးရီးစ္တြဲေတြနဲ႕ ယခင္ပံုႏွိပ္မွာ ေတြ႔ေနက် စီးရီးစ္တြဲေတြ ေရးသားဖတ္ရႈျခင္းဟာ ဘာျခားနားသလဲ၊ အြန္လိုင္းဆိုင္ရာ နည္းပညာတိုးတက္မႈဟာ ျမန္မာကဗ်ာစီးရီးစ္တြဲေတြ အမ်ားအျပားပိုေရးျဖစ္ေအာင္ အေထာက္အပံ့ ဘယ္ေလာက္ျဖစ္/မျဖစ္ ဆိုတာ အျပင္ပန္း ေလ့လာရုံနဲ႔ ထင္ထင္ရွားရွား ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္ဖို႔ရာ သိမ္ေမြ႕လြန္းလွပါတယ္။ ဖတ္သူေတြေရာ ေရးသူေတြပါ ကူညီစဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္ပါမယ္။ 

·         ေရးသူဟာ မိမိတစ္ဦးတည္း ဖတ္မဲ့ မွတ္စုစာအုပ္လိုမ်ိဳးမွာ ခ်ေရး သိမ္းဆည္းၿပီး ေနာက္တစ္ပုဒ္ကို ဆက္ေရးတာနဲ႔ စာရင္ ကြန္ပ်ဴတာေရွ႕ထိုင္ကာ တစ္ပုဒ္ၿပီး တစ္ပုဒ္ ေရးခ်ၿပီးလိုက္တုိင္း အမ်ားဖတ္ရႈဖို႔ မိမိဘာသာ ထုတ္ေဝႏိုင္တဲ့အခါ စီးရီးစ္တြဲလိုက္ ပိုေရးခ်င္စိတ္ျဖစ္သလား။   

·         ဖတ္သူရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈ (like, comment, share) စတာေတြဟာ ကဗ်ာစီးရီးစ္တြဲေတြ ပိုေရးျဖစ္ေစသလား။ ဒီလိုမဟုတ္ေတာင္ အနည္းဆံုးေတာ့ ကဗ်ာေရးသူဟာ ဖတ္သူဆီကို အင္တာနက္ထဲမွာ ခ်က္ခ်င္းအေရာက္ပို႔ိႏိုင္တယ္လို႔ အသိစိတ္နဲ႔ ေရးေနတဲ့အခါ စီးရီးစ္လိုက္ ဆက္ေရးျဖစ္ဖို႔အတြက္ စိတ္ကူးဥာဏ္ ကြန္႔ျမဴးမႈကို အေထာက္အပံ့ျဖစ္သလား။

·         ကဗ်ာဖတ္သူဟာ ကဗ်ာစီးရီးစ္တြဲအားလံုးကို အတူတကြ ျမင္ႏိုင္တဲ့ စာအုပ္ထဲမွာ တစ္ရြက္ၿပီး တစ္ရြက္ လွန္ဖတ္တာနဲ႔ အင္တာနက္ထဲမွာ တင္ၿပီးသား ကဗ်ာေတြကို scroll down လုပ္ၿပီး ဖတ္ရတာနဲ႔ အရသာျခင္း ျခားနားမႈရွိသလား။

·         အင္တာနက္ထဲက ကဗ်ာစီးရီးတစ္ပုဒ္နဲ႔ ေနာက္အသစ္စီးရီးတစ္ပုဒ္မလာခင္ ျခားထားတဲ့၊ ပံုမွန္လည္း ဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္မဲ့ အခ်ိန္ေနရာလပ္ (irregular space) ဟာ ဖတ္သူနဲ႕ ေရးသူတို႔အတြက္ ပိုမိုစိတ္ဝင္စားမႈ၊ ပိုမိုလြတ္လပ္မႈ စတဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြျဖစ္ေစသလား။

·         ကဗ်ာေရးေနရင္းနဲ႔ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ အျခားေသာ ကဗ်ာေရးသူေတြ၊ ေရးေဖာ္ေရးဖက္ေတြရဲ႕ ကဗ်ာေတြ ကို အင္တာနက္ထဲမွာ ျမင္ေနရတာ၊  အင္တာနက္ထဲက search engine နဲ႔ အေၾကာင္းအရာေတြကို အလြယ္တကူရွာေဖြႏိုင္တာ ဟာ စီးရီးစ္တြဲ ကဗ်ာေတြေရးျဖစ္ဖို႔ လႈံ႔ေဆာ္မႈ၊ ကုန္ၾကမ္း၊ စတဲ့ တစ္နည္းတစ္ဖံု အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစသလား။

ပန္ဒိုရာ

၁၃-၁၅.၅.၂၀၁၅

(ႏွင္းဆီျဖဴဂ်ာနယ္ အတြဲ ၇ တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိၿပီး)